Kiemsi
09-01-2017, 14:28
Lệ Hoa Wilson
Chúng ta tạm gọi nó là Ḿ Tô, bạn nhé.
Nó là con gái, sinh năm 1968 tại Việt Nam. Ba Mỹ. Má Việt. Và trước sau nó chỉ có một ḿnh, không có thêm anh em nào nữa.
Mỗi tháng nó theo mẹ về Mỹ Tho thăm bà ngoại. Trong đời nó không có món nào ngon bằng chuối chiên của d́ Tám, gị chéo quẩy của Hai Hửng và nước mía của Má Thằng Lộc. Nó nghe người lớn kêu sao th́ kêu vậy và một lần nó ăn một bạt tay nhẹ của bà ngoại v́ nó kéo áo má nó nói: “Con muốn uống nước miá của Má Thằng Lộc”. Bà ngoại hỏi má nó chớ cô có biết dạy con không, sao để nó ăn nói hỗn hào như vậy? Má nó định nói ǵ đó nhưng lại thôi.
Cái tát tay không làm nó đau nhưng làm nó khó hiểu. Nếu là ba nó th́ ông sẽ giải thích cho nó biết nó làm lỗi ǵ, phải sửa đổi ra sao và ông sẽ nheo một mắt, đưa ngón tay cái của bàn tay mặt lên trời và nói “không có lần sau nữa, phải không con gái yêu quí của ba” và dĩ nhiên nó vui vẻ gật đầu.
Nó cũng không hiểu tại sao khi bị bạt tai nó không khóc mà má nó lại khóc khi bà ngoại nói chuyện nhẹ nhàng với má nó. Nó nằm ngủ trên bộ ván ngưạ, ṿng tay ngắn ngủi choàng qua ôm ngang bụng mẹ. Tiếng hỷ mũi sột soạt và từng cơn nấc làm bụng mẹ nó trồi lên hụp xuống khá nhanh khiến nó tỉnh giấc. Một vài giọt nước mắt rơi xuống mu bàn tay làm nó thấy lành lạnh và trong ḷng nó nổi lên một cảm giác là lạ. Nó cố gắng nhớ lại coi những khi ở nhà má nó khóc th́ ba nó làm ǵ? H́nh như ông nói nhiều lắm nhưng nó chỉ nhớ và thích câu “Em hăy tựa đầu lên vai anh và khóc đi, khóc cho tới khi em hết buồn!” Nó nghiệm ra rằng khi buồn th́ người ta khóc và khi khóc th́ phải khóc cho đến khi nước mắt không chảy ra nữa th́ mới hết buồn.
À th́ ra má nó đang buồn. Nó sửa soạn ngồi dậy để nói với má nó cái câu ba nó thường nói và sẽ đưa cái vai nhỏ nhắn của nó ra cho má nó dựa vào. Ḷng nó thương mẹ nhiều đến đổi nó vùng dậy như một cây tên bật ra khỏi dây cung, miệng méo xệch và mắt ướt nhẹp.
- Má…má…dựa vào…
Nó lắp bắp cố nhớ lại lời ba nó th́ bà ngoại đă nạt ngang:
- Con nít biết ǵ mà lộn xộn. Ra ngoài sân chơi đi!
Má nó đưa tay vuốt đầu nó rồi nhét vô tay nó hai tờ giấy bạc:
- Con xuống bếp nói d́ Hai dẫn con đi mua chuối chiên và nước mía đi. Má thương con.
Khi nó trở về từ đầu ngơ, một tay cầm miếng chuối chiên vàng rợm, một tay ly nước mía lạnh ngọt ngào, nó thấy một đám trẻ bu quanh một người đàn bà mà la hét, quơ tay múa chân. Đám con trai th́ nhảy loi choi, miệng ḥ hét nhẩy … nhẩy, đám con gái th́ vừa la vừa vung tay liệng tất cả những ǵ chúng đang cầm: lá chuối, bông phượng, đất sét, gạch ngói…
Người đàn bà đầu tóc rũ rượi, mồ hôi chảy đầy trán, quần áo xộc xệch vừa nhảy vừa liệng ra tất cả những ǵ bà đă nâng niu: hai trái chuối xiêm, nửa đ̣n bánh tét và một tờ giấy bạc nhàu nát.
Có mấy người lớn làm công việc lặt vặt trước cửa nhà nhưng không ai rầy la ngăn cản đám con nít. Có lẽ chuyện nầy xảy ra thường ngày nên họ cũng chẳng buồn để ư.
Ḷng của Ḿ Tô thắt lại. Ba má nó thường dạy nó phải kính trọng và thương yêu người khác, nhứt là những người tàn tật, bịnh hoạn. Hiện tại, dưới mắt nó, bà già nầy đúng là người ba má nó thường khuyên dạy nó phải giúp đỡ và yêu thương.
Nó kéo tay áo d́ Hai và cố gắng dùng tất cả tiếng Việt mà nó biết:
- D́ Hai, ngừng đi... ngừng đi.... Bà già mệt rồi... áo ướt rồi...
D́ Hai hiểu nó nên bước lên nắm tay môt thằng nhỏ có vẻ là đầu đàn và la lớn:
- Đủ rồi tụi bây. Bà Sáu khùng gần xỉu rồi. Đồ quỷ, đi chỗ khác chơi!
Thế là tụi nhỏ tan hàng. Bà Sáu đứng lại thở hồng hộc và lết lại gốc cây phượng ngồi xuống. Ḿ Tô ngồi xuống cạnh bà, đưa ly nước mía:
- Bà ơi uống nước mía của Má...., nó sực nhớ lại cái tát tay nhẹ của ngoại nên nói lảng:
- Nước mía và chuối chiên ngon lắm, bà ăn đi, uống đi.
