BigBoy
17-01-2021, 06:25
Hôm ấy mới chín giờ sáng nhưng những cái loa phóng thanh trên các con đường ở xă đă phát trên chục lần cái tin: “Đề nghị nhân dân trong toàn xă tạm dừng đóng tiền thu gom rác cho thầu rác Mai Thị Xuyên”.
Ái chà chà… vụ này lớn à. Có chuyện chi vậy ḱa? Xin quư quan anh, quư ngài hưu trí và mấy ông con thất nghiệp ghé cà phê cóc Năm Lựu Đạn đấu cho ra cái sự đời.
https://vanhocsaigon.com/wp-content/uploads/2019/12/Nguyen-Tri-vhsg-2a.jpgNhà văn Nguyễn Trí
Quán của Năm Lựu Đạn là nơi thiên hạ đến để nói láo mà chơi, nghe láo chơi. Bà vợ có ông chồng mê gái cà phê ôm, ông cha có đứa con nghiện hút, đến con ông đó bà kia phụ bán quán karaoke cao cấp, được bày ra để cùng nhau thở dài. Thở ra lời rằng:
– Bán quán bà cha nó chớ quán. Bán thân th́ có.
– Kệ người ta.
Một người lắng tai nghe loa:
– Không đóng tiền thu gom rác cho mẹ Xuyên. Vụ ǵ nữa đây?
– Không đóng là phải lắm – già tên Mao lên tiếng – Tôi là tôi ghét bà này. Trong khi mọi người trong khu dân cư chỉ đóng ba mươi ngh́n một tháng, c̣n tôi bà ấy đ̣i thu một trăm tám.
– Tại ông bán quán phở. Rác nhiều th́ vậy thôi. Có chi đâu mà ghét người ta.
– Đồng ư là nhiều, nhưng giỏi lắm gấp ba hộ khác chớ bi nhiêu. Một trăm là được rồi. Đằng này thắt họng quá.
– Thôi cha nội. Một ngày bán cả trăm tô. Biết bao nhiêu là rác rưởi mà bo siết làm chi. Ông không thấy mấy thằng bốc rác khổ và bẩn thỉu như… như… như ǵ nhỉ? Tôi nói thật… con giun c̣n sạch sẽ hơn.
Năm Lựu Đạn xen chuyện:
– Tao theo phe mày đó Đức Đen. Mấy thằng bốc rác là đáng thương nhứt trần ai khoai củ này.
– Ngó vậy chứ rác thơm lắm đó ông Năm – già Mao nói.
– Thơm với tho… bay không biết rằng…
Rằng… phải trong chăn mới biết chăn có rận. Chỉ cần một xe rác chạy ngang là dân t́nh đă chun mũi v́ cái mùi chua ḷm của nó. Cái mùi này nhiều tiểu thơ khuê các, cả công tử con nhà sẽ ói ra mật xanh nếu t́nh cờ đứng hơi lâu bên xe rác. Bị kẹt bởi đèn đỏ chẳng hạn. Nhưng đó chỉ là thoáng qua. Làm phu bốc rác, ở những địa bàn b́nh thường tương đối, c̣n sâu và xa th́ lắm nỗi đoạn trường. Rác rưởi của cơm thừa canh cặn, cả chó mèo, chuột chết được cho vào túi ni lông rồi vất vô thùng chứa. Hơi nóng sẽ khiến vi sinh vật phát sinh. Bốc một túi rác vất lên xe là ti tỉ gịi bọ bu trên áo quần và thân thể phu phen. Trong một thùng chứa th́ cả hàng trăm túi như vậy. Đó là những thùng rác thường, c̣n những thùng rác ở những nhà nghỉ b́nh dân mới thật là kinh rợn. Ai cũng biết nhà nghỉ loại này là nơi trai gái thuê theo giờ. Túi ni lông ở đây chứa toàn “OK” đă qua sử dụng. Nhưng những thứ cực kỳ bẩn thỉu và hôi hám ấy chả có chi đáng kể so với…
– Với ǵ vậy chú Năm?
– Những khi xe bị trục trặc kỹ thuật hay đề pô rác quá tải không thể thu rác đúng kỳ hạn. Chỉ cần trễ hai ngày th́ rác không chua nữa mà thối. Nó thối như mùi phân bắc sống. Và nếu trễ chừng năm ngày th́ tụi mày biết nó có mùi ǵ không?
– Mùi ǵ chú?
