BigBoy
17-04-2021, 05:01
Hắn hút hết điếu này là điếu thứ ba. Ba điếu thông luôn. Cái thuốc lào, hút vào một buổi sáng lành lạnh như buổi sáng hôm nay, sao mà ngon thế! Khói đậm đà như vị mật, thấm qua lưỡi để pha vào với máu, lan đi từng thớ thịt, làm da thịt đê mê. Đôi mắt hắn gà gà; hơi thở ph́ pḥ như ống bễ ḷ rèn; những ngón tay lờ rờ trên không khí mơn man một dáng h́nh tưởng tượng. Như thế trong vài ba phút. Rồi cơn say lại nhạt. Nhưng thú vị chính là ở chỗ đó. Những cơn say, nếu kéo dài ra tất thành nôn nao. Người ta đâm chúi đầu vào bức vách hoặc xều dăi ra như một con chó trước khi hóa dại! C̣n cái ǵ thô tục bằng? Đằng này những cơn say rất chóng qua. Người hút, vừa hút xong, đă lại muốn hút luôn điếu nữa. Hút bằng nào cũng không biết chán. Hút đi, hút lại mà vẫn c̣n thấy ngon….
Cái điếu là một vật vô tri mà dường như cũng biết nhịn đời. Vốn dĩ xưa nay nó là một cái điếu rất tồi. Hút không kêu. Nó chỉ x́n xịt như tiếng một vật ǵ bị ẩm. Nghe chán lắm. Thế mà hôm nay, chẳng biết cao hứng thế nào, nó lại kêu. Những tiếng nổ tanh tách nảy lên trên không khí khô nỏ và trong veo của mùa thu như một chuỗi cười gịn. À, th́ ra cái điếu h́nh như cũng có hồn. Vào một buổi sáng mát mẻ như buổi sáng hôm nay, tự nhiên nó hết ươn ao, và thấy cần phải ầm ĩ th́ mới khoái. Người cũng vậy. Hắn thấy lúc này mà phải bó gối ngồi nhà th́ cái đời thật khổ. Ấy thế là hắn càu nhàu chửi tục. Hắn chửi những quân hàng bưởi không chịu đến mua cây bưởi đào nhà hắn để hắn có dăm đồng bạc tiêu. Năm đồng bạc….Mắt hắn sáng hẳn lên một chút. Chúng có vẻ vừa trông thấy con chó thiu béo căng và vàng óng treo lủng lẳng bên trên cái trơng hàng nhà mụ Tam. Nước dăi tứa ra đầy miệng hắn, một hơi rượu rất mong manh thoáng qua mũi hắn rồi vụt biến. Chà! Chà! Hôm nay mát trời lắm nhỉ? Rượu với thịt chó mà lại gặp khi trời mát th́ ngon biết chừng nào là ngon! Hắn nuốt nước dăi, ba lượt. Rồi hắn lại nhịt thuốc vào nơ điếu, châm đóm hút thêm điếu nữa. Cái điếu vẫn kêu tanh tách. Nhưng khói thuốc bây giờ sao nhạt thế! Khi đang hút th́ nó nhạt như nước lă, mà hút xong th́ lại hơi đắng miệng. Hắn nhổ bọt vào chân cột rồi vừa chép chép môi vừa hếch mặt nh́n lên nóc nhà. Rượu..thịt chó…rượu… thịt chó…óc hắn cứ luẩn quẩn nghĩ đến hai thứ ấy. Sắc vàng bóng của một cái mông chó thui nhầy nhẫy mỡ với sắc xanh nhạt của một chai Văn – điển đầy ăm ắp cứ lần lượt hiện ra. Ờ! Ờ! Mát trời thế này mà được uống rượu th́ tuyệt quá! Nhưng đào đâu ra tiền? Ấy thế là hắn lại chửi những quân hàng bưởi. Rồi nhân tiện, hắn chửi luôn vợ hắn: cái “con mèo mù” đà đẫn măi, bưởi chín đă gần muốn rụng mà vẫn chưa chịu rước người vào mua. Chửi chán, hắn tặc lưỡi một cái để bảo hắn rằng: không chửi nữa. Hắn quăng mạnh hai chân xuống đất để đứng lên và ra đi. Hắn đi cúi mặt, bước những bước mải mốt và cả quyết. Người ta tưởng như hắn đă định sẵn một nơi nào để đến. Nhưng không phải. Đến đầu ngơ, hắn tần ngần đứng lại. Bởi đến đầu ngơ hắn gặp một con đường hai ngả. Biết đi ngả dưới hay ngả trên? Đi ngả dưới tức là đến nhà con mẹ Vụ để gạ bán non cho nó mươi gốc chuối. Nhưng con mẹ Vụ sẽ nhớ ra rằng: đă có lần hắn bán cho thị mười gốc chuối lấy hai đồng bạc đi xóc đĩa rồi lại bán lại lần nữa cho người khác lấy ngót hai đồng bạc. Giá mỗi cây chuối cố sinh ra lấy hai buồng, th́ hắn không đến nỗi là con người lật lọng đâu. Nhưng cái giống chuối, mỗi cây chỉ sinh được một buồng. Vậy th́ hắn đích thực là một con người hay lật lọng.
Chậc! Ừ th́ hắn là người lật lọng, như vậy th́ đă sao? Không sao cả. Bởi ai đă chửi hắn luôn ba hôm mới biết rằng chửi hắn vô ích thật. Chửi hắn th́ mỏi miệng. Nhưng nên buộc chỉ cổ tay để nhớ cho thật kỹ: từ giờ đừng bao giờ dại dột tham lợi mà mua chuối non cho hắn một lần thứ hai. Con mẹ Vụ sẽ không mua chuối non cho hắn một lần thứ hai. Không những thế. Rất có thể, nó sẽ xỉa xói và mắng vào mặt hắn cho đến nhục. Vậy th́ cái ngả dưới rành rành là bất lợi. Hắn quay mặt về ngả trên. Thế nghĩa là cứ đến thẳng hàng thịt chó nhà mụ Tam. Nhưng mụ Tam vốn không ưa bán chịu. Mà hắn th́ lại đă chịu của mụ luôn ba bữa, chưa đào đâu ra tiền trả. Cái mặt mụ chắc là sẽ không được tươi tỉnh lắm. Mụ sẽ vác nó lên. Mụ sẽ nh́n cái tổ chim vô h́nh trên lưng chừng một cây tre ở trước cửa hàng nhà mụ, chứ không thèm nh́n hắn. Nếu hắn cố lài nhài lắm, th́ mụ sẽ hướng đôi môi lên phía trời xanh mà bảo hắn: trả nợ cũ đi đă rồi hăy ăn. Như vậy th́ cũng nhục. Hắn dùng dằng không nỡ bước. Trong khi ấy th́ nước dăi từ từ dâng lên miệng hắn. Rượu…thịt chó!… Rượu…thịt chó!..Trước mắt hắn lập ḷe hai sắc: vàng bóng và xanh nhợt. Hắn nuốt dăi kêu ừng ực. Rồi hắn tặc lưỡi một cái để ra hiệu cho hắn đừng do dự nữa. Việc ǵ mà do dự? Thịt chó của mụ Tam để bán, chứ không phải để cho ôi thối. C̣n hắn muốn ăn th́ phải mua. Không có tiền th́ mua chịu. Trời sinh ra thế. Dẫu rằng mụ Tam không ưa bán chịu th́ hắn cũng đă chịu luôn được ba bữa. Hắn bước nhanh nhẹn và vui vẻ. Y như một ông phó mới đi đến một đám mời ăn khao.