Người đàn bà đưa tay ra cầm tay Ḿ Tô, nh́n nó chăm chăm và hai ḍng nước mắt lặng lẽ chảy dài.
Qua lời thuật lại của d́ Hai, má nó biết là lúc đó bà Sáu khùng và Ḿ Tô nắm hai tay nhau, tay Ḿ Tô c̣n cầm ly nước mía và tay kia miếng chuối chiên. Hai tay bà Sáu bọc ngoài hai tay nó và họ nh́n nhau. Cảnh tượng lúc đó có cái ǵ là lạ làm d́ Hai nổi gai ốc, h́nh như có cái ǵ xoáy tṛn, h́nh như có cái ǵ nhẹ nhàng bay lên... D́ Hai sợ ma nên kéo tay Ḿ Tô lôi về.
Sau đó mỗi lần về thăm ngoại, Ḿ Tô thường hay đem quà bánh nó để dành và đem lại chia xẽ với bà Sáu. Khi gặp nó th́ bà Sáu lại tỉnh táo kể cho nó nghe chuyện con Tấm con Cám, chuyện câu cá bắt cua ở quê bà, chuyện cây xoài gây lộn với cây ổi v.v..và nó cười vui vẻ cùng bà. H́nh như nó là đứa trẻ duy nhứt hay có thể nói nó là người duy nhứt đối xử với bà Sáu như Một Con Người.
Nhiều năm về sau Ḿ Tô mới biết những lần về thăm bà ngoại đă ảnh hưởng tới cuộc đời nó huyền diệu đến thế nào. Nó không thể thay đổi được dĩ văng, nhưng tương lai th́…
*****
Năm 1975, mẹ con nó theo ba nó về Mỹ và từ đây nó trở thành cô Maddison.
Cái tên Ḿ Tô là do ba nó phát âm tiếng Mỹ Tho ngọng nghịu làm mọi người bật cười và gán cái biệt danh đó cho nó. C̣n má nó khóc mỗi lần về thăm ngoại là v́ bị mẹ rầy rà đay nghiến về cái tội lấy Mỹ! Bận rộn với cuộc đời mới nó quên hẳn tên Ḿ Tô cũng như bà Sáu khùng.
Đối với Maddison, mẹ cô là người làm cho cô biết thương yêu đồng loại và sẵn sàng chia xẻ. Nhưng ba cô lại tạo cho cô một t́nh yêu quê hương thắm thiết, đậm đà. Cô yêu nước Mỹ và nước Việt Nam tuy rằng nước Mỹ đối với cô gần gũi, thiết thực c̣n nước Việt Nam th́ xa lạ, mơ hồ.
Trong suốt thời kỳ theo học đại học, cô lúc nào cũng nghĩ tới học môn ǵ, làm nghề ǵ cho có ích lợi cho Mỹ và Việt Nam? Và cô đă chọn ngành Criminal Justice và học rành rẽ tiếng Nga v́ cô nghĩ rằng người Nga và người Tàu đă giúp cộng sản chiếm miền nam. Lúc đó tiếng Tàu không thông dụng ở Mỹ nên cô chọn tiếng Nga và gia nhập quân đội. Sau nầy nếu cô có là một spy th́ ngoại h́nh của cô sẽ thích hợp với châu Âu hơn là châu Á.
Năm 2001, Maddison đă là một chuyên viên nghiên cứu, theo dơi và cung cấp các hoạt động t́nh báo của Nga cho Ngũ Giác Đài và mang cấp bậc thiếu tá.
Tối ngày 10 tháng 09 năm 2001, cô ngủ và có một giấc mơ kỳ lạ. Cô thấy lại bà Sáu mà cô đă quên từ rất lâu. Bà hôm đó sạch sẽ hơn và có vẻ tỉnh táo hơn. Bà đứng nh́n cô và nói:
- Bà điên sẽ cứu con, bà điên sẽ cứu con.
Tỉnh dậy rồi ngủ lại, hai ba lần cô đều có cùng một giấc mơ. Đầu óc cô lộn xộn giữa mộng và thật. Rồi cô ngủ, rồi mơ, rồi ngủ...
Sáng 11 tháng 09 thức dậy cô bần thần, đầu óc thiếu ngủ nên dật dờ. Dù vậy, cô vẫn nhớ là hôm nay có một cuộc họp quan trọng với các trưởng lăo của Ngũ Giác Đài và cơ quan t́nh báo Mỹ (CIA) mà cô là người thuyết tŕnh và giải thích một chương tŕnh mới về các hoạt động gián điệp của Nga. Cô vội vă sửa soạn đi làm. Trên đường đi, giấc mơ tối qua làm cô bối rối. Có cái ǵ đó thúc đẩy cô khiến cô vừa lái xe vừa dùng điện thoại có loa loại đặc biệt gắn riêng cho xe cô, gọi bà mẹ ở California.
Hai mẹ con dĩ nhiên nói tiếng Mỹ nhưng tôi xin viết lại bằng tiếng Việt cho dễ hiểu hơn:
- Mẹ à, tối qua con nằm chiêm bao kỳ quá. Con thấy cái bà già ở gần nhà ngoại đó...
- Bà già nào con? Có bà con với ḿnh không? Phải d́ Tám Phong, má anh Nhơn không?
- Không phải mẹ à. Cái bà con hay cho bánh mỗi khi con về Mỹ Tho đó. Cái bà bị tụi nhỏ bắt nhảy tửng tửng đó...”
