Anamit
25-08-2016, 19:38
Con gái ông Lê Duẩn (Kỳ 1)Thứ Tư, 24 tháng Tám năm 2016 09:00Tác Giả: Viktor Maslov / Phan Độc Lập (dịch)
Tác giả: (Hồi kư của Viện sỹ Viện Hàn lâm Khoa học Nga Viktor Maslov)
.
Dịch giả: Phan Độc Lập- dịch từ nguyên bản tiếng Nga
.
Nga
I.
Có lẽ, mọi chuyện đă không trở nên quá phức tạp, nếu như tôi biết được ngay từ đầu Lê Vũ Anh là con gái của ai. Khi sự thật được làm sáng tỏ th́ đă muộn quá rồi. Tôi đă yêu, yêu đến phát điên đến nỗi không c̣n biết ḿnh là ai nữa và không thể từ chối được mối t́nh đó nữa rồi.
Chúng tôi gặp nhau ở khoa Vật lư của Trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov (MGU), nơi Lê Vũ Anh đang theo học. Tại thời điểm làm quen với nhau tôi đă là giáo sư tiến sỹ toán-lư và là tác giả của một lư thuyết, mà ở nước ngoài người ta gọi là lư thuyết chỉ số nhóm Maslov (Maslov-type index theory). Lư thuyết này được sử dụng rộng răi trong toán học trừu tượng, cũng như trong cơ học lượng tử, hóa học lượng tử và quang học. Chỗ làm việc chính của tôi là ở Trường đại học chế tạo máy điện tử Moskva (МИЭМ), nhưng khoa Vật lư của MGU lại từng là ngôi nhà thân yêu, nơi tôi đă từng học tập và giảng dạy ở đó.
Bao nhiêu năm đă trôi qua, cả một cuộc đời. Rất nhiểu sự kiện và ấn tượng đă mờ dần trong trí nhớ, nhưng h́nh ảnh cố công chúa xinh đẹp, chói sáng vào một ngày đang đứng nơi cuối hành lang cho đến tận bây giờ vẫn luôn hiện về trước mắt tôi. Cô gái không quen biết đang di chuyển bằng các động tác với vẻ duyên dáng và kiều diễm không thể tả, tôi bước theo nàng như một kẻ si mê. Đến gần cửa pḥng thí nghiệm nàng dừng lại và quay mặt lại. Nàng thoáng nh́n tôi một giây từ đôi mắt đen huyền, mỉm cười và ẩn ḿnh vào trong pḥng thí nghiệm. Cô gái ngoại quốc, tôi chợt nhận ra và nghĩ rằng, nàng đến từ Ấn Độ.
Thành thật mà nói, tôi thường thích phụ nữ phương đông. Một trong những nhà vật lư học bạn tôi nói đùa” Maslov của chúng ta là nhà đông phương học lớn”. Trong MGU có rất nhiều sinh viên từ các nước châu Á theo học, trong đó có sinh viên từ Việt Nam, đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh. Tất cả họ đều luôn nhận được thiện cảm và sự cảm thông từ mọi người. Ở khoa Vật lư cũng có nhiều sinh viên Việt Nam, tôi nhanh chóng kết bạn với họ, đặc biệt là với hai cô gái Phúc và T́nh. Phúc là con gái của nhà quân sự-chính trị nổi tiếng Vơ Nguyên Giáp, lúc đó là Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng, c̣n T́nh là con gái của Chủ tịch thành phố Hà Nội. Cả hai cô gái đều giấu giếm bố ḿnh là ai, cũng như các sinh viên Việt Nam khác xuất thân từ giới quư tộc Việt Nam, họ đề pḥng lộ diện để tránh các mưu đồ và hành động khiêu khích chính trị từ chính quyền Xô viết. Thực tế là như thế này, quan hệ giữa hai nước chúng ta, bất chấp việc đảm bảo t́nh hữu nghị măi măi bền vững, nhưng vẫn có thể xảy ra bất đồng, xuất phát từ phía này hoặc phía kia. Liên Xô vốn quan tâm đến việc mở rộng ảnh hưởng của ḿnh ở châu Á, trong hoàn cảnh đang gia tăng bất đồng với Trung Quốc, buộc phải hào phóng viện trợ giúp đỡ “người em” Việt Nam. Việt Nam hài ḷng làm bạn với người anh lớn nhưng không sẵn sàng hy sinh những lợi ích chính đáng của ḿnh mà trở thành nước lệ thuộc. Các nhà lănh đạo tận dụng cơ hội để con cái của họ có được sự giáo dục có chất lượng ở Liên Xô nhưng họ sợ con cái họ có thể bị bắt cóc để tống tiền hoặc tạo áp lực chính trị lên bố, mẹ chúng nên yêu cầu giữ bí mật. Có lẽ, đây là những nguyên nhân chính, nhưng theo cảm nhận của tôi th́ các nhà lănh đạo Việt Nam đă quá lo xa một cách vô ích. Thật ra th́ KGB, với khả năng của ḿnh, họ thừa biết được hết con cái của những lănh đạo nào.
Tôi thích Phúc, tôi giúp đỡ cô ấy học tốt môn Toán, tôi không chỉ một lần mời cô ấy đến nhà chơi, lúc th́ một ḿnh, lúc th́ với các bạn, nhưng giữa chúng tôi không có chuyện ǵ cả, dù chỉ là một chút lăng mạn. Cô gái Việt Nam dễ thương tránh tôi chỗ đông người như tránh lửa vậy.
Có một lần tôi dẫn Phúc đến gặp và làm quen với nhân viên đánh máy để giúp cô nhân bản báo cáo khoa học, sau đó cả hai cùng nhau ra về. Đi cùng tôi trên đường phố Moskva nhộn nhịp, cô thể hiện ḿnh như một nữ du kích trong hậu phương của địch: tỏ vẻ sợ sệt và suốt thời gian luôn cảnh giác quan sát tứ phía. Đặc biệt giao thông công cộng làm cô mất b́nh tĩnh. Chẳng hạn tại bến đỗ, xe buưt hoặc xe buưt điện vừa đến, cô đă nhanh chóng ẩn ḿnh vào trong xe ngay.
- Chuyện ǵ xảy ra vậy- tôi hỏi –em sợ ǵ chứ?
- Anh nh́n xem, đằng kia h́nh như có người Việt Nam.
- Có ǵ đáng sợ ở đây?
- Nếu họ nh́n thấy em đi với người Nga, em sẽ gặp rắc rối lớn.
Tôi bèn bắt đầu đặt câu hỏi với Phúc. Th́ ra là người Việt Nam bị cấm giao tiếp với người châu Âu, hay nói chung là với “ Tây mũi lơ” như trong dân gian vẫn gọi. Từ thời xa xưa, mối quan hệ với họ sẽ bị lên án và được xem là sự phản bội. Một cô gái đi trên phố cùng với một ông “Tây mũi lơ” sẽ bị kỳ thị hoặc thậm chí bị ném đá. Những người cộng sản, sau khi dành được chính quyền và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa, thật không may, vẫn giữ lại truyền thống phong kiến đó. Vi phạm điều cấm giao tiếp với người nước ngoài có thể bị lên án, đấu tố trong các cuộc họp đảng, đoàn thể hoặc có thể bị đưa vào trại cải tạo. Ở nước ngoài, các công dân Việt Nam cũng phải tuân thủ các chuẩn mực đă được chấp nhận trong nước. Thậm chí múa bale cổ điển cũng bị xem là h́nh thức khiêu dâm. Sau này có một lần Vũ Anh nói với tôi, các nhà ngoại giao Việt Nam khi xem kịch múa bale trong nhà hát lớn ở Moskva đă phải nhắm mắt v́ sợ bị “khiêu dâm” bởi các vũ công mặc đồ bó sát người như không mặc ǵ.
Các bạn Việt Nam đă giúp tôi gặp lại và làm quen với cô gái xinh đẹp nhất đă làm rung động trái tim tôi, nàng là đồng hương của họ. Lê Vũ Anh quan tâm đến toán học và muốn được nghiên cứu sâu thêm về môn học này. Tất nhiên, tôi đồng ư giúp đỡ nàng. Nàng đă cuốn hút tôi ngay lập tức từ cái nh́n đầu tiên, nàng thực sự trẻ trung và hấp dẫn, không giống như những người phụ nữ Việt Nam điển h́nh khác: nàng đủ cao, da trắng, với đôi mắt luôn nh́n thẳng. Nàng giữ ḿnh như một phụ nữ hoàng gia – đơn giản, nhưng với những phẩm giá không b́nh thường. Ở Viết Nam, tôi nghĩ nàng phải được xem như là một trong những người con gái đầu tiên đẹp nhất. Ở trường tôi, những người trẻ tuổi luôn để ư quan tâm đến nàng.
Sau này tôi được biết, ḍng máu đang chảy trong cơ thể nàng không chỉ có ḍng máu Việt Nam, mà một phần trong đó có ḍng máu Trung Hoa. Mẹ nàng, bà Bảy Vân mang trong người một phần tư ḍng máu Trung Hoa.Ở Việt Nam, không ai biết về điều này, gia đ́nh đă giấu kín “mối quan hệ huyết thống” với người Trung Hoa của mẹ nàng. Sự thật là nàng khi c̣n nhỏ đă sống nhiều năm ở Trung quốc. Bạn thân của nàng là con gái của Đặng Tiểu B́nh, người đă từng là bạn của bố nàng và là người số 2 dưới bầu trời Trung Quốc sau Mao. Với người cầm lái vĩ đại, nàng cũng quá quen thuộc. Nàng đă cho tôi xem một bức ảnh nàng đang ngồi trên đùi của Mao Trạch Đông.
