Bao lâu thì nhật thực toàn phần xảy ra một lần?

Bao lâu thì nhật thực toàn phần xảy ra một lần?

https://img.ntdvn.net/2024/03/ntdvn_screenshot-42.jpg

Nhật thực toàn phần xảy ra khi Mặt trăng hoàn toàn che khuất đĩa Mặt trời, như trong ảnh chụp nhật thực ngày 11/8/1999. Nhật hoa có thể nhìn thấy dọc theo mép viền Mặt trăng (màu đỏ). (Ảnh: Wikipedia)

Ngày 8/4/2024 sắp tới sẽ đánh dấu một sự kiện thiên văn đặc biệt: nhật thực toàn phần sẽ đi qua Bắc Mỹ lần thứ hai trong vòng chưa đầy 7 năm. Đây là một hiện tượng hiếm gặp và sẽ thu hút sự chú ý của các nhà khoa học và người yêu thiên văn trên toàn thế giới. Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã những bí ẩn xung quanh nhật thực, bao gồm: Tần suất xảy ra nhật thực và thời điểm những lần nhật thực toàn phần tiếp theo.

Nhật thực toàn phần vào ngày 8/4/2024 ở Bắc Mỹ diễn ra sau 6 năm, 7 tháng và 18 ngày kể từ lần nhật thực toàn phần gần nhất đi qua lục địa này vào năm 2017. Mặc dù đường đi chính xác của vùng tối của hai lần nhật thực này rất khác nhau, nhưng cả hai đều đi qua một phần của Missouri, Illinois và Kentucky Hoa Kỳ. Vậy nhật thực toàn phần xảy ra thường xuyên như thế nào?

Mặc dù hai sự kiện này diễn ra gần nhau, nhưng hiếm khi cùng một địa điểm lại được trải nghiệm vùng tối hai lần trong thời gian ngắn như lần này. Theo một bài báo được công bố vào năm 1982 bởi nhà thiên văn học người Bỉ Jean Meeus, trung bình là khoảng 375 năm thì nhật thực toàn phần mới lại xảy ra tại một vị trí cụ thể trên Trái đất. Gần đây, kỹ sư Ernie Wright của NASA đã tinh chỉnh con số đó thành 366 năm sau khi lập bản đồ 11.898 đường đi của tất cả nhật thực toàn phần trong khoảng thời gian 5.000 năm từ năm 2000 trước Công nguyên đến năm 3.000 sau Công nguyên.

Trên phạm vi toàn cầu, nhật thực toàn phần không phải là hiếm. Theo Timeanddate, mỗi năm trên Trái đất có thể xảy ra nhật thực một phần hoặc toàn phần từ hai đến năm lần, mặc dù hầu hết các năm chỉ có hai lần nhật thực. Trung bình, nhật thực toàn phần cứ 18 tháng lại xảy ra một lần, nhưng khoảng thời gian giữa các lần nhật thực thường chỉ dưới một năm. Ví dụ, nhật thực toàn phần gần đây nhất là vào ngày 20/4/2023, và lần nhật thực toàn phần tiếp theo sẽ vào ngày 8/4/2024. Khoảng cách thời gian này bằng với một năm âm lịch - 12 lần Mặt trăng quay quanh Trái đất (một tháng Mặt trăng) - và là khoảng thời gian ngắn nhất có thể giữa hai lần nhật thực toàn phần, với một ngoại lệ.

Theo EclipseWise, khoảng thời gian giữa hai lần nhật thực Mặt trời liên tiếp có thể là một, năm hoặc sáu chu kỳ Mặt trăng, nhưng chúng thường là các loại nhật thực khác nhau.

Ví dụ, tiếp theo của nhật thực toàn phần - khi Mặt trăng che khuất hoàn toàn Mặt trời - có thể là nhật thực hình khuyên - khi Mặt trăng đi qua giữa Mặt trời và Trái đất nhưng nó đang ở xa nhất so với hành tinh của chúng ta, nghĩa là nó không thể che khuất hoàn toàn Mặt trời.

Tuy nhiên, trong một email gửi Live Science, Luca Quaglia, một chuyên gia về nhật thực, cho biết, nhật thực toàn phần có thể tiếp theo là nhật thực toàn phần-hình khuyên (hoặc hỗn hợp) sau sáu tháng Mặt trăng, loại nhật thực này bao gồm một vùng tối ngắn. Nếu đường đi của nhật thực hỗn hợp và nhật thực toàn phần giao nhau, một số vị trí có thể trải nghiệm vùng tối hai lần trong sáu tháng.

Cuối cùng, điều quan trọng nhất đối với những người quan sát bầu trời là thời điểm diễn ra những lần nhật thực toàn phần tiếp theo. Dưới đây là danh sách các nhật thực toàn phần dự kiến xảy ra trong thập kỷ tới kể từ sau ngày 8/4/2024, theo nhà vẽ bản đồ nhật thực Xavier Jubier:

1. 12/8/2026: Greenland, Iceland và Tây Ban Nha
2. 2/8/2027: Nam Tây Ban Nha, Bắc Phi và Trung Đông
3. 22/7/2028: Úc và New Zealand
4. 25/11/2030: Namibia, Botswana, Nam Phi, Lesotho và Úc
5. 14/11/2031: Thái Bình Dương
6. 30/3/2033: Nga và Alaska
7. 20/3/2034: Trung Phi và Nam Á

Theo Livescience