- À ạ, “bà Sáu khùng!”
- Phải rồi, bà Sáu. Mà sao con thấy bữa nay bà có vẻ tỉnh rồi mà c̣n nói cái ǵ lạ lắm con không hiểu.
- Bả nói ǵ ?
- Bà nói cái ǵ mà cứ “ ba đen cưu con, ba đen cuu con”.
Mẹ cô bên CA cũng ngẩn ngơ không biết cô nói cái ǵ v́ cái accent tiếng Việt của cô nặng quá. Cái ǵ mà “ba đen cuu con”? Mẹ cô nghĩ hoài không ra. Hai mẹ con bàn qua tán lại một lúc cũng không đi đến kết quả. Mẹ cô nói hay là con cúp điện thoại đi để mẹ suy nghĩ một lúc rồi con gọi lại nghe.
Mười phút sau, cô gọi lại. Lại một hồi nói ra nói vào. Lại cũng không kết quả. Không biết có cái ǵ đó trong cô thúc đẩy cô phải t́m hiểu và cô cứ lằng nhằng với mẹ. Khi cúp điện thoại th́ cô nhận ra cô đă đi quá con đường chỗ phải exit để tới sở làm. Có hơi quưnh quáng v́ sợ trễ buổi họp, cô lái xe nhanh hơn và quẹo vào cái exit kế đó.
Trời ơi, hôm nay không phải là ngày của cô. Đêm th́ chiêm bao lung tung thiếu ngủ. Sáng th́ nói cả tiếng mà mẹ không hiểu làm cô mất tự tin. Đi làm th́ lố cái ngả rẽ. Bây giờ th́ đằng trước có cái ǵ mà xe lại đùn đống như vậy? Mà cái ǵ đưa đẩy làm cho cô phải chú tâm tới một giấc chiêm bao tào lao như vậy? Đó không phải là tính cách của một quân nhân trong ngành nghề của cô.
Cô thở dài ân hận. Tại sao cô lại không chờ tới tối rồi hăy hỏi mẹ? Tại sao lại thắc mắc về một giấc mộng mị vặt vănh, bâng khuâng về lời nói của một người đàn bà đă đi qua đời cô quá lâu rồi?
Vậy là đúng vào ngày 11 tháng 09 năm 2001, cô Maddison v́ nói chuyện điện thoại với mẹ nên đi lố ngả rẽ và bị kẹt xe trong ngả rẽ tiếp v́ có tai nạn xe cộ đằng trước. Đồng hồ cô chỉ 9 giờ 15 sáng mà buổi họp định sẽ diễn ra lúc 9 giờ sáng và kéo dài tới 11 giờ. Nóng nảy, cô kêu viên trung úy phụ tá và nhờ ông thông báo với mọi người liên hệ là cô xin dời lại giờ họp là một giờ trưa và cô xin trung úy nói với đại tá trưởng pḥng là cô thành thật xin lổi và sẽ vui ḷng nhận chịu mọi trách nhiệm.
9:37 sáng ngày 11 tháng 09 năm 2001, cô Maddison ngồi trong xe đang chờ cảnh sát dọn dẹp đường th́ một tiếng nổ kinh hồn bùng lên. Chiếc xe cô lắc lư, rung rinh. Cô thoáng nghỉ trời ơi sao mà xui quá, tai nạn phía trước chưa dọn xong th́ lại có tai nạn nữa, kiểu nầy khi tới được sở chắc là bị đổi đi pḥng khác nhỏ hơn, chức vụ khác thấp hơn. Khi cô nh́n lên thấy khói bụi bốc mù mịt từ phía tây của ṭa Ngũ Giác Đài th́ tim cô từ 70 độ nhảy lên 120 độ và máu th́ chảy rần rật trong thân thể. Cô len lơi giữa các xe, lái xe lên bờ lề, bất chấp những tiếng c̣i và lời ta thán của những người lái xe khác, ch́a cái thẻ của NSA (National Security Agency) cho người cảnh sát và lái như điên đến Ngũ Giác Đài. Chiếc máy bay số 77 của hăng American Airline bị bọn khủng bố lái thẳng vào tầng một của mặt tây ṭa nhà làm sụp đổ một phần ba các tầng pḥng và giết hại một trăm hai mươi lăm nhân viên dân sự và quân đội.
Cô Maddison đứng nh́n đống gạch đá khổng lồ chất chồng lên những thân h́nh oằn oại máu me rồi ngồi sụp xuống ôm mặt khóc nức nở. Đây là văn pḥng cô làm việc, đây là nơi cô có buổi hẹn sáng nay, đây là thân thể đẫm máu của trung úy Garrison vừa mới Yes, Major. Will do” lúc 9 giờ 15 sáng.
Nếu cô không nằm mơ, nếu bà khùng không nói lảm nhảm làm cô phải kêu mẹ, làm cô đi lố đường, làm cô kẹt v́ tai nạn, làm cô trễ giờ đến sở th́ trong đống gạch vụn đó với tay chân gảy nát, với tim óc tung tóe đă có thêm một thiếu tá Maddison và 20 viên sĩ quan khác.
Cô kêu mẹ vừa khóc vừa nói Mẹ ơi bây giờ con hiểu bà Sáu nói ǵ trong giấc mơ của con. Sau khi nghe con gái kể lại mọi chuyện, bà cũng khóc nói bây giờ mẹ cũng đă hiểu “Bà điên cứu con. Bà điên cứu con” là những lời mà bà Sáu đă gởi gấm cho con.
