Thằng Ngụy Con



Khi bị chuyển về khám đường Bà Rịa, tôi bị nhốt vào một căn pḥng rất nhỏ. Trong pḥng ấy đă có sẵn một người: ông Đoàn. Cửa pḥng là một bửng sắt khá dày, bị sét rỉ toàn bộ, chứng tỏ nó đă khá lâu đời. Sét rỉ đă xoi tấm cửa này thủng nhiều lỗ cỡ đầu ngón tay. Đặc biệt có một lỗ dưới cùng rộng có thể tḥ lọt cả bàn tay. Những lỗ đó đă cho chúng tôi chút ánh sáng trong căn pḥng ít khi được mở này.

Một hôm tôi đang rầu rĩ bỗng nghe nhiều giọng nữ xôn xao bên ngoài. Tôi chạy lại cửa dán mắt vào mấy lỗ thủng. Th́ ra pḥng tù nữ ở gần pḥng tôi được cho ra tắm giặt. Thật là một cảnh sinh hoạt rộn ràng. Tiếng gàu thau chạm nhau rổn rảng, tiếng người thúc giục nhau, chen lấn căi cọ nhau ỏm tỏi. Họ giặt đồ, tắm rửa, chải tóc, phơi quần áo….trông ai cũng làm việc với vẻ gấp rút. Người quá đông mà chỉ có hai cái giếng, th́ giờ cho phép lại giới hạn, nên họ sợ hết phần…

Tôi bỗng giật ḿnh khi thấy một thằng nhỏ từ trong hiên nhảy ra. Nó chạy vụt lại phía hai con vịt xiêm đang rỉa lông cho nhau trước cửa pḥng tôi làm chúng hoảng hốt bay xa một đoạn. Một người đàn bà gọi với:

- Không được nghịch, mẹ đánh đấy!

Thằng nhỏ đứng lại. Qua giây phút hoảng hốt, đôi vịt lại tiếp tục rỉa lông cho nhau. Thăng nhỏ khoảng chừng ba bốn tuổi, trắng trẻo, kháu khỉnh làm sao! Tại sao nó lại lọt vào chốn tù ngục này? Nó làm sao chịu được cảnh thiếu ăn, thiếu bạn bè, thèm khát đủ thứ, ngày ngày ru rú trong một căn pḥng chật hẹp với không khí ngột ngạt, hôi hám ấy? Tâm tính nó sẽ ra sao về sau?

Thằng nhỏ có vẻ khoái đôi vịt xiêm lắm. Nó đang say sưa ngắm chúng th́ mẹ nó gọi trở về pḥng. Nó vừa đi vừa ngoái cổ nh́n lui làm mẹ nó phải giục mấy lần. Tôi quay lại hỏi ông Đoàn:

- Bên pḥng nữ có một thằng nhỏ dễ thương quá! V́ sao nó phải vô trong này ông biết không?

Ông Đoàn nói:

- Nghe đâu cha nó là một viên thiếu tá đă đi Mỹ c̣n mẹ nó là một nhân viên Thiên Nga. Khi tôi vô đây đă thấy có nó rồi! Lúc đó nó mới biết đi lẫm đẫm.

Tôi tức cười thốt lên:

- Sau này có thể nó phải ghi vào lư lịch: Mới một tuổi tôi đă phải sống trong khám đường…

Mấy hôm nay tôi chỉ được phát mỗi ngày hai vắt nhỏ bột sắn xay chia làm hai bữa với một ít canh cải bẹ xanh mặn chát. Không hiểu thằng nhỏ có được phát tiêu chuẩn khẩu phần không hay phải ăn vào phần của mẹ nó? Tôi nói:

- Thằng nhỏ mặc sức mà thèm đường thèm sữa!

Ông Đoàn cười:

- Ông khỏi lo! Mấy ngày thăm nuôi nó được cán bộ thả đi lung tung, người ta cho nhiều quà lắm. Ngay tại pḥng nó lại có rất nhiều người đă từng làm mẹ, làm chị, chẳng ai nỡ để một đứa nhỏ dễ thương như thế đói đâu! Tôi đă từng thấy một con chó mẹ nằm cho mấy con mèo con bị mất mẹ bú. Thiên tính thương trẻ của các bà làm mẹ hẳn c̣n cao hơn nhiều!

Tôi cảm thán:

- Vậy sao? Hoá ra nó lại sướng hơn lũ con tôi! Tôi có ba thằng con, thằng út có lẽ cũng cỡ tuổi nó. Khi tôi đi tù nó mới vừa đúng một tuổi, chưa biết đứng. Trước kia ḿnh đâu biết dành dụm lo xa, khi vào tù tôi chẳng có chút ǵ để lại cho vợ con cả. Nghĩ đến cảnh một người đàn bà chân yếu tay mềm phải chạy vạy để nuôi sống ba đứa con giữa lúc này tôi đau ruột lắm Nhưng ăn năn cũng muộn mất rồi!

