BigBoy
24-01-2025, 15:59
WASHINGTON, DC (NV) – Các chuyên gia pháp lư đang gióng lên hồi chuông báo động sau khi dân nhập cư trên khắp Hoa Kỳ phản đối sắc lệnh hành pháp về quyền công dân theo nơi sinh do Tổng Thống Donald Trump ban hành, rằng sắc lệnh này sẽ ảnh hưởng ra sao tới các gia đ́nh có thị thực.
Trong ngày đầu tiên quay lại nhiệm sở hôm Thứ Hai, 20 Tháng Giêng, Trump ban hành sắc lệnh này nhằm tuyên bố rằng không phải tất cả trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ đều mặc nhiên có quyền công dân Hoa Kỳ. Cụ thể hơn, những trẻ em nào có cha mẹ không có giấy tờ hoặc chưa được cấp thị thực tạm thời để làm việc, du lịch hoặc đi học, th́ lúc đó không phải các em sẽ nghiễm nhiên có quyền công dân.
Dân Á Châu vốn là những người chiếm ưu thế trong các loại thị thực lao động yêu cầu tay nghề cao như H1B cũng như thị thực sinh viên F1, nhưng viễn cảnh sắp tới có thể thay đổi cuộc đời họ, các chuyên gia cho biết. Nếu một trong hai cha mẹ không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân tại thời điểm đứa trẻ chào đời, th́ đứa bé sẽ không phải là công dân, theo sắc lệnh.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/01/GettyImages-2192403717-scaled.jpg (https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/01/GettyImages-2192403717-scaled.jpg)
Một đứa trẻ cầm cờ Mỹ chuẩn bị tuyên thệ nhập quốc tịch Hoa Kỳ ở Boston, Massachusetts ngày 8 Tháng Giêng, 2025. (H́nh: JOSEPH PREZIOSO/AFP/Getty Images)
Các chuyên gia cho rằng hành động này trực tiếp vi phạm Hiến Pháp và mặc dù Tối Cao Pháp Viện có thể can thiệp vào sắc lệnh, nhưng nhiều người nhập cư vẫn lo sợ. Bethany Li, giám đốc điều hành Quỹ Giáo Dục và Bảo Vệ Pháp Lư Người Mỹ Gốc Á AALDEF nh́n nhận rằng hành động của Trump là một nỗ lực nhằm loại trừ một số sắc dân nhất định dựa trên chủng tộc, bà cho biết.
“Sắc lệnh này không chỉ nhắm vào những người không có giấy tờ,” Li cho biết, “mà c̣n nhắm vào những người nhập cảnh nhờ thị thực du học và cả những người có thị thực du lịch. Bản chất của quyết định này là việc Trump muốn phân định rơ ràng ai mới thật sự là công dân Mỹ.”
Hai mươi hai tiểu bang và một số thực thể khác đệ đơn kiện chính quyền Trump nhằm phản đối sắc lệnh, theo các chuyên gia, hành động này c̣n vi phạm Tu Chính Án Thứ 14, trong đó nêu rơ “Tất cả những ai sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và được chính phủ Hoa Kỳ quản lư đều là công dân Hoa Kỳ và thuộc về Tiểu Bang nơi họ cư trú.”
Chính quyền Tổng Thống Trump chưa trả lời yêu cầu b́nh luận.
Sắc lệnh này lập luận rằng chi tiết “và chịu sự quản lư của Hoa Kỳ” tước đoạt quyền lợi của trẻ em thuộc những nhóm dân nêu trên.
Các chuyên gia cho biết ngoài chuyện vi hiến, sắc lệnh này c̣n có thể gây ra một số vấn đề quan liêu trong lănh vực hành chánh, v́ một số quốc gia không tự động cấp quyền công dân cho những người không sinh ra tại quốc gia đó, kể cả những trường hợp có cha mẹ là công dân, tức là trong một khoảng thời gian tạm thời, một số trẻ em có thể không có quốc tịch.
“Sắp tới, có thể chúng ta sẽ chứng kiến cả một thế hệ trẻ em không có quốc tịch không phải là công dân Hoa Kỳ nhưng cũng không phải là công dân ở quốc gia khác,” Aarti Kohli, giám đốc điều hành của Tổ Chức Luật Á Châu, một trong những tổ chức đang kiện sắc lệnh của chính quyền Trump, cho biết.