Nhưng gần đến hàng nhà mụ Tam, hắn nghe tiếng mụ Tam the thé. Đích là mụ vừa xoắn được một kẻ ăn hàng chịu mất mặt mũi, bây giờ mới thấy. Đen đủi thực. Hắn tần ngần đứng lại. Để nghe ngóng xem sao đă! Chà cái con mụ la sát này thật là chua ngoa. Nó bảo người kia: ăn mà không muốn trả th́ ăn này, ăn nọ cho con nó. Miếng ăn là miếng nhục. Thế này th́ khó ḷng mà nuốt cho trôi được. Hắn thở dài một tiếng quay trở về…Bây giờ th́ những bước đi thẫn thờ hơn. Hắn thấy người mỏi mệt, chân tay rời ră. Đúng là một anh nghiện đến bữa chưa được hút, thỉnh thoảng hắn lại đưa tay che miệng ngáp thật to, như một con trâu nghé ngọ, nước mắt ứa ra ̣ng ọng. Khỏi một rặng tre cao, đến cánh đồng, nắng bừng lên. Nắng mùa thu d́u dịu. Trời th́ đẹp, cánh đồng lúa mởn tươi, ru gờn gợn như một làn da quen ủ kín, đột nhiên phơi ra gió lạnh. Phong cảnh quyến rũ như một nhan sắc hoàn toàn nảy nở. Chao ôi! Giá hắn không bận nghĩ đến rượu và thịt chó! Giá hắn không khổ sở v́ một cái dạ dày ưa đ̣i hỏi th́ hắn đă sung sướng lắm. Nhưng hắn lại thèm rượu và thịt chó mà lại không được uống rượu, ăn thịt chó. Bởi vậy hắn cho là đời thật đáng buồn. Kiếp người nản lắm. Trời th́ cay nghiệt như một bà già thiếu ăn ngay từ lúc c̣n thơ. Mà cái nắng hanh hao của mùa thu vô cùng khó chịu. Đầu hắn nghoẹo xuống vai. Đôi mắt hắn lim dim. Hắn có vẻ vừa đi vừa ngủ. Hắn đă gần ngủ thật th́ một việc bỗng làm hắn đột nhiên tỉnh người.
Ấy là lúc hắn ḷ ḍ về đến sân. Hắn đang đi bỗng giật ḿnh. Một con chó đang thiu thiu trong một bụi dong ở đầu sân nhảy choàng ra. Một tí nữa th́ nó đớp vào chân hắn, hắn nhẩy cẫng lên một cái. Và hắn sực nhớ ra rằng: nhà hắn có một con chó vện, con chó vện ấy hay trông gà hóa cuốc, nên lắm khi chực đớp cả chân người nhà. Đó là một cái tật không thể tha thứ được. Bởi không ai nuôi chó để nó cắn què chân bao giờ. Ờ, mà lại c̣n điều này nữa: nuôi mèo hay nuôi chó th́ cũng phải tùy gia cảnh; nhà giàu nuôi là phải, bởi nhà giàu sợ trộm mà lại nhiều cơm hớt; c̣n nghèo rớt mùng tơi như nhà hắn, nuôi làm ǵ? Giá thử nhà c̣n trẻ nhỏ, th́ nuôi chó cũng c̣n được việc. Nhưng nhà không c̣n trẻ nhỏ. Thằng cu con đă lên ba. Nó đă có thể ra vườn được. Hạt gạo năm nay khó chuốc như hạt ngọc. Đến bữa ăn phải tính đầu để chia cơm. Cứ t́nh h́nh ấy th́ phải dở đời lắm lắm mới nuôi một con chó để chẳng có việc ǵ cho nó làm…Thế là đủ lắm. Hắn sung sướng v́ đă nghĩ ra điều ấy. Hắn gật đầu luôn mấy cái. Rồi hắn đưa mắt nh́n trộm con chó vện. Con chó vện đă lại nằm thiu thiu bên một gốc chuối. Quả thật, nó đă đến ngày tận số. Hắn đi t́m cái thúng. Hắn rón rén đi ṿng lại phía đằng sau đuôi con chó…ạp! Con chó giật ḿnh đến thót. Nỗi nguy chụp xuống. Nọ bị thu gọn trong cái thúng, không c̣n chỗ mà giăy giụa. Trong khi ấy, thằng người kêu rối rít:
– Chúng mày ơi! Chúng mày ơi! Tao úp được con chó rồi.
Lũ trẻ con đang nghịch đất, quăng cả những cái bẹ mèo chuối đi, xô đẩy nhau ngă kêu chí chóe, và vừa chạy về vừa reo lên:
Chúng mày ơi! Chúng mày ơi! Thầy úp được con chó rồi!… A ha! Người cha bảo:
Chúng mày xúm lại cả đây, đè chặt lấy. Đè thật chặt.
Con Gái, và cu Nhớn, cu Nhỡ, cu Con xúm lại; đứa t́ tay, đứa t́ chân, đứa ngồi cả lên trôn thúng.
Người bố đi t́m gậy để ngáng lên cổ chó mà nhận xuống. Lũ trẻ bắt đầu bàn tán:
Thầy giết chó, nhỉ?
Ừ, thầy giết chó để làm thịt chén.
Thích nhỉ, cu Con nhỉ?
Thầy cho cả chúng ta ăn thịt chó nhỉ?
Tao cũng ăn thịt chó.
Ừ, thầy cho cả mày, cả tao.
Cả chị Gái…
Chúng mày có im cả không, chó ra bây giờ th́ mất ăn.
*****
Người đàn bà ở chợ về. Thị tủm tỉm cười. Thị cười v́ nghĩ đến đàn con. Hôm nay, chẳng biết cao hứng thế nào, thị đă mua cho chúng những bốn cây mía lách. Những ba trinh kia đấy, như thế kể đă là nhiều lắm. Cả đội hàng của thị đem đi buổi sáng, bán được vừa sáu xu. V́ đâu lại có sự hoang phí ấy? Có lẽ bởi hôm nay trời mát. Có lẽ bởi thị thương hại thằng cu Con. Mỗi lần mẹ về chợ, cứ nghe tiếng các anh reo là thằng cu Con lại thét lên. H́nh như nó sợ các anh chạy ra trước nó. Có khi nó khóc. Có khi mải mốt quá, nó ngă lộn tùng phèo từ trên hè xuống sàn. Ấy thế mà mười lần th́ đến chín, mẹ nó chỉ ch́a cho nó bàn tay không. Người đàn bà, nghĩ đến cái bộ mặt tiu nghỉu của con lúc nào, rỏ nước mắt ra lúc ấy. Trông thương đứt ruột. Nhưng biết làm sao được? Bà đă dành quà của nó, chỉ một đồng trinh là đủ. Nhưng không thể đong một hào chín xu rưỡi gạo. Mà cái ngữ tiêu trong nhà thị, mỗi ngày không thể không quá hai đồng hào. Vậy có thương con th́ để bụng. C̣n cái sự mua quà thật khó ḷng thay! Nhưng thời tiết có ảnh hưởng đến người ta rất lạ lùng! Hôm nay người mẹ đáng thương kia thấy dễ chịu trong người. Khí nóng nặng nề của mùa hạ đă tan rồi. Cái rét sắc như dao của mùa đông chưa tới. Trời xanh ngắt. Nắng êm êm. Gió phơi phới trên da, cho người ta cái cảm giác nhẹ nhơm sau khi tắm. Tạo vật hiền ḥa lắm. Tạo vật không đè nén và dọa nạt. Người ta tin tưởng vào đời hơn. Người mẹ nghĩ rằng: mát mẻ thế này th́ làm việc là một tṛ chơi. Rồi thị lại nghĩ rằng: nếu mía lách đem đi chợ mà không có người mua th́ chẳng ai đem đến chợ. Ấy thế là thị đành liều bỏ ra xu rưỡi và chọn lấy bốn cây vừa ngon vừa dài. Chọn xong, thị cũng thấy tiếc tiền. Và trên đường về, thị c̣n luẩn quẩn
nghĩ đến xu rưỡi măi. Nhưng thị lại nghĩ đến thằng cu Con, đến lúc nó sẽ bíu chặt lấy mấy cây mía lách mà cười nấc lên. Vậy th́ thị cũng chẳng nên tiếc nữa. Có mất đâu mà tiếc? Con thị nó sẽ ăn vào miệng.