– Mùi người chết để lâu không chôn.
– Kinh khủng khiếp vậy à? Sao chú biết?
– Trước tao có ông anh chết trận. Người ta gói xác vô túi ni lông. Má tao vào Chung sự nhận xác, thương con quá bà mở túi ra và cái mùi đó xộc vô mũi… thiệt mà nói, đến chết tao cũng không quên. Và…
Và – Năm Lựu Đạn trầm ngâm – với phu rác th́ chuyện xe hư, đề pô rác quá tải là chuyện thường.
– Bộ chú Năm từng làm nghề này hả?
– Ừ… hồi mới tù về. Tao…
– Tù? Ông làm ǵ mà dính tù?
– Cũng quậy quọ như tụi mày bây giờ, lỡ tay cho đối phương một cái chai vô đầu nên tù. Thân phận thằng tù về đời luôn luôn bị tha nhân nh́n với mắt bỉ khinh. Không ai thuê mướn nên tao phải đu đeo theo rác. Làm được một năm với biết bao buồn vui khổ hận, tao rành. Buồn nhứt là ǵ bay biết không?
– Dà… tiếp đi chú.
– Lúc đó tao chưa vợ con nên lâu lâu cũng gái gú quên sầu. Có những em vừa ngồi xuống tâm sự là từ chối tao ngay.
– Sao vậy chú?
– Họ ngửi ra cái mùi chua ḷm của rác. Cái mùi mà chính tụi mày cũng chun mũi chửi thề khi xe rác chạy ngang. Hiểu không? Nhưng không phải v́ vậy mà tao bỏ nghiệp này. Tao bỏ là v́ một nguyên nhân khác đau đớn hơn, bất nhẫn hơn.
– Ǵ dữ vậy chú?
– Ừ… dữ lắm. Hôm đó tao nhặt được một xác thai nhi…
– Úy… mẹ ơi…
Già tên Mao gật gật:
– Ông Năm à. Chuyện của ông đă mấy chục năm rồi. Ông không biết chứ phu rác bây giờ cũng “thơm” lắm. Ông biết lương họ một tháng bao nhiêu không? Cho ông đoán đó.
– Năm triệu – gă trai tên Đức Đen nói.
– Năm triệu mày làm không? Cho nói lại đó.
– Thua. Con thua rồi chú Mao.
– Mười lăm triệu đó con. Nghiệp bẩn thỉu mà rẻ ai thèm làm. Đúng không Năm Lựu Đạn? Để tôi nói cho bạn già nghe. Phải thấu đáo mới hiểu v́ sao hôm nay mấy cái loa ông ổng tạm dừng đóng phí rác cho mẹ Xuyên. Có một cuộc chiến xoay quanh vụ rác rưởi này đó bạn già. Rằng th́ là…
***
Ông có biết – già Mao tiếp tục – bà Xuyên làm rác bao nhiêu năm rồi không? Và để làm được và được làm không dễ đâu nghe. Thuở mà xứ này lèo tèo dăm ba cái nhà th́ rác được tống xuống sông suối và lô cao su. Với chiếc ba bánh đạp đời cũ, vợ chồng bà Xuyên lóc cóc thu gom để sống qua ngày.
Thoạt tiên chỉ dăm ba người trong xóm vắng nhờ vất hộ. Lâu ngày mà ra nghiệp. Rác nhiều khi thiên hạ đông lên từ tự nhiên đến cơ học. Đặc biệt khi những khu công nghiệp h́nh thành. Dân ăn nên làm ra th́ rác cũng nhiều hơn. Rác nhiều th́ bà Xuyên cũng khá lên. Và sự ghen ăn tức ở bắt đầu. V́ không thế không thần nên bà Xuyên bị triệt.
– Dữ vậy sao? – Năm Lựu Đạn hỏi.
– Khà khà khà… ông tuy từng trải sự đời nhưng vụ này th́ thua đi. Con đường có cái quán mà ông đang bán cà phê cóc này là ngắn nhất trong hai mươi con đường ở tái định cư. Ông biết có bao nhiêu căn trên đường này không?
Năm Lựu Đạn lẩm nhẩm một hồi rồi trả lời:
– Phía bên tao là hai mươi lăm căn.
