Ḥn đá kỳ lạ lớn lên như nấm sau mưa
https://www.datviet.com/wp-content/u...uong-13-12.jpg
Ở Romania có một khu vực gồm toàn những ḥn đá kỳ lạ, tên là trovant, có khả năng tự ph́nh to và lớn lên như… nấm sau khi tiếp xúc với nước mưa.
Thị trấn nhỏ Costesti ở Romania là ngôi nhà của những khối đá cuội ph́nh to gọi là trovant. Từ lâu chúng đă trở thành đề tài thu hút sự hiếu kỳ của người dân địa phương với h́nh dáng kỳ lạ, khả năng sinh ra, lớn lên và tự di chuyển như vật sống.
Trovant rất đa dạng về kích thước và h́nh dáng, một số có thể đặt vừa trong ḷng bàn tay trong khi nhiều khối đá cao quá đầu người, thậm chí có kích thước lên tới 4,5 m. Trong hơn 100 trovant ghi nhận tại ít nhất 20 địa điểm, vài khối đá được khai quật sau khi nền cát xung quanh chúng bị khai thác.
Ḥn đá kỳ lạ ở Romania có khả năng ph́nh to và mọc lên như nấm sau mưa là một hiện tượng bí ẩn thu hút được nhiều sự chú ư của giới khoa học. Những ḥn đá này có liên quan đến một hiện tượng địa chất tại khu vực.
Trên thực tế, một vài trovant gắn cố định với nền đất bên dưới qua bệ đá cứng, như khối “Old Ladies” ở Ulmet. H́nh dáng ph́nh to khác thường của chúng xuất phát từ nguồn gốc cổ xưa.
Loại đá này được t́m thấy ở làng Costesti của Rumani. Từ trovant nghĩa là “cát xi măng“. Loại đá này được h́nh thành từ một loại cát xuất hiện cách đây hàng triệu năm trên Trái đất. Thực tế, những vụ động đất tạo ra loại đá lạ này đă xảy ra cách đây 6 triệu năm trước.
https://www.datviet.com/wp-content/u...am-sau-mua.jpg
Những ḥn đá cứ thể lớn lên, ph́nh to một cách kỳ lạ.
Điều kinh ngạc là trong và sau mỗi trận mưa, đá Trovants ở làng Costesti mọc lên như… nấm. Những ḥn đá cứ thể lớn lên, ph́nh to một cách kỳ lạ. Đá trovant chỉ mọc khi có nước mưa. B́nh thường chúng chỉ có kích thước 6 đến 9 mm nhưng khi có nước vào chúng ph́nh to lên đến 6 tới 10 mét. Vài ḥn đá thậm chí biết chuyển động. Cắt đôi ḥn đá ra th́ thấy có những ṿng gân bên trong như một thân cây.
https://www.datviet.com/wp-content/u...-sau-mua-1.jpg
Sau các cơn mưa to, các khối đá bắt đầu “sống dậy”.
Bên trong đá trovants là các lơi đá cứng, bên ngoài là lớp vỏ do cát cấu tạo nên. Tuy nhiên hiện tượng ph́nh to của đá trovants được một số nhà khoa học lư giải rằng bên dưới lớp vỏ đá là một hàm lượng khoáng vật cao. Khi bề mặt đá bị ướt, loại khoáng chất này bắt đầu gây sức ép với lớp cát bên ngoài và khiến khối đa bắt đầu ph́nh to. Các khối h́nh nhỏ khác nhau: bầu dục hoặc sần sùi như những đốm mụn xuất hiện trên mặt của các phiến đá. Đây là một dạng bê tông hóa với các hạt cát trầm tích hoặc đá liên kết với nhau bằng canxi cacbonat. “Một số được làm từ sa thạch, số khác từ sỏi. Theo thuật ngữ địa chất, chúng có thể được gọi là đá mài và đá kết tụ”, Florin Stoican, đại diện Vườn Quốc gia Buila-Vanturarita cho hay.
https://www.datviet.com/wp-content/u...-sau-mua-2.jpg
Người dân gọi chúng là những ḥn đá đang lớn.
Các nhà nghiên cứu không t́m thấy sự khác biệt giữa Trovant và nền cát xung quanh. V́ vậy, họ nghi ngờ h́nh cầu được h́nh thành do hoạt động địa chấn kéo dài và dữ dội bất thường của kỷ Miocen giữa. Sóng xung kích phát ra từ Trái đất nén chặt các trầm tích cát và cô đặc xi măng đá vôi để tạo thành các cục đá có h́nh cầu.
Theo thời gian, các nguyên tố này đă làm ṃn đi lớp sa thạch lỏng lẻo xung quanh chúng, để lộ ra những lớp đá dày đặc hơn.
Khi tiếp xúc với mưa lớn, canxi cacbonat của chúng có thể bị chảy đi và dần dần h́nh thành chu vi bên ngoài của đá theo thời gian. Không có nhiều tài liệu viết về quá tŕnh này, nhưng nó được cho là chỉ xảy ra ở khoảng 4-5 cm trong hơn 1.200 năm.
Các lớp đá sa thạch xung quanh có các lớp cho thấy khu vực này là một môi trường biển cổ đại khi đá và trầm tích cơ bản được h́nh thành, cũng như các hóa thạch hai mảnh vỏ và động vật chân bụng có thể được t́m thấy trong một số Trovant.