Thời tuổi trẻ của ḿnh, mẹ nàng, bà Bảy Vân cũng khá đẹp. Lê Duẩn v́ bà mà ly hôn với người vợ đầu tiên, người vợ mà bố, mẹ ông đă cưới hỏi cho ông khi c̣n nhỏ. Người vợ thứ hai của ông xuất thân từ một gia đ́nh có học, nhưng, như tôi đă đề cập,ông không thể tự hào về một nguồn gốc “tinh khiết”. Vũ Anh là con gái đầu tiên của họ. Ngoài nàng ra, Lê Duẩn c̣n có hai con gái từ cuộc hôn nhân đầu tiên của ḿnh và hai con trai cùng với bà Bảy Vân. Hai người con của ông, con trai tên Thành và con gái đầu tên Muội, tại thời điểm đó, sống và học tập ở Moskva. Muội lớn tuổi hơn nàng nhiều và chịu trách nhiệm chăm sóc em gái của ḿnh. Chị tốt nghiệp trường đại học ở Liên Xô và là một nhà sinh vật học. Chị đă sống một số năm tại Moskva cùng với chồng và con gái. Nhưng tất cả điều này măi sau tôi mới được biết …
V́ nàng, tôi đă nhận tiến hành các buổi dạy thêm không bắt buộc về toán học tại khoa Vật lư. Ban đầu nhiều sinh viên đến nghe tôi giảng. Được một thời gian, sinh viên bỏ học dần dần, cuối cùng chỉ c̣n mỗi một ḿnh nàng. Nàng đă rất cố gằng, nàng có năng lực và chăm chỉ học tập. Cuối cùng chúng tôi không cưỡng lại được t́nh cảm của ḿnh. Chúng tôi bắt đầu ḥ hẹn, lúc th́ ở căn hộ riêng, lúc th́ ở nhà nghỉ ngoại ô của tôi. Chúng tôi nghiên cứu, cùng nghe nhạc và nói chuyện với nhau về các chủ đề khác nhau. Nàng giữ cho ḿnh được tự do hơn hẳn các bạn gái của ḿnh và không c̣n sợ bất cứ điều ǵ nữa.
II.
Mẹ tôi nhanh chóng thích nàng. Nh́n chung, bà tôn trọng mọi đam mê của con trai. Đă từ lâu bà mong ước cưới được vợ cho người con trai duy nhất của ḿnh.
Cuộc sống riêng tư của tôi đầy băo tố và thậm chí của cả những bạn trẻ liên quan đến tôi. Một trong số đó là Sergay Mazarop, đă xảy ra thảm kịch, mà tôi được chứng kiến. Về cái chết của cậu ấy, theo tôi, báo chí đă viết nhiều. Sergay di cư cùng với bố mẹ ḿnh sang phương Tây từ đầu những năm 1980. Định cư ở Pari, học đại học, mở công ty và hoạt động trong lĩnh vực tin học. Ban đầu việc kinh doanh của Sergay không được tốt lắm, nhưng sau khi ở Liên Xô tiến hành cải cách đổi mới (perestroika), do Sergay hiểu rơ được những vấn đề về kinh tế ở đó nên Sergay đă trở thành một giám đốc tài giỏi. Sau một số phi vụ lớn thành công, Sergay trở thành triệu phú. Sergay sở hữu các bất động sản có giá trị, thậm chí có hẳn một tiệm thời trang riêng. Sergay sống với một phong cách phóng khoáng rộng răi riêng biệt với người vợ – con gái nhà văn Anatoly Gladilin, người đă sinh cho Sergay hai đứa con. Sergay đối xử rất dịu dàng với các con tôi. Một thời gian ngắn trước khi chết, Sergei đă trở thành nhà sản xuất của bộ phim “The Limit” (giới hạn) của Denis Evstigneev. Ngày 22 tháng 11 năm 1994, Sergei bị bắn chết từ một khẩu súng máy qua cánh cửa ra vào bọc thép tại căn hộ của ḿnh ở trung tâm thành phố Paris. Cảnh sát Pháp coi đó là vấn đề có bàn tay của mafia Nga. Theo như tôi biết,cho đến nay tội phạm chưa t́m ra được và vẫn c̣n nhởn nhơ ngoài pháp luật …
Trước khi gặp Vũ Anh, tôi không có ư định tiến tới một mối quan hệ nghiêm túc nào cả, dường như đang cố gắng chờ đợi một điều ǵ đó. Và rồi tôi đă chờ đợi được. Những người phụ nữ tôi đă từng gặp và quen biết không thể nào làm cho tôi có được một cảm xúc mănh liệt, lạ lùng như khi tôi gặp và tiếp xúc với nàng. Nàng ở độ tuổi đáng ra phải là con gái tôi – nàng kém tôi chẵn đúng 20 tuổi – nhưng giữa chúng tôi thật sự có cảm giác như không hề tồn tại khoảng cách chênh lệch về tuổi tác. Nàng giới thiệu rất ít về tiểu sử của ḿnh: nàng đến từ miền Nam Việt Nam ( Nàng thuộc danh sách lưu học sinh bí mật không thuộc sự quản lư của đại sứ quán Việt Nam dân chủ cộng ḥa, lúc này Việt Nam chưa thống nhất thành một quốc gia riêng). Nàng đă sống trong vùng nông thôn có các hoạt động du kích. 17 tuổi nàng gia nhập Đảng cộng sản. Tôi sau này có nói đùa “ Vợ của tôi là đảng viên cộng sản từ năm 17 tuổi đấy”. Nói thật, điều này làm tôi rất ngạc nhiên. Theo tôi biết, ở Việt Nam vào Đảng ở độ tuổi quá trẻ như vậy rất hiếm, chỉ dành cho những thanh niên có những cống hiến đặc biệt mà thôi.
Nhưng không chừng, nàng đă giúp đỡ du kích và lập được chiến công hiển hách nào đó. Khi tôi hỏi về vấn đề này, nàng im lặng. Cũng tương tự như vậy khi tôi hỏi về các thành viên gia đ́nh của nàng. Chỉ có một lần khi đă sống cùng nhau, nàng cởi mở một chút khi thổ lộ với tôi : “Ông nội em làm thợ mộc”. Nàng nói tiếng Nga tồi tệ khá buồn cười. Khi tôi chê, nàng cười lớn “ Ở Liên Xô, em càng nói tiếng Nga tồi bao nhiêu th́ em càng được đối xử tốt bấy nhiêu” . Khó khăn lớn nhất ở nàng là khi phải nói họ và tên của người Nga. Tôi nhớ, có lần y tá chăm sóc sức khỏe hỏi nàng về họ, tên và tên lót của con gái, nàng thản nhiên một cách tuyệt đối, nghiêm túc trả lời:” Tôi c̣n chưa học thuộc được tên cháu”. Nhưng tôi một lần nữa dự đoán trước được điều này…
Khi nàng ở lại một ḿnh với tôi, nàng luôn khiêm tốn, giữ khoảng cách và giữ ḿnh rất đúng mực, nhưng tôi có cảm giác nàng đang phải đấu tranh dữ lắm với những cảm xúc của ḿnh. Có một lần trong buổi hẹn ḥ định kỳ ở nhà nghỉ ngoại ô của tôi, suưt chút nữa th́ nàng đă không thể làm chủ được ḿnh. Tôi không thể biết được, kết quả sau đó sẽ ra sao khi chúng tôi quấn chặt lấy nhau với những nụ hôn sâu đắm nồng nàn nếu như không có tiếng chuông gọi cửa bất ngờ vang lên của người hàng xóm. Tôi ra và nói chuyện ngoài cổng với người hàng xóm chỉ khoảng 5 phút không hơn, lúc quay lại th́ pḥng trống không. Nàng đă vọt ra ngoài qua cửa sổ, thức tỉnh từ sự quyến rũ của t́nh yêu và bỏ chạy về nhà.
Tôi hiểu, nàng đă phải trải qua thử thách quá lớn như thế nào khi t́m và đạt bằng được t́nh yêu của ḿnh với một người đàn ông châu Âu. Nhưng tôi không thể nhận thức được phạm vi và mức độ các vấn đề đặt ra trước mặt nàng, trong đó có các tiêu chuẩn đạo đức truyền thống kéo dài hàng thế kỷ, kỷ luật nội bộ trong Đảng và c̣n liên quan đến các quan hệ quốc tế khó hiểu. Lúc bấy giờ, tôi thậm chí c̣n không thể ngờ rằng ḿnh lại đang yêu con gái của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Duẩn. Xác định theo họ và tên của nàng là điều không thể, họ Lê của người Việt quá nhiều. Sau này tôi mới phát hiện ra khi sự việc của chúng tôi vỡ lở, ở khoa Vật lư, ngoài một số sinh viên đồng hương thân thiết của nàng, biết nàng là con của lănh tụ Việt Nam có một người duy nhất là Trưởng khoa công tác sinh viên nước ngoài.
T́nh yêu của chúng tôi có thể làm tổn thương đến ba của nàng, trở thành con át chủ bài của các đối thủ trong cuộc đấu đá quyền lực. Phía sau lưng ông là Trường Chinh, đối thủ chính trị cạnh tranh đă từng là Tổng bí thư trước ông. Lê Duẩn định hướng phát triển kinh tế của đất nước theo mô h́nh Liên Xô, c̣n Trường Chinh muốn theo mô h́nh của Trung Quốc. Nàng tính toán rằng, Việt Nam sẽ sụp đổ nếu đối thủ của ba nàng giành được quyền lực. Và Liên Xô cũng đặc biệt không mong muốn điều đó xảy ra. Tuy nhiên thực tế, sau cái chết của ba nàng, Trường Chinh lên làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, những điều tồi tệ nàng nghĩ tới đă không xảy ra.
http://saigonecho.com/images/2016/DoiSong/leduan_tchinh_vc_ceaucescu.png
Lê Duẩn (thứ 2 từ phải), Trường Chinh (thứ 1 từ trái) và vợ chồng Nicolae & Elena Ceausescu của Lỗ-Ma-Ni (Ảnh từ Wikipedia)
Cô gái khốn khổ đă không thể tự nghĩ ra, ḿnh cần phải làm ǵ. Để cố quên tôi, nàng bắt đầu hẹn ḥ với một chàng trai đồng hương học ở khoa cơ học (tôi sẽ gọi tên cậu ấy là Văn), nàng không hiểu rằng điều đó không những không ngăn cản được t́nh cảm mà chỉ làm tăng thêm những cảm xúc trong ḷng nàng đối với tôi.
Cuối cùng th́ điều ǵ đến cũng phải đến, trong một lần gặp gỡ, chúng tôi đă gần gũi nhau. Ngay lập tức, tôi đề nghị nàng cưới tôi làm chồng:
- Điều này là không thể được – Nàng buồn rầu trả trả lời – Giữa hai nước chúng ta đă có thỏa thuận ngầm không chính thức là cấm công dân Xô Viết và Việt Nam kết hôn với nhau.
- Anh nghĩ rằng, chúng ta sẽ vượt qua được sự ngăn cấm này.
- Không, không thể được.
- Tại sao?
- Tại v́ em không yêu anh!