Mấy hôm sau pḥng tù nữ lại được mở cho ra tắm giặt. Thằng nhỏ sau khi tắm rửa xong lại chạy sang trước pḥng tôi. Không thấy đôi vịt, nó ngồi vào bậc thềm lưng dựa vào cửa pḥng. Tôi tḥ ngón tay ra lỗ thủng chọt vào lưng nó một cái. Nó giật ḿnh nhỏm dậy quay lại:

- Hết hồn!

Tôi lấy làm thú vị khi nghe một thằng tí hon lại dùng cái tiếng “hết hồn” có vẻ người lớn đó. Biết tôi đùa, thằng nhỏ lại ngồi xuống chỗ cũ. Tôi hỏi:

- Cháu tên gỉ?

- “Ngụy con”!

Tôi ngạc nhiên hỏi lại:

- Chú hỏi cháu tên là ǵ?

- “Ngụy con”!

- Ai đặt tên ấy cho cháu?

- Mấy chú cán bộ!

- Thế mẹ cháu không đặt tên cho cháu à?

- Có, mẹ cháu đặt tên “con”, mấy chú cán bộ th́ kêu “ngụy con” rồi các cô d́ trong pḥng cũng kêu cháu là “ngụy con”!

Trời đất ơi! Cái tên này có thể tạo một ấn tượng khó đoán khi thằng nhỏ khôn lớn! Tôi định hỏi vài câu nữa nhưng nó đă bị mẹ nó gọi về pḥng.

Rồi ngày thăm nuôi đến – ngày đó coi như ngày Tết của khám đường. Các pḥng giam đông người đều được mở cửa suốt thời gian cho thăm để người ta tiện đưa đồ thăm cũng như dẫn dắt những người được gặp mặt người thân ra vào. Những người được ra gặp người thân phải mặc đồ lành sạch. Ai không có phải đi mượn đồ của người khác. V́ vậy, ngày thăm nuôi tù vẫn ăn mặc sáng sủa khác hẳn ngày thường. Các cán bộ cũng dẹp bớt cái vẻ nghiêm khắc hàng ngày để hồ hởi thưởng thức những hơi khói thơm… Những người không được thăm cũng vui hơn v́ ít nhất cửa pḥng mở họ cũng hưởng được chút ánh sáng và không khí dễ thở. Họ cũng có thể hưởng ké được chút quà tươi hoặc sớt được phần ăn tiêu chuẩn của những người được thăm không dùng tới.

Những pḥng ít người phần nhiều đang bị kỷ luật, ít được thăm, cửa đóng im ỉm, nhưng ít nhất ngày đó họ cũng yên trí không bị cán bộ quấy rầy. Nói chung, trong ngày thăm nuôi, bất cứ ai đang sống tại khám đường cũng chia được ít nhiều niềm vui, dù chỉ là niềm vui tạm bợ giữa một hoàn cảnh bất hạnh. Kẻ hưởng được hạnh phúc thật sự hoạ chăng chỉ có một người: “thằng ngụy con”!

Trong lúc cán bộ và tù trật tự bận rộn mang đồ thăm hoặc dẫn tù đi gặp người thân th́ thằng nhỏ tung tăng chạy hết pḥng này đến pḥng khác. Nó rất khôn, cứ gặp cán bộ lại cất giọng lảnh lót “chào cán bộ” thật dễ thương. V́ thế không ai la rầy, cản trở nó cả. Tôi nghĩ chính thằng nhỏ là một nhân tố làm giảm bớt vẻ ngăn cách giữa cán bộ và tù. Đến đâu nó cũng được tiếp đón nồng hậu, quà cứ nườm nượp vào tay nó. Bao nhiêu lần nó sung sướng ôm đầy quà trên tay: bánh tráng, cốm bắp, kẹo…về giao cho mẹ nó. Trông nét mặt hớn hở của nó vào những lúc ấy ai mà chẳng vui lây!

Rồi một tháng trôi qua, lại đến kỳ thăm nuôi. Hôm ấy trời mưa lâm râm và có gió hiu hắt. Tôi lại dán mắt trước cửa hưởng ké niềm vui của mọi người. Thằng nhỏ lại thả sức tung tăng đi nhận quà. Thấy trời hơi lạnh, lại sợ con bị ướt nên mẹ nó đă cẩn thận bận thêm cho nó một cái áo mưa bằng nylon khá gọn. Lần ấy, có lẽ v́ quà tặng hơi nhiều, thằng nhỏ lại không biết sợ lạnh, nó cởi cái áo mưa làm đồ đựng. Khi nó đang ôm bọc quà hí hửng chạy về pḥng th́ gặp Sơn, một cán bộ nghiêm khắc nhất khám đường. Gă tươi cười đón nó lại:

- “Ngụy con” có nhiều quà quá, chia cho chú với nào!

