– Tôi đứng bên ngoài nghe rơ mồn một bà ạ. Thật nhục nhă! Ông Quang bậm môi ḱm tiếng khóc lắc đầu chua chát. Chả về th́ ở làm ǵ hở bà?

Trời se lạnh. Mưa lắc rắc bên ngoài hiên. Không khí mùa xuân đang buông đủng đỉnh trên khắp làng quê Việt Nam. Cái hơi xuân nghe mát mà buồn. Bà Quang ngồi thần thừ trước mẹt gạo nh́n chồng thi thoảng đưa điếu cày lên miệng rít ṣng sọc rồi từ từ nhả khói…Ông chậm răi kể:

– A! ông nội Thắng ơi! Nghe chị gọi thằng Thắng lũn cũn chạy ra, hai tay lem luốc toàn cát ôm chầm lấy ông, đu lên, nhe hàm răng sún ra cười tít mắt.

– Ông mới sang! Anh Học chào bố, rồi lại cúi xuống lúi húi làm việc của ḿnh. Ông Quang gật đầu rồi ngắm nghía nhiều đồ vật đẹp lạ quá, ông ngập ngừng khi ngồi xuống chiếc ghế bọc đệm da căng đen nhánh.

H́nh như thằng bé chả thấy có quà nên tụt xuống chạy đi chỗ khác.

– Hôm nay chị Hương vẫn đi làm à?

– Vâng, mấy hôm nữa nhà con mới nghỉ tết.

Ông Quang nh́n xung quanh căn nhà khen:

– Xuân này anh chị sắm nhiều thứ đẹp quá nhỉ?

Không thấy con trả lời, ông Quang nói tiếp:

– Mấy hôm trước thằng Thiện sang đây mua lại cái xe máy cũ của nhà anh, nói bảo anh mới mua xe ǵ ǵ đó nhiều tiền lắm, làm cho ông bà nở cả mặt mũi. Thật bơ công chúng tôi nuôi nấng anh ăn học. Đời sống văn minh cái ǵ cũng tiện, cũng thích thật! Ông Quang xuưt xoa.

– Bố đă giặt quần áo trong buồng tắm chưa? Mẹ sắp về rồi đấy! Con Hằng gọi ầm lên.

– Ờ, mày cứ học đi, không phải lắm chuyện. Rồi Học bỏ vào trong để ông cụ ngồi một ḿnh bên những tiện nghi quá hiện đại. Định rót nước uống nhưng nh́n măi chả thấy cái phích giống nhà ḿnh nên ông đành chịu.

Có tiếng xe êm ru xịch ngay ngoài cửa. Hương bước ra, tay cầm cành bích đào, toe toét cười:

– Bố! bố mới sang? thế nào mấy hôm nữa chúng con chả về ông đạp xe làm ǵ cho vất vả.

Cắm hoa vào b́nh xong, Hương ngồi xuống tiếp ông nội. Ông Quang nh́n con dâu, những nét thanh tú mộc mạc trên gương mặt của ngày nào không c̣n, thay vào đó là đôi mắt dày rậm lông mi ngân ngấn nước, đôi môi đỏ chót căng mọng như quả nhót đến mùa chín kỹ trong vườn nhà ông, dọc sống mũi thẳng tưng kéo cho hai đầu mắt sâu thêm khiến gương mặt vợ Học là lạ. Thoáng chút không vui vương qua cặp mắt già nua:

– Con vẫn đi dạy đều đấy chứ Hương?

– Dạy học không bây giờ ăn thua ǵ bố! Nhà con th́ thất nghiệp. Con vừa phải dạy vừa phải chạy vạy việc này việc nọ. Đấy! bố thấy đấy! Cô khoát tay xung quanh nhà nói to như để cả chồng ḿnh nghe.