Nhưng qua ánh mắt của nàng, tôi hiểu nàng đang nói dối, nàng nói vậy nhưng không phải là vậy. Tôi quyết định không vội vă ép nàng đẩy nhanh sự việc, cho nàng thời gian để nàng suy nghĩ, để nàng tự giải quyết những cảm xúc, t́nh cảm của ḿnh. Và rồi nàng biến mất. Trước đây điều này cũng đă xảy ra khi nàng tự cho phép ḿnh làm một cái ǵ đó “thêm” vượt quá giới hạn như nàng thường nghĩ khi ở bên tôi và nàng cảm thấy ăn năn về hành động này. Sau đó tất cả mọi thứ trở lại b́nh thường. Nhưng lần này khác hẳn, tôi không thể t́m thấy nàng. Kỳ nghỉ hè bắt đầu. Các sinh viên phân tán khắp nơi, nên tôi không biết có thể hỏi ai về nàng. Tôi thật khó khăn khi nóng ḷng chờ đợi năm học mới, nhưng nàng đă không xuất hiện ở MGU, ngay cả sau ngày 1 tháng Chín.
Tôi không thể chịu đựng được nữa và quyết định gọi điện thoại tới bà Trưởng khoa quản lư sinh viên nước ngoài:
- Bà có thể cho tôi biết sinh viên Lê Vũ Anh hiện đang ở đâu không ạ? Cô ấy học ở Khoa chúng tôi và cô ấy đă đạt được nhiều kết quả tốt.
- Vũ Anh đă lấy chồng là đồng hương, cậu ấy cũng là sinh viên của trường ta, cô ấy đă về nước. Tên cậu sinh viên ấy là Văn. Họ sẽ trở lại vào cuối tháng này cùng với ba của cô ấy. Ông ấy sẽ gặp Breznhep – Bà trưởng khoa khẽ nói trả lời.
Tôi gần như ngă quy khi nghe điều này. Gặp gỡ với Breznhep cuối tháng này ư, chắc chắn phải là Lê Duẩn. Thời khắc đột nhiên trở nên phức tạp, nhưng dễ dàng để lư giải rơ ràng những điểm kỳ quặc trong các câu chuyện và hành vi của người tôi yêu khi chúng tôi ở bên nhau. Vũ Anh của tôi – con gái của lănh đạo cao nhất của những người cộng sản Việt Nam! Nhưng làm thế nào nàng có thể phản bội lại t́nh yêu của chúng tôi cơ chứ.
Sau này Vũ Anh đă giải thích tất cả mọi thứ với tôi. Khi chúng tôi trở nên thân thiết và gần gũi với nhau, tôi đă giang tay và nguyện hiến trái tim của ḿnh cầu hôn nàng, điều này làm cho nàng phải trải qua những giây phút căng thẳng lớn, nàng cảm thấy hoang mang .Nàng thú nhận với người bạn trai là Văn. Nàng nói rằng nàng chỉ muốn quan hệ với tôi trên tinh thần bạn bè: nhưng rồi, vâng – chuyện đó đă xảy ra ngược với với ư chí của ḿnh và nàng cảm thấy hối tiếc về điều này. Văn yêu nàng, bỏ qua chuyện nàng đă gần gũi với tôi và đề nghị kết hôn ngay lập tức. Dẫu sao th́ nàng đă từng có hẹn ḥ gần đây với Văn khi nàng muốn quên tôi nên nàng đồng ư, nàng nói rằng nàng sẽ cố gắng để yêu Văn nhiều hơn. (Nàng nói như thế này: “Em sẽ cố gắng để yêu anh nhiều hơn.”)
III.
Cuộc hôn nhân này là một đ̣n giáng mạnh vào Lê Duẩn, có khả năng, ông đă nghĩ đến việc có được một chàng rể vừa có lợi cho Đảng nhưng lại phù hợp hơn cho con gái yêu quư của ḿnh. Vũ Anh đă thu hút được sự quan tâm, chú ư của một số “hoàng tử” từ các nước láng giềng. Văn là một chàng trai thông minh, một nhà toán học tài năng, nhưng không đáp ứng yêu cầu môn đăng hộ đối với nàng và gia đ́nh. Về phía nàng, nàng muốn quên hẳn tôi nên muốn ở lại Việt Nam và cố gắng yêu Văn để có thể tiếp tục sống tốt cùng với Văn. Lê Duẩn đă tha thứ cho con gái về hôn nhân không tương xứng, nhưng phản đối mạnh mẽ mong muốn của nàng ở lại Việt Nam. Nàng cần phải học tiếp để có được bằng tốt nghiệp của trường Đại học Tổng hợp Moskva. Kết thúc năm học vừa rồi ở Khoa Vật lư, nàng chỉ cần ở lại thêm một năm là tốt nghiệp. Trong khi đó, Văn cũng muốn đi học sau đại học ở Moskva ngay tại MGU. Nàng đă buộc phải tuân theo lời ba ḿnh, trong ḷng hy vọng cuộc hôn nhân của ḿnh sẽ có thể thay đổi tất cả mọi thứ và giúp cho nàng không thể tiếp tục mối t́nh lăng mạn của ḿnh với tôi.
Sau một số ngày khi nàng quay trở lại Moskva, tôi đă thuyết phục được nàng đến nhà nghỉ ngoại ô của tôi cùng với Phúc. Nàng không thể từ chối, nhưng vẫn giữ thái độ ngại ngùng và cư xử kiềm chế miễn cưỡng. Tôi đă cố gắng để xoa dịu t́nh h́nh. Tôi bông đùa bằng các câu chuyện tiếu lâm, nói cười thật thoải mái, và sau đó mời các cô gái dạo hồ trên một chiếc thuyền, mặc dù thời tiết không phải là thật tốt – lúc này đang là cuối thu. Khi chúng tôi đang tiến gần đến bờ, Phúc không chèo thuyền thành công để quay trở lại và rơi tơm xuống nước. Tôi vội nhảy xuống hồ kéo cô ấy lên và bế chạy đến ngôi nhà gần nhất để thay quần áo ấm. Chủ nhà đưa cho chúng tôi một cặp áo khoác, chúng tôi thay quần áo đă ướt và khoác áo khô vào người Phúc. Tôi và nàng đưa Phúc về nhà nghỉ của tôi, xức cồn và xoa bóp bằng rượu cho ấm người. Được một lát th́ Phúc cảm thấy buồn ngủ và cô ấy vào giường nằm nghỉ.
Lúc này trong pḥng khách chỉ c̣n lại tôi và nàng tâm sự với nhau. Nàng thú nhận rằng trong mấy tháng qua, nàng đă sai lầm khi nghĩ rằng cứ lấy chồng th́ nàng có thể quên được tôi. Nhưng đời thật trớ trêu, trái tim nàng đă không hề muốn tuân thủ lư trí của nàng. Hàng đêm nằm bên chồng mà nàng luôn nghĩ về tôi. Nàng thổn thức, vừa muốn ở lại Việt Nam để lẩn tránh tôi, lại muốn bay sang ngay Moskva để được gặp tôi, được nằm gọn trong ṿng tay vững chắc và thưởng thức nụ hôn cháy bỏng của tôi.Trong đầu nàng luôn tái hiện lại h́nh ảnh và những cảm giác lần đầu tiên gần gũi với tôi, đă trao trinh tiết quư giá của người con gái cho người mà nàng yêu quư nhất. Nàng bảo với tôi, con gái Việt Nam coi trọng điều này lắm, bởi họ quan niệm trong truyền thống từ cả ngàn năm là nó rất thiêng liêng trong t́nh yêu, nó thể hiện ḷng chung thủy. Nàng cảm thấy có lỗi với Văn, dù thật ra nàng đă không lừa dối anh ấy, nàng đă tâm sự, thổ lộ hết với Văn và Văn đă chấp nhận v́ hiểu được hoàn cảnh éo le từ mối t́nh lăng mạn không có hồi kết của nàng và tôi. Đặt chân xuống sân bay ở Moskva, những kỷ niệm với tôi lại ùa đến khiến nàng không thể cưỡng lại được t́nh cảm của ḿnh và ngọn lửa t́nh yêu trong tim nàng với tôi lại được dịp bùng lên dữ dội. Bây giờ gặp lại tôi, nàng thừa nhận rằng nàng muốn được chung sống măi măi với tôi, làm một người vợ hiền chăm sóc cho tôi, nhưng nàng lại không dám tin vào một khả năng có thể dẫn đến hiện thực như vậy, nàng nói:
- Vài năm trước, chính quyền không cho phép con gái của một bộ trưởng nước em kết hôn với con trai của thủ tướng một nước châu Âu. Đôi trai gái yêu nhau này đă chấm dứt cuộc sống và mối t́nh lăng mạn của ḿnh bằng cách cùng nhau tự tử. Trường hợp như vậy ở Việt Nam nhiều lắm khi các đôi trai gái v́ quá yêu nhau nhưng bị ngăn cản bởi gia đ́nh mà t́m đến cái chết. Anh không thể tưởng tượng được đâu, rằng đă có bao nhiêu người chết v́ truyền thống này!
- Thôi mà em, rồi tất cả sẽ tốt đẹp với chúng ta! Em hăy ly dị chồng và chúng ta sẽ cố gắng đấu tranh để được kết hôn! Anh có niềm tin vững chắc vào điều đó.
Tôi an ủi xoa dịu nàng, rồi nhẹ nhàng ôm nàng vào người thật chặt, đặt lên đôi môi hé mở của nàng một nụ hôn ngọt ngào, say đắm. Nàng nhắm mắt, người nàng mềm nhũn và run nhẹ. Bỗng nàng chợt bất ngờ xô tôi ra, thảng thốt:
- Ôi, anh và em đă làm ǵ thế này, em là gái có chồng rồi mà. Thôi anh, nhỡ Phúc tỉnh dậy nh́n thấy th́ không hay.
Thời gian tiếp sau, do không kiềm chế được, tôi và nàng vẫn t́m cách bí mật để gặp được nhau. Nàng quyết định ly thân với Văn, nói thẳng với Văn là nàng đă cố gắng nhiều nhưng không thể nào yêu được Văn. Nàng có nằm bên cạnh Văn th́ cũng chỉ hờ hững mà không thể, không một chút cảm xúc.