Thằng nhỏ lính quưnh giẫm vào chỗ đất trơn, té oạch một cái làm quà văng lung tung. Sơn cúi xuống lượm giùm. Xong, gă vờ bốc lấy một gói giấy, bảo:

- Gói này cho chú xin nghe!

Thằng nhỏ tưởng thật hoảng hốt:

- Không được đâu! Gói này không được đưa cho cán bộ coi!

Nghe thằng nhỏ nói hơi lạ tai, Sơn nghi ngờ mở cái gói ra xem. Gă bỗng trừng mắt đạp vào ngực thằng nhỏ một cái ngă ngửa. Thằng nhỏ nằm lặng một hồi mới khóc ra tiếng. Ai nấy chới với chưa hiểu chuyện ǵ th́ nghe tiếng Sơn nạt lớn:

– Đ.M. đồ cái giống nguỵ ra khác, chưa ráo máu đầu đă học phản động!

Quay lại phía anh tù trật tự, Sơn hét:

- Bắt nó quỳ dưới cột lưới bóng rổ!

Lập tức thằng nhỏ bị lôi dậy, kéo đi. Liền đó Sơn dẫn một anh tù trật tự khác đến pḥng B5. Gă đứng trước cửa hoạnh hoẹ hỏi chuyện. Lát sau một anh tù vừa mới được thăm nuôi hồi sáng bước ra khỏi pḥng. Sơn bắt anh tù đứng nghiêm rồi tha hồ đấm đá. Anh tù nhiều lần bị ngă nhưng Sơn lại bắt đứng lên để đấm đá tiếp. Trong chốc lát anh tù đă xác xơ, rục ră. Nhưng Sơn vẫn chưa tha, gă c̣ng cắp cánh tay anh ta lại rồi sai người đưa vào pḥng kỷ luật.

Trời vẫn mưa lâm râm, gió vẫn hiu hắt. Thằng nhỏ vẫn quỳ dước chân cột lướí bóng rổ. Sơn vẫn tiếp tục ra vào kiểm soát việc thăm nuôi.

Quá nóng ruột, người mẹ phải liều vói mặt ra khỏi pḥng van xin chéo véo. Nhưng Sơn cứ phớt lờ, cả giờ sau gă mới chịu cho thằng nhỏ về pḥng. Người nó lạnh như cục nước đá, run lập cập, nói không thành tiếng….

Buổi tối, khi đưa cơm vào pḥng tôi, Sơn cảnh cáo:

- Các anh coi chừng, chớ lợi dụng “thằng ngụy con” để thông tin tức với nhau! Dù là chỉ hỏi thăm sức khoẻ tôi cũng trị trắng máu ra!

Giờ th́ tôi đă hiểu là anh bạn tù ở pḥng B5 đă phạm nội quy của khám đường. Về sau tôi được biết rỏ hơn là anh này đă gởi quà với mấy lời nhắn cho một người quen ở pḥng tù nữ. Vụ trừng phạt ấy cứ lởn vởn ở trong đầu tôi suốt đêm. Tội nghiệp thằng nhỏ đă bị đ̣n lại phải chịu đựng ướt lạnh suốt mấy giờ.
Hôm sau, khoảng tôi đă phải thức giấc bởi tiếng kêu cứu từ pḥng tù nữ:

- Báo cáo cán bộ A5 có người bệnh nặng!

Tôi giật ḿnh: biết đâu lại là thằng nhỏ? Tiếng từ pḥng trực hỏi lại:

- Nặng bao nhiêu kư?

Tiếng kêu cứu từ pḥng nữ có vẻ khẩn thiết hơn:

- Báo cáo cán bộ, pḥng A5 có người sắp chết!

- Nghe rồi, đợi đó giải quyết!

Chừng nửa giờ sau tôi nghe có người nói chuyện ồn ào trước sân. Có lẽ cán bộ y tế đă đến. Rồi cả khám đường yên ắng trở lại. Gần sáng tôi lại bị ông Đoàn đánh thức:

- Ông nghe ǵ không?

Tôi lắng tai để nghe. Trời ơi, rơ là tiếng kêu khóc thảm thiết của một người đàn bà:

- Con ơi con, sao nỡ bỏ mẹ mà đi như thế con ơi! Con tôi chưa đầy ba tuổi đă biết ǵ đâu mà phản động, đau đớn lắm trời ơi!…

Tôi giật ḿnh thở dài: Trời ơi, thằng nguỵ con!

Liền đó tôi nghe tiếng nạt nộ:

- Để con bị sưng phổi không chiụ lo báo cáo sớm, bây giờ không để người ta chôn cất c̣n khóc gào đổ thừa cho ai?

Tiếp đó tôi lại nghe nhiều tiếng nấc nghẹn ngào…


NGÔ VIẾT TRỌNG.