Về đến nhà, thị cảm động quá, hơi run. Môi thị tự nhiên mỉm cười. Nhưng chẳng có đứa nào reo. Chẳng đứa nào trông thấy mẹ. Chúng nó đi đâu cả? Thị vừa gọi vừa hốt hoảng chạy ra ngoài bờ ao. À, hú vía…chúng nó đây cả rồi. Nhưng làm ǵ mà dao, mà thớt bừa bộn thế?
Thị hơi sửng sốt v́ bố chúng nó đang thả một con chó thui xuống nước và cầm một cái búi rơm ḱ cọ. Sao lại có sự long trọng ấy? Thị đă toan hỏi nhưng lại nín v́ lại có cả mấy người anh em bạn chồng. À, phải rồi..có lẽ hôm nay là ngày giỗ ông nào, bà nào đây. Thị ngây mặt ra, cố nhớ…Giỗ chạp ǵ hôm nay? Lửa giận chợt bốc lên ngùn ngụt. Thị thâm tím mặt. Thị biết chẳng phải giỗ chạp ǵ cả. Và có giỗ chạp th́ cũng chẳng cần giết chó. Xưa nay có bao giờ phải giết chó mới làm giỗ được? Nhà nghèo, chỉ bát cơm, bát canh, thượng số vài ba hào chỉ là đủ lắm. Gọi là có nhớ đến ông bà tiên tổ cho khỏi tội. Làm ǵ mà phải linh đ́nh thế? Khốn nạn! Khốn nạn cho thị lắm! Cái số thị chẳng ra ǵ nên mới vớ phải một thằng chồng không biết lo, biết nghĩ, chỉ thích ăn, thích uống. Con chó to bằng ấy, lúc này bán đâu không nổi ba đồng bạc? Cả nhà ăn gạo hàng nửa tháng. Ấy thế mà cái môi nó vừa máy lên một cái, nó đă phải đè ra mà giết ngay. Ăn hoang, phá hoại. Ăn uống thế, có khác ǵ ăn thịt con không, hả trời? Thị nghẹn ngào cả cổ. Thị muốn gào thật lớn. Nhưng c̣n vướng mấy người bạn đấy. Thôi cũng đành cắn răng chạy về nhà b́nh bịch. Thị quăng thị xuống cái phản gỗ sung đến phịch. Chao ôi là chán nản, thị thấy một nỗi chán nản rời ră xâm lấn người…
Một lúc thật lâu, anh chồng về. Anh vừa lau tay vào vạt áo, vừa tươi cười hỏi:
Nhà c̣n gạo không?
Làm ǵ mà c̣n gạo!
Thế th́ làm sao được?
Muốn làm sao th́ làm!
Anh bẽ mặt lắm. Giá phải lúc khác th́ anh đă cho cái tát. Nhưng lúc này làm thế có khác ǵ đuổi bạn. Vả lại chị vợ đang tức tối. Đánh thị, chắc thị sẽ gào lên đến bảy làng nghe thấy. C̣n ra quái ǵ! Anh cũng đành cười gượng mà nịnh nọt cho xong chuyện….
Bu mày chịu khó đi đong chịu vậy?
Tôi không rỗi!
Hắn đă lộn tiết lên rồi, không c̣n nhịn được. Mắt hắn trợn lên. Hắn gườm gườm nh́n vợ một giây, rồi hục hặc:
– Cái giống nhà mày khó bảo!
Mắt người vợ đă rân rấn nước. Hắn biết là hắn thắng. Chỉ cần khéo léo hơn một chút. Hắn lại xoay ra đấu dịu:
Cái thứ người đâu mà ngang như cua vậy! Phải biết: tao muốn mất tiền làm ǵ chứ? Nhưng chết cái ăn của người ta măi, chẳng lẽ không mời lại người ta một bữa th́ cái mặt ḿnh c̣n ra mặt ǵ? Nhân tiện con chó nó ăn phải bả hay sao chẳng biết, sáng hôm nay cứ rú lên rồi giăy chết…
À, ra thế…thị hơi nguôi ḷng một chút. Thật ra th́ thị biết không nguôi, không được. Nó cục như chó vậy. Ương với nó, nó thượng cẳng chân, hạ cẳng tay là thường. Thiệt thân, mà kết cục cũng vẫn phải đủ gạo cho nó thổi. Thị đứng lên, vừa nguưt hắn vừa lạu bạu:
– Đong mấy hào?
Thế là hắn lại đổi mặt ra tươi cười:
Th́ bu mày liệu đấy. Có ba người khách với tôi là bốn. Với lại mẹ con nhà mày nữa.
Mẹ con chúng tôi th́ nhịn. Đong chịu chỉ có thể đong đến năm hào là hết đất. Ai bán cho ḿnh hơn?
Ừ th́ đong năm hào. Với lại bảo con mẹ Xuyên bán chịu cho tao chai rượu nữa. Mà cầm cái chai nước mắm đi, mua chịu cho tao một hào.
Bao nhiêu là thứ! Thị rên lên như một người mất cướp. Nhưng nó đă muốn chết th́ mặc nó. Thị cứ mua cho nó. Rồi bán ǵ đi mà trả nợ th́ cứ bán. C̣n th́ ăn, hết th́ nhịn. Bố ăn lắm th́ con chết đói. Cùng lắm th́ bồng bế nhau đi ăn mày…Thị vừa thở dài vừa đi.