Cuối cùng th́ Văn cũng phải chịu, v́ dù sao nàng là con gái Lê Duẩn nên không thể ép ǵ được nàng, để kệ cho nàng được tự do, muốn làm ǵ th́ làm. Văn tập trung vùi đầu hết thời gian vào việc làm luận án tiến sỹ cho quên đi mọi chuyện. Tất nhiên, chúng tôi không quảng bá mối quan hệ của chúng tôi cho bất cứ ai, bởi nó không phù hợp với truyền thống đạo đức v́ dù sao th́ nàng cũng là người đă có chồng, chưa kể đến việc đây mối quan hệ với người nước ngoài. Để có được mỗi lần gặp nhau, chúng tôi phải dàn dựng công phu, giấu kín không bị lộ. Chúng tôi phải rất thận trọng để không dẫn đến hậu quả tệ hại là buộc nàng bị trục xuất về nước. Thông thường, các mối t́nh lăng mạn Xô-Việt nếu có sẽ khá nhanh chóng được đại sứ quán biết đến. Những người đang yêu nhau đó sẽ được “chấn chỉnh” bởi sự cảnh báo của những công dân ưu tú luôn cảnh giác với t́nh yêu. Cứ thế chúng tôi vụng trộm trong bí mật như vậy được gần một năm. Điều ǵ có thể chứng minh chúng tôi ngoại t́nh: Nàng chỉ nh́n như một đứa trẻ, mà việc giám sát “trẻ em” Việt Nam không hề tồn tại, ít nhất mọi thứ đều nguyên trạng. Sau đó, nàng đă mang thai và không hiểu v́ sao đó mà nàng đă giấu điều đó với tôi. Do không giữ ǵn cẩn thận và tự thương lấy ḿnh nên nàng đă bị sẩy thai. Tôi đă vào thăm nàng trong bệnh viện và đă rất lo sợ rằng tất cả mọi thứ bị phát hiện và người ta sẽ mang nàng đi mất. Nhưng tôi c̣n sợ hăi hơn cho sức khỏe của nàng. Bởi vậy nên tôi nghĩ, người ta có thể mang nàng đi, miễn là tất cả đều phải tốt đẹp cho nàng. Và rồi thời điểm đó đă đến.
Sau khi điều trị ở bệnh viện, người ta gửi nàng đến thành phố Pushkino, vào Viện an dưỡng chính trị cao cấp. Tại đây nàng được xem như một yếu nhân có một vị trí đặc biệt, tất nhiên, nàng được đăng kư ăn ở pḥng ăn dành cho những người có đặc quyền. Những người khách nghỉ b́nh thường ở đây thường muốn ngó xem trong khay đựng thức ăn gồm những ǵ được mang đến cho cô công chúa Việt Nam khi các cô phục vụ bê mang ngang qua pḥng sinh hoạt chung. Nàng khó chịu với đặc ân này của chế độ Xô viết, nhưng nàng bắt buộc phải chung sống ḥa b́nh với điều này.
Ở Pushkino vài ngày nàng đă thấy buồn chán, nàng gọi điện đề nghị tôi đến thăm nàng. Một hồi lâu tôi từ chối, nói rằng chúng tôi có thể bị bắt, nhưng cuối cùng tôi đầu hàng và chấp nhận lời thỉnh cầu của nàng. Tôi đến với một con chó – chó săn chồn, và t́m nhà nghỉ trong khu nghỉ mát gần Viện an dưỡng của nàng. Khỏi phải nói, chúng tôi mừng rỡ khi gặp được nhau, ôm hôn nhau nồng thắm như thể chưa bao giờ đă từng như vậy. Rồi một lần chúng tôi gặp nhau trong rừng đă bị một nhân viên an ninh bắt gặp! Ông ấy đang ngồi nấp trong bụi cây theo dơi chúng tôi th́ bất ngờ bị con chó của tôi phát hiện ông ta ở đó.
- Này anh, anh theo dơi tất cả mọi người hay là chỉ riêng chúng tôi?
- Theo dơi tất cả- Tay nhân viên an ninh trấn an chúng tôi- Chúng tôi ở đây là Gestapo.
Tất cả bí mật giữa chúng tôi nhanh chóng bị bại lộ, một cách hoàn toàn t́nh cờ. Cơ quan an ninh xác định rơ được ngay tôi là ai và nhanh chóng thông báo cho Lê Duẩn, rằng có mối t́nh lăng mạn giữa con gái ông với một nhà vật lư Xô Viết. Vậy là có một cuộc họp gia đ́nh, trong đó mọi người cùng thảo luận về hành vi ngoại t́nh của nàng. Nhưng những người thân trong gia đ́nh sợ nàng bởi cá tính quá táo bạo và độc lập. Nàng có thể phê b́nh, chỉ trích mạnh mẽ ngay cả ba ḿnh. Trong tim tôi, nàng là một người cộng sản lớn hơn cả Lê Duẩn.
Để ngăn chặn hành động ngoại t́nh của con gái ḿnh, Lê Duẩn cử một đặc phái viên – một người bạn của gia đ́nh, người đang làm việc ở Moskva giúp đỡ giải quyết vấn đề này. Ông này mời nàng đi xem vở kịch ballet “Anna Karenina” ở Nhà hát lớn Moskva. Buổi đi xem thưởng thức biểu diễn nghệ thuật này rơ ràng không phải là t́nh cờ. Khi xem xong quay ra, ông ấy nhắc nhở nàng về trách nhiệm của gia đ́nh, “Đại sứ thiện chí” gợi nàng nhớ đến số phận bi thảm của nhân vật nữ chính Anna của Tolstoy:
“Cháu thấy không, cuộc sống của người phụ nữ trong tác phẩm kịch đă kết thúc với bi kịch ra sao nếu phản bội, thay đổi chồng ḿnh?”. Nàng đă phải khó khăn lắm mới nhịn được cười.
Trên cương vị của ḿnh, để giữ uy tín Lê Duẩn đă không thể sử dụng bạo lực và trục xuất cô con gái yêu. Giải pháp cuối cùng là phải để nàng ly hôn, cô sẽ kết hôn với tôi và ở lại cùng chồng ở Moskva. Qua một thời gian, tất cả mọi việc đă lắng dịu xuống, nhưng không thể tŕ hoăn thêm, chúng tôi cần thiết phải tiến hành đăng kư kết hôn và tổ chức hôn lễ càng sớm càng tốt để cuộc sống chúng tôi sớm ổn định.
Mặc dù đă ly thân, nhưng Văn không muốn ly hôn với nàng. Tôi nghĩ đó không chỉ do cảm xúc của Văn, mà c̣n v́ lợi ích riêng của người cha, sự nghiệp của ông ta đă đi lên cao sau khi con trai ông kết hôn với nàng. Tôi đề nghị nàng thể hiện sự thông minh và tài ngoại giao của ḿnh để cố gắng đạt được một thỏa thuận với chồng, nhưng nàng không muốn tỏ ra nhẫn tâm như vậy. Nàng không muốn có thêm lỗi với Văn, mà muốn để Văn tự quyết định trước thực tế t́nh cảm của vợ ḿnh. Lỗi là tại nàng, v́ nàng đă lợi dụng Văn để làm cớ quên được tôi trong cuộc đấu tranh với chính bản thân ḿnh, từ đó mới xuất hiện mối quan hệ không đáng có của nàng với Văn. Nhưng khi nàng đă có thai lần nữa, câu hỏi nảy sinh về nhiều khía cạnh. Nàng phải hành động để không phải rơi vào t́nh trạng không rơ ràng: nếu nàng trên danh nghĩa vẫn là vợ Văn tại thời điểm ra đời đứa con của chúng tôi, phía Việt Nam về mặt luật pháp có thể xem Văn là cha của đứa bé.
Nàng hứa với Văn rằng, sẽ không để ai biết việc ly hôn của họ ở Việt Nam : “Em sẽ giữ bí mật, và chúng ta sẽ vẫn là bạn bè thân thiết của nhau như trước. Anh biết rồi đó, ngay từ đầu em đă không có t́nh cảm với anh. Anh nói rằng anh yêu thương em, vậy th́ anh nên chấp nhận thỉnh cầu của em. Anh có muốn em ghét bỏ anh không?”. Cuối cùng th́ anh chàng đă phải chấp nhận từ bỏ nàng. Văn vẫn c̣n yêu đơn phương nàng. Họ đă cùng đến một văn pḥng đăng kư ly hôn tại Moskva dành cho người nước ngoài, vậy là họ đă ly dị mà tất cả người Việt Nam và Lê Duẩn đă không được biết bất cứ điều ǵ. Cũng không có ai thông báo điều này cho Đại sứ quán Việt Nam. Văn tỏ ra rất khó chịu, buồn bực bởi việc này, bị khủng hoảng tinh thần đến mức phải nhờ pḥng khám thần kinh chữa trị.
Chúng tôi giấu việc nàng mang thai con đầu ḷng, v́ chúng tôi không muốn ai đó quấy rầy nàng sinh con và đăng kư khai sinh cho con ở Liên Xô. Tại trường đại học, tôi đă bố trí cho nàng một “chuyến công tác” trong vài tháng ở một trường đại học ở Kiev và giúp đỡ cho nàng thỉnh thoảng gọi “từ Kiev” cho chị Muội (nàng vẫn giữ liên lạc với gia đ́nh thông qua chị), đồng thời nàng gửi thư cho người thân với tem đóng dấu từ Kiev để họ yên tâm đúng là nàng đang ở đó. Trong toàn bộ thời gian mang thai, nàng đă sống ở trong nhà nghỉ ngoại ô của tôi và trốn kín, nếu một người nào đó bất chợt đến thăm tôi.
Trong thời kỳ tŕ trệ của Liên Xô, những cuộc hôn nhân của cư dân Vùng Moskva (bao gồm thành phố Moscow) với công dân nước ngoài chỉ được tiến hành đăng kư tại hai văn pḥng – một ở Moscow và một ở Zagorsk – Việc này cho phép Ủy ban an ninh quốc gia (KGB ) kiểm tra, kiểm soát dễ dàng hơn. Tại hai Văn pḥng này, chúng tôi không thể đăng kư được v́ nếu an ninh biết th́ Lê Duẩn chắc chắn cũng sẽ được thông báo ngay. Nhưng thời kỳ đó pháp luật cũng quy định, ở những nơi nào không có văn pḥng đăng kư kết hôn cho người nước ngoài, các cuộc hôn nhân với người nước ngoài có thể đăng kư và được thành viên của Hội đồng đại biểu nhân dân địa phương chứng nhận. Tôi quyết định phải tận dụng lợi thế này và đăng kư kết hôn của nàng với tôi tại thành phố Troitsk. Ở thị trấn Akademgorodok ngoại ô Moskva, tôi có rất nhiều bạn bè ở tất cả các Viện nghiên cứu, họ sẵn sàng giúp đỡ tôi. Tất nhiên, nếu họ biết cô dâu của tôi là ai, th́ chắc chắn không ai mạo hiểm dám giúp tôi để có đăng kư kết hôn với nàng được. Tôi đă phải né tránh, lừa dối và thậm chí tạo ra một giấy phép giả cho nàng từ Đại sứ quán Việt Nam. Và quan trọng nhất – tôi phải có đăng kư cư trú chính thức ở thành phố Troitsk. Mặc dù pháp luật quy định về hôn nhân yêu cầu không nhất thiết phải như vậy.