Học chẳng vui về chuyện vợ anh khuôn nhiều đồ đắt tiền về dịp này, anh nghĩ “Bên quê mỗi lần sang ông toàn phải qua nhà đứa em chú mượn xe đạp. Ở cái tuổi thất thập muốn thăm con nhớ cháu mà phương tiện chẳng có phải mượn thật cực chẳng đă. Nhưng anh không làm ra tiền. Anh không nắm quyền chi thu trong gia đ́nh, mà Hương th́ biết mười mươi vẫn tảng lờ. Biết ông sẽ sang chơi, Học tự nhủ kiên quyết đưa cho ông cái xe đạp điện của vợ anh đă bỏ lâu ngày. Anh tự ra lệnh cho ḿnh như vậy.

– Hương ơi! bảo con nấu cơm sớm cho ông ăn c̣n nghỉ ngơi, đạp xe từ bên ấy sang ông mệt rồi.

– Thôi, cứ từ từ không phải vội, tao đi dạo một ṿng quanh xóm xem bên này ăn tết to không, luôn tiện chúc họ vài câu, chẳng năm mới ḿnh không đến được.

– Ông ơi, tết ở đây đă có bố mẹ cháu đi chúc việc ǵ ông phải đi, với lại đi chúc tết phải mặc quần áo đẹp, phải có ĺ x́! Chứ ông thế này chả thấy tết tư nào. Con bé Hằng buông lời nhận xét rồi chạy vèo qua ngơ nhà bà ngoại. Mặc đứa cháu gái vô tư, ông vẫn bước ra ngoài.

***

Hương bật bếp ga xào nấu thơm lừng. Học đứng bên cạnh có vẻ ngập ngừng:

– Hương này, nhà ḿnh có ô tô rồi, có xe máy rồi, c̣n cái xe đạp điện hay ḿnh cho ông nội để ông đi lại những lúc cần thiết. Năm mới mà ông có nó th́ thích lắm, ông sẽ đi chúc tết được nhiều bà con hơn. Ở quê các cụ chả có ǵ vui bằng gặp gỡ người làng người xóm.

Hương vẫn xào nấu không trả lời. Bữa cơm sắp lên đạy lồng bàn chờ ông cụ về. Hương mói nới với chồng:

– Tôi không tiếc, nhưng một vừa hai phải thôi.

– Cái xe để đấy em cũng có đi đến đâu

– Ừ! Đành thế. Nhưng nó cũ quá cho ông cũng không tiện mà cho cái mới th́… Hương bỏ lửng câu nói rồi đi ra hướng cổng nhà mẹ đẻ, mặc cho Học đứng chưng hửng nh́n theo.

***

Trong dải đất cả ngh́n mét vuông, bà Xuyến mẹ đẻ của Hương cắt chia cho con gái cả một thửa nhỏ. Bà sinh năm bận nhưng chưa t́m thấy cái đứa chống gậy. Tuổi già sầm sập kéo đến, thôi đành mai ngày trông vào rể. Chặc lưỡi nghĩ thế nên bà luôn gạt phăng phăng những gă trai có ư định nhấp nhô với Hương của bà. Nh́n những ngữ sành điệu đó th́ bà có mà nhờ vả. Bà gặp Học – một sinh viên năm cuối đang gia sư ngoài giờ ở vài nhà quen biết của bà. Gương mặt sáng sủa lại là đứa ở quê chân chỉ hạt bột. Bà lấy lư do nhờ Học sang kèm cặp cho đám nhỏ, dần dà bà gán ghép Học cho Hương và nhồi vào đầu Hương hai chữ trách nhiệm trưởng nữ.

Tụi trẻ con đùa ầm ầm. Bà Xuyến sần sùi khó chịu. Con Hằng đang ở trong nhà nghe ca sĩ lai tây í ới mấy bản nhạc nước ngoài. Chân nó rung lên theo điệu nhạc. Mặt nó tâng tâng đầy hứng khởi.

– Tắt đi! Tôi điếc tai lắm rồi!

