Đào tạo thể thao ở Trung Quốc: Huấn luyện hay "tra tấn"?
Những giọt nước mắt, những nỗi đau giằng xé... đó là những ǵ mà nhiều đứa trẻ ở Trung Quốc phải trải qua, để hy vọng gặt hái được đỉnh cao trên đấu trường quốc tế.
Có một thực tế không thể phủ nhận. Trung Quốc là cường quốc thể thao trên thế giới. Họ đă từng vươn lên xếp số 1 toàn đoàn ở Olympic 2008. Kể từ năm 2000 tới nay, Trung Quốc chưa bao bị bật khỏi top 3 đoàn thể thao mạnh nhất thế giới.
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978284944.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Quá tŕnh tập luyện khổ cực của những đứa trẻ ở Trung Quốc.
Nhưng để đạt được thành công ấy, những vận động viên ở nước này đă phải đánh đổi bằng cả máu và nước mắt. Ẩn sau những tấm huy chương vàng đỉnh cao không hề là sự lấp lánh. Họ đă mất tuổi thơ, phải sống trong những điều kiện đào tạo khắc nghiệt nhất, với không ít mặt trái.
Vụ năm vận động viên nhí (10 tuổi) bị những lứa đàn anh ngược đăi, tạt nước sôi vào người đang khiến dư luận Trung Quốc phẫn nộ chỉ là một góc nhỏ trong đó. Quá tŕnh tập luyện, đào tạo cũng khiến cho không ít đứa trẻ hứng chịu những nỗi khổ cực không ai thấu.
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978317696.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Trong quá khứ, những trường đào tạo thể thao ở Trung Quốc được ví như "những ḷ tra tấn".
Trước thềm Olympic 2008, tờ Telegraph từng viết một bài về sự đào tạo khắc nghiệt ở quốc gia này: "Trường Shichahai là nơi quy tụ 300 học viên ưu tú nhất ở tất các các môn và được Chính phủ tài trợ hoàn toàn. Bộ phận tuyển trạch ở trường đào tạo này tỏa đi khắp đất nước và đưa về những đứa trẻ triển vọng khi mới lên 6 tuổi. Chúng không chịu áp lực về điểm số nhưng lại chịu áp lực thành công từ rất sớm".
Mỗi ngày, những đứa trẻ sẽ được học văn hóa vào buổi sáng và tập luyện 4 giờ vào buổi chiều (chỉ được nghỉ Chủ Nhật). Nhưng tất nhiên, môi trường đào tạo ở Shichahai không phải là nơi để vui đùa của tuổi thơ, mà nó giống như một cái ḷ luyện thực sự.
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978378957.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Hầu hết những đứa trẻ bị g̣ ḿnh vào quá tŕnh tập luyện khắc nghiệt.
Khi nói về "ḷ luyện" Shichahai, tờ Amusing Planet từng giật tít: "Đào tạo thể thao ở Trung Quốc: Huấn luyện hay tra tấn?". Khi tới thăm ḷ đào tạo Shichahai, vận động viên huyền thoại người Anh, Sir Matthew Pinsent từng mô tả: "Tôi thấy một bé gái 7 tuổi khóc đẫm nước mắt v́ bị ép trồng cây chuối. Một cậu bé có một vết hằn trên lưng".
Tờ Amusing Planet viết: "Trên mặt những đứa trẻ thể hiện sự nặng nhọc, không thốt lên lời. Thường th́ những HLV rất nghiêm khắc. Một số khác c̣n bị cáo buộc đánh đập học tṛ. Trường dạy điền kinh ở Liêu Ninh bị phát hiện cho một cậu bé 15 tuổi sử dụng doping".
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978416822.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Hy vọng duy nhất của những đứa trẻ là giúp thể thao Trung Quốc vươn tầm thế giới.
Wu Yigang, Giáo sư của trường đại học Thượng Hải nói về mặt trái trong việc đào tạo thể thao ở Trung Quốc: "Một số trường học chỉ chú trọng đến thể thao và họ xem những đứa trẻ như là cỗ máy vậy. Họ thường yêu cầu đào tạo 6 giờ hoặc hơn thế mỗi ngày. Có những đứa trẻ chịu áp lực tập luyện lớn tới mức c̣n không biết đọc chữ dù học tới lớp 5".