– Vậy đối diện chừng đó nữa là năm mươi căn. Tôi bỏ đi chục căn. Tại sao bỏ hả? Bỏ bớt cho ông khỏi giựt ḿnh. Bốn mươi nhân ba chục ngàn cho một tháng th́ riêng con đường này bà Xuyến có một triệu hai trăm ngh́n. Hai mươi con đường trong khu ta th́ bao nhiêu hả già Năm? Hai mươi bốn triệu. Ta bỏ đi con số lẻ cho dễ tính ha. Hai mươi triệu. Ông thủng lỗ tai chưa?
Năm Lựu Đạn giựt con mắt luôn chứ giựt ḿnh th́ nghĩa lư chi. Riêng bọn trẻ th́ tṛn cả hai con mắt. Già Mao tiếp tục:
– Chỉ một tổ trong hai mươi hai tổ của ấp ḿnh đă vậy th́ mười ấp trong xă này là bao nhiêu? Để tôi làm sơ một phép tính cho ông và lũ trẻ tường tận.
Tất nhiên là phải loại trừ những hộ không tham gia rác. Họ sẵn sàng đem vất xuống sông, xuống suối hoặc lô cao su, thậm chí quăng luôn ra lộ. Rất nhiều ông nhậu một trận triệu bạc, nhiều bà thua lô đề ngày vài trăm là b́nh thường nhưng không đóng dù một xu tiền rác. Ta hăy bỏ đứt năm mươi phần trăm cho thành phần này dù kiểu sống thiếu văn minh không nhiều lắm. Bỏ chủ yếu cho ông khỏi giựt ḿnh. Vậy ta c̣n năm ấp, một ấp hai chục tổ, mỗi tổ hai chục triệu. Vậy một tháng bà Xuyên có bao nhiêu ông tính giùm cái chứ tôi thua rồi?
– Bà mẹ ơi… dữ vậy sao?
– Là đă trừ bớt trên năm mươi phần trăm rồi đó.
Bà Xuyên bây giờ đi xế hộp, nhà ba tấm nóc Thái và con cái đại học từ rác mà ra. Chủ cả ngon lành th́ tớ phải ngon cơm. Ba chiếc cải tiến chạy bằng máy dầu D22 hai lơ một tài. Mỗi tháng bà ấy chung tất cả cho mắc-xi-mum hết một nửa. Phu phen mười lăm nhân chín là trăm triệu. Thêm trăm nữa cho cái khoản các vị quyền chức tư riêng.
Mấy thằng phu phen bốc rác đồng ư là con giun dưới śnh c̣n sạch hơn. Nhưng thuở Năm Lựu Đạn phu rác là cái thuở xà bông cục sáu mươi hai phần trăm dầu là nhứt hạng. Loại xà bông mà ngửi thôi đă hôi ŕnh th́ tắm táp không thể nào thơm được. Gái gú chê chua là phải lắm. C̣n ngày nay? Phu phen bỏ ra trăm bạc ghé vào mát xa thư giăn, xông hơi. Cả đầu ḿnh tứ chi trong hơi nóng ngạt mùi kinh giới suốt mười lăm phút, sau đó nhào vô bồn tắm cho người đẹp tắm táp bằng xà bông dành cho các ngôi sao thế giới th́ thơm tho thua chi người mẫu trên sàn cát-quơ?
Từ khi rác có mùi thơm của nước hoa – Mao tiếp tục truyện dài nhiều tập – dân mần ăn xứ ḿnh cũng muốn chen chân ăn phần. Thằng Dũng em phó chủ tịch xă cùng bộ sậu nhảy vô quyết ăn thua đủ. Ông hiểu không?
– Không. Hiểu chết liền. Bộ giàu có vậy mà bà Xuyên cự không lại à? – Lựu Đạn hỏi.
– Ông không rành đâu. Với chiếc ba bánh đạp, hai vợ chồng bà Xuyên đă bỏ biết bao nhiêu công sức để sông suối xứ này không bị ứ tràn bởi rác. Cái công đó nói cho công bằng th́ rất đáng được ghi nhận. Hồi ông Hiệp c̣n làm chủ tịch xă đố ai dám ti toe. Ông Hiệp về hưu là vây cánh nhào vô tranh liền.
Mao già cướp lời:
– Bà Xuyên có ông anh bà con, kiểu bắn bốn phát bê bốn mươi chưa tới là phó chủ tịch huyện nên cũng tạm gọi là mành mạnh…
– Vậy sao hôm nay có chuyện không nộp tiền thu gom rác?
