BigBoy
23-05-2025, 22:29
https://eadn-wc04-9642573.nxedge.io/wp-content/uploads/2025/05/toi-cao-pv.jpg
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ hôm 22 Tháng Năm đă chia đều 4-4 trong một vụ kiện gây tranh căi liên quan đến nỗ lực thành lập trường công giáo đầu tiên trong hệ thống trường bán công tại Mỹ. Phán quyết này đồng nghĩa với việc giữ nguyên quyết định của Ṭa án Tối cao tiểu bang Oklahoma – cơ quan từng kết luận rằng việc thành lập ngôi trường St. Isidore of Seville Catholic Virtual School là vi hiến.
Cuộc chia rẽ xảy ra khi Thẩm phán bảo thủ Amy Coney Barrett tự rút khỏi vụ án, do có mối liên hệ với các luật sư đại diện cho ngôi trường. Bà Barrett, trước đây là giáo sư luật tại Đại học Notre Dame, không đưa ra lư do chính thức, nhưng giới quan sát cho rằng hành động này phản ánh chuẩn mực đạo đức cần thiết khi đối mặt với xung đột lợi ích.
Quyết định ḥa 4-4 không tạo tiền lệ pháp lư trên toàn quốc, nhưng giữ nguyên hiệu lực phán quyết của ṭa tiểu bang Oklahoma – nơi đă ra tay ngăn chặn trường học do Giáo hội Công giáo bảo trợ tham gia hệ thống trường bán công vốn được tài trợ bởi ngân sách công.
Đáng chú ư, chính Tổng chưởng lư Cộng ḥa của Oklahoma, Gentner Drummond, là người đă đệ đơn kiện nhằm ngăn trường được thành lập. Trái với quan điểm của thống đốc và cựu tổng chưởng lư tiểu bang, ông Drummond tuyên bố trên mạng xă hội rằng ông “tự hào v́ đă chiến đấu chống lại một mầm mống nguy hiểm trong tiểu bang” và cam kết tiếp tục bảo vệ “giá trị Kitô giáo và tự do tôn giáo.”
Trái lại, các nhóm bảo vệ quyền tự do tôn giáo tỏ ra thất vọng. Jim Campbell, luật sư trưởng của tổ chức Alliance Defending Freedom, cho rằng vụ việc là một “đ̣n giáng vào quyền tự do giáo dục”. “Chính phủ không thể loại trừ các tổ chức tôn giáo khỏi chương tŕnh công chỉ v́ niềm tin của họ,” ông Campbell nói.
Cuộc tranh luận quanh vụ kiện đặt ra câu hỏi lớn về ranh giới giữa tự do tôn giáo và quy định hiến pháp về việc phân tách giữa nhà nước và tôn giáo. Oklahoma, giống hầu hết các bang khác, coi các trường bán công (charter schools) là trường công và do đó phải tuân thủ điều khoản cấm thiết lập tôn giáo trong Tu chính án thứ Nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Tối cao Pháp viện gần đây liên tục đưa ra các phán quyết ủng hộ việc cấp ngân sách công cho các chương tŕnh có yếu tố tôn giáo, như phán quyết năm 2022 ngăn bang Maine loại trừ trường tôn giáo khỏi chương tŕnh học phí công. Tuy nhiên, trong vụ việc lần này, một chiến thắng cho trường công giáo St. Isidore có thể mở đường cho các tổ chức tôn giáo trực tiếp điều hành trường công được tài trợ từ thuế – một ranh giới mà nhiều người cho là không thể vượt qua.
Gabe Roth, giám đốc tổ chức theo dơi đạo đức tư pháp Fix the Court, ca ngợi quyết định tự rút lui của Thẩm phán Barrett như một hành động thể hiện “lănh đạo đạo đức”. “Thà có một kết quả ḥa hợp mà không gây nghi ngờ thiên vị, c̣n hơn để bóng đen xung đột lợi ích phủ lên cả vụ án,” ông nói.
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ hôm 22 Tháng Năm đă chia đều 4-4 trong một vụ kiện gây tranh căi liên quan đến nỗ lực thành lập trường công giáo đầu tiên trong hệ thống trường bán công tại Mỹ. Phán quyết này đồng nghĩa với việc giữ nguyên quyết định của Ṭa án Tối cao tiểu bang Oklahoma – cơ quan từng kết luận rằng việc thành lập ngôi trường St. Isidore of Seville Catholic Virtual School là vi hiến.
Cuộc chia rẽ xảy ra khi Thẩm phán bảo thủ Amy Coney Barrett tự rút khỏi vụ án, do có mối liên hệ với các luật sư đại diện cho ngôi trường. Bà Barrett, trước đây là giáo sư luật tại Đại học Notre Dame, không đưa ra lư do chính thức, nhưng giới quan sát cho rằng hành động này phản ánh chuẩn mực đạo đức cần thiết khi đối mặt với xung đột lợi ích.
Quyết định ḥa 4-4 không tạo tiền lệ pháp lư trên toàn quốc, nhưng giữ nguyên hiệu lực phán quyết của ṭa tiểu bang Oklahoma – nơi đă ra tay ngăn chặn trường học do Giáo hội Công giáo bảo trợ tham gia hệ thống trường bán công vốn được tài trợ bởi ngân sách công.
Đáng chú ư, chính Tổng chưởng lư Cộng ḥa của Oklahoma, Gentner Drummond, là người đă đệ đơn kiện nhằm ngăn trường được thành lập. Trái với quan điểm của thống đốc và cựu tổng chưởng lư tiểu bang, ông Drummond tuyên bố trên mạng xă hội rằng ông “tự hào v́ đă chiến đấu chống lại một mầm mống nguy hiểm trong tiểu bang” và cam kết tiếp tục bảo vệ “giá trị Kitô giáo và tự do tôn giáo.”
Trái lại, các nhóm bảo vệ quyền tự do tôn giáo tỏ ra thất vọng. Jim Campbell, luật sư trưởng của tổ chức Alliance Defending Freedom, cho rằng vụ việc là một “đ̣n giáng vào quyền tự do giáo dục”. “Chính phủ không thể loại trừ các tổ chức tôn giáo khỏi chương tŕnh công chỉ v́ niềm tin của họ,” ông Campbell nói.
Cuộc tranh luận quanh vụ kiện đặt ra câu hỏi lớn về ranh giới giữa tự do tôn giáo và quy định hiến pháp về việc phân tách giữa nhà nước và tôn giáo. Oklahoma, giống hầu hết các bang khác, coi các trường bán công (charter schools) là trường công và do đó phải tuân thủ điều khoản cấm thiết lập tôn giáo trong Tu chính án thứ Nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Tối cao Pháp viện gần đây liên tục đưa ra các phán quyết ủng hộ việc cấp ngân sách công cho các chương tŕnh có yếu tố tôn giáo, như phán quyết năm 2022 ngăn bang Maine loại trừ trường tôn giáo khỏi chương tŕnh học phí công. Tuy nhiên, trong vụ việc lần này, một chiến thắng cho trường công giáo St. Isidore có thể mở đường cho các tổ chức tôn giáo trực tiếp điều hành trường công được tài trợ từ thuế – một ranh giới mà nhiều người cho là không thể vượt qua.
Gabe Roth, giám đốc tổ chức theo dơi đạo đức tư pháp Fix the Court, ca ngợi quyết định tự rút lui của Thẩm phán Barrett như một hành động thể hiện “lănh đạo đạo đức”. “Thà có một kết quả ḥa hợp mà không gây nghi ngờ thiên vị, c̣n hơn để bóng đen xung đột lợi ích phủ lên cả vụ án,” ông nói.