BigBoy
19-05-2025, 14:51
https://eadn-wc04-9642573.nxedge.io/wp-content/uploads/2025/05/phat-hien-696x467.jpg
Trong một bước đột phá làm rung chuyển giới thiên văn học, kính viễn vọng không gian James Webb của NASA vừa lần đầu tiên phát hiện nước băng bên ngoài hệ mặt trời, mở ra triển vọng mới trong việc hiểu về sự hình thành của hành tinh và khả năng tồn tại sự sống trong vũ trụ.
Theo báo cáo đăng trên Nature, nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn học Chen Xie của Đại học Johns Hopkins (Mỹ) dẫn đầu đã quan sát được sự hiện diện rõ ràng của nước đá kết tinh trong đĩa sao xoay quanh HD 181327 – một ngôi sao trẻ tương tự mặt trời, cách Trái Đất khoảng 155 năm ánh sáng, nằm trong chòm sao Viễn Vọng Kính (Telescopium).
“Chúng tôi phát hiện không chỉ là nước băng, mà còn là dạng nước đá kết tinh – dấu hiệu rõ rệt cho thấy vật chất này có thể đóng vai trò then chốt trong giai đoạn đầu của sự hình thành hành tinh,” ông Xie nói.
Băng ẩn mình nơi rìa lạnh giá của vũ trụ
Khác với băng khô (carbon dioxide đóng băng) hay các dạng chất đóng băng khác, nước băng trong nghiên cứu này được xác định là liên kết với các hạt bụi mịn trong đĩa sao và tập trung nhiều ở vùng rìa ngoài, nơi nhiệt độ xuống thấp hơn. Đây cũng là khu vực tương đồng với Vành đai Kuiper trong Thái Dương hệ – nơi từng phát hiện các sao chổi và thiên thể giàu băng.
Từ lâu, giới khoa học đã suy đoán rằng những vật liệu như nước băng có thể tồn tại và đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành hành tinh, nhưng chưa có bằng chứng trực tiếp nào bên ngoài hệ mặt trời. Với James Webb, sự mơ hồ đó giờ đây đã có lời giải.
Tiềm năng hình thành hành tinh và sự sống
“Nước băng là một yếu tố quan trọng trong quá trình hình thành hành tinh, đặc biệt là các hành tinh đá và chứa nước như Trái Đất,” ông Xie giải thích. Ngoài ra, nước băng cũng đóng vai trò là “nguồn nước ban đầu” có thể được chuyển vào các hành tinh trong quá trình hình thành, thông qua các vụ va chạm với thiên thể như sao chổi.
Kính James Webb – với năng lực quan sát hồng ngoại vượt trội – đã mang lại cái nhìn chưa từng có về các khu vực tối lạnh của vũ trụ, nơi trước đây kính Hubble hay các thiết bị mặt đất không thể chạm tới. Đây chỉ mới là bước đầu tiên trong hành trình mà nhóm nghiên cứu đang theo đuổi: truy tìm nước băng trong nhiều hệ sao khác trong Dải Ngân Hà.
Một chương mới cho thiên văn học
Phát hiện lần này đánh dấu bước ngoặt lớn trong việc khảo sát môi trường tiền hành tinh, cho thấy các điều kiện cần thiết để sự sống hình thành có thể không hề hiếm hoi trong vũ trụ. Nó cũng củng cố giả thuyết rằng Trái Đất – và sự sống trên đó – có thể không phải là hiện tượng duy nhất được hun đúc từ những hạt bụi lạnh mang theo nước giữa không gian vô tận.
Với con mắt của James Webb, vũ trụ ngày càng trở nên gần gũi hơn – và chứa đựng nhiều bí mật hơn chúng ta từng tưởng.
Trong một bước đột phá làm rung chuyển giới thiên văn học, kính viễn vọng không gian James Webb của NASA vừa lần đầu tiên phát hiện nước băng bên ngoài hệ mặt trời, mở ra triển vọng mới trong việc hiểu về sự hình thành của hành tinh và khả năng tồn tại sự sống trong vũ trụ.
Theo báo cáo đăng trên Nature, nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn học Chen Xie của Đại học Johns Hopkins (Mỹ) dẫn đầu đã quan sát được sự hiện diện rõ ràng của nước đá kết tinh trong đĩa sao xoay quanh HD 181327 – một ngôi sao trẻ tương tự mặt trời, cách Trái Đất khoảng 155 năm ánh sáng, nằm trong chòm sao Viễn Vọng Kính (Telescopium).
“Chúng tôi phát hiện không chỉ là nước băng, mà còn là dạng nước đá kết tinh – dấu hiệu rõ rệt cho thấy vật chất này có thể đóng vai trò then chốt trong giai đoạn đầu của sự hình thành hành tinh,” ông Xie nói.
Băng ẩn mình nơi rìa lạnh giá của vũ trụ
Khác với băng khô (carbon dioxide đóng băng) hay các dạng chất đóng băng khác, nước băng trong nghiên cứu này được xác định là liên kết với các hạt bụi mịn trong đĩa sao và tập trung nhiều ở vùng rìa ngoài, nơi nhiệt độ xuống thấp hơn. Đây cũng là khu vực tương đồng với Vành đai Kuiper trong Thái Dương hệ – nơi từng phát hiện các sao chổi và thiên thể giàu băng.
Từ lâu, giới khoa học đã suy đoán rằng những vật liệu như nước băng có thể tồn tại và đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành hành tinh, nhưng chưa có bằng chứng trực tiếp nào bên ngoài hệ mặt trời. Với James Webb, sự mơ hồ đó giờ đây đã có lời giải.
Tiềm năng hình thành hành tinh và sự sống
“Nước băng là một yếu tố quan trọng trong quá trình hình thành hành tinh, đặc biệt là các hành tinh đá và chứa nước như Trái Đất,” ông Xie giải thích. Ngoài ra, nước băng cũng đóng vai trò là “nguồn nước ban đầu” có thể được chuyển vào các hành tinh trong quá trình hình thành, thông qua các vụ va chạm với thiên thể như sao chổi.
Kính James Webb – với năng lực quan sát hồng ngoại vượt trội – đã mang lại cái nhìn chưa từng có về các khu vực tối lạnh của vũ trụ, nơi trước đây kính Hubble hay các thiết bị mặt đất không thể chạm tới. Đây chỉ mới là bước đầu tiên trong hành trình mà nhóm nghiên cứu đang theo đuổi: truy tìm nước băng trong nhiều hệ sao khác trong Dải Ngân Hà.
Một chương mới cho thiên văn học
Phát hiện lần này đánh dấu bước ngoặt lớn trong việc khảo sát môi trường tiền hành tinh, cho thấy các điều kiện cần thiết để sự sống hình thành có thể không hề hiếm hoi trong vũ trụ. Nó cũng củng cố giả thuyết rằng Trái Đất – và sự sống trên đó – có thể không phải là hiện tượng duy nhất được hun đúc từ những hạt bụi lạnh mang theo nước giữa không gian vô tận.
Với con mắt của James Webb, vũ trụ ngày càng trở nên gần gũi hơn – và chứa đựng nhiều bí mật hơn chúng ta từng tưởng.