Chưa kể những gia đ́nh xin tỵ nạn sau khi tháo chạy khỏi ách đàn áp chính trị ở một quốc gia khác, t́nh h́nh có thể c̣n phức tạp hơn.
“Rất nhiều người tỵ nạn đến từ Afghanistan, Trung Quốc. Chúng tôi cũng đang giải quyết cho một số nguyên đơn đến từ Indonesia và họ là dân tỵ nạn,” Kohli cho biết. “Trong t́nh thế này, rất khó để họ xin được giấy tờ tùy thân hoặc giấy tờ từ quê hương, nơi họ phải giă từ v́ tương lai con cái họ.”
Li cho rằng sắc lệnh từ bỏ việc cấp quyền công dân theo nơi sinh là một hành động càn quấy, v́ Tu Chính Án Thứ 14 đă nêu rất rơ ràng. Bà không tin rằng ṭa án sẽ chấp thuận sắc lệnh, nhưng nghĩ rằng điều này có thể ảnh hưởng tới dân nhập cư có tài năng đến từ khắp nơi trên thế giới, vốn là những người mà Hoa Kỳ lúc nào cũng muốn thu hút.
Kohli cho biết sắc lệnh này cũng có thể làm bầu không khí bạo lực và giám sát nhắm vào các sắc dân nhập cư tái diễn. Năm 1898, sau khi một người Mỹ gốc Hoa, Wong Kim Ark, thách thức Đạo Luật Loại Trừ Người Hoa trước Tối Cao Pháp Viện, Kohli cho biết đây cũng là nguyên do khiến cho Hoa Kỳ quyết định thiết lập quyền công dân theo nơi sinh.
“Chúng ta từng chứng kiến những vụ hành h́nh công nhân Trung Quốc,” Kohli nói. “Thời điểm đó đi đâu cũng thấy kỳ thị chủng tộc, cho nên cộng đồng chúng tôi vẫn không ngừng đấu tranh và thách thức sắc lệnh này.”
Li và Kohli cho biết họ lo ngại rằng trong những ngày đầu tiên tại nhiệm, Trump sẽ thực hiện những hành động ảnh hưởng tới dân nhập cư tại Hoa Kỳ trong tương lai.
Trong ngày đầu tiên quay lại nhiệm sở hôm Thứ Hai, 20 Tháng Giêng, Trump ban hành sắc lệnh này nhằm tuyên bố rằng không phải tất cả trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ đều mặc nhiên có quyền công dân Hoa Kỳ. Cụ thể hơn, những trẻ em nào có cha mẹ không có giấy tờ hoặc chưa được cấp thị thực tạm thời để làm việc, du lịch hoặc đi học, th́ lúc đó không phải các em sẽ nghiễm nhiên có quyền công dân.
Dân Á Châu vốn là những người chiếm ưu thế trong các loại thị thực lao động yêu cầu tay nghề cao như H1B cũng như thị thực sinh viên F1, nhưng viễn cảnh sắp tới có thể thay đổi cuộc đời họ, các chuyên gia cho biết. Nếu một trong hai cha mẹ không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân tại thời điểm đứa trẻ chào đời, th́ đứa bé sẽ không phải là công dân, theo sắc lệnh.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/01/GettyImages-2192403717-scaled.jpg (https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/01/GettyImages-2192403717-scaled.jpg)
Một đứa trẻ cầm cờ Mỹ chuẩn bị tuyên thệ nhập quốc tịch Hoa Kỳ ở Boston, Massachusetts ngày 8 Tháng Giêng, 2025. (H́nh: JOSEPH PREZIOSO/AFP/Getty Images)
Các chuyên gia cho rằng hành động này trực tiếp vi phạm Hiến Pháp và mặc dù Tối Cao Pháp Viện có thể can thiệp vào sắc lệnh, nhưng nhiều người nhập cư vẫn lo sợ. Bethany Li, giám đốc điều hành Quỹ Giáo Dục và Bảo Vệ Pháp Lư Người Mỹ Gốc Á AALDEF nh́n nhận rằng hành động của Trump là một nỗ lực nhằm loại trừ một số sắc dân nhất định dựa trên chủng tộc, bà cho biết.