Thực tế, tham vọng vươn tới đỉnh cao thế giới của Trung Quốc xuất hiện kể từ khi họ trở lại Olympic vào năm 1984. Kể từ đó, những trường đào tạo thể thao đỉnh cao mọc lên như nấm ở đất nước này. Đỉnh điểm vào năm 1990, có tới 3.687 trường như vậy xuất hiện ở Trung Quốc.
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978454619.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Rất hiếm những thời khắc mà chúng có thể hồn nhiên như vậy.
Thế nhưng, sau khi chứng kiến con em ḿnh tập luyện trong môi trường quá khắc nghiệt, nhiều bậc phụ huynh không c̣n mặn mà với kỳ vọng những đứa trẻ của họ sẽ vươn lên trở thành nhà vô địch thế giới.
Ông Huang Qin, người phụ trách một trường đào tạo ở Thượng Hải chia sẻ: "Vào những năm 1980 đến 1990, những trường thể thao mọc lên với tốc độ chóng mặt. Thế nhưng, ngày nay, các bậc cha mẹ ngày càng không quan tâm tới việc gửi con em ḿnh vào đó. Do đó, rất nhiều trường đă phải đóng cửa".
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978485184.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Trong những năm qua, nhiều nhà làm thể thao ở Trung Quốc đang phải tiến hành cải tổ lại hệ thống đào tạo.
Chính sách sinh một con của Chính phủ Trung Quốc cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho các gia đ́nh không hướng con em ḿnh theo nghiệp thể thao đầy khổ cực. Đơn cử như môn bóng bàn. Theo China Sports Daily, số lượng những đứa trẻ được đào tạo ở môn này đă giảm một nửa so với năm 1987.
Trước làn sóng phản đối những năm trở lại đây, nhiều trường đào tạo thể thao đă phải nới lỏng những quy định khắc nghiệt dành cho đứa trẻ. Như trường Pudong New Area đă phải cải thiện đội ngũ giáo viên. Họ cũng lần đầu tiên phá vỡ quy tắc tồn tại trong 40 năm qua, đó là không ép những đứa trẻ sinh hoạt trong khuôn viên khép kín của trường.
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978517958.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Những đứa trẻ đă được vui chơi nhiều hơn sau những buổi tập luyện.
Trường đào tạo điền kinh Yangpu (Thượng Hải) đă có tổ chức buổi giao lưu, vui chơi cho những đứa trẻ sau những giờ tập luyện. Hay như môi trường đào tạo khắc nghiệt nhất là Shichahai đă hướng tới "sự phát triển toàn diện" cho thế hệ măng non.
Ông Liu Shaonong, người phụ trách trung tâm đào tạo bóng bàn và cầu lông trực thuộc Tổng cục Thể thao Trung Quốc chia sẻ: "Chúng ta phải kiểm tra và sửa đổi dần cách đào tạo truyền thống theo hướng hiện đại hơn".
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978640138.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978546862.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
https://icdn.dantri.com.vn/thumb_w/6...5978558782.jpg
Nhấn để phóng to ảnh
Dù thế nào th́ những bậc phụ huynh cũng không c̣n mặn mà quá nhiều khi gửi con em vào môi trường khắc nghiệt như vậy.
Nhưng có một vấn đề khá nan giải khác, không nằm ở yếu tố đào tạo, đó là việc nhiều vận động viên lâm vào cảnh nghèo túng sau khi giải nghệ. Tờ China Sports Daily ước tính có khoảng 80% vận động viên Trung Quốc thất nghiệp và nghèo đói sau khi giải nghệ. Bên cạnh đó, họ c̣n hứng chịu nhiều bệnh lư măn tính do quá tŕnh tập luyện quá sức thời trẻ.
Hay như cựu vận động viên điền kinh, Wang Linwen chia sẻ rằng cô đă phải bù đắp gấp kiến thức sau khi giải nghệ, để t́m nghề khác. Wang Linwen nói: "Tôi đă hổng quá nhiều kiến thức thời trẻ. Giờ đây, sau khi giải nghệ, tôi gần như không biết làm ǵ. V́ vậy, tôi buộc phải đi học lại".
