BigBoy
13-11-2024, 04:23
http://danviet.com.au/upload/images/1(1898).png
Bức ảnh do Tân Hoa Xă công bố ngày 8/5/2024 cho thấy hàng không mẫu hạm thứ ba của Trung Quốc, Phúc Kiến, đang thực hiện chuyến thử nghiệm trên biển đầu tiên vào ngày 1/5/2024.
Trung Quốc đă chế tạo một ḷ phản ứng phân hạch hạt nhân nguyên mẫu trên đất liền cho một tàu chiến mặt nước cỡ lớn, một dấu hiệu rơ ràng nhất cho thấy Bắc Kinh đang tiến tới chế tạo hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử đầu tiên của ḿnh, theo một phân tích mới về h́nh ảnh vệ tinh và các tài liệu của chính phủ Trung Quốc cung cấp cho hăng tin AP.
Hải quân Trung Quốc hiện đă là lực lượng lớn nhất thế giới về mặt số lượng và đang nhanh chóng hiện đại hóa. Việc đưa các hàm không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử vào hạm đội của ḿnh sẽ là một bước tiến lớn trong việc hiện thực hóa tham vọng của nước này về một lực lượng "hải quân viễn dương" thực sự có khả năng hoạt động ở các vùng biển xa ngoài khơi Trung Quốc trong bối cảnh thách thức toàn cầu ngày càng lớn đối với Hoa Kỳ.
"Các hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử sẽ đưa Trung Quốc vào hàng ngũ độc quyền của các cường quốc hải quân hạng nhất, một nhóm hiện chỉ giới hạn ở Hoa Kỳ và Pháp", Tong Zhao, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie v́ Ḥa b́nh Quốc tế tại Washington, DC cho biết. "Đối với giới lănh đạo Trung Quốc, sự phát triển như vậy sẽ tượng trưng cho uy tín quốc gia, thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc trong nước và nâng cao h́nh ảnh toàn cầu của đất nước như một cường quốc hàng đầu".
Các chuyên viên nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury ở California cho biết họ đă phát hiện ra điều này khi đang điều tra một địa điểm trên núi bên ngoài thành phố Lạc Sơn thuộc tỉnh Tứ Xuyên ở tây nam Trung Quốc, nơi họ nghi ngờ Trung Quốc đang xây dựng một ḷ phản ứng để sản xuất chất phóng xạ hoặc đồng vị phóng xạ dùng cho vũ khí.
Thay vào đó, họ kết luận rằng Trung Quốc đang xây dựng một ḷ phản ứng nguyên mẫu cho một tàu chiến lớn. Dự án tại Lạc sơn, được gọi là Dự án Long Vệ hay ‘Sức mạnh Rồng’, và cũng được gọi là Dự án Phát triển Điện nguyên tử trong các tài liệu.
Cả Bộ Quốc pḥng và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều không trả lời yêu cầu b́nh luận.
Trung Quốc sẽ gia nhập ‘câu lạc bộ độc quyền’
Từ lâu đă có tin đồn rằng Trung Quốc đang có kế hoạch đóng một hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử, nhưng nghiên cứu của nhóm Middlebury là nghiên cứu đầu tiên xác nhận rằng Trung Quốc đang nghiên cứu hệ thống động cơ chạy bằng năng lượng nguyên tử cho một tàu chiến mặt nước cỡ hàng không mẫu hạm.
“Ḷ phản ứng nguyên mẫu tại Lạc Sơn là bằng chứng chắc chắn đầu tiên cho thấy Trung Quốc thực sự đang phát triển một hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử," Jeffrey Lewis, giáo sư tại Middlebury và là một trong những chuyên viên nghiên cứu của dự án cho biết. Vị giáo sư này cho rằng Trung Quốc sẽ sớm gia nhập cái mà ông gọi là “một câu lạc bộ độc quyền” của những quốc gia sở hữu và vận hành loại hàng không mẫu hạm chạy bằng năn lượng nguyên tử.
