BigBoy
07-05-2025, 13:54
https://eadn-wc04-9642573.nxedge.io/wp-content/uploads/2025/05/TQ-soan-ngoi-696x417.jpg
Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, Trung Quốc vượt mặt Hoa Kỳ về số lượng các nhà khoa học hàng đầu thế giới – theo một báo cáo vừa được công bố từ công ty dữ liệu công nghệ Dongbi Data có trụ sở tại Thâm Quyến.
Báo cáo, được tờ South China Morning Post loan hôm 17 Tháng Giêng, dựa trên phân tích hơn 40.000 bài nghiên cứu có ảnh hưởng lớn được đăng trên 129 tạp chí khoa học quốc tế từ năm 2020 đến 2024. Kết quả cho thấy một xu hướng đáng chú ư: Mỹ đang tụt dốc, trong khi Trung Quốc đang bứt phá về mặt nhân lực khoa học.
Cụ thể, vào năm 2020, Mỹ có 36.599 nhà khoa học hàng đầu – chiếm gần 33% nhân tài khoa học toàn cầu. Nhưng đến năm 2024, con số này giảm xuống c̣n 31.781 người, khiến tỷ lệ của Mỹ trong “câu lạc bộ tinh hoa” rơi xuống chỉ c̣n 27%.
Trong khi đó, Trung Quốc tăng tốc đáng kinh ngạc: từ 18.805 nhà khoa học hàng đầu năm 2020 vọt lên 32.511 người vào năm 2024. Tỷ lệ nhân tài của Trung Quốc trên bản đồ khoa học thế giới v́ vậy cũng tăng từ 17% lên 28% – lần đầu vượt qua Hoa Kỳ, ít nhất là về số lượng.
Khái niệm “nhà khoa học hàng đầu” ở đây không đơn giản là học hàm học vị, mà được định nghĩa là những người có bài viết được trích dẫn nhiều trên các tạp chí uy tín toàn cầu, nghĩa là đang nắm ảnh hưởng thực sự trong các lĩnh vực như y học, công nghệ, vật lư, sinh học và nhiều ngành mũi nhọn khác.
Những con số này không chỉ đơn thuần là thống kê, mà phản ánh một sự chuyển dịch quyền lực khoa học toàn cầu – từ Tây sang Đông, từ Mỹ sang Trung Quốc. Đó là kết quả của chiến lược đầu tư dài hơi và có chủ đích của Bắc Kinh vào giáo dục, nghiên cứu, và công nghệ cao trong hơn hai thập niên qua.
Trong khi đó, Mỹ – dù vẫn là trung tâm khoa học lớn nhất thế giới – đang đối mặt với nhiều thách thức: cắt giảm ngân sách nghiên cứu, chính trị hóa giáo dục đại học, và chảy máu chất xám. Nhiều nhà khoa học Mỹ nay chuyển hướng làm việc tại châu Âu hoặc châu Á, nơi họ được tài trợ nhiều hơn và ít bị ràng buộc hơn.
Tuy hiện tại chưa có phản ứng chính thức từ chính phủ hai nước, nhưng báo cáo từ Dongbi Data đang gióng lên một hồi chuông cảnh báo về vị thế khoa học của Hoa Kỳ – thứ mà từ sau Thế Chiến II đến nay vốn được xem là bất khả xâm phạm.
Nếu xu hướng này tiếp tục, thế kỷ 21 có thể chứng kiến sự chuyển ḿnh không chỉ về kinh tế, quân sự, mà cả trí tuệ toàn cầu – nơi Trung Quốc không c̣n là “công xưởng của thế giới,” mà là nhà máy sản xuất tri thức hàng đầu thế giới.
Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, Trung Quốc vượt mặt Hoa Kỳ về số lượng các nhà khoa học hàng đầu thế giới – theo một báo cáo vừa được công bố từ công ty dữ liệu công nghệ Dongbi Data có trụ sở tại Thâm Quyến.
Báo cáo, được tờ South China Morning Post loan hôm 17 Tháng Giêng, dựa trên phân tích hơn 40.000 bài nghiên cứu có ảnh hưởng lớn được đăng trên 129 tạp chí khoa học quốc tế từ năm 2020 đến 2024. Kết quả cho thấy một xu hướng đáng chú ư: Mỹ đang tụt dốc, trong khi Trung Quốc đang bứt phá về mặt nhân lực khoa học.
Cụ thể, vào năm 2020, Mỹ có 36.599 nhà khoa học hàng đầu – chiếm gần 33% nhân tài khoa học toàn cầu. Nhưng đến năm 2024, con số này giảm xuống c̣n 31.781 người, khiến tỷ lệ của Mỹ trong “câu lạc bộ tinh hoa” rơi xuống chỉ c̣n 27%.
Trong khi đó, Trung Quốc tăng tốc đáng kinh ngạc: từ 18.805 nhà khoa học hàng đầu năm 2020 vọt lên 32.511 người vào năm 2024. Tỷ lệ nhân tài của Trung Quốc trên bản đồ khoa học thế giới v́ vậy cũng tăng từ 17% lên 28% – lần đầu vượt qua Hoa Kỳ, ít nhất là về số lượng.
Khái niệm “nhà khoa học hàng đầu” ở đây không đơn giản là học hàm học vị, mà được định nghĩa là những người có bài viết được trích dẫn nhiều trên các tạp chí uy tín toàn cầu, nghĩa là đang nắm ảnh hưởng thực sự trong các lĩnh vực như y học, công nghệ, vật lư, sinh học và nhiều ngành mũi nhọn khác.
Những con số này không chỉ đơn thuần là thống kê, mà phản ánh một sự chuyển dịch quyền lực khoa học toàn cầu – từ Tây sang Đông, từ Mỹ sang Trung Quốc. Đó là kết quả của chiến lược đầu tư dài hơi và có chủ đích của Bắc Kinh vào giáo dục, nghiên cứu, và công nghệ cao trong hơn hai thập niên qua.
Trong khi đó, Mỹ – dù vẫn là trung tâm khoa học lớn nhất thế giới – đang đối mặt với nhiều thách thức: cắt giảm ngân sách nghiên cứu, chính trị hóa giáo dục đại học, và chảy máu chất xám. Nhiều nhà khoa học Mỹ nay chuyển hướng làm việc tại châu Âu hoặc châu Á, nơi họ được tài trợ nhiều hơn và ít bị ràng buộc hơn.
Tuy hiện tại chưa có phản ứng chính thức từ chính phủ hai nước, nhưng báo cáo từ Dongbi Data đang gióng lên một hồi chuông cảnh báo về vị thế khoa học của Hoa Kỳ – thứ mà từ sau Thế Chiến II đến nay vốn được xem là bất khả xâm phạm.
Nếu xu hướng này tiếp tục, thế kỷ 21 có thể chứng kiến sự chuyển ḿnh không chỉ về kinh tế, quân sự, mà cả trí tuệ toàn cầu – nơi Trung Quốc không c̣n là “công xưởng của thế giới,” mà là nhà máy sản xuất tri thức hàng đầu thế giới.