– Vậy mới có chuyện chớ Năm Lựu Đạn. Ông trong quán nên bầu trời chỉ có tí tẹo. Anh bà con của mẹ Xuyên vừa rời cái ghế mà nhờ nó bà Xuyên được nhờ.
– Chớ bị chuyện chi vậy ông Mao?
– Chuyện chi ông đi hỏi th́ biết. Vụ này lớn rồi ông Năm. Thanh tra về, tất cả bộ sậu trưởng phó bị đ́nh chỉ công tác để điều tra hết ráo. Lợi dụng thời cơ nước đục thả câu, tụi thằng Tào, em phó xă ḿnh, nhào vô rác rưởi chơi bà Xuyên không dung t́nh.
– Chơi sao?
– Nó chặn xe rác lại và cho em út đập tụi phu thiếu điều chuyển viện.
– Lư do?
– Bà Xuyên kiện ra xă th́ tụi đánh người nói để rác lâu không bốc.
– Có không?
– Th́ ông thấy đó. Tụi nó canh đề pô rác bị ứ mới ra tay. Với lại em út của thằng Tào được bảo kê rồi. Đảm bảo vụ rác này thay chủ đổi ngôi nay mai. Rác thơm lắm ông hiểu không? Ông sẽ hiểu cặn kẽ trong vài hôm nữa thôi bạn già ơi.
***
Năm Lựu Đạn cho rằng cái lệnh từ loa phóng thanh đưa ra là bất hợp lư. Vậy nên khi bà Xuyên đến thu tiền rác là Năm đóng cái rẹt. Tuy nhiên cũng hỏi:
– Vụ ǵ mà loa lịnh đừng đóng tiền cho cô vậy?
– Dạ… th́ cũng ghen ăn tức ở thôi anh Năm.
Chả là – bà Xuyên than thở – anh biết không… họ thấy em làm ăn được nên nhảy vô tranh. Để vận động bà con đóng tiền tham gia vệ sinh thôn xóm là một kỳ công không hề dễ. Cho đến bây giờ vẫn c̣n những hộ dứt khoát không. Họ vứt ra đường, ra suối, ra bất kể nơi nào họ thấy tiện và không kiêng dè ǵ hết. Ngay trên tái định cư này cũng có nhiều người xem lô cao su là băi rác. Đến bây giờ tất cả tạm gọi là vào khuôn th́ lắm kẻ nhào vô tranh phần. Để buộc em phải bỏ nghiệp xây dựng gần hai chục năm nay, họ…
– Sao? Nói tiếp đi. Tôi đang nghe nè.
– Họ buộc em phải thu gom cho hết rác rến vất bậy của những người không ư thức. Nếu em không tuân th́ để người khác làm. Anh Năm thấy vô lư không? Đâu có ai dại mà làm chuyện trời ơi, v́ nếu gom rác bỏ bậy th́ thiên hạ sẽ bắt chước theo cho đỡ tốn. Thực ra chuyện yêu cầu tất cả các hộ làm tốt việc này th́ đâu có khó. Chỉ cần một văn bản từ xă đưa ra là êm hết, nhưng họ muốn triệt em nên…
– Tôi nghe nói lính cô bị côn đồ xử đúng không?
– Dạ có anh. Huyện ḿnh cả chục xă nên đề pô rác luôn nằm trong t́nh trạng báo động v́ quá tải. Xe rác nằm ụ năm ngày là hết sức b́nh thường. Lợi dụng điều này nên bọn tranh ăn cho người làm khó khi lâu bốc rác. Lính em phân trần th́ họ cho ăn cù loi rồi vu v́ tội cự căi. Cao điểm là họ thuê một ông già say xỉn cầm tầm vông ra nói chuyện với lính của em. Xung đột xảy ra và ông già lăn ra ăn vạ. Đơn từ đưa lên xă em phải nộp phạt, lo cơm thuốc v́ công nhân dưới trướng đánh người già cả vô duyên cớ…
– Chán thiệt đó. Mà họ là ai?
– Là ai có biết cũng không dám nói. Sau đó xă kêu em lên yêu cầu hạ giá tiền và buộc phải gom rác trôi nổi, nếu không th́ giao lại cho người khác. Biết rằng có chấp nhận điều kiện đưa ra vẫn thua nên em bỏ cuộc. Hôm nay em thu tiền tạm gọi là lần cuối cùng.