Dựa trên h́nh ảnh vệ tinh và các tài liệu công khai bao gồm hồ sơ đấu thầu dự án, hồ sơ nhân sự, nghiên cứu tác động môi trường – và thậm chí là khiếu nại của người dân về tiếng ồn xây dựng và bụi quá mức – họ kết luận rằng một ḷ phản ứng nguyên mẫu cho động cơ hải quân được xây dựng tại vùng núi của thị trấn Mục Thành, cách thủ phủ Thành Đô của tỉnh Tứ Xuyên khoảng 112 km về phía tây nam.
Theo phân tích, ḷ phản ứng, mà các tài liệu đấu thầu chỉ ra sẽ sớm đi vào hoạt động, được đặt tại một cơ sở mới được xây dựng tại địa điểm được gọi là Căn cứ 909. Nơi đây có sáu ḷ phản ứng khác đang hoạt động, đă ngừng hoạt động hoặc đang được xây dựng. Địa điểm này nằm dưới sự kiểm soát của Viện Điện Nguyên tử Trung Quốc, một đơn vị thuộc Tập đoàn Nguyên tử Quốc gia Trung Quốc, chuyên nghiên cứu và thử nghiệm kỹ thuật ḷ phản ứng.
Các tài liệu cho thấy Viện 701 của Trung Quốc, trước đây được gọi là Trung tâm nghiên cứu và thiết kế tàu Trung Quốc, chuyên trách về phát triển hàng không mẫu hạm, đă mua thiết bị ḷ phản ứng được "dự kiến lắp đặt trên tàu chiến mặt nước lớn" trong khuôn khổ Dự án phát triển điện nguyên tử. Cùng với "chỉ định quốc pḥng" của dự án, điều này đă giúp đưa ra kết luận rằng ḷ phản ứng cỡ lớn này là nguyên mẫu cho hàng không mẫu hạm thế hệ tiếp theo.
Theo các chuyên viên nghiên cứu, các h́nh ảnh vệ tinh từ năm 2020 đến 2023 cho thấy việc phá dỡ nhà cửa và xây dựng hạ tầng cơ sở lấy nước kết nối với địa điểm đặt ḷ phản ứng phân hạch hạt nhân. Các hợp đồng về máy phát hơi nước và máy bơm tua bin cho thấy dự án liên quan đến ḷ phản ứng nước áp suất có mạch thứ cấp – một cấu h́nh phù hợp với ḷ phản ứng động cơ hải quân.
Một báo cáo về tác động môi trường gọi Dự án Long Vệ là "dự án xây dựng liên quan đến quốc pḥng" được phân loại "bí mật".
“Trừ khi Trung Quốc đang phát triển tàu tuần dương chạy bằng năng lượng nguyên tử, vốn chỉ được Hoa Kỳ và Liên Xô theo đuổi trong Chiến tranh Lạnh, th́ Dự án Phát triển Năng lượng Nguyên tử chắc chắn ám chỉ đến nỗ lực phát triển hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử”, các chuyên viên nghiên cứu viết trong báo cáo chi tiết dài 19 trang về những phát hiện của họ được chia sẻ độc quyền với AP.
Jamie Withorne, một chuyên gia phân tích tại Dự án Nguyên tử Oslo, người không tham gia vào nghiên cứu nhưng đă xem xét những phát hiện này, cho biết nhóm của Middlebury đă đưa ra một “lập luận thuyết phục”.
Tuy nhiên, bà cho biết nghiên cứu không cung cấp manh mối về thời điểm hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử của Trung Quốc có thể được chế tạo và đưa vào hoạt động.
Sarah Laderman, một chuyên viên phân tích cấp cao tại Open Nuclear Network, một chương tŕnh của tổ chức phi chính phủ PAX sapiens có trụ sở tại Mỹ, cho biết những phát hiện này đă được “tiến hành cẩn thận và nghiên cứu kỹ lưỡng”.
