BigBoy
07-03-2025, 15:21
Trúc Phương
Người ta từng nghe ông JD Vance, phó tổng thống Mỹ, nói rất nhiều về trứng, như thể trứng là tất cả những ǵ mà nền kinh tế Mỹ vận hành. Trong chiến dịch tranh cử, ông Vance liên tục nói về trứng, rằng những đứa con yêu quư của ông thích trứng như thế nào, và bởi sự thất bại của ông Joe Biden, cựu tổng thống, trong điều hành kinh tế nên con của ông thèm trứng cũng không có mà ăn. Ông Vance nhấn mạnh món trứng rán quen thuộc với vô số gia đ́nh Mỹ “đă biến mất”…
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/03/A1-Vance-ngung-noi-trung-scaled.jpg (https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/03/A1-Vance-ngung-noi-trung-scaled.jpg)
Theo Bộ Nông Nghiệp Mỹ, giá trứng thậm chí có thể tăng 41% trong năm tới. (H́nh: Frederic J. Brown/AFP via Getty Images)
Trong buổi vận động tranh cử ở Traverse, Michigan, ông Vance gào to: “Con tôi ăn rất nhiều trứng!”… Trong lần xuất hiện ở Monroeville, Pennsylvania, ứng cử viên phó tổng thống Vance lại nhắc: “Gia đ́nh tôi ăn rất nhiều trứng!”… Trước đám đông ở Charlotte, North Carolina, ông Vance tâm sự: “Cậu bé 7 tuổi con của tôi có tính cách giống mẹ nó, rất thực tế, luôn lo lắng không biết liệu chúng tôi có đủ trứng hay không. Thế mà bây giờ, trên khắp đất nước chúng ta, có rất nhiều gia đ́nh phải cắt giảm chi tiêu một phần v́ giá trứng tăng khủng khiếp.”
Trứng ơi, trứng ơi, trứng là tất cả!
Tháng Năm, 2024, ông Vance đăng trên X (Twitter): “Hôm nay, trong bữa điểm tâm, tôi đă làm cho các con tôi (6, 4 và 2 tuổi): sáu miếng bánh ḿ nướng và bảy cái trứng rán. Bây giờ tôi đă hiểu tại sao các ông bố chỉ có thể mua hai vỉ trứng 36 quả ở Costco.” Tháng Chín, 2024, ông Vance quay phim ḿnh trong một tiệm tạp hóa ở Pennsylvania cùng với hai cậu con trai, với cảnh ông dừng lại trước những vỉ trứng và tỏ ra “cực kỳ kinh ngạc” về mức giá.
“Bây giờ hăy nói về trứng. Hai đứa nhỏ này ăn khoảng 14 quả trứng mỗi sáng,” ông Vance nói với đám đông trong tiệm. Nhiều người tỏ ra kinh ngạc việc một đứa bé có thể ăn một lần bảy quả trứng! Tuy nhiên, trứng, nói chung, với ông Vance, là “tâm điểm,” và là vấn đề sinh tử của quốc gia.
Bây giờ, sự “nhiệt t́nh” của ông Vance về trứng đă xụi lơ. Trong cuộc phỏng vấn trên chương tŕnh “Face the Nation” của CBS News sau khi ông Donald Trump vào Ṭa Bạch Ốc vài ngày với tư cách tổng thống, Phó Tổng Thống Vance trấn an, giá cả sẽ giảm, yên tâm đi, nhưng phải từ từ, không thể ngay lập tức.
Ông Vance nói thêm: “Tổng thống (Trump) mới làm nguyên thủ năm ngày. Tôi nghĩ trong năm ngày đó, ông ấy đă đạt được nhiều thành tích hơn Joe Biden trong bốn năm.” Ông Van Kirk, phát ngôn viên của ông Vance, khẳng định rằng, “bất chấp thiệt hại do chính quyền trước gây ra, Tổng Thống Trump sẽ hạ giá cả sinh hoạt và mang lại sự thịnh vượng cho nước Mỹ, điều mà những kẻ thua cuộc chưa từng thấy”…
Giá bán lẻ của một tá trứng hiện nay trung b́nh là $4.95, cao hơn 10 xu so với mức đỉnh dưới thời Tổng Thống Biden vào Tháng Giêng, 2023. Theo một báo cáo mới của Bộ Nông Nghiệp, giá trứng thậm chí có thể tăng 41% trong năm tới.