(Xem tiếp Kỳ 2)
Tác giả: (Hồi kư của Viện sỹ Viện Hàn lâm Khoa học Nga Viktor Maslov)
.
Dịch giả: Phan Độc Lập- dịch từ nguyên bản tiếng Nga
.
Nga
I.
Có lẽ, mọi chuyện đă không trở nên quá phức tạp, nếu như tôi biết được ngay từ đầu Lê Vũ Anh là con gái của ai. Khi sự thật được làm sáng tỏ th́ đă muộn quá rồi. Tôi đă yêu, yêu đến phát điên đến nỗi không c̣n biết ḿnh là ai nữa và không thể từ chối được mối t́nh đó nữa rồi.
Chúng tôi gặp nhau ở khoa Vật lư của Trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov (MGU), nơi Lê Vũ Anh đang theo học. Tại thời điểm làm quen với nhau tôi đă là giáo sư tiến sỹ toán-lư và là tác giả của một lư thuyết, mà ở nước ngoài người ta gọi là lư thuyết chỉ số nhóm Maslov (Maslov-type index theory). Lư thuyết này được sử dụng rộng răi trong toán học trừu tượng, cũng như trong cơ học lượng tử, hóa học lượng tử và quang học. Chỗ làm việc chính của tôi là ở Trường đại học chế tạo máy điện tử Moskva (МИЭМ), nhưng khoa Vật lư của MGU lại từng là ngôi nhà thân yêu, nơi tôi đă từng học tập và giảng dạy ở đó.
Bao nhiêu năm đă trôi qua, cả một cuộc đời. Rất nhiểu sự kiện và ấn tượng đă mờ dần trong trí nhớ, nhưng h́nh ảnh cố công chúa xinh đẹp, chói sáng vào một ngày đang đứng nơi cuối hành lang cho đến tận bây giờ vẫn luôn hiện về trước mắt tôi. Cô gái không quen biết đang di chuyển bằng các động tác với vẻ duyên dáng và kiều diễm không thể tả, tôi bước theo nàng như một kẻ si mê. Đến gần cửa pḥng thí nghiệm nàng dừng lại và quay mặt lại. Nàng thoáng nh́n tôi một giây từ đôi mắt đen huyền, mỉm cười và ẩn ḿnh vào trong pḥng thí nghiệm. Cô gái ngoại quốc, tôi chợt nhận ra và nghĩ rằng, nàng đến từ Ấn Độ.
Thành thật mà nói, tôi thường thích phụ nữ phương đông. Một trong những nhà vật lư học bạn tôi nói đùa” Maslov của chúng ta là nhà đông phương học lớn”. Trong MGU có rất nhiều sinh viên từ các nước châu Á theo học, trong đó có sinh viên từ Việt Nam, đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh. Tất cả họ đều luôn nhận được thiện cảm và sự cảm thông từ mọi người. Ở khoa Vật lư cũng có nhiều sinh viên Việt Nam, tôi nhanh chóng kết bạn với họ, đặc biệt là với hai cô gái Phúc và T́nh. Phúc là con gái của nhà quân sự-chính trị nổi tiếng Vơ Nguyên Giáp, lúc đó là Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng, c̣n T́nh là con gái của Chủ tịch thành phố Hà Nội. Cả hai cô gái đều giấu giếm bố ḿnh là ai, cũng như các sinh viên Việt Nam khác xuất thân từ giới quư tộc Việt Nam, họ đề pḥng lộ diện để tránh các mưu đồ và hành động khiêu khích chính trị từ chính quyền Xô viết. Thực tế là như thế này, quan hệ giữa hai nước chúng ta, bất chấp việc đảm bảo t́nh hữu nghị măi măi bền vững, nhưng vẫn có thể xảy ra bất đồng, xuất phát từ phía này hoặc phía kia. Liên Xô vốn quan tâm đến việc mở rộng ảnh hưởng của ḿnh ở châu Á, trong hoàn cảnh đang gia tăng bất đồng với Trung Quốc, buộc phải hào phóng viện trợ giúp đỡ “người em” Việt Nam. Việt Nam hài ḷng làm bạn với người anh lớn nhưng không sẵn sàng hy sinh những lợi ích chính đáng của ḿnh mà trở thành nước lệ thuộc. Các nhà lănh đạo tận dụng cơ hội để con cái của họ có được sự giáo dục có chất lượng ở Liên Xô nhưng họ sợ con cái họ có thể bị bắt cóc để tống tiền hoặc tạo áp lực chính trị lên bố, mẹ chúng nên yêu cầu giữ bí mật. Có lẽ, đây là những nguyên nhân chính, nhưng theo cảm nhận của tôi th́ các nhà lănh đạo Việt Nam đă quá lo xa một cách vô ích. Thật ra th́ KGB, với khả năng của ḿnh, họ thừa biết được hết con cái của những lănh đạo nào.
Tôi thích Phúc, tôi giúp đỡ cô ấy học tốt môn Toán, tôi không chỉ một lần mời cô ấy đến nhà chơi, lúc th́ một ḿnh, lúc th́ với các bạn, nhưng giữa chúng tôi không có chuyện ǵ cả, dù chỉ là một chút lăng mạn. Cô gái Việt Nam dễ thương tránh tôi chỗ đông người như tránh lửa vậy.
Có một lần tôi dẫn Phúc đến gặp và làm quen với nhân viên đánh máy để giúp cô nhân bản báo cáo khoa học, sau đó cả hai cùng nhau ra về. Đi cùng tôi trên đường phố Moskva nhộn nhịp, cô thể hiện ḿnh như một nữ du kích trong hậu phương của địch: tỏ vẻ sợ sệt và suốt thời gian luôn cảnh giác quan sát tứ phía. Đặc biệt giao thông công cộng làm cô mất b́nh tĩnh. Chẳng hạn tại bến đỗ, xe buưt hoặc xe buưt điện vừa đến, cô đă nhanh chóng ẩn ḿnh vào trong xe ngay.
- Chuyện ǵ xảy ra vậy- tôi hỏi –em sợ ǵ chứ?
- Anh nh́n xem, đằng kia h́nh như có người Việt Nam.
- Có ǵ đáng sợ ở đây?
- Nếu họ nh́n thấy em đi với người Nga, em sẽ gặp rắc rối lớn.
Tôi bèn bắt đầu đặt câu hỏi với Phúc. Th́ ra là người Việt Nam bị cấm giao tiếp với người châu Âu, hay nói chung là với “ Tây mũi lơ” như trong dân gian vẫn gọi. Từ thời xa xưa, mối quan hệ với họ sẽ bị lên án và được xem là sự phản bội. Một cô gái đi trên phố cùng với một ông “Tây mũi lơ” sẽ bị kỳ thị hoặc thậm chí bị ném đá. Những người cộng sản, sau khi dành được chính quyền và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa, thật không may, vẫn giữ lại truyền thống phong kiến đó. Vi phạm điều cấm giao tiếp với người nước ngoài có thể bị lên án, đấu tố trong các cuộc họp đảng, đoàn thể hoặc có thể bị đưa vào trại cải tạo. Ở nước ngoài, các công dân Việt Nam cũng phải tuân thủ các chuẩn mực đă được chấp nhận trong nước. Thậm chí múa bale cổ điển cũng bị xem là h́nh thức khiêu dâm. Sau này có một lần Vũ Anh nói với tôi, các nhà ngoại giao Việt Nam khi xem kịch múa bale trong nhà hát lớn ở Moskva đă phải nhắm mắt v́ sợ bị “khiêu dâm” bởi các vũ công mặc đồ bó sát người như không mặc ǵ.
Các bạn Việt Nam đă giúp tôi gặp lại và làm quen với cô gái xinh đẹp nhất đă làm rung động trái tim tôi, nàng là đồng hương của họ. Lê Vũ Anh quan tâm đến toán học và muốn được nghiên cứu sâu thêm về môn học này. Tất nhiên, tôi đồng ư giúp đỡ nàng. Nàng đă cuốn hút tôi ngay lập tức từ cái nh́n đầu tiên, nàng thực sự trẻ trung và hấp dẫn, không giống như những người phụ nữ Việt Nam điển h́nh khác: nàng đủ cao, da trắng, với đôi mắt luôn nh́n thẳng. Nàng giữ ḿnh như một phụ nữ hoàng gia – đơn giản, nhưng với những phẩm giá không b́nh thường. Ở Viết Nam, tôi nghĩ nàng phải được xem như là một trong những người con gái đầu tiên đẹp nhất. Ở trường tôi, những người trẻ tuổi luôn để ư quan tâm đến nàng.
Sau này tôi được biết, ḍng máu đang chảy trong cơ thể nàng không chỉ có ḍng máu Việt Nam, mà một phần trong đó có ḍng máu Trung Hoa. Mẹ nàng, bà Bảy Vân mang trong người một phần tư ḍng máu Trung Hoa.Ở Việt Nam, không ai biết về điều này, gia đ́nh đă giấu kín “mối quan hệ huyết thống” với người Trung Hoa của mẹ nàng. Sự thật là nàng khi c̣n nhỏ đă sống nhiều năm ở Trung quốc. Bạn thân của nàng là con gái của Đặng Tiểu B́nh, người đă từng là bạn của bố nàng và là người số 2 dưới bầu trời Trung Quốc sau Mao. Với người cầm lái vĩ đại, nàng cũng quá quen thuộc. Nàng đă cho tôi xem một bức ảnh nàng đang ngồi trên đùi của Mao Trạch Đông.
Thời tuổi trẻ của ḿnh, mẹ nàng, bà Bảy Vân cũng khá đẹp. Lê Duẩn v́ bà mà ly hôn với người vợ đầu tiên, người vợ mà bố, mẹ ông đă cưới hỏi cho ông khi c̣n nhỏ. Người vợ thứ hai của ông xuất thân từ một gia đ́nh có học, nhưng, như tôi đă đề cập,ông không thể tự hào về một nguồn gốc “tinh khiết”. Vũ Anh là con gái đầu tiên của họ. Ngoài nàng ra, Lê Duẩn c̣n có hai con gái từ cuộc hôn nhân đầu tiên của ḿnh và hai con trai cùng với bà Bảy Vân. Hai người con của ông, con trai tên Thành và con gái đầu tên Muội, tại thời điểm đó, sống và học tập ở Moskva. Muội lớn tuổi hơn nàng nhiều và chịu trách nhiệm chăm sóc em gái của ḿnh. Chị tốt nghiệp trường đại học ở Liên Xô và là một nhà sinh vật học. Chị đă sống một số năm tại Moskva cùng với chồng và con gái. Nhưng tất cả điều này măi sau tôi mới được biết …
V́ nàng, tôi đă nhận tiến hành các buổi dạy thêm không bắt buộc về toán học tại khoa Vật lư. Ban đầu nhiều sinh viên đến nghe tôi giảng. Được một thời gian, sinh viên bỏ học dần dần, cuối cùng chỉ c̣n mỗi một ḿnh nàng. Nàng đă rất cố gằng, nàng có năng lực và chăm chỉ học tập. Cuối cùng chúng tôi không cưỡng lại được t́nh cảm của ḿnh. Chúng tôi bắt đầu ḥ hẹn, lúc th́ ở căn hộ riêng, lúc th́ ở nhà nghỉ ngoại ô của tôi. Chúng tôi nghiên cứu, cùng nghe nhạc và nói chuyện với nhau về các chủ đề khác nhau. Nàng giữ cho ḿnh được tự do hơn hẳn các bạn gái của ḿnh và không c̣n sợ bất cứ điều ǵ nữa.
