BigBoy
31-12-2024, 00:24
Luật sư Trần Đ́nh Triển, một nhân vật từng nổi tiếng trong giới pháp lư và mạng xă hội Việt Nam với những bài viết công khai ca ngợi Đảng Cộng Sản và lănh tụ, đă bất ngờ rơi vào ṿng lao lư. Việc ông bị bắt giữ vào tháng 6/2024 không chỉ khiến dư luận ngạc nhiên mà c̣n phơi bày những mâu thuẫn trong hệ thống tư pháp Việt Nam, đặc biệt liên quan đến khái niệm pháp lư “xung đột lợi ích”.
Dù từng được biết đến với sự trung thành với Đảng Cộng Sản, ông Trần Đ́nh Triển không tránh khỏi việc tạo ra những mâu thuẫn với các nhân vật quyền lực trong bộ máy chính quyền. Những bài viết chỉ trích công khai cựu Chánh án Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao, nay là Phó Thủ tướng Nguyễn Ḥa B́nh, đă trở thành lư do chính khiến ông bị khởi tố. Những bài viết này, đặc biệt xoáy vào vụ án oan Hồ Duy Hải – một vết nhơ trong nền tư pháp Việt Nam – được xem là điểm khởi đầu cho những rắc rối pháp lư của ông.
Ngày 10/5/2024, Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao ban hành văn bản đề nghị Bộ Công An điều tra trang Facebook cá nhân của ông Trần Đ́nh Triển, cáo buộc ông có hành vi làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan này và cá nhân ông Nguyễn Ḥa B́nh. Chỉ sau 5 ngày, cơ quan an ninh điều tra đă ra quyết định khởi động vụ án.
Hồ sơ vụ án cho thấy Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao – với tư cách là bên tố giác tội phạm – đă tự ḿnh tạo ra một “xung đột lợi ích” nghiêm trọng. Trong hệ thống pháp lư, người tố giác không thể đồng thời giữ vai tṛ xét xử, v́ nguyên tắc vô tư và khách quan không c̣n được đảm bảo. Tuy nhiên, ở Việt Nam, tất cả các ṭa án, từ cấp địa phương đến cấp cao nhất, đều trực thuộc quyền quản lư của Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao. Điều này dẫn đến một nghịch lư: không có ṭa án nào ở Việt Nam đủ độc lập để xét xử vụ án này.
Nguyên tắc độc lập xét xử cũng bị đe dọa khi các thẩm phán cấp dưới phải đối mặt với áp lực từ hệ thống cấp trên vốn đă xác định sẵn “có tội”. T́nh huống này càng trở nên trớ trêu khi người bị cáo buộc chính là một luật sư kỳ cựu – người hiểu rơ sự bất cập của hệ thống mà ông đang đối mặt.
Ông Nguyễn Ḥa B́nh, nhân vật trung tâm trong vụ án, không xa lạ với các cáo buộc về “xung đột lợi ích”. Trước đây, ông từng bị chỉ trích gay gắt trong vụ án Hồ Duy Hải. Khi giữ chức Viện trưởng Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao, ông đă từ chối kháng nghị bản án. Sau đó, khi trở thành Chánh án Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao, ông lại tham gia Hội Đồng Thẩm Phán và giữ nguyên phán quyết tử h́nh đối với Hồ Duy Hải, bất chấp những bằng chứng và lập luận cho thấy sai phạm nghiêm trọng trong quá tŕnh điều tra và xét xử.
Những hành động này không chỉ khiến công chúng mất ḷng tin vào hệ thống tư pháp mà c̣n tạo tiền lệ xấu cho các vụ án khác, trong đó có vụ án của ông Trần Đ́nh Triển.
Ông Trần Đ́nh Triển bị truy tố theo Điều 331 Bộ Luật H́nh Sự, một điều luật gây tranh căi với nội dung quy định tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân.” Trong khi thế giới văn minh coi việc bày tỏ ư kiến là quyền cơ bản, th́ tại Việt Nam, điều luật này thường được sử dụng để trấn áp những tiếng nói trái chiều. Việc áp dụng Điều 331 đối với ông Triển càng làm rơ bản chất bất công và thiếu minh bạch của hệ thống.
Vụ án của ông Trần Đ́nh Triển không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân ông mà c̣n làm lộ rơ sự phụ thuộc của hệ thống tư pháp Việt Nam vào các cơ quan hành pháp và lập pháp. Tính độc lập – một nguyên tắc cơ bản của pháp quyền – bị lu mờ trước áp lực chính trị.
Đối với dư luận, vụ việc này là một lời nhắc nhở về thực trạng tự do ngôn luận tại Việt Nam. Ngay cả những người từng ca ngợi Đảng và Nhà nước như ông Trần Đ́nh Triển cũng không được bảo vệ nếu họ vô t́nh “đụng chạm” đến các nhân vật quyền lực.