Sự “bỗng dưng” im lặng của ông Vance về trứng cho thấy rằng chính quyền Trump không làm được ǵ nhiều về lạm phát. Ông Trump từng hứa giá cả sinh hoạt sẽ giảm vào “ngày đầu tiên” nhưng điều thần kỳ đó đă không xảy ra.
Giá trứng tăng một phần do dịch cúm gia cầm (khiến hơn 40 triệu con gà bị giết vào năm 2024). Tuần trước, bà Brooke Rollins, bộ trưởng Bộ Nông Nghiệp, công bố kế hoạch trị giá $1 tỷ để giải quyết dịch cúm gia cầm. Tuy nhiên, bà Rollins thừa nhận không có “viên đạn bạc” nào có thể giải quyết được cuộc khủng hoảng.
Không chỉ là chuyện giá trứng
Không chỉ trứng, mọi thứ khác cũng sẽ tăng giá. Giá nhà, xe hơi, nhiên liệu, thực phẩm… dự kiến sẽ tăng vọt do cuộc chiến thuế quan mà ông Trump đang đánh vào Mexico, Canada và Trung Quốc. Tax Foundation – một tổ chức cánh hữu – ước tính rằng mức thuế đối với Mexico, Canada và Trung Quốc có thể làm tăng thêm hơn $800 chi phí cho mỗi gia đ́nh Mỹ.
Theo Hiệp Hội Xây Dựng Nhà Quốc Gia (NAHB), vật liệu xây dựng nhà ngày càng đắt đỏ và thuế quan khiến vấn đề càng phức tạp. Ông Carl Harris, chủ tịch Hiệp Hội Quốc Gia Các Nhà Thầu Xây Dựng, cho biết thuế quan nhằm vào gỗ “làm tăng chi phí xây dựng và ngăn cản kế hoạch đầu tư bất động sản mới.” Cuối cùng, người tiêu dùng lănh đủ v́ họ có thể phải trả giá nhà cao hơn, vốn đă tăng khoảng 40% kể từ năm 2020.
Nước Mỹ thường xuyên thiếu nhà. Nhiều chuyên gia cho rằng dự án xây dựng nhà ở là ch́a khóa giúp giảm chi phí xây dựng. Năm 2024 đă là thời điểm chậm chạp đối với các dự án bất động sản. Việc xây dựng chỉ được thực hiện với khoảng 1.4 triệu căn, mức thấp nhất kể từ năm 2019 và giảm 4% so với năm 2023.
Ông Jeff Schott, thuộc Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson, cho biết đầu vào (inputs) cho xây dựng khu dân cư – chủ yếu là nguồn nhân công lao động và vật liệu – đă tăng hơn 30% kể từ Tháng Giêng, 2021. Việc truy quét người nhập cư của chính quyền Trump càng khiến chi phí lao động tăng lên.
Đến lượt công nghiệp xe hơi. Hiếm có ngành công nghiệp nào có chuỗi cung ứng xuyên biên giới nhiều như xe hơi. Ông William Reinsch, cố vấn cấp cao tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế, cho biết: “Ngay cả khi mức thuế đối với Canada là công bằng, điều này sẽ thực sự làm rối loạn chuỗi cung ứng xe hơi.”
Ông Michael Hicks, nhà kinh tế tại Ball State University (Indiana), cho biết thuế quan áp lên Mexico và Canada có thể làm tăng giá một chiếc sedan lên khoảng $2,000. Giá một chiếc SUV cỡ lớn thậm chí tăng cao hơn v́ có nhiều linh kiện điện tử. Ước tính một chiếc xe $50,000 sản xuất ở Mỹ có thể tăng thêm $5,000 v́ thuế quan.