II.
Mẹ tôi nhanh chóng thích nàng. Nh́n chung, bà tôn trọng mọi đam mê của con trai. Đă từ lâu bà mong ước cưới được vợ cho người con trai duy nhất của ḿnh.
Cuộc sống riêng tư của tôi đầy băo tố và thậm chí của cả những bạn trẻ liên quan đến tôi. Một trong số đó là Sergay Mazarop, đă xảy ra thảm kịch, mà tôi được chứng kiến. Về cái chết của cậu ấy, theo tôi, báo chí đă viết nhiều. Sergay di cư cùng với bố mẹ ḿnh sang phương Tây từ đầu những năm 1980. Định cư ở Pari, học đại học, mở công ty và hoạt động trong lĩnh vực tin học. Ban đầu việc kinh doanh của Sergay không được tốt lắm, nhưng sau khi ở Liên Xô tiến hành cải cách đổi mới (perestroika), do Sergay hiểu rơ được những vấn đề về kinh tế ở đó nên Sergay đă trở thành một giám đốc tài giỏi. Sau một số phi vụ lớn thành công, Sergay trở thành triệu phú. Sergay sở hữu các bất động sản có giá trị, thậm chí có hẳn một tiệm thời trang riêng. Sergay sống với một phong cách phóng khoáng rộng răi riêng biệt với người vợ – con gái nhà văn Anatoly Gladilin, người đă sinh cho Sergay hai đứa con. Sergay đối xử rất dịu dàng với các con tôi. Một thời gian ngắn trước khi chết, Sergei đă trở thành nhà sản xuất của bộ phim “The Limit” (giới hạn) của Denis Evstigneev. Ngày 22 tháng 11 năm 1994, Sergei bị bắn chết từ một khẩu súng máy qua cánh cửa ra vào bọc thép tại căn hộ của ḿnh ở trung tâm thành phố Paris. Cảnh sát Pháp coi đó là vấn đề có bàn tay của mafia Nga. Theo như tôi biết,cho đến nay tội phạm chưa t́m ra được và vẫn c̣n nhởn nhơ ngoài pháp luật …
Trước khi gặp Vũ Anh, tôi không có ư định tiến tới một mối quan hệ nghiêm túc nào cả, dường như đang cố gắng chờ đợi một điều ǵ đó. Và rồi tôi đă chờ đợi được. Những người phụ nữ tôi đă từng gặp và quen biết không thể nào làm cho tôi có được một cảm xúc mănh liệt, lạ lùng như khi tôi gặp và tiếp xúc với nàng. Nàng ở độ tuổi đáng ra phải là con gái tôi – nàng kém tôi chẵn đúng 20 tuổi – nhưng giữa chúng tôi thật sự có cảm giác như không hề tồn tại khoảng cách chênh lệch về tuổi tác. Nàng giới thiệu rất ít về tiểu sử của ḿnh: nàng đến từ miền Nam Việt Nam ( Nàng thuộc danh sách lưu học sinh bí mật không thuộc sự quản lư của đại sứ quán Việt Nam dân chủ cộng ḥa, lúc này Việt Nam chưa thống nhất thành một quốc gia riêng). Nàng đă sống trong vùng nông thôn có các hoạt động du kích. 17 tuổi nàng gia nhập Đảng cộng sản. Tôi sau này có nói đùa “ Vợ của tôi là đảng viên cộng sản từ năm 17 tuổi đấy”. Nói thật, điều này làm tôi rất ngạc nhiên. Theo tôi biết, ở Việt Nam vào Đảng ở độ tuổi quá trẻ như vậy rất hiếm, chỉ dành cho những thanh niên có những cống hiến đặc biệt mà thôi.
Nhưng không chừng, nàng đă giúp đỡ du kích và lập được chiến công hiển hách nào đó. Khi tôi hỏi về vấn đề này, nàng im lặng. Cũng tương tự như vậy khi tôi hỏi về các thành viên gia đ́nh của nàng. Chỉ có một lần khi đă sống cùng nhau, nàng cởi mở một chút khi thổ lộ với tôi : “Ông nội em làm thợ mộc”. Nàng nói tiếng Nga tồi tệ khá buồn cười. Khi tôi chê, nàng cười lớn “ Ở Liên Xô, em càng nói tiếng Nga tồi bao nhiêu th́ em càng được đối xử tốt bấy nhiêu” . Khó khăn lớn nhất ở nàng là khi phải nói họ và tên của người Nga. Tôi nhớ, có lần y tá chăm sóc sức khỏe hỏi nàng về họ, tên và tên lót của con gái, nàng thản nhiên một cách tuyệt đối, nghiêm túc trả lời:” Tôi c̣n chưa học thuộc được tên cháu”. Nhưng tôi một lần nữa dự đoán trước được điều này…
Khi nàng ở lại một ḿnh với tôi, nàng luôn khiêm tốn, giữ khoảng cách và giữ ḿnh rất đúng mực, nhưng tôi có cảm giác nàng đang phải đấu tranh dữ lắm với những cảm xúc của ḿnh. Có một lần trong buổi hẹn ḥ định kỳ ở nhà nghỉ ngoại ô của tôi, suưt chút nữa th́ nàng đă không thể làm chủ được ḿnh. Tôi không thể biết được, kết quả sau đó sẽ ra sao khi chúng tôi quấn chặt lấy nhau với những nụ hôn sâu đắm nồng nàn nếu như không có tiếng chuông gọi cửa bất ngờ vang lên của người hàng xóm. Tôi ra và nói chuyện ngoài cổng với người hàng xóm chỉ khoảng 5 phút không hơn, lúc quay lại th́ pḥng trống không. Nàng đă vọt ra ngoài qua cửa sổ, thức tỉnh từ sự quyến rũ của t́nh yêu và bỏ chạy về nhà.
Tôi hiểu, nàng đă phải trải qua thử thách quá lớn như thế nào khi t́m và đạt bằng được t́nh yêu của ḿnh với một người đàn ông châu Âu. Nhưng tôi không thể nhận thức được phạm vi và mức độ các vấn đề đặt ra trước mặt nàng, trong đó có các tiêu chuẩn đạo đức truyền thống kéo dài hàng thế kỷ, kỷ luật nội bộ trong Đảng và c̣n liên quan đến các quan hệ quốc tế khó hiểu. Lúc bấy giờ, tôi thậm chí c̣n không thể ngờ rằng ḿnh lại đang yêu con gái của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Duẩn. Xác định theo họ và tên của nàng là điều không thể, họ Lê của người Việt quá nhiều. Sau này tôi mới phát hiện ra khi sự việc của chúng tôi vỡ lở, ở khoa Vật lư, ngoài một số sinh viên đồng hương thân thiết của nàng, biết nàng là con của lănh tụ Việt Nam có một người duy nhất là Trưởng khoa công tác sinh viên nước ngoài.
T́nh yêu của chúng tôi có thể làm tổn thương đến ba của nàng, trở thành con át chủ bài của các đối thủ trong cuộc đấu đá quyền lực. Phía sau lưng ông là Trường Chinh, đối thủ chính trị cạnh tranh đă từng là Tổng bí thư trước ông. Lê Duẩn định hướng phát triển kinh tế của đất nước theo mô h́nh Liên Xô, c̣n Trường Chinh muốn theo mô h́nh của Trung Quốc. Nàng tính toán rằng, Việt Nam sẽ sụp đổ nếu đối thủ của ba nàng giành được quyền lực. Và Liên Xô cũng đặc biệt không mong muốn điều đó xảy ra. Tuy nhiên thực tế, sau cái chết của ba nàng, Trường Chinh lên làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, những điều tồi tệ nàng nghĩ tới đă không xảy ra.
http://saigonecho.com/images/2016/DoiSong/leduan_tchinh_vc_ceaucescu.png
Lê Duẩn (thứ 2 từ phải), Trường Chinh (thứ 1 từ trái) và vợ chồng Nicolae & Elena Ceausescu của Lỗ-Ma-Ni (Ảnh từ Wikipedia)
Cô gái khốn khổ đă không thể tự nghĩ ra, ḿnh cần phải làm ǵ. Để cố quên tôi, nàng bắt đầu hẹn ḥ với một chàng trai đồng hương học ở khoa cơ học (tôi sẽ gọi tên cậu ấy là Văn), nàng không hiểu rằng điều đó không những không ngăn cản được t́nh cảm mà chỉ làm tăng thêm những cảm xúc trong ḷng nàng đối với tôi.
Cuối cùng th́ điều ǵ đến cũng phải đến, trong một lần gặp gỡ, chúng tôi đă gần gũi nhau. Ngay lập tức, tôi đề nghị nàng cưới tôi làm chồng:
- Điều này là không thể được – Nàng buồn rầu trả trả lời – Giữa hai nước chúng ta đă có thỏa thuận ngầm không chính thức là cấm công dân Xô Viết và Việt Nam kết hôn với nhau.
- Anh nghĩ rằng, chúng ta sẽ vượt qua được sự ngăn cấm này.
- Không, không thể được.
- Tại sao?
- Tại v́ em không yêu anh!