Bây giờ thị mọi thức đă xong rồi. Con chó hơi gầy. Nhưng gầy th́ cũng cũng tốt. Hai bát tiết canh đông lắm. Ấy là cái điềm lành báo rằng cuộc vui vẻ hoàn toàn. Những miếng thịt ngon thái tái hộn ngay vào hai cái bát chậu thật to cho khỏi lôi thôi. Vẽ vời đơm vào đĩa hẳn hoi th́ biết bằng nào đĩa cho nó xuể? Nồi xáo bốc hơi thơm lựng. Chẳng cần múc làm ǵ cho rếch bát. Sau khi đă hỏi qua ư khách, chủ nhà định bê cả nồi lên để lúc nào ăn cơm hay múc ra. Múc ngay vào những bát bây giờ c̣n đựng tái. Như vậy, tiện. Chỉ có hai cái bát mà đủ cả. Ăn hết rồi lại múc. Ăn thịt chứ có phải ăn bát đâu mà cần…hắn lảm nhảm bênh vực cho cái dự định của hắn như thế măi, tuy chẳng ai phản đối. Họ cũng thừa biết cả cửa nhà cơ nghiệp nhà hắn chỉ có hai cái bát chậu ấy thôi. Nhưng có ǵ. Miễn là được uống rượu sớm hơn một chút. Anh nào anh ấy đói ngấu. Mà cái mùi thịt chó bốc lên thơm vô cùng. Bao nhiêu là nước răng!
Chủ nhân, sau một cái liếm môi rất nhẹn, hất hàm hỏi khách:
Xong rồi chứ?
Xong!
Bưng mâm nhé?
Ừ, làm th́ làm!
Nào, bưng mâm!…
Hắn dang hai chân, khuỳnh hai cánh tay và thè lè cái lưỡi ra như một con chó vào mùa nắng. Trông
như hắn muốn vần một cái cối đá nhất chứ không phải để bưng một cái mâm bằng gỗ. Nhưng thật ra đó chỉ là một cử chỉ trịnh trọng và sung sướng. Bính Hựu giơ bàn tay trái lên làm trống khẩu, dùng ngón trỏ tay khi làm dùi ưỡn ngực ra, vừa gơ vừa kêu:
– Tung! Tung!… Tung!
Ấy là cái hiệu trống để cho phu nhắc kiệu lên vai. Chủ nhà ư tứ nâng cái mâm thịt chó lên ngang mặt….
– Tung! Tung!
Thế nghĩa là: Đi! Đi! Và chúng đi. Lũ trẻ, thấy người lớn cũng làm tṛ như chúng, thích chí cười sằng sặc. Chúng ào ào tuôn vào nhà trước, như đàn ruồi. Cu Nhỡ ngồi lên phản ngồi xếp bằng sẵn. Cu Con trèo không kịp, khóc ̣a lên. Nhưng người bố trợn mắt thật to và quát:
– Những thằng này hỗn! Chỗ chúng mày ngồi đấy à?
Cu Nhỡ cười như mếu, vội vàng tụt xuống. Cu Nhớn lấy thế làm khoái lắm. Nó vừa kêu lêu lêu em, vừa nhạo:
Xấu! Không ngồi đấy đi!…. Xấu! Không ngồi đấy đi!…
Nhưng nó cũng cụt hứng ngay. Bố quay lại quát nó:
C̣n mày nữa! Không xách thằng cu Con đi à? Đưa nhau xuống bếp, rồi ăn cơm.
Khi cả ba đứa trẻ đă lụt cụt chạy ra rồi, hắn mới đặt mâm xuống phản, nháy mắt và xếch môi lên để làm cái điệu bộ cười, rồi toang toang bảo như một kẻ cả vẫn đi ăn, đi họp:
Láo toét! Chỗ này là chỗ quan viên uống rượu. Có phải không, các cụ? Nhiêu Cừ bẹp mồm ra:
Bẩm cụ Bá dạy thế thật là chí lư.
Ồ! Có chăng th́ thế chứ!…. Vậy mời quan viên nào!
Ba ông khách ngồi. Chủ nhân chắp hai tay trước ngực rồi lại đưa tay phải lên đầu găi, lầm rầm như khấn ông vải về ăn cỗ:
Bẩm các cụ, chẳng mấy khi các cụ có ḷng chiếu cố đến chơi nhà chúng cháu…Gọi là có chén rượu nhạt, xin rước các cụ cứ thật thà đi cho.
Ờ!
Nghe tiếng “ờ” rất sang rung lên trong cái cổ họng của binh Hựu bắt chước giọng ông chánh Ngạc, cả bốn anh cùng cười. Chủ nhân rót rượu ra hai cái bát. Hai người uống chung một bát. Chúng bắt đầu ăn, uống, tranh nhau nói và cười rung cả mái nhà.
Người mẹ rất cơm cơi và bốn đứa con gày ốm quây quần với nhau trong xó bếp. Trong gia đ́nh này, năm mẹ con thường giống như một bọn dân hèn yếu cùng chung phận con sâu, cái kiến dưới cái ách một ông bạo chúa.
Thấy lũ con đứa nào cũng nhăn nhăn, nhó nhó, người mẹ thương đứt ruột. Thị biết rằng chúng đói. Khi người ta đă đói mà lại ngửi thấy mùi thịt chó th́ bụng càng đói thêm. Thế mà bữa rượu của người bố với ba ông khách cứ kéo dài ra măi. Nghĩ mà bực quá! Cái thể không chết được, chứ nếu giá được chết th́ thị chỉ thắt cổ mà chết đi cho rồi….Thị dỗ con:
– Cố mà nhịn lúc nữa, các con ạ! Đợi nhà trên ăn xong, c̣n thừa th́ ta ăn.
Rồi muốn cho chúng quên đi, thị xổ tóc ra cho chúng xúm vào bắt chấy. Úi chà! Nhiều chấy quá! Chỉ việc rẽ một đám tóc ra là đủ thấy bốn, năm con ḅ lổm ngổm. Cái Gái và cu Nhớn, cu Nhỡ thi nhau bắt. Chúng cho cu Con mấy con chấy kềnh làm trâu. Mới đầu cái tṛ chơi ấy cũng hay hay. Nhưng chỉ một lúc là chúng chán. Thằng cu Con ra hiệu đ́nh công trước. Nó lăn vào ḷng mẹ, oằn oại vừa hụ hị kêu:
– Đói!… Bu ơi! Đói!….
Tức khắc những đứa kia cũng nhớ ra rằng chúng đói. Chúng không bắt chấy cho mẹ nữa. Chúng thở dài. Chúng nuốt bọt nhem nhép. Chúng thừ mặt ra. Chúng nằm ẹp xuống đất và lật áo lên để khoe cái bụng. Bụng đứa nào cũng gần dính lưng.
Mắt thị rơm rớm nước. Cũng may tiếng người bố trên nhà gọi:
– Cái Gái đâu! Dẹp mâm đi, này!
Bốn đứa trẻ cùng nhỏm dậy. Mặt chúng đột nhiên tươi tỉnh lại. Gái “vâng” một tiếng thật to rồi chạy lên. Cu Nhớn, cu Nhỡ ngồi chồm chỗm đợi…Một lát sau, Gái bê mâm xuống. Nó cũng nâng lên ngang mặt như cha lúc năy. Các em nó đứng cả lên, chực đu lấy cái mâm. Nó càng nâng cao hơn, mồm thét:
Khoan! Khoan! Kẻo vỡ!.. Cu Nhớn thét:
Th́ bỏ xuống!
Gái vênh mặt lên trêu nó:
Không bỏ! Không cho chúng mày ăn.
Có sợ thành tật không?
Không cho ăn thật đấy.