“Với các bằng chứng được tŕnh bày ở đây, tôi thấy có một trường hợp thuyết phục rằng Trung Quốc dường như đang hướng tới việc xây dựng một hệ thống đẩy bằng năng lượng nguyên tử cho các tàu chiến mặt nước (có thể là hàng không mẫu hạm) tại địa điểm này”, ông Laderman, người làm việc tại chi nhánh ở Vienna và không tham gia vào nghiên cứu của Middlebury, cho biết.
Hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc, được đưa vào hoạt động năm 2012, là một tàu Liên Xô được cải tạo, và chiếc thứ hai được đóng tại Trung Quốc nhưng dựa trên thiết kế của Liên Xô. Cả hai tàu – có tên là Liêu Ninh và Sơn Đông – đều sử dụng phương pháp phóng kiểu "nhảy cầu", với một đường dốc ở cuối đường băng ngắn để giúp máy bay cất cánh.
Type 003 Phúc Kiến, hạ thủy năm 2022, là hàng không mẫu hạm thứ ba của nước này và là tàu đầu tiên được thiết kế và chế tạo trong nước. Nó sử dụng hệ thống phóng điện từ giống như hệ thống do Hải quân Hoa Kỳ phát triển và sử dụng. Cả ba hàng không mẫu hạm đều chạy bằng động cơ thông thường.
Cạnh tranh Mỹ-Trung
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă giao nhiệm vụ cho các quan chức quốc pḥng xây dựng một lực lượng hải quân “hạng nhất” và nhắm mục tiêu trở thành một cường quốc hàng hải như một phần trong kế hoạch tái thiết đất nước của ông.
Sách trắng quốc pḥng gần đây nhất của Trung Quốc, phát hành năm 2019, cho biết hải quân nước này đang điều chỉnh theo các yêu cầu chiến lược bằng cách "đẩy nhanh quá tŕnh chuyển đổi nhiệm vụ từ pḥng thủ trên vùng biển gần sang nhiệm vụ bảo vệ trên vùng biển xa".
Hải quân của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đă là lực lượng hải quân lớn nhất thế giới với hơn 370 tàu chiến và tàu ngầm. Nước này cũng tự hào về năng lực đóng tàu mạnh mẽ: Các xưởng đóng tàu của Trung Quốc đang đóng hàng trăm tàu mỗi năm, trong khi Hoa Kỳ chỉ đóng năm tàu hoặc ít hơn, theo báo cáo của quốc hội Hoa Kỳ vào cuối năm ngoái.
Tuy nhiên, hải quân Trung Quốc tụt hậu so với Hải quân Hoa Kỳ về nhiều mặt. Trong số những lợi thế khác, Hoa Kỳ hiện có 11 hàng không mẫu hạm, tất cả đều chạy bằng năng lượng nguyên tử, cho phép nước này duy tŕ nhiều nhóm tấn công được khai triển trên khắp thế giới vào mọi lúc, bao gồm cả ở Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương.
Nhưng Ngũ Giác Đại ngày càng lo ngại về việc Trung Quốc hiện đại hóa hạm đội của họ một cách nhanh chóng, bao gồm cả việc thiết kế và xây dựng các hàng không mẫu hạm mới.
Bộ Quốc pḥng Mỹ cho biết trong báo cáo gần đây nhất gửi Quốc hội về quân đội Trung Quốc rằng điều đó đúng như "sự tập trung ngày càng tăng của Trung Quốc vào lĩnh vực hàng hải và nhu cầu ngày càng tăng" đối với hải quân của nước này nhằm "hoạt động ở khoảng cách xa hơn từ Trung Quốc đại lục".
Và, vẫn theo báo cáo, "lực lượng hàng không mẫu hạm ngày càng tăng của Trung Quốc mở rộng phạm vi pḥng không của các nhóm tác chiến được khai triển vượt ra ngoài phạm vi pḥng thủ trên bộ, cho phép các hoạt động xa hơn ngoài khơi bờ biển Trung Quốc."