Sau đó, mẹ cô có nói cho cô biết là bà Sáu đă chết năm 1985. Sở dĩ bà bị khật khùng là v́ đă chứng kiến cái chết đau thương đột ngột của chồng con. Chồng bà là một quân nhân của Việt Nam Cộng Ḥa. Năm ngày trước khi chồng bà về nghỉ phép, một ổ đặc công của việt cộng trong làng đă bị quân đội VNCH càn quét, thiệt hại đáng kể. Để trả thu, một trái lựu đạn đă được bọn đặc công c̣n lại thảy vào nhà ba. Bốn giờ sáng ngày định mệnh, bà bơi xuồng chất đầy mận, ổi, nhăn ra chợ quận bán để mua thêm thịt cá về đăi chồng trong những ngày nghỉ phép. Khi trở về, Bà đă thả rơi những gói rau thịt xuống đất khi trông thấy xác chồng và đứa con gái 5 tuổi, và từ đó bà đă thả luôn đời ḿnh cho gió bụi và trở thành bà...khùng.
Có lần bà tỉnh lại và tâm sự với mẹ của Ḿ Tô rằng kể từ ngày bà mất chồng con, chưa có ai đưa cho bà thức ăn với tất cả trân trọng và thương yêu như Ḿ Tô đă làm. Cũng chưa có ai nh́n bà với ánh mắt như Ḿ Tô đă nh́n.
Mẹ cô Maddison là cư dân San Pedro, CA. Bà làm cho học khu của quận Los Angeles, phục vụ buổi ăn trưa cho học sinh một trường trung học tại Long Beach. Và bà đến văn pḥng tôi làm thuế hằng năm. Nhờ thế tôi được bà kể lại rành rẽ chuyện của Ḿ Tô.
Bà không phải đạo Phật, chỉ là đạo ông bà nên bà cũng không rành lắm về lư thuyết nhà Phật. Tôi không phải là nhà thần học để hiểu được những liên quan của linh hồn, không phải là một người tu hành đạo cao đức trọng thấy được dĩ văng tương lai, không phải là bà đồng bóng biết chuyện tṛ với người đă qua đời. Tôi lại càng không tin tưởng vào thần linh và ma quỷ.
Vậy tôi và bạn phải nghĩ sao đây về hành động đầy t́nh người của một cô bé lúc sáu tuổi, kết quả là hai mươi mấy năm sau nó đă cứu đời cô? Tôi thật không biết. Trong vũ trụ bao la kia, sự hiểu biết của con người như hạt cát mà sự huyền bí th́ vô cùng vô tận.
Dù sao, sau khi nghe chuyện, tôi cũng đă chia xẻ với mẹ của cô Maddison hai điều tôi học được trong chuyện nầy. Đúng hay sai tùy theo cảm nghĩ của từng người.
Thứ nhứt là cháu Ḿ Tô đă cho người mẹ mất con đau khổ kia một t́nh thương trong sáng, ngọt ngào. Trong ḷng bàn tay của đứa bé 6 tuổi, ly nước mía và trái chuối chiên đă bốc hơi lên thành một cái nhân khí huyền diệu đợi chờ. Trong cái phút hai cặp mắt thương yêu, ơn nghĩa nh́n nhau, một kết quả chắc chắn đă thành h́nh đâu đó: T̀NH NGƯỜI!
Phải rồi bạn ơi. T́nh người đă thành hạt mè và ngày đó, hai mươi mấy năm trước, d́ Hai đă cảm thấy nó h́nh như xoáy tṛn bay lên không trung và nằm đó đợi chờ, lại cũng h́nh như vĩnh viễn ngưng đọng giữa hai trái tim cùng ḍng máu đỏ. Như một giọt nước li ti bốc hơi lên từ đại dương và chờ ngày thành đám mưa rơi xuống cứu thoát nhân gian.
Thứ hai là ḷng biết ơn của người đàn bà điên loạn. Trong một giây phút ngắn ngủi nhận ly nước mía và trái chuối chiên, sự biết ơn sâu đậm đó, sự cảm nhận được yêu thương đó đă làm sống dậy trong bà một nguồn năng lượng vô biên. Nó làm cho cánh cửa tâm hồn bà mở ra, nhận biết lại khổ đau cũng như hạnh phúc. Chỉ một sát na. Nhưng trong cái sát na đó, hai loại t́nh cảm thiêng liêng đă ḥa quyện vào nhau thành một cái nhân nằm đó. Rồi một ngày nào đó với đầy đủ đất nước gió lửa, hột mè sẽ nở. Quả sẽ trổ tṛn đầy. Ngay trong cuộc đời hay trong giấc chiêm bao. Và huyền diệu thay, giấc mơ lại tác dụng sâu đậm tới hiện thực, ḥa quyện vào nhau cứu độ mạng người. Mộng hay Thực? Vô Thường!
Tôi nhớ lại một lời dạy của đức Phật “Đừng khinh những điều thiện nhỏ mà không làm!” Và tôi tin có một chuyện linh thiêng mà ta có thể cầu khẩn để đời ta luôn có nhiều hạnh phúc! Đó là hăy cầu khẩn cho ḷng thương yêu nhân loại luôn đâm chồi nẩy lộc trong tâm hồn ta.
Năm 2006 mẹ cô Maddison có cho tôi đọc một bài viết về cô của Ngũ Giác Đài nhân dịp cô được phong lên chức trung tá, có nhắc lại ngày 11 tháng 09 không thể nghĩ bàn của cô.
V́ chức vị và nghề nghiệp của cô nên tôi đă đổi tên cô khác đi một chút. Có một điều chắc chắn là tên giữa của cô có hai chữ M.T., có nghĩa là Mỹ Tho!