Hai hôm sau, một ba bánh đời mới hiệu Hoa Lâm đóng thùng mới keng ghé Năm Lựu Đạn gom rác. Một trai cầm lái và một nữ ghé quán:
– Chào chú Năm.
– Ừ… hôm nay tụi mày gom rác thay bà Xuyên hả?
– Dạ… thông báo cho chú luôn là bắt đầu từ hôm nay mỗi tháng tiền rác là hai mươi lăm ngàn.
– Hạ giá à?
– Dạ…
Năm Lựu Đạn nh́n theo. Quả là không hiểu chiêu thức mới của nghiệp này. Vẫn cứ già Mao là tay rành về rác:
– Ông thấy tôi nói linh không? Đă có văn bản yêu cầu tất cả các hộ trong xă phải tham gia tích cực vấn đề vệ sinh môi trường. Xă văn hóa bắt nguồn từ các ấp văn hóa. Ai không tham gia rác rưởi là mệt chứ không chơi.
– Không tham gia th́ làm chi họ?
– Ông không biết đó thôi. Mấy hôm nay trên các ngả đường, đặc biệt mấy chỗ đổ rác bậy đă treo bảng “Cấm đổ rác. Ai vi phạm bị phạt một triệu đồng”.
– X́… tụi nó ngu sao quăng ban ngày để bị bắt?
– Đồng ư với ông. Nhưng bọn không tham gia đă có biện pháp hay lắm.
– Pháp… sư ǵ?
– Hôm qua thằng Danh đi kư xác nhận hạnh kiểm và lư lịch để xin vô công ty. Xă yêu cầu nó đóng tiền thu gom rác mới duyệt. Ông không đóng có việc ǵ nhờ kư kiếc th́ nó truy thu cho ông sói trán luôn. Hiểu không?
– Tao thấy vậy mà được à. Để rác quăng đầy đường mất mỹ quan quá xá.
– Đó… ông hiểu ra rồi đó Năm Lựu Đạn. Hạ giá nhưng buộc tất cả phải tham gia nên lợi gấp ba lần mẹ Xuyên. Nếu anh mụ Xuyên về lại cái ghế th́ tụi nó để rác rưởi trở lại bổn cũ là ai muốn quăng đâu th́ quăng. Nhưng nếu cha nội đi tù hoặc về vườn sớm th́ giá rác sẽ tăng trở lại như cũ, thậm chí c̣n có thể hơn. Ai cũng nghĩ ngày một hai ngàn bạc không đáng chi. Ông hiểu chưa?
Năm Lựu Đạn thừ người. Ai nói rác thối là không hiểu chi về rác hết.
Thật vậy.
NGUYỄN TRÍ
Ái chà chà… vụ này lớn à. Có chuyện chi vậy ḱa? Xin quư quan anh, quư ngài hưu trí và mấy ông con thất nghiệp ghé cà phê cóc Năm Lựu Đạn đấu cho ra cái sự đời.
https://vanhocsaigon.com/wp-content/uploads/2019/12/Nguyen-Tri-vhsg-2a.jpgNhà văn Nguyễn Trí
Quán của Năm Lựu Đạn là nơi thiên hạ đến để nói láo mà chơi, nghe láo chơi. Bà vợ có ông chồng mê gái cà phê ôm, ông cha có đứa con nghiện hút, đến con ông đó bà kia phụ bán quán karaoke cao cấp, được bày ra để cùng nhau thở dài. Thở ra lời rằng:
– Bán quán bà cha nó chớ quán. Bán thân th́ có.
– Kệ người ta.
Một người lắng tai nghe loa:
– Không đóng tiền thu gom rác cho mẹ Xuyên. Vụ ǵ nữa đây?
– Không đóng là phải lắm – già tên Mao lên tiếng – Tôi là tôi ghét bà này. Trong khi mọi người trong khu dân cư chỉ đóng ba mươi ngh́n một tháng, c̣n tôi bà ấy đ̣i thu một trăm tám.
– Tại ông bán quán phở. Rác nhiều th́ vậy thôi. Có chi đâu mà ghét người ta.
– Đồng ư là nhiều, nhưng giỏi lắm gấp ba hộ khác chớ bi nhiêu. Một trăm là được rồi. Đằng này thắt họng quá.
– Thôi cha nội. Một ngày bán cả trăm tô. Biết bao nhiêu là rác rưởi mà bo siết làm chi. Ông không thấy mấy thằng bốc rác khổ và bẩn thỉu như… như… như ǵ nhỉ? Tôi nói thật… con giun c̣n sạch sẽ hơn.
