- Luận vô thường,
xin đừng bỏ qua !
Tôn Vận Tuyền (孫運璿, Sun Yun-Suan, 10/11/1913 - 15/2 /2006) , một nhà kinh tế, một chính trị gia Đài Loan. Ông là Bộ trưởng Bộ Kinh tế từ năm 1969 đến 1978, sau đó được bầu làm Thủ tướng Đài Loan (Premier of the Republic of China ) từ năm 1978 đến 1984. Ngày 24 tháng hai năm 1984 ông bị đột quỵ do xuất huyết năo và sau khi phục hồi chỉ có thể ngồi trên xe lăn. Tháng 2 năm 2006 , ông qua đời tại Đài Bắc, hưởng thọ 92 tuổi . Ngoài các trước tác về Kinh tế, Chính trị, tôi quan tâm đến một bức thư ông để lại cho các con của ông.
Một bức thư giản dị nhưng thật chân t́nh và sâu sắc. Tôi (GS Nguyễn lân Dũng - NV )xin phép được giới thiệu lại cùng các bạn bức thư này:
KIẾP SAU( NẾU CÓ) DÙ THƯƠNG HAY KHÔNG THƯƠNG, CŨNG KHÔNG C̉N DỊP GẶP LẠI NHAU ĐÂU "....
Tôn Vận Tuyền đă để lại những lời căn dặn như sau: Các con thân mến,Viết những điều căn dặn này, cha dựa trên 3 nguyên tắc như sau :
1. Đời sống là vô thường, không ai biết trước ḿnh sống được bao lâu, có những việc cần , nếu được nói ra sớm để hiểu th́ hay hơn.
2. Cha là Cha của các con, nếu không nói ra th́ chắc không ai nói rơ với các con những việc này đâu!
3.Những điều căn dặn để ghi nhớ này là kết quả của bao kinh nghiệm xương máu, thất bại đắng cay trong cuộc đời của chính bản thân mà Cha ghi nhận được, Nó sẽ giúp các con tránh những nhầm lẫn hoang phí trên con đường trưởng thành của các con.
Dưới đây là những điều nên ghi nhớ trong cuộc đời :
1.Nếu có người đối xử với con không tốt, đừng thèm để tâm cho mất thời giờ. Trong cuộc đời nầy, không ai có bổn phận phải đôi xử tốt với con cả, ngoại trừ cha và mẹ của các con. Nếu có người đối xử tốt với con, ngoài việc các con phải biết ơn, trân quư, các con cũng nên thận trọng một chút, v́ người đời thường làm việc ǵ cũng có mục đích của nó, chớ có vội vàng cho là bạn tốt của ḿnh ngay.
2.Không có người nào mà không thể thay thế hay tồn tại măi với ḿnh được cả; không có vật ǵ mà nhất thiết phải sở hữu ,bám chặt lấy nó. Nếu hiểu rơ được nguyên lư nầy, th́ sau nầy trong cuộc đời, lỡ người bạn đời không c̣n muốn cùng đi trọn cuộc đời, hay v́ lư do ǵ con bị mất đi những ǵ trân quư nhất trong đời con, th́ cũng nên hiểu: đó cũng không phải là chuyện trời sập.
3.Đời người ngắn ngủi, nếu hôm nay ta để lăng phi thời gian, mai đây hiểu được th́ thấy rằng quăng đời đó đă vĩnh viễn mất rồi!. Cho nên, nếu ta càng biết trân quư sinh mạng của ḿnh càng sớm, th́ ta được tận hưởng cuộc đời ḿnh càng nhiều hơn. Trông mong được sống trường thọ, chi bằng ḿnh cứ tận hưởng cuộc đời ḿnh ngay từ bây giờ.
4.Trên đời nầy chẳng hề có chuyện yêu thương bất diệt. Aí t́nh chẳng qua là một cảm xúc nhất thời, cảm giác nầy tuyệt đối sẽ theo thời gian, hoàn cảnh mà biến thiên, thay đổi. Nếu người yêu bất diệt rời bỏ con rồi, hăy chịu khó nhẫn nại một chút, để thời gian dần dần trôi qua, để tâm tư ḿnh từ từ lắng đọng, cái đau khổ cũng sẽ từ từ nhạt nḥa đi. Không nên cứ ôm ấp cái ảo ảnh yêu thương măi, cũng không nên quá bi luy v́ thất t́nh.
5.Tuy có nhiều người trên thế giới này thành công, nổi tiếng mà chẳng có học hành nhiều, chẳng có bằng cấp cao, nhưng điều đó cũng không có nghĩa là không cần học hành nhiều sẽ thành công. Kiến thức đạt được do việc học hành, giáo dục là vũ khi trong tay của ḿnh. Ta có thể lập nên sự nghiệp với bàn tay trắng, nhưng không thể trong tay không có tấc sắt. Nên nhớ kỹ điều nầy !
6.Cha không yêu cầu các con phải phụng dưỡng cha trong nửa quăng đời c̣n lại của cha sau nầy. Ngược lại, cha cũng không thể bao bọc nữa quăng đời sau này của các con. Lúc các con đă trưởng thành, độc lập, đó cũng là lúc cha đă làm tṛn thiên chức của ḿnh. Sau nầy các con có đi xe Bus công cộng hay đi Auto nhà, các con ăn soup vi cá hay ăn mi gói, đều là trách nhiệm của các con.
7.Các con có thể yêu cầu ḿnh phải giữ chữ TÍN, nhưng không thể bắt người khác phải giữ chữ TÍN với ḿnh. Các con có thể yêu cầu ḿnh phải đối xử TỐT với người khác, nhưng không thể kỳ vọng người khác phải đối xử TỐT với ḿnh. Ḿnh đối xử người ta thế nào, không có nghiă là nguời ta sẽ đối xử lại ḿnh như thế , nếu không hiểu rơ được điều nầy, sẽ tự chuốc lấy buồn phiền cho ḿnh.
8.Trong mười mấy, hai mươi năm nay, có người tuần nào cũng mua vé số, nhưng vẫn nghèo trắng tay, điều nầy chứng minh: muốn phát đạt, phải siêng năng làm ăn mới khá được. Trên thế gian nầy không có cái ǵ là miễn phí cả.
9.Sum họp gia đ́nh, thân thích đều là duyên phận, bất luận trong kiếp nầy chúng ta sống chung với nhau được bao lâu, như thế nào, nên trân trọng và hăy qúy khoảng thời gian chúng ta được chung sống với nhau, kiếp sau (nếu có), dù ta có thuơng hay không thương, cũng không có dịp gặp lại nhau đâu.
H.P. ( sưu tầm )