Lệ Hoa Wilson
Chúng ta tạm gọi nó là Ḿ Tô, bạn nhé.
Nó là con gái, sinh năm 1968 tại Việt Nam. Ba Mỹ. Má Việt. Và trước sau nó chỉ có một ḿnh, không có thêm anh em nào nữa.
Mỗi tháng nó theo mẹ về Mỹ Tho thăm bà ngoại. Trong đời nó không có món nào ngon bằng chuối chiên của d́ Tám, gị chéo quẩy của Hai Hửng và nước mía của Má Thằng Lộc. Nó nghe người lớn kêu sao th́ kêu vậy và một lần nó ăn một bạt tay nhẹ của bà ngoại v́ nó kéo áo má nó nói: “Con muốn uống nước miá của Má Thằng Lộc”. Bà ngoại hỏi má nó chớ cô có biết dạy con không, sao để nó ăn nói hỗn hào như vậy? Má nó định nói ǵ đó nhưng lại thôi.
Cái tát tay không làm nó đau nhưng làm nó khó hiểu. Nếu là ba nó th́ ông sẽ giải thích cho nó biết nó làm lỗi ǵ, phải sửa đổi ra sao và ông sẽ nheo một mắt, đưa ngón tay cái của bàn tay mặt lên trời và nói “không có lần sau nữa, phải không con gái yêu quí của ba” và dĩ nhiên nó vui vẻ gật đầu.
Nó cũng không hiểu tại sao khi bị bạt tai nó không khóc mà má nó lại khóc khi bà ngoại nói chuyện nhẹ nhàng với má nó. Nó nằm ngủ trên bộ ván ngưạ, ṿng tay ngắn ngủi choàng qua ôm ngang bụng mẹ. Tiếng hỷ mũi sột soạt và từng cơn nấc làm bụng mẹ nó trồi lên hụp xuống khá nhanh khiến nó tỉnh giấc. Một vài giọt nước mắt rơi xuống mu bàn tay làm nó thấy lành lạnh và trong ḷng nó nổi lên một cảm giác là lạ. Nó cố gắng nhớ lại coi những khi ở nhà má nó khóc th́ ba nó làm ǵ? H́nh như ông nói nhiều lắm nhưng nó chỉ nhớ và thích câu “Em hăy tựa đầu lên vai anh và khóc đi, khóc cho tới khi em hết buồn!” Nó nghiệm ra rằng khi buồn th́ người ta khóc và khi khóc th́ phải khóc cho đến khi nước mắt không chảy ra nữa th́ mới hết buồn.
À th́ ra má nó đang buồn. Nó sửa soạn ngồi dậy để nói với má nó cái câu ba nó thường nói và sẽ đưa cái vai nhỏ nhắn của nó ra cho má nó dựa vào. Ḷng nó thương mẹ nhiều đến đổi nó vùng dậy như một cây tên bật ra khỏi dây cung, miệng méo xệch và mắt ướt nhẹp.
- Má…má…dựa vào…
Nó lắp bắp cố nhớ lại lời ba nó th́ bà ngoại đă nạt ngang:
- Con nít biết ǵ mà lộn xộn. Ra ngoài sân chơi đi!
Má nó đưa tay vuốt đầu nó rồi nhét vô tay nó hai tờ giấy bạc:
- Con xuống bếp nói d́ Hai dẫn con đi mua chuối chiên và nước mía đi. Má thương con.
Khi nó trở về từ đầu ngơ, một tay cầm miếng chuối chiên vàng rợm, một tay ly nước mía lạnh ngọt ngào, nó thấy một đám trẻ bu quanh một người đàn bà mà la hét, quơ tay múa chân. Đám con trai th́ nhảy loi choi, miệng ḥ hét nhẩy … nhẩy, đám con gái th́ vừa la vừa vung tay liệng tất cả những ǵ chúng đang cầm: lá chuối, bông phượng, đất sét, gạch ngói…
Người đàn bà đầu tóc rũ rượi, mồ hôi chảy đầy trán, quần áo xộc xệch vừa nhảy vừa liệng ra tất cả những ǵ bà đă nâng niu: hai trái chuối xiêm, nửa đ̣n bánh tét và một tờ giấy bạc nhàu nát.
Có mấy người lớn làm công việc lặt vặt trước cửa nhà nhưng không ai rầy la ngăn cản đám con nít. Có lẽ chuyện nầy xảy ra thường ngày nên họ cũng chẳng buồn để ư.
Ḷng của Ḿ Tô thắt lại. Ba má nó thường dạy nó phải kính trọng và thương yêu người khác, nhứt là những người tàn tật, bịnh hoạn. Hiện tại, dưới mắt nó, bà già nầy đúng là người ba má nó thường khuyên dạy nó phải giúp đỡ và yêu thương.
Nó kéo tay áo d́ Hai và cố gắng dùng tất cả tiếng Việt mà nó biết:
- D́ Hai, ngừng đi... ngừng đi.... Bà già mệt rồi... áo ướt rồi...
D́ Hai hiểu nó nên bước lên nắm tay môt thằng nhỏ có vẻ là đầu đàn và la lớn:
- Đủ rồi tụi bây. Bà Sáu khùng gần xỉu rồi. Đồ quỷ, đi chỗ khác chơi!
Thế là tụi nhỏ tan hàng. Bà Sáu đứng lại thở hồng hộc và lết lại gốc cây phượng ngồi xuống. Ḿ Tô ngồi xuống cạnh bà, đưa ly nước mía:
- Bà ơi uống nước mía của Má...., nó sực nhớ lại cái tát tay nhẹ của ngoại nên nói lảng:
- Nước mía và chuối chiên ngon lắm, bà ăn đi, uống đi.