Chưa kể năng lượng. Canada là nhà cung cấp năng lượng lớn, trong đó có dầu thô, khí đốt tự nhiên và thủy điện. Dù thuế năng lượng đối với hàng nhập cảng năng lượng của Canada thấp, ở mức 10%, nhưng điều đó vẫn có tác động, chẳng hạn gây khó khăn cho hệ thống máy bơm ở vùng Trung Tây nước Mỹ, nơi dầu thô từ Alberta (Canada) được đưa đến các nhà máy lọc để biến thành xăng.
Thuế năng lượng cũng sẽ làm tăng giá năng lượng ở New England và New York, nơi sản xuất một phần điện nhờ nguồn thủy điện của Canada. Cần nói thêm, Canada là nguồn cung cấp khoảng 9% tổng sản lượng khí đốt tự nhiên cho Mỹ.
C̣n phải đề cập đến thực phẩm. Mỹ trong thực tế ngày càng phụ thuộc vào Mexico và Canada về sản phẩm tươi sống. Rau tươi nhập cảng đă tăng gần 200% trong hai thập niên qua. Thuế quan đối với hàng nhập cảng Canada sẽ ảnh hưởng đặc biệt đến giá của một số loại thực phẩm tại Mỹ. Theo Hiệp Hội Những Người Trồng Ngũ Cốc Canada (Grain Growers of Canada), mỗi năm Mỹ nhập khoảng $17 tỷ ngũ cốc và các sản phẩm ngũ cốc từ Canada. Ngũ cốc được sử dụng cho các sản phẩm như bánh ḿ, ḿ ống, nhiên liệu sinh học, thức ăn chăn nuôi và bia.
Phe ta bắn phe ḿnh
Đối tượng nào sẽ bị ảnh hưởng tức thời: giới nông dân. Trong khi chi phí mọi thứ, từ xăng, thức ăn chăn nuôi đến thiết bị đều tăng, giá nông sản nói chung lại giảm; giờ đây, cuộc chiến thương mại càng khiến tương lai mờ mịt. Bà Barb Kalbach, một nông dân trồng bắp và đậu nành thế hệ thứ tư ở Dexter, Iowa, nói: “Ổng (Trump) ở ngoài đó với quả bóng phá hoại và ném thuế quan loạn cào cào,” theo TIME.
Những nông dân kinh nghiệm ở Mỹ chẳng lạ ǵ phản ứng ngược của lá bài thuế quan. Khi Trump 1.0 phát động cuộc chiến thương mại nhằm vào Trung Quốc năm 2018, sự đáp trả của Bắc Kinh đă khiến ngành nông nghiệp Mỹ thê thảm. Nông sản xuất cảng của Mỹ giảm do Trung Quốc t́m đến những nơi khác như Brazil để mua đậu nành. Nông dân Mỹ bị ảnh hưởng nặng đến mức chính quyền Trump cuối cùng phải chi $23 tỷ để cứu họ!
Lúc đó, việc Trung Quốc trả đ̣n với việc áp thuế 5-25% vào nhiều mặt hàng nông nghiệp Mỹ khiến xuất cảng nông sản Mỹ tổn thất gần $26 tỷ. Năm 2018, xuất cảng đậu nành sang Trung Quốc, thị trường lớn nhất, giảm 75%. Một nghiên cứu được Hiệp Hội Đậu Nành Hoa Kỳ và Hiệp Hội Người Trồng Bắp Quốc Gia công bố năm 2024 cho biết một cuộc chiến thương mại sẽ ngay lập tức làm giảm xuất cảng bắp và đậu nành hàng trăm triệu tấn – một mất mát khủng khiếp về thị phần đến mức người trồng trọt Mỹ rất khó có thể lấy lại được.
Lần này, không chỉ Trung Quốc trả đũa mà c̣n Mexico và Canada, hai đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ. Theo dữ liệu từ Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, Trung Quốc chiếm 14% – khoảng $24.7 tỷ – trong tổng số hàng nông sản xuất cảng của Mỹ vào năm 2024. Mexico và Canada thậm chí c̣n nhập từ Mỹ nhiều hơn: khoảng $30.3 tỷ đối với Mexico và $28.4 tỷ với Canada. Cho nên, hậu quả là “chết chùm.”