“Sắc lệnh này không chỉ nhắm vào những người không có giấy tờ,” Li cho biết, “mà c̣n nhắm vào những người nhập cảnh nhờ thị thực du học và cả những người có thị thực du lịch. Bản chất của quyết định này là việc Trump muốn phân định rơ ràng ai mới thật sự là công dân Mỹ.”
Hai mươi hai tiểu bang và một số thực thể khác đệ đơn kiện chính quyền Trump nhằm phản đối sắc lệnh, theo các chuyên gia, hành động này c̣n vi phạm Tu Chính Án Thứ 14, trong đó nêu rơ “Tất cả những ai sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ và được chính phủ Hoa Kỳ quản lư đều là công dân Hoa Kỳ và thuộc về Tiểu Bang nơi họ cư trú.”
Chính quyền Tổng Thống Trump chưa trả lời yêu cầu b́nh luận.
Sắc lệnh này lập luận rằng chi tiết “và chịu sự quản lư của Hoa Kỳ” tước đoạt quyền lợi của trẻ em thuộc những nhóm dân nêu trên.
Các chuyên gia cho biết ngoài chuyện vi hiến, sắc lệnh này c̣n có thể gây ra một số vấn đề quan liêu trong lănh vực hành chánh, v́ một số quốc gia không tự động cấp quyền công dân cho những người không sinh ra tại quốc gia đó, kể cả những trường hợp có cha mẹ là công dân, tức là trong một khoảng thời gian tạm thời, một số trẻ em có thể không có quốc tịch.
“Sắp tới, có thể chúng ta sẽ chứng kiến cả một thế hệ trẻ em không có quốc tịch không phải là công dân Hoa Kỳ nhưng cũng không phải là công dân ở quốc gia khác,” Aarti Kohli, giám đốc điều hành của Tổ Chức Luật Á Châu, một trong những tổ chức đang kiện sắc lệnh của chính quyền Trump, cho biết.
Chưa kể những gia đ́nh xin tỵ nạn sau khi tháo chạy khỏi ách đàn áp chính trị ở một quốc gia khác, t́nh h́nh có thể c̣n phức tạp hơn.
“Rất nhiều người tỵ nạn đến từ Afghanistan, Trung Quốc. Chúng tôi cũng đang giải quyết cho một số nguyên đơn đến từ Indonesia và họ là dân tỵ nạn,” Kohli cho biết. “Trong t́nh thế này, rất khó để họ xin được giấy tờ tùy thân hoặc giấy tờ từ quê hương, nơi họ phải giă từ v́ tương lai con cái họ.”
Li cho rằng sắc lệnh từ bỏ việc cấp quyền công dân theo nơi sinh là một hành động càn quấy, v́ Tu Chính Án Thứ 14 đă nêu rất rơ ràng. Bà không tin rằng ṭa án sẽ chấp thuận sắc lệnh, nhưng nghĩ rằng điều này có thể ảnh hưởng tới dân nhập cư có tài năng đến từ khắp nơi trên thế giới, vốn là những người mà Hoa Kỳ lúc nào cũng muốn thu hút.
Kohli cho biết sắc lệnh này cũng có thể làm bầu không khí bạo lực và giám sát nhắm vào các sắc dân nhập cư tái diễn. Năm 1898, sau khi một người Mỹ gốc Hoa, Wong Kim Ark, thách thức Đạo Luật Loại Trừ Người Hoa trước Tối Cao Pháp Viện, Kohli cho biết đây cũng là nguyên do khiến cho Hoa Kỳ quyết định thiết lập quyền công dân theo nơi sinh.
“Chúng ta từng chứng kiến những vụ hành h́nh công nhân Trung Quốc,” Kohli nói. “Thời điểm đó đi đâu cũng thấy kỳ thị chủng tộc, cho nên cộng đồng chúng tôi vẫn không ngừng đấu tranh và thách thức sắc lệnh này.”
Li và Kohli cho biết họ lo ngại rằng trong những ngày đầu tiên tại nhiệm, Trump sẽ thực hiện những hành động ảnh hưởng tới dân nhập cư tại Hoa Kỳ trong tương lai.