Người đàn bà đưa tay ra cầm tay Ḿ Tô, nh́n nó chăm chăm và hai ḍng nước mắt lặng lẽ chảy dài.
Qua lời thuật lại của d́ Hai, má nó biết là lúc đó bà Sáu khùng và Ḿ Tô nắm hai tay nhau, tay Ḿ Tô c̣n cầm ly nước mía và tay kia miếng chuối chiên. Hai tay bà Sáu bọc ngoài hai tay nó và họ nh́n nhau. Cảnh tượng lúc đó có cái ǵ là lạ làm d́ Hai nổi gai ốc, h́nh như có cái ǵ xoáy tṛn, h́nh như có cái ǵ nhẹ nhàng bay lên... D́ Hai sợ ma nên kéo tay Ḿ Tô lôi về.
Sau đó mỗi lần về thăm ngoại, Ḿ Tô thường hay đem quà bánh nó để dành và đem lại chia xẽ với bà Sáu. Khi gặp nó th́ bà Sáu lại tỉnh táo kể cho nó nghe chuyện con Tấm con Cám, chuyện câu cá bắt cua ở quê bà, chuyện cây xoài gây lộn với cây ổi v.v..và nó cười vui vẻ cùng bà. H́nh như nó là đứa trẻ duy nhứt hay có thể nói nó là người duy nhứt đối xử với bà Sáu như Một Con Người.
Nhiều năm về sau Ḿ Tô mới biết những lần về thăm bà ngoại đă ảnh hưởng tới cuộc đời nó huyền diệu đến thế nào. Nó không thể thay đổi được dĩ văng, nhưng tương lai th́…
*****
Năm 1975, mẹ con nó theo ba nó về Mỹ và từ đây nó trở thành cô Maddison.
Cái tên Ḿ Tô là do ba nó phát âm tiếng Mỹ Tho ngọng nghịu làm mọi người bật cười và gán cái biệt danh đó cho nó. C̣n má nó khóc mỗi lần về thăm ngoại là v́ bị mẹ rầy rà đay nghiến về cái tội lấy Mỹ! Bận rộn với cuộc đời mới nó quên hẳn tên Ḿ Tô cũng như bà Sáu khùng.
Đối với Maddison, mẹ cô là người làm cho cô biết thương yêu đồng loại và sẵn sàng chia xẻ. Nhưng ba cô lại tạo cho cô một t́nh yêu quê hương thắm thiết, đậm đà. Cô yêu nước Mỹ và nước Việt Nam tuy rằng nước Mỹ đối với cô gần gũi, thiết thực c̣n nước Việt Nam th́ xa lạ, mơ hồ.
Trong suốt thời kỳ theo học đại học, cô lúc nào cũng nghĩ tới học môn ǵ, làm nghề ǵ cho có ích lợi cho Mỹ và Việt Nam? Và cô đă chọn ngành Criminal Justice và học rành rẽ tiếng Nga v́ cô nghĩ rằng người Nga và người Tàu đă giúp cộng sản chiếm miền nam. Lúc đó tiếng Tàu không thông dụng ở Mỹ nên cô chọn tiếng Nga và gia nhập quân đội. Sau nầy nếu cô có là một spy th́ ngoại h́nh của cô sẽ thích hợp với châu Âu hơn là châu Á.
Năm 2001, Maddison đă là một chuyên viên nghiên cứu, theo dơi và cung cấp các hoạt động t́nh báo của Nga cho Ngũ Giác Đài và mang cấp bậc thiếu tá.
Tối ngày 10 tháng 09 năm 2001, cô ngủ và có một giấc mơ kỳ lạ. Cô thấy lại bà Sáu mà cô đă quên từ rất lâu. Bà hôm đó sạch sẽ hơn và có vẻ tỉnh táo hơn. Bà đứng nh́n cô và nói:
- Bà điên sẽ cứu con, bà điên sẽ cứu con.
Tỉnh dậy rồi ngủ lại, hai ba lần cô đều có cùng một giấc mơ. Đầu óc cô lộn xộn giữa mộng và thật. Rồi cô ngủ, rồi mơ, rồi ngủ...
Sáng 11 tháng 09 thức dậy cô bần thần, đầu óc thiếu ngủ nên dật dờ. Dù vậy, cô vẫn nhớ là hôm nay có một cuộc họp quan trọng với các trưởng lăo của Ngũ Giác Đài và cơ quan t́nh báo Mỹ (CIA) mà cô là người thuyết tŕnh và giải thích một chương tŕnh mới về các hoạt động gián điệp của Nga. Cô vội vă sửa soạn đi làm. Trên đường đi, giấc mơ tối qua làm cô bối rối. Có cái ǵ đó thúc đẩy cô khiến cô vừa lái xe vừa dùng điện thoại có loa loại đặc biệt gắn riêng cho xe cô, gọi bà mẹ ở California.
Hai mẹ con dĩ nhiên nói tiếng Mỹ nhưng tôi xin viết lại bằng tiếng Việt cho dễ hiểu hơn:
- Mẹ à, tối qua con nằm chiêm bao kỳ quá. Con thấy cái bà già ở gần nhà ngoại đó...
- Bà già nào con? Có bà con với ḿnh không? Phải d́ Tám Phong, má anh Nhơn không?
- Không phải mẹ à. Cái bà con hay cho bánh mỗi khi con về Mỹ Tho đó. Cái bà bị tụi nhỏ bắt nhảy tửng tửng đó...”
- À ạ, “bà Sáu khùng!”