(VOA Việt ngữ)
(Bản tin gốc của AP đă được biên tập và rút gọn)
Bức ảnh do Tân Hoa Xă công bố ngày 8/5/2024 cho thấy hàng không mẫu hạm thứ ba của Trung Quốc, Phúc Kiến, đang thực hiện chuyến thử nghiệm trên biển đầu tiên vào ngày 1/5/2024.
Trung Quốc đă chế tạo một ḷ phản ứng phân hạch hạt nhân nguyên mẫu trên đất liền cho một tàu chiến mặt nước cỡ lớn, một dấu hiệu rơ ràng nhất cho thấy Bắc Kinh đang tiến tới chế tạo hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử đầu tiên của ḿnh, theo một phân tích mới về h́nh ảnh vệ tinh và các tài liệu của chính phủ Trung Quốc cung cấp cho hăng tin AP.
Hải quân Trung Quốc hiện đă là lực lượng lớn nhất thế giới về mặt số lượng và đang nhanh chóng hiện đại hóa. Việc đưa các hàm không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử vào hạm đội của ḿnh sẽ là một bước tiến lớn trong việc hiện thực hóa tham vọng của nước này về một lực lượng "hải quân viễn dương" thực sự có khả năng hoạt động ở các vùng biển xa ngoài khơi Trung Quốc trong bối cảnh thách thức toàn cầu ngày càng lớn đối với Hoa Kỳ.
"Các hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử sẽ đưa Trung Quốc vào hàng ngũ độc quyền của các cường quốc hải quân hạng nhất, một nhóm hiện chỉ giới hạn ở Hoa Kỳ và Pháp", Tong Zhao, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie v́ Ḥa b́nh Quốc tế tại Washington, DC cho biết. "Đối với giới lănh đạo Trung Quốc, sự phát triển như vậy sẽ tượng trưng cho uy tín quốc gia, thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc trong nước và nâng cao h́nh ảnh toàn cầu của đất nước như một cường quốc hàng đầu".
Các chuyên viên nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury ở California cho biết họ đă phát hiện ra điều này khi đang điều tra một địa điểm trên núi bên ngoài thành phố Lạc Sơn thuộc tỉnh Tứ Xuyên ở tây nam Trung Quốc, nơi họ nghi ngờ Trung Quốc đang xây dựng một ḷ phản ứng để sản xuất chất phóng xạ hoặc đồng vị phóng xạ dùng cho vũ khí.
Thay vào đó, họ kết luận rằng Trung Quốc đang xây dựng một ḷ phản ứng nguyên mẫu cho một tàu chiến lớn. Dự án tại Lạc sơn, được gọi là Dự án Long Vệ hay ‘Sức mạnh Rồng’, và cũng được gọi là Dự án Phát triển Điện nguyên tử trong các tài liệu.
Cả Bộ Quốc pḥng và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều không trả lời yêu cầu b́nh luận.
Trung Quốc sẽ gia nhập ‘câu lạc bộ độc quyền’
Từ lâu đă có tin đồn rằng Trung Quốc đang có kế hoạch đóng một hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử, nhưng nghiên cứu của nhóm Middlebury là nghiên cứu đầu tiên xác nhận rằng Trung Quốc đang nghiên cứu hệ thống động cơ chạy bằng năng lượng nguyên tử cho một tàu chiến mặt nước cỡ hàng không mẫu hạm.
“Ḷ phản ứng nguyên mẫu tại Lạc Sơn là bằng chứng chắc chắn đầu tiên cho thấy Trung Quốc thực sự đang phát triển một hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử," Jeffrey Lewis, giáo sư tại Middlebury và là một trong những chuyên viên nghiên cứu của dự án cho biết. Vị giáo sư này cho rằng Trung Quốc sẽ sớm gia nhập cái mà ông gọi là “một câu lạc bộ độc quyền” của những quốc gia sở hữu và vận hành loại hàng không mẫu hạm chạy bằng năn lượng nguyên tử.