Cu Nhỡ sốt ruột, khoặm mặt lại, vặc nhau với chị:
Làm tṛ măi! Có bỏ xuống đây không nào? Gái hạ nhanh mâm xuống đất, bảo:
Này, ăn đi!
Nó ngẩng mặt nh́n các em, cười the thé. Người mẹ xịu ngay mặt xuống. Trong mâm, chỉ c̣n bát không. Thằng cu Con khóc ̣a lên. Nó lăn ra, chân đạp như một người giăy chết, tay cào xé mẹ. Người mẹ đỏ mũi lên và mếu xệch đi, rưng rức khóc. Cái Gái và cu Nhớn, cu Nhỡ cùng khóc theo.
Cái điếu là một vật vô tri mà dường như cũng biết nhịn đời. Vốn dĩ xưa nay nó là một cái điếu rất tồi. Hút không kêu. Nó chỉ x́n xịt như tiếng một vật ǵ bị ẩm. Nghe chán lắm. Thế mà hôm nay, chẳng biết cao hứng thế nào, nó lại kêu. Những tiếng nổ tanh tách nảy lên trên không khí khô nỏ và trong veo của mùa thu như một chuỗi cười gịn. À, th́ ra cái điếu h́nh như cũng có hồn. Vào một buổi sáng mát mẻ như buổi sáng hôm nay, tự nhiên nó hết ươn ao, và thấy cần phải ầm ĩ th́ mới khoái. Người cũng vậy. Hắn thấy lúc này mà phải bó gối ngồi nhà th́ cái đời thật khổ. Ấy thế là hắn càu nhàu chửi tục. Hắn chửi những quân hàng bưởi không chịu đến mua cây bưởi đào nhà hắn để hắn có dăm đồng bạc tiêu. Năm đồng bạc….Mắt hắn sáng hẳn lên một chút. Chúng có vẻ vừa trông thấy con chó thiu béo căng và vàng óng treo lủng lẳng bên trên cái trơng hàng nhà mụ Tam. Nước dăi tứa ra đầy miệng hắn, một hơi rượu rất mong manh thoáng qua mũi hắn rồi vụt biến. Chà! Chà! Hôm nay mát trời lắm nhỉ? Rượu với thịt chó mà lại gặp khi trời mát th́ ngon biết chừng nào là ngon! Hắn nuốt nước dăi, ba lượt. Rồi hắn lại nhịt thuốc vào nơ điếu, châm đóm hút thêm điếu nữa. Cái điếu vẫn kêu tanh tách. Nhưng khói thuốc bây giờ sao nhạt thế! Khi đang hút th́ nó nhạt như nước lă, mà hút xong th́ lại hơi đắng miệng. Hắn nhổ bọt vào chân cột rồi vừa chép chép môi vừa hếch mặt nh́n lên nóc nhà. Rượu..thịt chó…rượu… thịt chó…óc hắn cứ luẩn quẩn nghĩ đến hai thứ ấy. Sắc vàng bóng của một cái mông chó thui nhầy nhẫy mỡ với sắc xanh nhạt của một chai Văn – điển đầy ăm ắp cứ lần lượt hiện ra. Ờ! Ờ! Mát trời thế này mà được uống rượu th́ tuyệt quá! Nhưng đào đâu ra tiền? Ấy thế là hắn lại chửi những quân hàng bưởi. Rồi nhân tiện, hắn chửi luôn vợ hắn: cái “con mèo mù” đà đẫn măi, bưởi chín đă gần muốn rụng mà vẫn chưa chịu rước người vào mua. Chửi chán, hắn tặc lưỡi một cái để bảo hắn rằng: không chửi nữa. Hắn quăng mạnh hai chân xuống đất để đứng lên và ra đi. Hắn đi cúi mặt, bước những bước mải mốt và cả quyết. Người ta tưởng như hắn đă định sẵn một nơi nào để đến. Nhưng không phải. Đến đầu ngơ, hắn tần ngần đứng lại. Bởi đến đầu ngơ hắn gặp một con đường hai ngả. Biết đi ngả dưới hay ngả trên? Đi ngả dưới tức là đến nhà con mẹ Vụ để gạ bán non cho nó mươi gốc chuối. Nhưng con mẹ Vụ sẽ nhớ ra rằng: đă có lần hắn bán cho thị mười gốc chuối lấy hai đồng bạc đi xóc đĩa rồi lại bán lại lần nữa cho người khác lấy ngót hai đồng bạc. Giá mỗi cây chuối cố sinh ra lấy hai buồng, th́ hắn không đến nỗi là con người lật lọng đâu. Nhưng cái giống chuối, mỗi cây chỉ sinh được một buồng. Vậy th́ hắn đích thực là một con người hay lật lọng.
Chậc! Ừ th́ hắn là người lật lọng, như vậy th́ đă sao? Không sao cả. Bởi ai đă chửi hắn luôn ba hôm mới biết rằng chửi hắn vô ích thật. Chửi hắn th́ mỏi miệng. Nhưng nên buộc chỉ cổ tay để nhớ cho thật kỹ: từ giờ đừng bao giờ dại dột tham lợi mà mua chuối non cho hắn một lần thứ hai. Con mẹ Vụ sẽ không mua chuối non cho hắn một lần thứ hai. Không những thế. Rất có thể, nó sẽ xỉa xói và mắng vào mặt hắn cho đến nhục. Vậy th́ cái ngả dưới rành rành là bất lợi. Hắn quay mặt về ngả trên. Thế nghĩa là cứ đến thẳng hàng thịt chó nhà mụ Tam. Nhưng mụ Tam vốn không ưa bán chịu. Mà hắn th́ lại đă chịu của mụ luôn ba bữa, chưa đào đâu ra tiền trả. Cái mặt mụ chắc là sẽ không được tươi tỉnh lắm. Mụ sẽ vác nó lên. Mụ sẽ nh́n cái tổ chim vô h́nh trên lưng chừng một cây tre ở trước cửa hàng nhà mụ, chứ không thèm nh́n hắn. Nếu hắn cố lài nhài lắm, th́ mụ sẽ hướng đôi môi lên phía trời xanh mà bảo hắn: trả nợ cũ đi đă rồi hăy ăn. Như vậy th́ cũng nhục. Hắn dùng dằng không nỡ bước. Trong khi ấy th́ nước dăi từ từ dâng lên miệng hắn. Rượu…thịt chó!… Rượu…thịt chó!..Trước mắt hắn lập ḷe hai sắc: vàng bóng và xanh nhợt. Hắn nuốt dăi kêu ừng ực. Rồi hắn tặc lưỡi một cái để ra hiệu cho hắn đừng do dự nữa. Việc ǵ mà do dự? Thịt chó của mụ Tam để bán, chứ không phải để cho ôi thối. C̣n hắn muốn ăn th́ phải mua. Không có tiền th́ mua chịu. Trời sinh ra thế. Dẫu rằng mụ Tam không ưa bán chịu th́ hắn cũng đă chịu luôn được ba bữa. Hắn bước nhanh nhẹn và vui vẻ. Y như một ông phó mới đi đến một đám mời ăn khao.