Năm Lựu Đạn xen chuyện:
– Tao theo phe mày đó Đức Đen. Mấy thằng bốc rác là đáng thương nhứt trần ai khoai củ này.
– Ngó vậy chứ rác thơm lắm đó ông Năm – già Mao nói.
– Thơm với tho… bay không biết rằng…
Rằng… phải trong chăn mới biết chăn có rận. Chỉ cần một xe rác chạy ngang là dân t́nh đă chun mũi v́ cái mùi chua ḷm của nó. Cái mùi này nhiều tiểu thơ khuê các, cả công tử con nhà sẽ ói ra mật xanh nếu t́nh cờ đứng hơi lâu bên xe rác. Bị kẹt bởi đèn đỏ chẳng hạn. Nhưng đó chỉ là thoáng qua. Làm phu bốc rác, ở những địa bàn b́nh thường tương đối, c̣n sâu và xa th́ lắm nỗi đoạn trường. Rác rưởi của cơm thừa canh cặn, cả chó mèo, chuột chết được cho vào túi ni lông rồi vất vô thùng chứa. Hơi nóng sẽ khiến vi sinh vật phát sinh. Bốc một túi rác vất lên xe là ti tỉ gịi bọ bu trên áo quần và thân thể phu phen. Trong một thùng chứa th́ cả hàng trăm túi như vậy. Đó là những thùng rác thường, c̣n những thùng rác ở những nhà nghỉ b́nh dân mới thật là kinh rợn. Ai cũng biết nhà nghỉ loại này là nơi trai gái thuê theo giờ. Túi ni lông ở đây chứa toàn “OK” đă qua sử dụng. Nhưng những thứ cực kỳ bẩn thỉu và hôi hám ấy chả có chi đáng kể so với…
– Với ǵ vậy chú Năm?
– Những khi xe bị trục trặc kỹ thuật hay đề pô rác quá tải không thể thu rác đúng kỳ hạn. Chỉ cần trễ hai ngày th́ rác không chua nữa mà thối. Nó thối như mùi phân bắc sống. Và nếu trễ chừng năm ngày th́ tụi mày biết nó có mùi ǵ không?
– Mùi ǵ chú?
– Mùi người chết để lâu không chôn.
– Kinh khủng khiếp vậy à? Sao chú biết?
– Trước tao có ông anh chết trận. Người ta gói xác vô túi ni lông. Má tao vào Chung sự nhận xác, thương con quá bà mở túi ra và cái mùi đó xộc vô mũi… thiệt mà nói, đến chết tao cũng không quên. Và…
Và – Năm Lựu Đạn trầm ngâm – với phu rác th́ chuyện xe hư, đề pô rác quá tải là chuyện thường.
– Bộ chú Năm từng làm nghề này hả?
– Ừ… hồi mới tù về. Tao…
– Tù? Ông làm ǵ mà dính tù?
– Cũng quậy quọ như tụi mày bây giờ, lỡ tay cho đối phương một cái chai vô đầu nên tù. Thân phận thằng tù về đời luôn luôn bị tha nhân nh́n với mắt bỉ khinh. Không ai thuê mướn nên tao phải đu đeo theo rác. Làm được một năm với biết bao buồn vui khổ hận, tao rành. Buồn nhứt là ǵ bay biết không?
– Dà… tiếp đi chú.
– Lúc đó tao chưa vợ con nên lâu lâu cũng gái gú quên sầu. Có những em vừa ngồi xuống tâm sự là từ chối tao ngay.
– Sao vậy chú?
– Họ ngửi ra cái mùi chua ḷm của rác. Cái mùi mà chính tụi mày cũng chun mũi chửi thề khi xe rác chạy ngang. Hiểu không? Nhưng không phải v́ vậy mà tao bỏ nghiệp này. Tao bỏ là v́ một nguyên nhân khác đau đớn hơn, bất nhẫn hơn.
– Ǵ dữ vậy chú?
– Ừ… dữ lắm. Hôm đó tao nhặt được một xác thai nhi…
– Úy… mẹ ơi…
Già tên Mao gật gật:
– Ông Năm à. Chuyện của ông đă mấy chục năm rồi. Ông không biết chứ phu rác bây giờ cũng “thơm” lắm. Ông biết lương họ một tháng bao nhiêu không? Cho ông đoán đó.