Dựa trên h́nh ảnh vệ tinh và các tài liệu công khai bao gồm hồ sơ đấu thầu dự án, hồ sơ nhân sự, nghiên cứu tác động môi trường – và thậm chí là khiếu nại của người dân về tiếng ồn xây dựng và bụi quá mức – họ kết luận rằng một ḷ phản ứng nguyên mẫu cho động cơ hải quân được xây dựng tại vùng núi của thị trấn Mục Thành, cách thủ phủ Thành Đô của tỉnh Tứ Xuyên khoảng 112 km về phía tây nam.
Theo phân tích, ḷ phản ứng, mà các tài liệu đấu thầu chỉ ra sẽ sớm đi vào hoạt động, được đặt tại một cơ sở mới được xây dựng tại địa điểm được gọi là Căn cứ 909. Nơi đây có sáu ḷ phản ứng khác đang hoạt động, đă ngừng hoạt động hoặc đang được xây dựng. Địa điểm này nằm dưới sự kiểm soát của Viện Điện Nguyên tử Trung Quốc, một đơn vị thuộc Tập đoàn Nguyên tử Quốc gia Trung Quốc, chuyên nghiên cứu và thử nghiệm kỹ thuật ḷ phản ứng.
Các tài liệu cho thấy Viện 701 của Trung Quốc, trước đây được gọi là Trung tâm nghiên cứu và thiết kế tàu Trung Quốc, chuyên trách về phát triển hàng không mẫu hạm, đă mua thiết bị ḷ phản ứng được "dự kiến lắp đặt trên tàu chiến mặt nước lớn" trong khuôn khổ Dự án phát triển điện nguyên tử. Cùng với "chỉ định quốc pḥng" của dự án, điều này đă giúp đưa ra kết luận rằng ḷ phản ứng cỡ lớn này là nguyên mẫu cho hàng không mẫu hạm thế hệ tiếp theo.
Theo các chuyên viên nghiên cứu, các h́nh ảnh vệ tinh từ năm 2020 đến 2023 cho thấy việc phá dỡ nhà cửa và xây dựng hạ tầng cơ sở lấy nước kết nối với địa điểm đặt ḷ phản ứng phân hạch hạt nhân. Các hợp đồng về máy phát hơi nước và máy bơm tua bin cho thấy dự án liên quan đến ḷ phản ứng nước áp suất có mạch thứ cấp – một cấu h́nh phù hợp với ḷ phản ứng động cơ hải quân.
Một báo cáo về tác động môi trường gọi Dự án Long Vệ là "dự án xây dựng liên quan đến quốc pḥng" được phân loại "bí mật".
“Trừ khi Trung Quốc đang phát triển tàu tuần dương chạy bằng năng lượng nguyên tử, vốn chỉ được Hoa Kỳ và Liên Xô theo đuổi trong Chiến tranh Lạnh, th́ Dự án Phát triển Năng lượng Nguyên tử chắc chắn ám chỉ đến nỗ lực phát triển hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử”, các chuyên viên nghiên cứu viết trong báo cáo chi tiết dài 19 trang về những phát hiện của họ được chia sẻ độc quyền với AP.
Jamie Withorne, một chuyên gia phân tích tại Dự án Nguyên tử Oslo, người không tham gia vào nghiên cứu nhưng đă xem xét những phát hiện này, cho biết nhóm của Middlebury đă đưa ra một “lập luận thuyết phục”.
Tuy nhiên, bà cho biết nghiên cứu không cung cấp manh mối về thời điểm hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử của Trung Quốc có thể được chế tạo và đưa vào hoạt động.
Sarah Laderman, một chuyên viên phân tích cấp cao tại Open Nuclear Network, một chương tŕnh của tổ chức phi chính phủ PAX sapiens có trụ sở tại Mỹ, cho biết những phát hiện này đă được “tiến hành cẩn thận và nghiên cứu kỹ lưỡng”.