Nhưng gần đến hàng nhà mụ Tam, hắn nghe tiếng mụ Tam the thé. Đích là mụ vừa xoắn được một kẻ ăn hàng chịu mất mặt mũi, bây giờ mới thấy. Đen đủi thực. Hắn tần ngần đứng lại. Để nghe ngóng xem sao đă! Chà cái con mụ la sát này thật là chua ngoa. Nó bảo người kia: ăn mà không muốn trả th́ ăn này, ăn nọ cho con nó. Miếng ăn là miếng nhục. Thế này th́ khó ḷng mà nuốt cho trôi được. Hắn thở dài một tiếng quay trở về…Bây giờ th́ những bước đi thẫn thờ hơn. Hắn thấy người mỏi mệt, chân tay rời ră. Đúng là một anh nghiện đến bữa chưa được hút, thỉnh thoảng hắn lại đưa tay che miệng ngáp thật to, như một con trâu nghé ngọ, nước mắt ứa ra ̣ng ọng. Khỏi một rặng tre cao, đến cánh đồng, nắng bừng lên. Nắng mùa thu d́u dịu. Trời th́ đẹp, cánh đồng lúa mởn tươi, ru gờn gợn như một làn da quen ủ kín, đột nhiên phơi ra gió lạnh. Phong cảnh quyến rũ như một nhan sắc hoàn toàn nảy nở. Chao ôi! Giá hắn không bận nghĩ đến rượu và thịt chó! Giá hắn không khổ sở v́ một cái dạ dày ưa đ̣i hỏi th́ hắn đă sung sướng lắm. Nhưng hắn lại thèm rượu và thịt chó mà lại không được uống rượu, ăn thịt chó. Bởi vậy hắn cho là đời thật đáng buồn. Kiếp người nản lắm. Trời th́ cay nghiệt như một bà già thiếu ăn ngay từ lúc c̣n thơ. Mà cái nắng hanh hao của mùa thu vô cùng khó chịu. Đầu hắn nghoẹo xuống vai. Đôi mắt hắn lim dim. Hắn có vẻ vừa đi vừa ngủ. Hắn đă gần ngủ thật th́ một việc bỗng làm hắn đột nhiên tỉnh người.
Ấy là lúc hắn ḷ ḍ về đến sân. Hắn đang đi bỗng giật ḿnh. Một con chó đang thiu thiu trong một bụi dong ở đầu sân nhảy choàng ra. Một tí nữa th́ nó đớp vào chân hắn, hắn nhẩy cẫng lên một cái. Và hắn sực nhớ ra rằng: nhà hắn có một con chó vện, con chó vện ấy hay trông gà hóa cuốc, nên lắm khi chực đớp cả chân người nhà. Đó là một cái tật không thể tha thứ được. Bởi không ai nuôi chó để nó cắn què chân bao giờ. Ờ, mà lại c̣n điều này nữa: nuôi mèo hay nuôi chó th́ cũng phải tùy gia cảnh; nhà giàu nuôi là phải, bởi nhà giàu sợ trộm mà lại nhiều cơm hớt; c̣n nghèo rớt mùng tơi như nhà hắn, nuôi làm ǵ? Giá thử nhà c̣n trẻ nhỏ, th́ nuôi chó cũng c̣n được việc. Nhưng nhà không c̣n trẻ nhỏ. Thằng cu con đă lên ba. Nó đă có thể ra vườn được. Hạt gạo năm nay khó chuốc như hạt ngọc. Đến bữa ăn phải tính đầu để chia cơm. Cứ t́nh h́nh ấy th́ phải dở đời lắm lắm mới nuôi một con chó để chẳng có việc ǵ cho nó làm…Thế là đủ lắm. Hắn sung sướng v́ đă nghĩ ra điều ấy. Hắn gật đầu luôn mấy cái. Rồi hắn đưa mắt nh́n trộm con chó vện. Con chó vện đă lại nằm thiu thiu bên một gốc chuối. Quả thật, nó đă đến ngày tận số. Hắn đi t́m cái thúng. Hắn rón rén đi ṿng lại phía đằng sau đuôi con chó…ạp! Con chó giật ḿnh đến thót. Nỗi nguy chụp xuống. Nọ bị thu gọn trong cái thúng, không c̣n chỗ mà giăy giụa. Trong khi ấy, thằng người kêu rối rít:
– Chúng mày ơi! Chúng mày ơi! Tao úp được con chó rồi.
Lũ trẻ con đang nghịch đất, quăng cả những cái bẹ mèo chuối đi, xô đẩy nhau ngă kêu chí chóe, và vừa chạy về vừa reo lên:
Chúng mày ơi! Chúng mày ơi! Thầy úp được con chó rồi!… A ha! Người cha bảo:
Chúng mày xúm lại cả đây, đè chặt lấy. Đè thật chặt.
Con Gái, và cu Nhớn, cu Nhỡ, cu Con xúm lại; đứa t́ tay, đứa t́ chân, đứa ngồi cả lên trôn thúng.
Người bố đi t́m gậy để ngáng lên cổ chó mà nhận xuống. Lũ trẻ bắt đầu bàn tán:
Thầy giết chó, nhỉ?
Ừ, thầy giết chó để làm thịt chén.
Thích nhỉ, cu Con nhỉ?
Thầy cho cả chúng ta ăn thịt chó nhỉ?
Tao cũng ăn thịt chó.
Ừ, thầy cho cả mày, cả tao.
Cả chị Gái…
Chúng mày có im cả không, chó ra bây giờ th́ mất ăn.
*****
Người đàn bà ở chợ về. Thị tủm tỉm cười. Thị cười v́ nghĩ đến đàn con. Hôm nay, chẳng biết cao hứng thế nào, thị đă mua cho chúng những bốn cây mía lách. Những ba trinh kia đấy, như thế kể đă là nhiều lắm. Cả đội hàng của thị đem đi buổi sáng, bán được vừa sáu xu. V́ đâu lại có sự hoang phí ấy? Có lẽ bởi hôm nay trời mát. Có lẽ bởi thị thương hại thằng cu Con. Mỗi lần mẹ về chợ, cứ nghe tiếng các anh reo là thằng cu Con lại thét lên. H́nh như nó sợ các anh chạy ra trước nó. Có khi nó khóc. Có khi mải mốt quá, nó ngă lộn tùng phèo từ trên hè xuống sàn. Ấy thế mà mười lần th́ đến chín, mẹ nó chỉ ch́a cho nó bàn tay không. Người đàn bà, nghĩ đến cái bộ mặt tiu nghỉu của con lúc nào, rỏ nước mắt ra lúc ấy. Trông thương đứt ruột. Nhưng biết làm sao được? Bà đă dành quà của nó, chỉ một đồng trinh là đủ. Nhưng không thể đong một hào chín xu rưỡi gạo. Mà cái ngữ tiêu trong nhà thị, mỗi ngày không thể không quá hai đồng hào. Vậy có thương con th́ để bụng. C̣n cái sự mua quà thật khó ḷng thay! Nhưng thời tiết có ảnh hưởng đến người ta rất lạ lùng! Hôm nay người mẹ đáng thương kia thấy dễ chịu trong người. Khí nóng nặng nề của mùa hạ đă tan rồi. Cái rét sắc như dao của mùa đông chưa tới. Trời xanh ngắt. Nắng êm êm. Gió phơi phới trên da, cho người ta cái cảm giác nhẹ nhơm sau khi tắm. Tạo vật hiền ḥa lắm. Tạo vật không đè nén và dọa nạt. Người ta tin tưởng vào đời hơn. Người mẹ nghĩ rằng: mát mẻ thế này th́ làm việc là một tṛ chơi. Rồi thị lại nghĩ rằng: nếu mía lách đem đi chợ mà không có người mua th́ chẳng ai đem đến chợ. Ấy thế là thị đành liều bỏ ra xu rưỡi và chọn lấy bốn cây vừa ngon vừa dài. Chọn xong, thị cũng thấy tiếc tiền. Và trên đường về, thị c̣n luẩn quẩn
nghĩ đến xu rưỡi măi. Nhưng thị lại nghĩ đến thằng cu Con, đến lúc nó sẽ bíu chặt lấy mấy cây mía lách mà cười nấc lên. Vậy th́ thị cũng chẳng nên tiếc nữa. Có mất đâu mà tiếc? Con thị nó sẽ ăn vào miệng.