- Phải rồi, bà Sáu. Mà sao con thấy bữa nay bà có vẻ tỉnh rồi mà c̣n nói cái ǵ lạ lắm con không hiểu.
- Bả nói ǵ ?
- Bà nói cái ǵ mà cứ “ ba đen cưu con, ba đen cuu con”.
Mẹ cô bên CA cũng ngẩn ngơ không biết cô nói cái ǵ v́ cái accent tiếng Việt của cô nặng quá. Cái ǵ mà “ba đen cuu con”? Mẹ cô nghĩ hoài không ra. Hai mẹ con bàn qua tán lại một lúc cũng không đi đến kết quả. Mẹ cô nói hay là con cúp điện thoại đi để mẹ suy nghĩ một lúc rồi con gọi lại nghe.
Mười phút sau, cô gọi lại. Lại một hồi nói ra nói vào. Lại cũng không kết quả. Không biết có cái ǵ đó trong cô thúc đẩy cô phải t́m hiểu và cô cứ lằng nhằng với mẹ. Khi cúp điện thoại th́ cô nhận ra cô đă đi quá con đường chỗ phải exit để tới sở làm. Có hơi quưnh quáng v́ sợ trễ buổi họp, cô lái xe nhanh hơn và quẹo vào cái exit kế đó.
Trời ơi, hôm nay không phải là ngày của cô. Đêm th́ chiêm bao lung tung thiếu ngủ. Sáng th́ nói cả tiếng mà mẹ không hiểu làm cô mất tự tin. Đi làm th́ lố cái ngả rẽ. Bây giờ th́ đằng trước có cái ǵ mà xe lại đùn đống như vậy? Mà cái ǵ đưa đẩy làm cho cô phải chú tâm tới một giấc chiêm bao tào lao như vậy? Đó không phải là tính cách của một quân nhân trong ngành nghề của cô.
Cô thở dài ân hận. Tại sao cô lại không chờ tới tối rồi hăy hỏi mẹ? Tại sao lại thắc mắc về một giấc mộng mị vặt vănh, bâng khuâng về lời nói của một người đàn bà đă đi qua đời cô quá lâu rồi?
Vậy là đúng vào ngày 11 tháng 09 năm 2001, cô Maddison v́ nói chuyện điện thoại với mẹ nên đi lố ngả rẽ và bị kẹt xe trong ngả rẽ tiếp v́ có tai nạn xe cộ đằng trước. Đồng hồ cô chỉ 9 giờ 15 sáng mà buổi họp định sẽ diễn ra lúc 9 giờ sáng và kéo dài tới 11 giờ. Nóng nảy, cô kêu viên trung úy phụ tá và nhờ ông thông báo với mọi người liên hệ là cô xin dời lại giờ họp là một giờ trưa và cô xin trung úy nói với đại tá trưởng pḥng là cô thành thật xin lổi và sẽ vui ḷng nhận chịu mọi trách nhiệm.
9:37 sáng ngày 11 tháng 09 năm 2001, cô Maddison ngồi trong xe đang chờ cảnh sát dọn dẹp đường th́ một tiếng nổ kinh hồn bùng lên. Chiếc xe cô lắc lư, rung rinh. Cô thoáng nghỉ trời ơi sao mà xui quá, tai nạn phía trước chưa dọn xong th́ lại có tai nạn nữa, kiểu nầy khi tới được sở chắc là bị đổi đi pḥng khác nhỏ hơn, chức vụ khác thấp hơn. Khi cô nh́n lên thấy khói bụi bốc mù mịt từ phía tây của ṭa Ngũ Giác Đài th́ tim cô từ 70 độ nhảy lên 120 độ và máu th́ chảy rần rật trong thân thể. Cô len lơi giữa các xe, lái xe lên bờ lề, bất chấp những tiếng c̣i và lời ta thán của những người lái xe khác, ch́a cái thẻ của NSA (National Security Agency) cho người cảnh sát và lái như điên đến Ngũ Giác Đài. Chiếc máy bay số 77 của hăng American Airline bị bọn khủng bố lái thẳng vào tầng một của mặt tây ṭa nhà làm sụp đổ một phần ba các tầng pḥng và giết hại một trăm hai mươi lăm nhân viên dân sự và quân đội.
Cô Maddison đứng nh́n đống gạch đá khổng lồ chất chồng lên những thân h́nh oằn oại máu me rồi ngồi sụp xuống ôm mặt khóc nức nở. Đây là văn pḥng cô làm việc, đây là nơi cô có buổi hẹn sáng nay, đây là thân thể đẫm máu của trung úy Garrison vừa mới Yes, Major. Will do” lúc 9 giờ 15 sáng.
Nếu cô không nằm mơ, nếu bà khùng không nói lảm nhảm làm cô phải kêu mẹ, làm cô đi lố đường, làm cô kẹt v́ tai nạn, làm cô trễ giờ đến sở th́ trong đống gạch vụn đó với tay chân gảy nát, với tim óc tung tóe đă có thêm một thiếu tá Maddison và 20 viên sĩ quan khác.
Cô kêu mẹ vừa khóc vừa nói Mẹ ơi bây giờ con hiểu bà Sáu nói ǵ trong giấc mơ của con. Sau khi nghe con gái kể lại mọi chuyện, bà cũng khóc nói bây giờ mẹ cũng đă hiểu “Bà điên cứu con. Bà điên cứu con” là những lời mà bà Sáu đă gởi gấm cho con.