– Năm triệu – gă trai tên Đức Đen nói.
– Năm triệu mày làm không? Cho nói lại đó.
– Thua. Con thua rồi chú Mao.
– Mười lăm triệu đó con. Nghiệp bẩn thỉu mà rẻ ai thèm làm. Đúng không Năm Lựu Đạn? Để tôi nói cho bạn già nghe. Phải thấu đáo mới hiểu v́ sao hôm nay mấy cái loa ông ổng tạm dừng đóng phí rác cho mẹ Xuyên. Có một cuộc chiến xoay quanh vụ rác rưởi này đó bạn già. Rằng th́ là…
***
Ông có biết – già Mao tiếp tục – bà Xuyên làm rác bao nhiêu năm rồi không? Và để làm được và được làm không dễ đâu nghe. Thuở mà xứ này lèo tèo dăm ba cái nhà th́ rác được tống xuống sông suối và lô cao su. Với chiếc ba bánh đạp đời cũ, vợ chồng bà Xuyên lóc cóc thu gom để sống qua ngày.
Thoạt tiên chỉ dăm ba người trong xóm vắng nhờ vất hộ. Lâu ngày mà ra nghiệp. Rác nhiều khi thiên hạ đông lên từ tự nhiên đến cơ học. Đặc biệt khi những khu công nghiệp h́nh thành. Dân ăn nên làm ra th́ rác cũng nhiều hơn. Rác nhiều th́ bà Xuyên cũng khá lên. Và sự ghen ăn tức ở bắt đầu. V́ không thế không thần nên bà Xuyên bị triệt.
– Dữ vậy sao? – Năm Lựu Đạn hỏi.
– Khà khà khà… ông tuy từng trải sự đời nhưng vụ này th́ thua đi. Con đường có cái quán mà ông đang bán cà phê cóc này là ngắn nhất trong hai mươi con đường ở tái định cư. Ông biết có bao nhiêu căn trên đường này không?
Năm Lựu Đạn lẩm nhẩm một hồi rồi trả lời:
– Phía bên tao là hai mươi lăm căn.
– Vậy đối diện chừng đó nữa là năm mươi căn. Tôi bỏ đi chục căn. Tại sao bỏ hả? Bỏ bớt cho ông khỏi giựt ḿnh. Bốn mươi nhân ba chục ngàn cho một tháng th́ riêng con đường này bà Xuyến có một triệu hai trăm ngh́n. Hai mươi con đường trong khu ta th́ bao nhiêu hả già Năm? Hai mươi bốn triệu. Ta bỏ đi con số lẻ cho dễ tính ha. Hai mươi triệu. Ông thủng lỗ tai chưa?
Năm Lựu Đạn giựt con mắt luôn chứ giựt ḿnh th́ nghĩa lư chi. Riêng bọn trẻ th́ tṛn cả hai con mắt. Già Mao tiếp tục:
– Chỉ một tổ trong hai mươi hai tổ của ấp ḿnh đă vậy th́ mười ấp trong xă này là bao nhiêu? Để tôi làm sơ một phép tính cho ông và lũ trẻ tường tận.
Tất nhiên là phải loại trừ những hộ không tham gia rác. Họ sẵn sàng đem vất xuống sông, xuống suối hoặc lô cao su, thậm chí quăng luôn ra lộ. Rất nhiều ông nhậu một trận triệu bạc, nhiều bà thua lô đề ngày vài trăm là b́nh thường nhưng không đóng dù một xu tiền rác. Ta hăy bỏ đứt năm mươi phần trăm cho thành phần này dù kiểu sống thiếu văn minh không nhiều lắm. Bỏ chủ yếu cho ông khỏi giựt ḿnh. Vậy ta c̣n năm ấp, một ấp hai chục tổ, mỗi tổ hai chục triệu. Vậy một tháng bà Xuyên có bao nhiêu ông tính giùm cái chứ tôi thua rồi?
– Bà mẹ ơi… dữ vậy sao?
– Là đă trừ bớt trên năm mươi phần trăm rồi đó.
Bà Xuyên bây giờ đi xế hộp, nhà ba tấm nóc Thái và con cái đại học từ rác mà ra. Chủ cả ngon lành th́ tớ phải ngon cơm. Ba chiếc cải tiến chạy bằng máy dầu D22 hai lơ một tài. Mỗi tháng bà ấy chung tất cả cho mắc-xi-mum hết một nửa. Phu phen mười lăm nhân chín là trăm triệu. Thêm trăm nữa cho cái khoản các vị quyền chức tư riêng.
