SAN FRANCISCO, California (NV) – Trong mùa Đông đầu năm 2024, Hoa Kỳ đang đối mặt với số người nhiễm ba dịch bệnh đang gia tăng. Ba dịch bệnh đó là COVID-19, cúm, và virus hợp bào hô hấp (RSV), được các chuyên gia y tế gọi là “tam dịch.”



Hoa Kỳ đang đối phó với ba dịch bệnh một lúc, được gọi là t́nh trạng “tam dịch.” (H́nh minh họa: Scott Olson/Getty Images)

Để nói về những nguy hiểm, triệu chứng và những cách đề pḥng “tam dịch,” Dịch Vụ Truyền Thông Thiểu Số (EMS) mời một số chuyên gia y tế dự hội thảo bàn về việc này hôm Thứ Sáu, 5 Tháng Giêng.




Trung Tâm Pḥng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết trong tuần kết thúc vào ngày 23 Tháng Mười Hai, có đến 29,000 người nhập viện v́ COVID-19. Gần 50% số người mới nhiễm COVID-19 ở Hoa Kỳ bị nhiễm biến chủng mới là JN.1.


Không chỉ vậy, Hoa Kỳ c̣n đang có số người nhiễm RSV tăng nhanh, và đó là một bệnh hô hấp không có thuốc chữa, thường thấy ở trẻ em và người lớn tuổi. Ngoài ra, trong quư cuối của năm 2023, CDC ước tính có 14 triệu người nhiễm cúm và có 13,000 người chết.



Số người nhập viện v́ COVID-19 đang tăng. (H́nh minh họa: Spencer Platt/Getty Images)

Diễn giả đầu tiên là Bác Sĩ Jose Perez, giám đốc y tế của South Central Family Health Center ở Los Angeles, đưa ra cái nh́n tổng thể về t́nh trạng “tam dịch” ở Hoa Kỳ.


Ông cho biết ngoài ba dịch bệnh nêu trên, c̣n có hơn 100 virus gây ra nhiễm trùng đường hô hấp trên, có triệu chứng ở mắt, mũi, cổ họng, làm người nhiễm bị sốt và đau nhức cơ bắp.


Virus của “tam dịch” lan truyền bằng cách một người b́nh thường tiếp xúc với dịch cơ thể của một người nhiễm, và t́nh trang đó thưởng xảy ra vào mùa Đông v́ nhiều người phải ở trong nhà v́ thời tiết lạnh và để ăn mừng lễ.


Người nhiễm khi ho hoặc hắt x́ không che lại sẽ để lại nhiều phân tử virus trong không khí hay nhiều bề mặt như nhà bếp, muỗng nĩa, tay nắm cửa, và nhiều thứ khác. Một người b́nh thường chạm vào những bề mặt đó rồi tự chạm vào mặt ḿnh hay hít thở không khí quanh người bị nhiễm sẽ làm virus đi qua miệng hay mũi họ.


Theo Bác Sĩ Perez, cả ba virus có những triệu chứng tương tự như ho, viêm họng, sổ mũi và sốt.


COVID-19 th́ có những triệu chứng riêng như đau nhức cơ bắp, mệt mỏi, khó thở, và mất khứu giác hay vị giác. RSV th́ có triệu chứng như thở dốc và thở kḥ khè. Trong khi đó, các triệu chứng của cúm th́ giống triệu chứng của COVID-19.


Ông nhấn mạnh ai cũng có nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp trên, c̣n những người dễ nhiễm trùng đường hô hấp dưới là người có bệnh phổi như suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn măn tính trong đó có béo ph́, người có hệ thống miễn nhiễm yếu như người tiểu đường, người nhiễm HIV, và người đang điều trị ung thư.



Trẻ em có nhiều nguy cơ nhiễm RSV. (H́nh minh họa: Pablo Vera/AFP via Getty Images)

Về cách pḥng ngừa, ông nhắc lại cách pḥng ngừa trong lúc COVID-19 hoành hành như giăn cách xă hội, đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên, c̣n những người cảm thấy không khỏe thi nên ở nhà, và quan trọng nhất là chích ngừa.


Vaccine COVID-19 hiện nay không miễn phí nữa, nhưng thường có trong kế hoạch bảo hiểm, và người Mỹ có thể phải trả thêm một chút tiền để chích ngừa.


Diễn giả thứ hai là Bác Sĩ Benjamin Neuman, chỉ nói về biến chủng JN.1 mới của COVID-19.


Ông cho biết đây không phải là biến chủng hoàn toàn mới, mà là một trong những biến chủng đầu tiên của virus, sau đó qua nhiều thay đổi và trở thành biến chủng này sau khi nhiều biến chủng khác được pḥng chống qua vaccine và miễn nhiễm cộng đồng. V́ vậy, ông cũng khuyến cáo người Mỹ nên đề pḥng trong mùa Đông bằng những cách chống COVID-19, và quan trọng nhất là đi chích ngừa tăng cường.


Diễn giả cuối cùng là Bác Sĩ Manisha Newaskar, bác sĩ nhi khoa của hệ thống y tế Stanford Children’s Health, đưa ra các thông tin quan trọng về RSV.


Bà cho biết mùa thường có nhiều người nhiễm RSV là Tháng Mười đến Tháng Ba ở Hoa Kỳ.


Trẻ em và người vị thành niên thường gặp triệu chứng như sổ mũi, ho và sốt. Trẻ sơ sinh th́ cảm thấy khó chịu, không muốn ăn, khó thở và thở dốc. Những người lớn tuổi từ 60 trở lên và có bệnh nền thường gặp triệu chứng như thở dốc và khó thở.


Theo bà, RSV là lư do gây ra viêm phế quản cấp tính nhiều nhất ở trẻ em.



Chích ngừa cúm rất quan trọng. (H́nh minh họa: Seth Herald/AFP via Getty Images)

Thông số của CDC cho thấy trẻ em dưới 5 tuổi nhiễm RSV rất nhiều, mỗi năm có từ 58,000 đến 80,000 trẻ em nhập viện, và 100 đến 300 trẻ em qua đời. Trẻ sơ sinh dưới sáu tháng tuổi có nguy cơ nhập viện cao nhất.


Hầu hết mọi trẻ em bị nhiễm RSV trước 2 tuổi, và virus lan truyền qua tiếp xúc với người khác hay qua các giọt nước nhỏ. Một người chạm vào bề mặt có dính các giọt nước từ ho hay hắt x́ của người nhiễm RSV sau đó không rửa tay rồi chạm vào mặt có nguy cơ nhiễm cao v́ virus đó có thể sống nhiều giờ trên các bề mặt cứng.


Về cách điều trị, bà cho biết hiện nay chưa có thuốc dành riêng cho RSV, chỉ điều trị bằng những cách hỗ trợ như giảm sốt, hút mũi cho trẻ sơ sinh, cho uống nước nhiều hơn và nghỉ ngơi.


Nếu bị bệnh nặng, người bệnh phải nhập viện và phải được điều trị bằng cách bơm oxy hoặc cho thở bằng máy.


Cuối cùng, bà nói có một cách đề pḥng là chích kháng thể palivizumab của hăng Synagis mỗi tháng từ Tháng Mười đến Tháng Ba.