Nhưng qua ánh mắt của nàng, tôi hiểu nàng đang nói dối, nàng nói vậy nhưng không phải là vậy. Tôi quyết định không vội vă ép nàng đẩy nhanh sự việc, cho nàng thời gian để nàng suy nghĩ, để nàng tự giải quyết những cảm xúc, t́nh cảm của ḿnh. Và rồi nàng biến mất. Trước đây điều này cũng đă xảy ra khi nàng tự cho phép ḿnh làm một cái ǵ đó “thêm” vượt quá giới hạn như nàng thường nghĩ khi ở bên tôi và nàng cảm thấy ăn năn về hành động này. Sau đó tất cả mọi thứ trở lại b́nh thường. Nhưng lần này khác hẳn, tôi không thể t́m thấy nàng. Kỳ nghỉ hè bắt đầu. Các sinh viên phân tán khắp nơi, nên tôi không biết có thể hỏi ai về nàng. Tôi thật khó khăn khi nóng ḷng chờ đợi năm học mới, nhưng nàng đă không xuất hiện ở MGU, ngay cả sau ngày 1 tháng Chín.
Tôi không thể chịu đựng được nữa và quyết định gọi điện thoại tới bà Trưởng khoa quản lư sinh viên nước ngoài:
- Bà có thể cho tôi biết sinh viên Lê Vũ Anh hiện đang ở đâu không ạ? Cô ấy học ở Khoa chúng tôi và cô ấy đă đạt được nhiều kết quả tốt.
- Vũ Anh đă lấy chồng là đồng hương, cậu ấy cũng là sinh viên của trường ta, cô ấy đă về nước. Tên cậu sinh viên ấy là Văn. Họ sẽ trở lại vào cuối tháng này cùng với ba của cô ấy. Ông ấy sẽ gặp Breznhep – Bà trưởng khoa khẽ nói trả lời.
Tôi gần như ngă quy khi nghe điều này. Gặp gỡ với Breznhep cuối tháng này ư, chắc chắn phải là Lê Duẩn. Thời khắc đột nhiên trở nên phức tạp, nhưng dễ dàng để lư giải rơ ràng những điểm kỳ quặc trong các câu chuyện và hành vi của người tôi yêu khi chúng tôi ở bên nhau. Vũ Anh của tôi – con gái của lănh đạo cao nhất của những người cộng sản Việt Nam! Nhưng làm thế nào nàng có thể phản bội lại t́nh yêu của chúng tôi cơ chứ.
Sau này Vũ Anh đă giải thích tất cả mọi thứ với tôi. Khi chúng tôi trở nên thân thiết và gần gũi với nhau, tôi đă giang tay và nguyện hiến trái tim của ḿnh cầu hôn nàng, điều này làm cho nàng phải trải qua những giây phút căng thẳng lớn, nàng cảm thấy hoang mang .Nàng thú nhận với người bạn trai là Văn. Nàng nói rằng nàng chỉ muốn quan hệ với tôi trên tinh thần bạn bè: nhưng rồi, vâng – chuyện đó đă xảy ra ngược với với ư chí của ḿnh và nàng cảm thấy hối tiếc về điều này. Văn yêu nàng, bỏ qua chuyện nàng đă gần gũi với tôi và đề nghị kết hôn ngay lập tức. Dẫu sao th́ nàng đă từng có hẹn ḥ gần đây với Văn khi nàng muốn quên tôi nên nàng đồng ư, nàng nói rằng nàng sẽ cố gắng để yêu Văn nhiều hơn. (Nàng nói như thế này: “Em sẽ cố gắng để yêu anh nhiều hơn.”)
III.
Cuộc hôn nhân này là một đ̣n giáng mạnh vào Lê Duẩn, có khả năng, ông đă nghĩ đến việc có được một chàng rể vừa có lợi cho Đảng nhưng lại phù hợp hơn cho con gái yêu quư của ḿnh. Vũ Anh đă thu hút được sự quan tâm, chú ư của một số “hoàng tử” từ các nước láng giềng. Văn là một chàng trai thông minh, một nhà toán học tài năng, nhưng không đáp ứng yêu cầu môn đăng hộ đối với nàng và gia đ́nh. Về phía nàng, nàng muốn quên hẳn tôi nên muốn ở lại Việt Nam và cố gắng yêu Văn để có thể tiếp tục sống tốt cùng với Văn. Lê Duẩn đă tha thứ cho con gái về hôn nhân không tương xứng, nhưng phản đối mạnh mẽ mong muốn của nàng ở lại Việt Nam. Nàng cần phải học tiếp để có được bằng tốt nghiệp của trường Đại học Tổng hợp Moskva. Kết thúc năm học vừa rồi ở Khoa Vật lư, nàng chỉ cần ở lại thêm một năm là tốt nghiệp. Trong khi đó, Văn cũng muốn đi học sau đại học ở Moskva ngay tại MGU. Nàng đă buộc phải tuân theo lời ba ḿnh, trong ḷng hy vọng cuộc hôn nhân của ḿnh sẽ có thể thay đổi tất cả mọi thứ và giúp cho nàng không thể tiếp tục mối t́nh lăng mạn của ḿnh với tôi.
Sau một số ngày khi nàng quay trở lại Moskva, tôi đă thuyết phục được nàng đến nhà nghỉ ngoại ô của tôi cùng với Phúc. Nàng không thể từ chối, nhưng vẫn giữ thái độ ngại ngùng và cư xử kiềm chế miễn cưỡng. Tôi đă cố gắng để xoa dịu t́nh h́nh. Tôi bông đùa bằng các câu chuyện tiếu lâm, nói cười thật thoải mái, và sau đó mời các cô gái dạo hồ trên một chiếc thuyền, mặc dù thời tiết không phải là thật tốt – lúc này đang là cuối thu. Khi chúng tôi đang tiến gần đến bờ, Phúc không chèo thuyền thành công để quay trở lại và rơi tơm xuống nước. Tôi vội nhảy xuống hồ kéo cô ấy lên và bế chạy đến ngôi nhà gần nhất để thay quần áo ấm. Chủ nhà đưa cho chúng tôi một cặp áo khoác, chúng tôi thay quần áo đă ướt và khoác áo khô vào người Phúc. Tôi và nàng đưa Phúc về nhà nghỉ của tôi, xức cồn và xoa bóp bằng rượu cho ấm người. Được một lát th́ Phúc cảm thấy buồn ngủ và cô ấy vào giường nằm nghỉ.
Lúc này trong pḥng khách chỉ c̣n lại tôi và nàng tâm sự với nhau. Nàng thú nhận rằng trong mấy tháng qua, nàng đă sai lầm khi nghĩ rằng cứ lấy chồng th́ nàng có thể quên được tôi. Nhưng đời thật trớ trêu, trái tim nàng đă không hề muốn tuân thủ lư trí của nàng. Hàng đêm nằm bên chồng mà nàng luôn nghĩ về tôi. Nàng thổn thức, vừa muốn ở lại Việt Nam để lẩn tránh tôi, lại muốn bay sang ngay Moskva để được gặp tôi, được nằm gọn trong ṿng tay vững chắc và thưởng thức nụ hôn cháy bỏng của tôi.Trong đầu nàng luôn tái hiện lại h́nh ảnh và những cảm giác lần đầu tiên gần gũi với tôi, đă trao trinh tiết quư giá của người con gái cho người mà nàng yêu quư nhất. Nàng bảo với tôi, con gái Việt Nam coi trọng điều này lắm, bởi họ quan niệm trong truyền thống từ cả ngàn năm là nó rất thiêng liêng trong t́nh yêu, nó thể hiện ḷng chung thủy. Nàng cảm thấy có lỗi với Văn, dù thật ra nàng đă không lừa dối anh ấy, nàng đă tâm sự, thổ lộ hết với Văn và Văn đă chấp nhận v́ hiểu được hoàn cảnh éo le từ mối t́nh lăng mạn không có hồi kết của nàng và tôi. Đặt chân xuống sân bay ở Moskva, những kỷ niệm với tôi lại ùa đến khiến nàng không thể cưỡng lại được t́nh cảm của ḿnh và ngọn lửa t́nh yêu trong tim nàng với tôi lại được dịp bùng lên dữ dội. Bây giờ gặp lại tôi, nàng thừa nhận rằng nàng muốn được chung sống măi măi với tôi, làm một người vợ hiền chăm sóc cho tôi, nhưng nàng lại không dám tin vào một khả năng có thể dẫn đến hiện thực như vậy, nàng nói:
- Vài năm trước, chính quyền không cho phép con gái của một bộ trưởng nước em kết hôn với con trai của thủ tướng một nước châu Âu. Đôi trai gái yêu nhau này đă chấm dứt cuộc sống và mối t́nh lăng mạn của ḿnh bằng cách cùng nhau tự tử. Trường hợp như vậy ở Việt Nam nhiều lắm khi các đôi trai gái v́ quá yêu nhau nhưng bị ngăn cản bởi gia đ́nh mà t́m đến cái chết. Anh không thể tưởng tượng được đâu, rằng đă có bao nhiêu người chết v́ truyền thống này!
- Thôi mà em, rồi tất cả sẽ tốt đẹp với chúng ta! Em hăy ly dị chồng và chúng ta sẽ cố gắng đấu tranh để được kết hôn! Anh có niềm tin vững chắc vào điều đó.
Tôi an ủi xoa dịu nàng, rồi nhẹ nhàng ôm nàng vào người thật chặt, đặt lên đôi môi hé mở của nàng một nụ hôn ngọt ngào, say đắm. Nàng nhắm mắt, người nàng mềm nhũn và run nhẹ. Bỗng nàng chợt bất ngờ xô tôi ra, thảng thốt:
- Ôi, anh và em đă làm ǵ thế này, em là gái có chồng rồi mà. Thôi anh, nhỡ Phúc tỉnh dậy nh́n thấy th́ không hay.
Thời gian tiếp sau, do không kiềm chế được, tôi và nàng vẫn t́m cách bí mật để gặp được nhau. Nàng quyết định ly thân với Văn, nói thẳng với Văn là nàng đă cố gắng nhiều nhưng không thể nào yêu được Văn. Nàng có nằm bên cạnh Văn th́ cũng chỉ hờ hững mà không thể, không một chút cảm xúc.