Về đến nhà, thị cảm động quá, hơi run. Môi thị tự nhiên mỉm cười. Nhưng chẳng có đứa nào reo. Chẳng đứa nào trông thấy mẹ. Chúng nó đi đâu cả? Thị vừa gọi vừa hốt hoảng chạy ra ngoài bờ ao. À, hú vía…chúng nó đây cả rồi. Nhưng làm ǵ mà dao, mà thớt bừa bộn thế?
Thị hơi sửng sốt v́ bố chúng nó đang thả một con chó thui xuống nước và cầm một cái búi rơm ḱ cọ. Sao lại có sự long trọng ấy? Thị đă toan hỏi nhưng lại nín v́ lại có cả mấy người anh em bạn chồng. À, phải rồi..có lẽ hôm nay là ngày giỗ ông nào, bà nào đây. Thị ngây mặt ra, cố nhớ…Giỗ chạp ǵ hôm nay? Lửa giận chợt bốc lên ngùn ngụt. Thị thâm tím mặt. Thị biết chẳng phải giỗ chạp ǵ cả. Và có giỗ chạp th́ cũng chẳng cần giết chó. Xưa nay có bao giờ phải giết chó mới làm giỗ được? Nhà nghèo, chỉ bát cơm, bát canh, thượng số vài ba hào chỉ là đủ lắm. Gọi là có nhớ đến ông bà tiên tổ cho khỏi tội. Làm ǵ mà phải linh đ́nh thế? Khốn nạn! Khốn nạn cho thị lắm! Cái số thị chẳng ra ǵ nên mới vớ phải một thằng chồng không biết lo, biết nghĩ, chỉ thích ăn, thích uống. Con chó to bằng ấy, lúc này bán đâu không nổi ba đồng bạc? Cả nhà ăn gạo hàng nửa tháng. Ấy thế mà cái môi nó vừa máy lên một cái, nó đă phải đè ra mà giết ngay. Ăn hoang, phá hoại. Ăn uống thế, có khác ǵ ăn thịt con không, hả trời? Thị nghẹn ngào cả cổ. Thị muốn gào thật lớn. Nhưng c̣n vướng mấy người bạn đấy. Thôi cũng đành cắn răng chạy về nhà b́nh bịch. Thị quăng thị xuống cái phản gỗ sung đến phịch. Chao ôi là chán nản, thị thấy một nỗi chán nản rời ră xâm lấn người…
Một lúc thật lâu, anh chồng về. Anh vừa lau tay vào vạt áo, vừa tươi cười hỏi:
Nhà c̣n gạo không?
Làm ǵ mà c̣n gạo!
Thế th́ làm sao được?
Muốn làm sao th́ làm!
Anh bẽ mặt lắm. Giá phải lúc khác th́ anh đă cho cái tát. Nhưng lúc này làm thế có khác ǵ đuổi bạn. Vả lại chị vợ đang tức tối. Đánh thị, chắc thị sẽ gào lên đến bảy làng nghe thấy. C̣n ra quái ǵ! Anh cũng đành cười gượng mà nịnh nọt cho xong chuyện….
Bu mày chịu khó đi đong chịu vậy?
Tôi không rỗi!
Hắn đă lộn tiết lên rồi, không c̣n nhịn được. Mắt hắn trợn lên. Hắn gườm gườm nh́n vợ một giây, rồi hục hặc:
– Cái giống nhà mày khó bảo!
Mắt người vợ đă rân rấn nước. Hắn biết là hắn thắng. Chỉ cần khéo léo hơn một chút. Hắn lại xoay ra đấu dịu:
Cái thứ người đâu mà ngang như cua vậy! Phải biết: tao muốn mất tiền làm ǵ chứ? Nhưng chết cái ăn của người ta măi, chẳng lẽ không mời lại người ta một bữa th́ cái mặt ḿnh c̣n ra mặt ǵ? Nhân tiện con chó nó ăn phải bả hay sao chẳng biết, sáng hôm nay cứ rú lên rồi giăy chết…
À, ra thế…thị hơi nguôi ḷng một chút. Thật ra th́ thị biết không nguôi, không được. Nó cục như chó vậy. Ương với nó, nó thượng cẳng chân, hạ cẳng tay là thường. Thiệt thân, mà kết cục cũng vẫn phải đủ gạo cho nó thổi. Thị đứng lên, vừa nguưt hắn vừa lạu bạu:
– Đong mấy hào?
Thế là hắn lại đổi mặt ra tươi cười:
Th́ bu mày liệu đấy. Có ba người khách với tôi là bốn. Với lại mẹ con nhà mày nữa.
Mẹ con chúng tôi th́ nhịn. Đong chịu chỉ có thể đong đến năm hào là hết đất. Ai bán cho ḿnh hơn?
Ừ th́ đong năm hào. Với lại bảo con mẹ Xuyên bán chịu cho tao chai rượu nữa. Mà cầm cái chai nước mắm đi, mua chịu cho tao một hào.
Bao nhiêu là thứ! Thị rên lên như một người mất cướp. Nhưng nó đă muốn chết th́ mặc nó. Thị cứ mua cho nó. Rồi bán ǵ đi mà trả nợ th́ cứ bán. C̣n th́ ăn, hết th́ nhịn. Bố ăn lắm th́ con chết đói. Cùng lắm th́ bồng bế nhau đi ăn mày…Thị vừa thở dài vừa đi.
Bây giờ thị mọi thức đă xong rồi. Con chó hơi gầy. Nhưng gầy th́ cũng cũng tốt. Hai bát tiết canh đông lắm. Ấy là cái điềm lành báo rằng cuộc vui vẻ hoàn toàn. Những miếng thịt ngon thái tái hộn ngay vào hai cái bát chậu thật to cho khỏi lôi thôi. Vẽ vời đơm vào đĩa hẳn hoi th́ biết bằng nào đĩa cho nó xuể? Nồi xáo bốc hơi thơm lựng. Chẳng cần múc làm ǵ cho rếch bát. Sau khi đă hỏi qua ư khách, chủ nhà định bê cả nồi lên để lúc nào ăn cơm hay múc ra. Múc ngay vào những bát bây giờ c̣n đựng tái. Như vậy, tiện. Chỉ có hai cái bát mà đủ cả. Ăn hết rồi lại múc. Ăn thịt chứ có phải ăn bát đâu mà cần…hắn lảm nhảm bênh vực cho cái dự định của hắn như thế măi, tuy chẳng ai phản đối. Họ cũng thừa biết cả cửa nhà cơ nghiệp nhà hắn chỉ có hai cái bát chậu ấy thôi. Nhưng có ǵ. Miễn là được uống rượu sớm hơn một chút. Anh nào anh ấy đói ngấu. Mà cái mùi thịt chó bốc lên thơm vô cùng. Bao nhiêu là nước răng!