“Với các bằng chứng được tŕnh bày ở đây, tôi thấy có một trường hợp thuyết phục rằng Trung Quốc dường như đang hướng tới việc xây dựng một hệ thống đẩy bằng năng lượng nguyên tử cho các tàu chiến mặt nước (có thể là hàng không mẫu hạm) tại địa điểm này”, ông Laderman, người làm việc tại chi nhánh ở Vienna và không tham gia vào nghiên cứu của Middlebury, cho biết.
Hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc, được đưa vào hoạt động năm 2012, là một tàu Liên Xô được cải tạo, và chiếc thứ hai được đóng tại Trung Quốc nhưng dựa trên thiết kế của Liên Xô. Cả hai tàu – có tên là Liêu Ninh và Sơn Đông – đều sử dụng phương pháp phóng kiểu "nhảy cầu", với một đường dốc ở cuối đường băng ngắn để giúp máy bay cất cánh.
Type 003 Phúc Kiến, hạ thủy năm 2022, là hàng không mẫu hạm thứ ba của nước này và là tàu đầu tiên được thiết kế và chế tạo trong nước. Nó sử dụng hệ thống phóng điện từ giống như hệ thống do Hải quân Hoa Kỳ phát triển và sử dụng. Cả ba hàng không mẫu hạm đều chạy bằng động cơ thông thường.
Cạnh tranh Mỹ-Trung
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă giao nhiệm vụ cho các quan chức quốc pḥng xây dựng một lực lượng hải quân “hạng nhất” và nhắm mục tiêu trở thành một cường quốc hàng hải như một phần trong kế hoạch tái thiết đất nước của ông.
Sách trắng quốc pḥng gần đây nhất của Trung Quốc, phát hành năm 2019, cho biết hải quân nước này đang điều chỉnh theo các yêu cầu chiến lược bằng cách "đẩy nhanh quá tŕnh chuyển đổi nhiệm vụ từ pḥng thủ trên vùng biển gần sang nhiệm vụ bảo vệ trên vùng biển xa".
Hải quân của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đă là lực lượng hải quân lớn nhất thế giới với hơn 370 tàu chiến và tàu ngầm. Nước này cũng tự hào về năng lực đóng tàu mạnh mẽ: Các xưởng đóng tàu của Trung Quốc đang đóng hàng trăm tàu mỗi năm, trong khi Hoa Kỳ chỉ đóng năm tàu hoặc ít hơn, theo báo cáo của quốc hội Hoa Kỳ vào cuối năm ngoái.
Tuy nhiên, hải quân Trung Quốc tụt hậu so với Hải quân Hoa Kỳ về nhiều mặt. Trong số những lợi thế khác, Hoa Kỳ hiện có 11 hàng không mẫu hạm, tất cả đều chạy bằng năng lượng nguyên tử, cho phép nước này duy tŕ nhiều nhóm tấn công được khai triển trên khắp thế giới vào mọi lúc, bao gồm cả ở Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương.
Nhưng Ngũ Giác Đại ngày càng lo ngại về việc Trung Quốc hiện đại hóa hạm đội của họ một cách nhanh chóng, bao gồm cả việc thiết kế và xây dựng các hàng không mẫu hạm mới.
Bộ Quốc pḥng Mỹ cho biết trong báo cáo gần đây nhất gửi Quốc hội về quân đội Trung Quốc rằng điều đó đúng như "sự tập trung ngày càng tăng của Trung Quốc vào lĩnh vực hàng hải và nhu cầu ngày càng tăng" đối với hải quân của nước này nhằm "hoạt động ở khoảng cách xa hơn từ Trung Quốc đại lục".
Và, vẫn theo báo cáo, "lực lượng hàng không mẫu hạm ngày càng tăng của Trung Quốc mở rộng phạm vi pḥng không của các nhóm tác chiến được khai triển vượt ra ngoài phạm vi pḥng thủ trên bộ, cho phép các hoạt động xa hơn ngoài khơi bờ biển Trung Quốc."
(VOA Việt ngữ)
(Bản tin gốc của AP đă được biên tập và rút gọn)