Cuối cùng th́ Văn cũng phải chịu, v́ dù sao nàng là con gái Lê Duẩn nên không thể ép ǵ được nàng, để kệ cho nàng được tự do, muốn làm ǵ th́ làm. Văn tập trung vùi đầu hết thời gian vào việc làm luận án tiến sỹ cho quên đi mọi chuyện. Tất nhiên, chúng tôi không quảng bá mối quan hệ của chúng tôi cho bất cứ ai, bởi nó không phù hợp với truyền thống đạo đức v́ dù sao th́ nàng cũng là người đă có chồng, chưa kể đến việc đây mối quan hệ với người nước ngoài. Để có được mỗi lần gặp nhau, chúng tôi phải dàn dựng công phu, giấu kín không bị lộ. Chúng tôi phải rất thận trọng để không dẫn đến hậu quả tệ hại là buộc nàng bị trục xuất về nước. Thông thường, các mối t́nh lăng mạn Xô-Việt nếu có sẽ khá nhanh chóng được đại sứ quán biết đến. Những người đang yêu nhau đó sẽ được “chấn chỉnh” bởi sự cảnh báo của những công dân ưu tú luôn cảnh giác với t́nh yêu. Cứ thế chúng tôi vụng trộm trong bí mật như vậy được gần một năm. Điều ǵ có thể chứng minh chúng tôi ngoại t́nh: Nàng chỉ nh́n như một đứa trẻ, mà việc giám sát “trẻ em” Việt Nam không hề tồn tại, ít nhất mọi thứ đều nguyên trạng. Sau đó, nàng đă mang thai và không hiểu v́ sao đó mà nàng đă giấu điều đó với tôi. Do không giữ ǵn cẩn thận và tự thương lấy ḿnh nên nàng đă bị sẩy thai. Tôi đă vào thăm nàng trong bệnh viện và đă rất lo sợ rằng tất cả mọi thứ bị phát hiện và người ta sẽ mang nàng đi mất. Nhưng tôi c̣n sợ hăi hơn cho sức khỏe của nàng. Bởi vậy nên tôi nghĩ, người ta có thể mang nàng đi, miễn là tất cả đều phải tốt đẹp cho nàng. Và rồi thời điểm đó đă đến.
Sau khi điều trị ở bệnh viện, người ta gửi nàng đến thành phố Pushkino, vào Viện an dưỡng chính trị cao cấp. Tại đây nàng được xem như một yếu nhân có một vị trí đặc biệt, tất nhiên, nàng được đăng kư ăn ở pḥng ăn dành cho những người có đặc quyền. Những người khách nghỉ b́nh thường ở đây thường muốn ngó xem trong khay đựng thức ăn gồm những ǵ được mang đến cho cô công chúa Việt Nam khi các cô phục vụ bê mang ngang qua pḥng sinh hoạt chung. Nàng khó chịu với đặc ân này của chế độ Xô viết, nhưng nàng bắt buộc phải chung sống ḥa b́nh với điều này.
Ở Pushkino vài ngày nàng đă thấy buồn chán, nàng gọi điện đề nghị tôi đến thăm nàng. Một hồi lâu tôi từ chối, nói rằng chúng tôi có thể bị bắt, nhưng cuối cùng tôi đầu hàng và chấp nhận lời thỉnh cầu của nàng. Tôi đến với một con chó – chó săn chồn, và t́m nhà nghỉ trong khu nghỉ mát gần Viện an dưỡng của nàng. Khỏi phải nói, chúng tôi mừng rỡ khi gặp được nhau, ôm hôn nhau nồng thắm như thể chưa bao giờ đă từng như vậy. Rồi một lần chúng tôi gặp nhau trong rừng đă bị một nhân viên an ninh bắt gặp! Ông ấy đang ngồi nấp trong bụi cây theo dơi chúng tôi th́ bất ngờ bị con chó của tôi phát hiện ông ta ở đó.
- Này anh, anh theo dơi tất cả mọi người hay là chỉ riêng chúng tôi?
- Theo dơi tất cả- Tay nhân viên an ninh trấn an chúng tôi- Chúng tôi ở đây là Gestapo.
Tất cả bí mật giữa chúng tôi nhanh chóng bị bại lộ, một cách hoàn toàn t́nh cờ. Cơ quan an ninh xác định rơ được ngay tôi là ai và nhanh chóng thông báo cho Lê Duẩn, rằng có mối t́nh lăng mạn giữa con gái ông với một nhà vật lư Xô Viết. Vậy là có một cuộc họp gia đ́nh, trong đó mọi người cùng thảo luận về hành vi ngoại t́nh của nàng. Nhưng những người thân trong gia đ́nh sợ nàng bởi cá tính quá táo bạo và độc lập. Nàng có thể phê b́nh, chỉ trích mạnh mẽ ngay cả ba ḿnh. Trong tim tôi, nàng là một người cộng sản lớn hơn cả Lê Duẩn.
Để ngăn chặn hành động ngoại t́nh của con gái ḿnh, Lê Duẩn cử một đặc phái viên – một người bạn của gia đ́nh, người đang làm việc ở Moskva giúp đỡ giải quyết vấn đề này. Ông này mời nàng đi xem vở kịch ballet “Anna Karenina” ở Nhà hát lớn Moskva. Buổi đi xem thưởng thức biểu diễn nghệ thuật này rơ ràng không phải là t́nh cờ. Khi xem xong quay ra, ông ấy nhắc nhở nàng về trách nhiệm của gia đ́nh, “Đại sứ thiện chí” gợi nàng nhớ đến số phận bi thảm của nhân vật nữ chính Anna của Tolstoy:
“Cháu thấy không, cuộc sống của người phụ nữ trong tác phẩm kịch đă kết thúc với bi kịch ra sao nếu phản bội, thay đổi chồng ḿnh?”. Nàng đă phải khó khăn lắm mới nhịn được cười.
Trên cương vị của ḿnh, để giữ uy tín Lê Duẩn đă không thể sử dụng bạo lực và trục xuất cô con gái yêu. Giải pháp cuối cùng là phải để nàng ly hôn, cô sẽ kết hôn với tôi và ở lại cùng chồng ở Moskva. Qua một thời gian, tất cả mọi việc đă lắng dịu xuống, nhưng không thể tŕ hoăn thêm, chúng tôi cần thiết phải tiến hành đăng kư kết hôn và tổ chức hôn lễ càng sớm càng tốt để cuộc sống chúng tôi sớm ổn định.
Mặc dù đă ly thân, nhưng Văn không muốn ly hôn với nàng. Tôi nghĩ đó không chỉ do cảm xúc của Văn, mà c̣n v́ lợi ích riêng của người cha, sự nghiệp của ông ta đă đi lên cao sau khi con trai ông kết hôn với nàng. Tôi đề nghị nàng thể hiện sự thông minh và tài ngoại giao của ḿnh để cố gắng đạt được một thỏa thuận với chồng, nhưng nàng không muốn tỏ ra nhẫn tâm như vậy. Nàng không muốn có thêm lỗi với Văn, mà muốn để Văn tự quyết định trước thực tế t́nh cảm của vợ ḿnh. Lỗi là tại nàng, v́ nàng đă lợi dụng Văn để làm cớ quên được tôi trong cuộc đấu tranh với chính bản thân ḿnh, từ đó mới xuất hiện mối quan hệ không đáng có của nàng với Văn. Nhưng khi nàng đă có thai lần nữa, câu hỏi nảy sinh về nhiều khía cạnh. Nàng phải hành động để không phải rơi vào t́nh trạng không rơ ràng: nếu nàng trên danh nghĩa vẫn là vợ Văn tại thời điểm ra đời đứa con của chúng tôi, phía Việt Nam về mặt luật pháp có thể xem Văn là cha của đứa bé.
Nàng hứa với Văn rằng, sẽ không để ai biết việc ly hôn của họ ở Việt Nam : “Em sẽ giữ bí mật, và chúng ta sẽ vẫn là bạn bè thân thiết của nhau như trước. Anh biết rồi đó, ngay từ đầu em đă không có t́nh cảm với anh. Anh nói rằng anh yêu thương em, vậy th́ anh nên chấp nhận thỉnh cầu của em. Anh có muốn em ghét bỏ anh không?”. Cuối cùng th́ anh chàng đă phải chấp nhận từ bỏ nàng. Văn vẫn c̣n yêu đơn phương nàng. Họ đă cùng đến một văn pḥng đăng kư ly hôn tại Moskva dành cho người nước ngoài, vậy là họ đă ly dị mà tất cả người Việt Nam và Lê Duẩn đă không được biết bất cứ điều ǵ. Cũng không có ai thông báo điều này cho Đại sứ quán Việt Nam. Văn tỏ ra rất khó chịu, buồn bực bởi việc này, bị khủng hoảng tinh thần đến mức phải nhờ pḥng khám thần kinh chữa trị.
Chúng tôi giấu việc nàng mang thai con đầu ḷng, v́ chúng tôi không muốn ai đó quấy rầy nàng sinh con và đăng kư khai sinh cho con ở Liên Xô. Tại trường đại học, tôi đă bố trí cho nàng một “chuyến công tác” trong vài tháng ở một trường đại học ở Kiev và giúp đỡ cho nàng thỉnh thoảng gọi “từ Kiev” cho chị Muội (nàng vẫn giữ liên lạc với gia đ́nh thông qua chị), đồng thời nàng gửi thư cho người thân với tem đóng dấu từ Kiev để họ yên tâm đúng là nàng đang ở đó. Trong toàn bộ thời gian mang thai, nàng đă sống ở trong nhà nghỉ ngoại ô của tôi và trốn kín, nếu một người nào đó bất chợt đến thăm tôi.
Trong thời kỳ tŕ trệ của Liên Xô, những cuộc hôn nhân của cư dân Vùng Moskva (bao gồm thành phố Moscow) với công dân nước ngoài chỉ được tiến hành đăng kư tại hai văn pḥng – một ở Moscow và một ở Zagorsk – Việc này cho phép Ủy ban an ninh quốc gia (KGB ) kiểm tra, kiểm soát dễ dàng hơn. Tại hai Văn pḥng này, chúng tôi không thể đăng kư được v́ nếu an ninh biết th́ Lê Duẩn chắc chắn cũng sẽ được thông báo ngay. Nhưng thời kỳ đó pháp luật cũng quy định, ở những nơi nào không có văn pḥng đăng kư kết hôn cho người nước ngoài, các cuộc hôn nhân với người nước ngoài có thể đăng kư và được thành viên của Hội đồng đại biểu nhân dân địa phương chứng nhận. Tôi quyết định phải tận dụng lợi thế này và đăng kư kết hôn của nàng với tôi tại thành phố Troitsk. Ở thị trấn Akademgorodok ngoại ô Moskva, tôi có rất nhiều bạn bè ở tất cả các Viện nghiên cứu, họ sẵn sàng giúp đỡ tôi. Tất nhiên, nếu họ biết cô dâu của tôi là ai, th́ chắc chắn không ai mạo hiểm dám giúp tôi để có đăng kư kết hôn với nàng được. Tôi đă phải né tránh, lừa dối và thậm chí tạo ra một giấy phép giả cho nàng từ Đại sứ quán Việt Nam. Và quan trọng nhất – tôi phải có đăng kư cư trú chính thức ở thành phố Troitsk. Mặc dù pháp luật quy định về hôn nhân yêu cầu không nhất thiết phải như vậy.
(Xem tiếp Kỳ 2)