Vụ án h́nh sự của Luật sư Trần Đ́nh Triển cho thấy nhiều bất cập của hệ thống pháp luật Việt Nam, từ việc lạm dụng điều luật mơ hồ đến sự thiếu minh bạch và khách quan trong xét xử. Nó không chỉ đặt ra câu hỏi về công lư cho cá nhân ông Triển mà c̣n là lời cảnh tỉnh về tính chính danh của nền tư pháp trong mắt người dân.
Dù từng được biết đến với sự trung thành với Đảng Cộng Sản, ông Trần Đ́nh Triển không tránh khỏi việc tạo ra những mâu thuẫn với các nhân vật quyền lực trong bộ máy chính quyền. Những bài viết chỉ trích công khai cựu Chánh án Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao, nay là Phó Thủ tướng Nguyễn Ḥa B́nh, đă trở thành lư do chính khiến ông bị khởi tố. Những bài viết này, đặc biệt xoáy vào vụ án oan Hồ Duy Hải – một vết nhơ trong nền tư pháp Việt Nam – được xem là điểm khởi đầu cho những rắc rối pháp lư của ông.
Ngày 10/5/2024, Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao ban hành văn bản đề nghị Bộ Công An điều tra trang Facebook cá nhân của ông Trần Đ́nh Triển, cáo buộc ông có hành vi làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan này và cá nhân ông Nguyễn Ḥa B́nh. Chỉ sau 5 ngày, cơ quan an ninh điều tra đă ra quyết định khởi động vụ án.
Hồ sơ vụ án cho thấy Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao – với tư cách là bên tố giác tội phạm – đă tự ḿnh tạo ra một “xung đột lợi ích” nghiêm trọng. Trong hệ thống pháp lư, người tố giác không thể đồng thời giữ vai tṛ xét xử, v́ nguyên tắc vô tư và khách quan không c̣n được đảm bảo. Tuy nhiên, ở Việt Nam, tất cả các ṭa án, từ cấp địa phương đến cấp cao nhất, đều trực thuộc quyền quản lư của Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao. Điều này dẫn đến một nghịch lư: không có ṭa án nào ở Việt Nam đủ độc lập để xét xử vụ án này.
Nguyên tắc độc lập xét xử cũng bị đe dọa khi các thẩm phán cấp dưới phải đối mặt với áp lực từ hệ thống cấp trên vốn đă xác định sẵn “có tội”. T́nh huống này càng trở nên trớ trêu khi người bị cáo buộc chính là một luật sư kỳ cựu – người hiểu rơ sự bất cập của hệ thống mà ông đang đối mặt.
Ông Nguyễn Ḥa B́nh, nhân vật trung tâm trong vụ án, không xa lạ với các cáo buộc về “xung đột lợi ích”. Trước đây, ông từng bị chỉ trích gay gắt trong vụ án Hồ Duy Hải. Khi giữ chức Viện trưởng Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao, ông đă từ chối kháng nghị bản án. Sau đó, khi trở thành Chánh án Ṭa Án Nhân Dân Tối Cao, ông lại tham gia Hội Đồng Thẩm Phán và giữ nguyên phán quyết tử h́nh đối với Hồ Duy Hải, bất chấp những bằng chứng và lập luận cho thấy sai phạm nghiêm trọng trong quá tŕnh điều tra và xét xử.
Những hành động này không chỉ khiến công chúng mất ḷng tin vào hệ thống tư pháp mà c̣n tạo tiền lệ xấu cho các vụ án khác, trong đó có vụ án của ông Trần Đ́nh Triển.
Ông Trần Đ́nh Triển bị truy tố theo Điều 331 Bộ Luật H́nh Sự, một điều luật gây tranh căi với nội dung quy định tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân.” Trong khi thế giới văn minh coi việc bày tỏ ư kiến là quyền cơ bản, th́ tại Việt Nam, điều luật này thường được sử dụng để trấn áp những tiếng nói trái chiều. Việc áp dụng Điều 331 đối với ông Triển càng làm rơ bản chất bất công và thiếu minh bạch của hệ thống.
Vụ án của ông Trần Đ́nh Triển không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân ông mà c̣n làm lộ rơ sự phụ thuộc của hệ thống tư pháp Việt Nam vào các cơ quan hành pháp và lập pháp. Tính độc lập – một nguyên tắc cơ bản của pháp quyền – bị lu mờ trước áp lực chính trị.
Đối với dư luận, vụ việc này là một lời nhắc nhở về thực trạng tự do ngôn luận tại Việt Nam. Ngay cả những người từng ca ngợi Đảng và Nhà nước như ông Trần Đ́nh Triển cũng không được bảo vệ nếu họ vô t́nh “đụng chạm” đến các nhân vật quyền lực.
Vụ án h́nh sự của Luật sư Trần Đ́nh Triển cho thấy nhiều bất cập của hệ thống pháp luật Việt Nam, từ việc lạm dụng điều luật mơ hồ đến sự thiếu minh bạch và khách quan trong xét xử. Nó không chỉ đặt ra câu hỏi về công lư cho cá nhân ông Triển mà c̣n là lời cảnh tỉnh về tính chính danh của nền tư pháp trong mắt người dân.