Ông Mark Legan, một nông dân ở Putnam, Indiana, cho biết Mexico là thị trường xuất cảng thịt heo hàng đầu của nông trại ḿnh và Trung Quốc là thị trường lớn nhất về đậu nành. Hồi Trump 1.0, việc Trung Quốc mua đậu nành Brazil đă khiến thu nhập của trang trại Legan “giảm đáng kể.” Xuất cảng thịt heo của trang trại Legan sang Trung Quốc cũng giảm.
Lần này, ông Mark Legan không thể không lo lắng, theo The New York Times. Ông Legan than rằng việc đưa đậu nành và thịt heo ra thị trường nước ngoài vốn đă khó khăn, trong khi “trong nông nghiệp, chúng tôi luôn phải đối mặt với t́nh trạng không chắc chắn, từ thời tiết đến sức khỏe vật nuôi; bây giờ, thêm vụ thuế quan th́ khó khăn thập phần…”
Trong khi đó, nhiều cộng đồng nông thôn đang vật lộn với việc chính quyền Trump đột ngột đóng băng tài trợ liên bang cho loạt chương tŕnh trợ cấp. Bà Jill McCluskey, giáo sư kinh tế nông nghiệp thuộc Washington State University, nhắc lại rằng nông dân buộc phải vay tiền để mua máy móc và tiếp tục đối mặt chồng hóa đơn tăng chóng mặt; bây giờ, với cuộc chiến thuế quan của ông Trump, họ giống như bị “ăn đạn” từ chính phe ḿnh.
Nh́n chung, giá cả mọi thứ sẽ tăng. Tất nhiên có giá trứng, bất luận dịch gia cầm có chấm dứt hay không. Tốt hơn hết, với ông Trump và ông Vance, bây giờ cần ngưng nói về trứng…
Người ta từng nghe ông JD Vance, phó tổng thống Mỹ, nói rất nhiều về trứng, như thể trứng là tất cả những ǵ mà nền kinh tế Mỹ vận hành. Trong chiến dịch tranh cử, ông Vance liên tục nói về trứng, rằng những đứa con yêu quư của ông thích trứng như thế nào, và bởi sự thất bại của ông Joe Biden, cựu tổng thống, trong điều hành kinh tế nên con của ông thèm trứng cũng không có mà ăn. Ông Vance nhấn mạnh món trứng rán quen thuộc với vô số gia đ́nh Mỹ “đă biến mất”…
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/03/A1-Vance-ngung-noi-trung-scaled.jpg (https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/03/A1-Vance-ngung-noi-trung-scaled.jpg)
Theo Bộ Nông Nghiệp Mỹ, giá trứng thậm chí có thể tăng 41% trong năm tới. (H́nh: Frederic J. Brown/AFP via Getty Images)
Trong buổi vận động tranh cử ở Traverse, Michigan, ông Vance gào to: “Con tôi ăn rất nhiều trứng!”… Trong lần xuất hiện ở Monroeville, Pennsylvania, ứng cử viên phó tổng thống Vance lại nhắc: “Gia đ́nh tôi ăn rất nhiều trứng!”… Trước đám đông ở Charlotte, North Carolina, ông Vance tâm sự: “Cậu bé 7 tuổi con của tôi có tính cách giống mẹ nó, rất thực tế, luôn lo lắng không biết liệu chúng tôi có đủ trứng hay không. Thế mà bây giờ, trên khắp đất nước chúng ta, có rất nhiều gia đ́nh phải cắt giảm chi tiêu một phần v́ giá trứng tăng khủng khiếp.”
Trứng ơi, trứng ơi, trứng là tất cả!