Sau đó, mẹ cô có nói cho cô biết là bà Sáu đă chết năm 1985. Sở dĩ bà bị khật khùng là v́ đă chứng kiến cái chết đau thương đột ngột của chồng con. Chồng bà là một quân nhân của Việt Nam Cộng Ḥa. Năm ngày trước khi chồng bà về nghỉ phép, một ổ đặc công của việt cộng trong làng đă bị quân đội VNCH càn quét, thiệt hại đáng kể. Để trả thu, một trái lựu đạn đă được bọn đặc công c̣n lại thảy vào nhà ba. Bốn giờ sáng ngày định mệnh, bà bơi xuồng chất đầy mận, ổi, nhăn ra chợ quận bán để mua thêm thịt cá về đăi chồng trong những ngày nghỉ phép. Khi trở về, Bà đă thả rơi những gói rau thịt xuống đất khi trông thấy xác chồng và đứa con gái 5 tuổi, và từ đó bà đă thả luôn đời ḿnh cho gió bụi và trở thành bà...khùng.
Có lần bà tỉnh lại và tâm sự với mẹ của Ḿ Tô rằng kể từ ngày bà mất chồng con, chưa có ai đưa cho bà thức ăn với tất cả trân trọng và thương yêu như Ḿ Tô đă làm. Cũng chưa có ai nh́n bà với ánh mắt như Ḿ Tô đă nh́n.
Mẹ cô Maddison là cư dân San Pedro, CA. Bà làm cho học khu của quận Los Angeles, phục vụ buổi ăn trưa cho học sinh một trường trung học tại Long Beach. Và bà đến văn pḥng tôi làm thuế hằng năm. Nhờ thế tôi được bà kể lại rành rẽ chuyện của Ḿ Tô.
Bà không phải đạo Phật, chỉ là đạo ông bà nên bà cũng không rành lắm về lư thuyết nhà Phật. Tôi không phải là nhà thần học để hiểu được những liên quan của linh hồn, không phải là một người tu hành đạo cao đức trọng thấy được dĩ văng tương lai, không phải là bà đồng bóng biết chuyện tṛ với người đă qua đời. Tôi lại càng không tin tưởng vào thần linh và ma quỷ.
Vậy tôi và bạn phải nghĩ sao đây về hành động đầy t́nh người của một cô bé lúc sáu tuổi, kết quả là hai mươi mấy năm sau nó đă cứu đời cô? Tôi thật không biết. Trong vũ trụ bao la kia, sự hiểu biết của con người như hạt cát mà sự huyền bí th́ vô cùng vô tận.
Dù sao, sau khi nghe chuyện, tôi cũng đă chia xẻ với mẹ của cô Maddison hai điều tôi học được trong chuyện nầy. Đúng hay sai tùy theo cảm nghĩ của từng người.
Thứ nhứt là cháu Ḿ Tô đă cho người mẹ mất con đau khổ kia một t́nh thương trong sáng, ngọt ngào. Trong ḷng bàn tay của đứa bé 6 tuổi, ly nước mía và trái chuối chiên đă bốc hơi lên thành một cái nhân khí huyền diệu đợi chờ. Trong cái phút hai cặp mắt thương yêu, ơn nghĩa nh́n nhau, một kết quả chắc chắn đă thành h́nh đâu đó: T̀NH NGƯỜI!
Phải rồi bạn ơi. T́nh người đă thành hạt mè và ngày đó, hai mươi mấy năm trước, d́ Hai đă cảm thấy nó h́nh như xoáy tṛn bay lên không trung và nằm đó đợi chờ, lại cũng h́nh như vĩnh viễn ngưng đọng giữa hai trái tim cùng ḍng máu đỏ. Như một giọt nước li ti bốc hơi lên từ đại dương và chờ ngày thành đám mưa rơi xuống cứu thoát nhân gian.
Thứ hai là ḷng biết ơn của người đàn bà điên loạn. Trong một giây phút ngắn ngủi nhận ly nước mía và trái chuối chiên, sự biết ơn sâu đậm đó, sự cảm nhận được yêu thương đó đă làm sống dậy trong bà một nguồn năng lượng vô biên. Nó làm cho cánh cửa tâm hồn bà mở ra, nhận biết lại khổ đau cũng như hạnh phúc. Chỉ một sát na. Nhưng trong cái sát na đó, hai loại t́nh cảm thiêng liêng đă ḥa quyện vào nhau thành một cái nhân nằm đó. Rồi một ngày nào đó với đầy đủ đất nước gió lửa, hột mè sẽ nở. Quả sẽ trổ tṛn đầy. Ngay trong cuộc đời hay trong giấc chiêm bao. Và huyền diệu thay, giấc mơ lại tác dụng sâu đậm tới hiện thực, ḥa quyện vào nhau cứu độ mạng người. Mộng hay Thực? Vô Thường!
Tôi nhớ lại một lời dạy của đức Phật “Đừng khinh những điều thiện nhỏ mà không làm!” Và tôi tin có một chuyện linh thiêng mà ta có thể cầu khẩn để đời ta luôn có nhiều hạnh phúc! Đó là hăy cầu khẩn cho ḷng thương yêu nhân loại luôn đâm chồi nẩy lộc trong tâm hồn ta.
Năm 2006 mẹ cô Maddison có cho tôi đọc một bài viết về cô của Ngũ Giác Đài nhân dịp cô được phong lên chức trung tá, có nhắc lại ngày 11 tháng 09 không thể nghĩ bàn của cô.
V́ chức vị và nghề nghiệp của cô nên tôi đă đổi tên cô khác đi một chút. Có một điều chắc chắn là tên giữa của cô có hai chữ M.T., có nghĩa là Mỹ Tho!
Lệ Hoa Wilson