Chủ nhân, sau một cái liếm môi rất nhẹn, hất hàm hỏi khách:
Xong rồi chứ?
Xong!
Bưng mâm nhé?
Ừ, làm th́ làm!
Nào, bưng mâm!…
Hắn dang hai chân, khuỳnh hai cánh tay và thè lè cái lưỡi ra như một con chó vào mùa nắng. Trông
như hắn muốn vần một cái cối đá nhất chứ không phải để bưng một cái mâm bằng gỗ. Nhưng thật ra đó chỉ là một cử chỉ trịnh trọng và sung sướng. Bính Hựu giơ bàn tay trái lên làm trống khẩu, dùng ngón trỏ tay khi làm dùi ưỡn ngực ra, vừa gơ vừa kêu:
– Tung! Tung!… Tung!
Ấy là cái hiệu trống để cho phu nhắc kiệu lên vai. Chủ nhà ư tứ nâng cái mâm thịt chó lên ngang mặt….
– Tung! Tung!
Thế nghĩa là: Đi! Đi! Và chúng đi. Lũ trẻ, thấy người lớn cũng làm tṛ như chúng, thích chí cười sằng sặc. Chúng ào ào tuôn vào nhà trước, như đàn ruồi. Cu Nhỡ ngồi lên phản ngồi xếp bằng sẵn. Cu Con trèo không kịp, khóc ̣a lên. Nhưng người bố trợn mắt thật to và quát:
– Những thằng này hỗn! Chỗ chúng mày ngồi đấy à?
Cu Nhỡ cười như mếu, vội vàng tụt xuống. Cu Nhớn lấy thế làm khoái lắm. Nó vừa kêu lêu lêu em, vừa nhạo:
Xấu! Không ngồi đấy đi!…. Xấu! Không ngồi đấy đi!…
Nhưng nó cũng cụt hứng ngay. Bố quay lại quát nó:
C̣n mày nữa! Không xách thằng cu Con đi à? Đưa nhau xuống bếp, rồi ăn cơm.
Khi cả ba đứa trẻ đă lụt cụt chạy ra rồi, hắn mới đặt mâm xuống phản, nháy mắt và xếch môi lên để làm cái điệu bộ cười, rồi toang toang bảo như một kẻ cả vẫn đi ăn, đi họp:
Láo toét! Chỗ này là chỗ quan viên uống rượu. Có phải không, các cụ? Nhiêu Cừ bẹp mồm ra:
Bẩm cụ Bá dạy thế thật là chí lư.
Ồ! Có chăng th́ thế chứ!…. Vậy mời quan viên nào!
Ba ông khách ngồi. Chủ nhân chắp hai tay trước ngực rồi lại đưa tay phải lên đầu găi, lầm rầm như khấn ông vải về ăn cỗ:
Bẩm các cụ, chẳng mấy khi các cụ có ḷng chiếu cố đến chơi nhà chúng cháu…Gọi là có chén rượu nhạt, xin rước các cụ cứ thật thà đi cho.
Ờ!
Nghe tiếng “ờ” rất sang rung lên trong cái cổ họng của binh Hựu bắt chước giọng ông chánh Ngạc, cả bốn anh cùng cười. Chủ nhân rót rượu ra hai cái bát. Hai người uống chung một bát. Chúng bắt đầu ăn, uống, tranh nhau nói và cười rung cả mái nhà.
Người mẹ rất cơm cơi và bốn đứa con gày ốm quây quần với nhau trong xó bếp. Trong gia đ́nh này, năm mẹ con thường giống như một bọn dân hèn yếu cùng chung phận con sâu, cái kiến dưới cái ách một ông bạo chúa.
Thấy lũ con đứa nào cũng nhăn nhăn, nhó nhó, người mẹ thương đứt ruột. Thị biết rằng chúng đói. Khi người ta đă đói mà lại ngửi thấy mùi thịt chó th́ bụng càng đói thêm. Thế mà bữa rượu của người bố với ba ông khách cứ kéo dài ra măi. Nghĩ mà bực quá! Cái thể không chết được, chứ nếu giá được chết th́ thị chỉ thắt cổ mà chết đi cho rồi….Thị dỗ con:
– Cố mà nhịn lúc nữa, các con ạ! Đợi nhà trên ăn xong, c̣n thừa th́ ta ăn.
Rồi muốn cho chúng quên đi, thị xổ tóc ra cho chúng xúm vào bắt chấy. Úi chà! Nhiều chấy quá! Chỉ việc rẽ một đám tóc ra là đủ thấy bốn, năm con ḅ lổm ngổm. Cái Gái và cu Nhớn, cu Nhỡ thi nhau bắt. Chúng cho cu Con mấy con chấy kềnh làm trâu. Mới đầu cái tṛ chơi ấy cũng hay hay. Nhưng chỉ một lúc là chúng chán. Thằng cu Con ra hiệu đ́nh công trước. Nó lăn vào ḷng mẹ, oằn oại vừa hụ hị kêu:
– Đói!… Bu ơi! Đói!….
Tức khắc những đứa kia cũng nhớ ra rằng chúng đói. Chúng không bắt chấy cho mẹ nữa. Chúng thở dài. Chúng nuốt bọt nhem nhép. Chúng thừ mặt ra. Chúng nằm ẹp xuống đất và lật áo lên để khoe cái bụng. Bụng đứa nào cũng gần dính lưng.
Mắt thị rơm rớm nước. Cũng may tiếng người bố trên nhà gọi:
– Cái Gái đâu! Dẹp mâm đi, này!
Bốn đứa trẻ cùng nhỏm dậy. Mặt chúng đột nhiên tươi tỉnh lại. Gái “vâng” một tiếng thật to rồi chạy lên. Cu Nhớn, cu Nhỡ ngồi chồm chỗm đợi…Một lát sau, Gái bê mâm xuống. Nó cũng nâng lên ngang mặt như cha lúc năy. Các em nó đứng cả lên, chực đu lấy cái mâm. Nó càng nâng cao hơn, mồm thét:
Khoan! Khoan! Kẻo vỡ!.. Cu Nhớn thét:
Th́ bỏ xuống!
Gái vênh mặt lên trêu nó:
Không bỏ! Không cho chúng mày ăn.
Có sợ thành tật không?
Không cho ăn thật đấy.
Cu Nhỡ sốt ruột, khoặm mặt lại, vặc nhau với chị:
Làm tṛ măi! Có bỏ xuống đây không nào? Gái hạ nhanh mâm xuống đất, bảo:
Này, ăn đi!
Nó ngẩng mặt nh́n các em, cười the thé. Người mẹ xịu ngay mặt xuống. Trong mâm, chỉ c̣n bát không. Thằng cu Con khóc ̣a lên. Nó lăn ra, chân đạp như một người giăy chết, tay cào xé mẹ. Người mẹ đỏ mũi lên và mếu xệch đi, rưng rức khóc. Cái Gái và cu Nhớn, cu Nhỡ cùng khóc theo.