Tháng Năm, 2024, ông Vance đăng trên X (Twitter): “Hôm nay, trong bữa điểm tâm, tôi đă làm cho các con tôi (6, 4 và 2 tuổi): sáu miếng bánh ḿ nướng và bảy cái trứng rán. Bây giờ tôi đă hiểu tại sao các ông bố chỉ có thể mua hai vỉ trứng 36 quả ở Costco.” Tháng Chín, 2024, ông Vance quay phim ḿnh trong một tiệm tạp hóa ở Pennsylvania cùng với hai cậu con trai, với cảnh ông dừng lại trước những vỉ trứng và tỏ ra “cực kỳ kinh ngạc” về mức giá.
“Bây giờ hăy nói về trứng. Hai đứa nhỏ này ăn khoảng 14 quả trứng mỗi sáng,” ông Vance nói với đám đông trong tiệm. Nhiều người tỏ ra kinh ngạc việc một đứa bé có thể ăn một lần bảy quả trứng! Tuy nhiên, trứng, nói chung, với ông Vance, là “tâm điểm,” và là vấn đề sinh tử của quốc gia.
Bây giờ, sự “nhiệt t́nh” của ông Vance về trứng đă xụi lơ. Trong cuộc phỏng vấn trên chương tŕnh “Face the Nation” của CBS News sau khi ông Donald Trump vào Ṭa Bạch Ốc vài ngày với tư cách tổng thống, Phó Tổng Thống Vance trấn an, giá cả sẽ giảm, yên tâm đi, nhưng phải từ từ, không thể ngay lập tức.
Ông Vance nói thêm: “Tổng thống (Trump) mới làm nguyên thủ năm ngày. Tôi nghĩ trong năm ngày đó, ông ấy đă đạt được nhiều thành tích hơn Joe Biden trong bốn năm.” Ông Van Kirk, phát ngôn viên của ông Vance, khẳng định rằng, “bất chấp thiệt hại do chính quyền trước gây ra, Tổng Thống Trump sẽ hạ giá cả sinh hoạt và mang lại sự thịnh vượng cho nước Mỹ, điều mà những kẻ thua cuộc chưa từng thấy”…
Giá bán lẻ của một tá trứng hiện nay trung b́nh là $4.95, cao hơn 10 xu so với mức đỉnh dưới thời Tổng Thống Biden vào Tháng Giêng, 2023. Theo một báo cáo mới của Bộ Nông Nghiệp, giá trứng thậm chí có thể tăng 41% trong năm tới.
Sự “bỗng dưng” im lặng của ông Vance về trứng cho thấy rằng chính quyền Trump không làm được ǵ nhiều về lạm phát. Ông Trump từng hứa giá cả sinh hoạt sẽ giảm vào “ngày đầu tiên” nhưng điều thần kỳ đó đă không xảy ra.
Giá trứng tăng một phần do dịch cúm gia cầm (khiến hơn 40 triệu con gà bị giết vào năm 2024). Tuần trước, bà Brooke Rollins, bộ trưởng Bộ Nông Nghiệp, công bố kế hoạch trị giá $1 tỷ để giải quyết dịch cúm gia cầm. Tuy nhiên, bà Rollins thừa nhận không có “viên đạn bạc” nào có thể giải quyết được cuộc khủng hoảng.
Không chỉ là chuyện giá trứng
Không chỉ trứng, mọi thứ khác cũng sẽ tăng giá. Giá nhà, xe hơi, nhiên liệu, thực phẩm… dự kiến sẽ tăng vọt do cuộc chiến thuế quan mà ông Trump đang đánh vào Mexico, Canada và Trung Quốc. Tax Foundation – một tổ chức cánh hữu – ước tính rằng mức thuế đối với Mexico, Canada và Trung Quốc có thể làm tăng thêm hơn $800 chi phí cho mỗi gia đ́nh Mỹ.