Phụt. Tức th́ màn h́nh tắt ngỏm. Giọng Hương rền rĩ qua kẽ răng:

– Cả họ nhà mày ăn không ngồi rồi. Con mẹ th́ đụt chưa từng thấy. C̣n hai bố con suốt ngày sang nhấm nháy với nhau, nay bà ốm, mai đám cưới, mệt cả cái thằng người tao ra. Ngày trước giá mà không nghe ông bà mày, tao lấy quách cái nhà bác Định bây giờ sướng hơn tiên. Thật là “người khôn ở với kẻ ngu nặng ḿnh”.

– Thế nào? Con bé Hằng đưa cái mồm ra đai lại

– Thế thế cái thằng bố mày à. Tết nhất đến nơi rồi lại c̣n sang xin với xỏ. Mày lớn lên làm ra tiền cho ông bà nội với bố mày chứ tao chịu. Mệt lắm rồi! Mặt Hương đằng đằng – Đồ bất tài chỉ khổ vợ, tôi chán bố chị đến đỉnh đầu!.

– Thế ông ấy cần ǵ hở? Bà Xuyến xăm xoi giọng rin rít

– C̣n hỏi ǵ nữa, cái xe đạp điện tuy con để đó thật nhưng cũng bảo con trai xin nốt. Đất đai th́ mẹ đă cho, nhà cửa con lấm mặt mới xây dựng được. Mẹ xem, sáng ra đi dạy học con phải khoác cho ḿnh một bộ mặt trang nghiêm, mẫu mực, nhẹ nhàng, chiều về con có khác ǵ con buôn không? Mang tiếng con lấy chồng có ăn học, nho nhă, chữ với chả nghĩa, có vạc ra mà ăn được đâu.

– Mày cũng vừa vừa phải phải thôi con ạ. Đến lúc mất chồng như tao rồi khổ đấy. Nhưng cũng phải nói, nói bằng cách nào cho nó hiểu. Giờ chả ai đỡ đần chúng mày th́ cũng đừng trông mong ǵ ở chúng mày. Tao là mẹ vợ thật nhưng tao c̣n có tài sản mà cho, chứ chẳng không th́ chúng mày giờ này chả nổi cái nhà cấp bốn tềnh toàng.

– Mẹ ơi, hôm vừa rồi con thấy bố thay b́nh ắc quy đấy. Con bé Hằng tâng công nịnh hùa – Lại cho hở mẹ? Nó tiếc rẻ như thể cái xe đă đi theo ông nội nó. Hai mẹ con Hương nh́n nhau đầy vẻ bực bội với Học và ông Quang. Hương trút một thôi một hồi rồi bước về nhà ḿnh.

Mâm cơm vẫn đạy nguyên lồng bàn. Thức ăn nguội ngắt.

Học ngao ngán nằm vắt tay lên trán ngủ thiếp đi.

Hương đi xuống bếp, chiếc xe vẫn đứng trung thành ở đó với bộ dạng sạch sẽ hơn, v́ Học tâm niệm thay ắc quy và lau chùi với ư định biếu bố. Thấy chồng không dậy, Hương lớn tiếng: – Thế ông nội thằng Thắng vẫn chưa về ăn cơm hả anh Học? Hương đâu biết khi ông chuẩn bị bước vào chúc tết thông gia th́ đă lọt tai nghe được. Một sự tủi nhục toang ngoảng dâng lên. Ông quay qua nhà con trai viện cớ phải về quê gấp.

– Thế đấy bà ạ! Tiếng rít thuốc lào lại ṣng sọc rít lên

Bà Quang buông mẹt gạo nếp cái hoa vàng xuống, chép miệng thở dài!

Bữa nay tết sao ḷng ông bà hoang vắng. Hai mái đầu bạc trắng đều ngầm hiểu ḿnh đă mất thật rồi, mất đứa con trai duy nhất cùng với danh dự gia đ́nh ông cha của ḿnh.

Bên ngoài mưa xuân lắc rắc bay lành lạnh…


AN THỦY