Theo Hiệp Hội Xây Dựng Nhà Quốc Gia (NAHB), vật liệu xây dựng nhà ngày càng đắt đỏ và thuế quan khiến vấn đề càng phức tạp. Ông Carl Harris, chủ tịch Hiệp Hội Quốc Gia Các Nhà Thầu Xây Dựng, cho biết thuế quan nhằm vào gỗ “làm tăng chi phí xây dựng và ngăn cản kế hoạch đầu tư bất động sản mới.” Cuối cùng, người tiêu dùng lănh đủ v́ họ có thể phải trả giá nhà cao hơn, vốn đă tăng khoảng 40% kể từ năm 2020.
Nước Mỹ thường xuyên thiếu nhà. Nhiều chuyên gia cho rằng dự án xây dựng nhà ở là ch́a khóa giúp giảm chi phí xây dựng. Năm 2024 đă là thời điểm chậm chạp đối với các dự án bất động sản. Việc xây dựng chỉ được thực hiện với khoảng 1.4 triệu căn, mức thấp nhất kể từ năm 2019 và giảm 4% so với năm 2023.
Ông Jeff Schott, thuộc Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson, cho biết đầu vào (inputs) cho xây dựng khu dân cư – chủ yếu là nguồn nhân công lao động và vật liệu – đă tăng hơn 30% kể từ Tháng Giêng, 2021. Việc truy quét người nhập cư của chính quyền Trump càng khiến chi phí lao động tăng lên.
Đến lượt công nghiệp xe hơi. Hiếm có ngành công nghiệp nào có chuỗi cung ứng xuyên biên giới nhiều như xe hơi. Ông William Reinsch, cố vấn cấp cao tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế, cho biết: “Ngay cả khi mức thuế đối với Canada là công bằng, điều này sẽ thực sự làm rối loạn chuỗi cung ứng xe hơi.”
Ông Michael Hicks, nhà kinh tế tại Ball State University (Indiana), cho biết thuế quan áp lên Mexico và Canada có thể làm tăng giá một chiếc sedan lên khoảng $2,000. Giá một chiếc SUV cỡ lớn thậm chí tăng cao hơn v́ có nhiều linh kiện điện tử. Ước tính một chiếc xe $50,000 sản xuất ở Mỹ có thể tăng thêm $5,000 v́ thuế quan.
Chưa kể năng lượng. Canada là nhà cung cấp năng lượng lớn, trong đó có dầu thô, khí đốt tự nhiên và thủy điện. Dù thuế năng lượng đối với hàng nhập cảng năng lượng của Canada thấp, ở mức 10%, nhưng điều đó vẫn có tác động, chẳng hạn gây khó khăn cho hệ thống máy bơm ở vùng Trung Tây nước Mỹ, nơi dầu thô từ Alberta (Canada) được đưa đến các nhà máy lọc để biến thành xăng.
Thuế năng lượng cũng sẽ làm tăng giá năng lượng ở New England và New York, nơi sản xuất một phần điện nhờ nguồn thủy điện của Canada. Cần nói thêm, Canada là nguồn cung cấp khoảng 9% tổng sản lượng khí đốt tự nhiên cho Mỹ.
C̣n phải đề cập đến thực phẩm. Mỹ trong thực tế ngày càng phụ thuộc vào Mexico và Canada về sản phẩm tươi sống. Rau tươi nhập cảng đă tăng gần 200% trong hai thập niên qua. Thuế quan đối với hàng nhập cảng Canada sẽ ảnh hưởng đặc biệt đến giá của một số loại thực phẩm tại Mỹ. Theo Hiệp Hội Những Người Trồng Ngũ Cốc Canada (Grain Growers of Canada), mỗi năm Mỹ nhập khoảng $17 tỷ ngũ cốc và các sản phẩm ngũ cốc từ Canada. Ngũ cốc được sử dụng cho các sản phẩm như bánh ḿ, ḿ ống, nhiên liệu sinh học, thức ăn chăn nuôi và bia.
Phe ta bắn phe ḿnh
Đối tượng nào sẽ bị ảnh hưởng tức thời: giới nông dân. Trong khi chi phí mọi thứ, từ xăng, thức ăn chăn nuôi đến thiết bị đều tăng, giá nông sản nói chung lại giảm; giờ đây, cuộc chiến thương mại càng khiến tương lai mờ mịt. Bà Barb Kalbach, một nông dân trồng bắp và đậu nành thế hệ thứ tư ở Dexter, Iowa, nói: “Ổng (Trump) ở ngoài đó với quả bóng phá hoại và ném thuế quan loạn cào cào,” theo TIME.
Những nông dân kinh nghiệm ở Mỹ chẳng lạ ǵ phản ứng ngược của lá bài thuế quan. Khi Trump 1.0 phát động cuộc chiến thương mại nhằm vào Trung Quốc năm 2018, sự đáp trả của Bắc Kinh đă khiến ngành nông nghiệp Mỹ thê thảm. Nông sản xuất cảng của Mỹ giảm do Trung Quốc t́m đến những nơi khác như Brazil để mua đậu nành. Nông dân Mỹ bị ảnh hưởng nặng đến mức chính quyền Trump cuối cùng phải chi $23 tỷ để cứu họ!
Lúc đó, việc Trung Quốc trả đ̣n với việc áp thuế 5-25% vào nhiều mặt hàng nông nghiệp Mỹ khiến xuất cảng nông sản Mỹ tổn thất gần $26 tỷ. Năm 2018, xuất cảng đậu nành sang Trung Quốc, thị trường lớn nhất, giảm 75%. Một nghiên cứu được Hiệp Hội Đậu Nành Hoa Kỳ và Hiệp Hội Người Trồng Bắp Quốc Gia công bố năm 2024 cho biết một cuộc chiến thương mại sẽ ngay lập tức làm giảm xuất cảng bắp và đậu nành hàng trăm triệu tấn – một mất mát khủng khiếp về thị phần đến mức người trồng trọt Mỹ rất khó có thể lấy lại được.
Lần này, không chỉ Trung Quốc trả đũa mà c̣n Mexico và Canada, hai đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ. Theo dữ liệu từ Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, Trung Quốc chiếm 14% – khoảng $24.7 tỷ – trong tổng số hàng nông sản xuất cảng của Mỹ vào năm 2024. Mexico và Canada thậm chí c̣n nhập từ Mỹ nhiều hơn: khoảng $30.3 tỷ đối với Mexico và $28.4 tỷ với Canada. Cho nên, hậu quả là “chết chùm.”
Ông Mark Legan, một nông dân ở Putnam, Indiana, cho biết Mexico là thị trường xuất cảng thịt heo hàng đầu của nông trại ḿnh và Trung Quốc là thị trường lớn nhất về đậu nành. Hồi Trump 1.0, việc Trung Quốc mua đậu nành Brazil đă khiến thu nhập của trang trại Legan “giảm đáng kể.” Xuất cảng thịt heo của trang trại Legan sang Trung Quốc cũng giảm.
Lần này, ông Mark Legan không thể không lo lắng, theo The New York Times. Ông Legan than rằng việc đưa đậu nành và thịt heo ra thị trường nước ngoài vốn đă khó khăn, trong khi “trong nông nghiệp, chúng tôi luôn phải đối mặt với t́nh trạng không chắc chắn, từ thời tiết đến sức khỏe vật nuôi; bây giờ, thêm vụ thuế quan th́ khó khăn thập phần…”
Trong khi đó, nhiều cộng đồng nông thôn đang vật lộn với việc chính quyền Trump đột ngột đóng băng tài trợ liên bang cho loạt chương tŕnh trợ cấp. Bà Jill McCluskey, giáo sư kinh tế nông nghiệp thuộc Washington State University, nhắc lại rằng nông dân buộc phải vay tiền để mua máy móc và tiếp tục đối mặt chồng hóa đơn tăng chóng mặt; bây giờ, với cuộc chiến thuế quan của ông Trump, họ giống như bị “ăn đạn” từ chính phe ḿnh.
Nh́n chung, giá cả mọi thứ sẽ tăng. Tất nhiên có giá trứng, bất luận dịch gia cầm có chấm dứt hay không. Tốt hơn hết, với ông Trump và ông Vance, bây giờ cần ngưng nói về trứng…