Mấy thằng phu phen bốc rác đồng ư là con giun dưới śnh c̣n sạch hơn. Nhưng thuở Năm Lựu Đạn phu rác là cái thuở xà bông cục sáu mươi hai phần trăm dầu là nhứt hạng. Loại xà bông mà ngửi thôi đă hôi ŕnh th́ tắm táp không thể nào thơm được. Gái gú chê chua là phải lắm. C̣n ngày nay? Phu phen bỏ ra trăm bạc ghé vào mát xa thư giăn, xông hơi. Cả đầu ḿnh tứ chi trong hơi nóng ngạt mùi kinh giới suốt mười lăm phút, sau đó nhào vô bồn tắm cho người đẹp tắm táp bằng xà bông dành cho các ngôi sao thế giới th́ thơm tho thua chi người mẫu trên sàn cát-quơ?
Từ khi rác có mùi thơm của nước hoa – Mao tiếp tục truyện dài nhiều tập – dân mần ăn xứ ḿnh cũng muốn chen chân ăn phần. Thằng Dũng em phó chủ tịch xă cùng bộ sậu nhảy vô quyết ăn thua đủ. Ông hiểu không?
– Không. Hiểu chết liền. Bộ giàu có vậy mà bà Xuyên cự không lại à? – Lựu Đạn hỏi.
– Ông không rành đâu. Với chiếc ba bánh đạp, hai vợ chồng bà Xuyên đă bỏ biết bao nhiêu công sức để sông suối xứ này không bị ứ tràn bởi rác. Cái công đó nói cho công bằng th́ rất đáng được ghi nhận. Hồi ông Hiệp c̣n làm chủ tịch xă đố ai dám ti toe. Ông Hiệp về hưu là vây cánh nhào vô tranh liền.
Mao già cướp lời:
– Bà Xuyên có ông anh bà con, kiểu bắn bốn phát bê bốn mươi chưa tới là phó chủ tịch huyện nên cũng tạm gọi là mành mạnh…
– Vậy sao hôm nay có chuyện không nộp tiền thu gom rác?
– Vậy mới có chuyện chớ Năm Lựu Đạn. Ông trong quán nên bầu trời chỉ có tí tẹo. Anh bà con của mẹ Xuyên vừa rời cái ghế mà nhờ nó bà Xuyên được nhờ.
– Chớ bị chuyện chi vậy ông Mao?
– Chuyện chi ông đi hỏi th́ biết. Vụ này lớn rồi ông Năm. Thanh tra về, tất cả bộ sậu trưởng phó bị đ́nh chỉ công tác để điều tra hết ráo. Lợi dụng thời cơ nước đục thả câu, tụi thằng Tào, em phó xă ḿnh, nhào vô rác rưởi chơi bà Xuyên không dung t́nh.
– Chơi sao?
– Nó chặn xe rác lại và cho em út đập tụi phu thiếu điều chuyển viện.
– Lư do?
– Bà Xuyên kiện ra xă th́ tụi đánh người nói để rác lâu không bốc.
– Có không?
– Th́ ông thấy đó. Tụi nó canh đề pô rác bị ứ mới ra tay. Với lại em út của thằng Tào được bảo kê rồi. Đảm bảo vụ rác này thay chủ đổi ngôi nay mai. Rác thơm lắm ông hiểu không? Ông sẽ hiểu cặn kẽ trong vài hôm nữa thôi bạn già ơi.
***
Năm Lựu Đạn cho rằng cái lệnh từ loa phóng thanh đưa ra là bất hợp lư. Vậy nên khi bà Xuyên đến thu tiền rác là Năm đóng cái rẹt. Tuy nhiên cũng hỏi:
– Vụ ǵ mà loa lịnh đừng đóng tiền cho cô vậy?
– Dạ… th́ cũng ghen ăn tức ở thôi anh Năm.
Chả là – bà Xuyên than thở – anh biết không… họ thấy em làm ăn được nên nhảy vô tranh. Để vận động bà con đóng tiền tham gia vệ sinh thôn xóm là một kỳ công không hề dễ. Cho đến bây giờ vẫn c̣n những hộ dứt khoát không. Họ vứt ra đường, ra suối, ra bất kể nơi nào họ thấy tiện và không kiêng dè ǵ hết. Ngay trên tái định cư này cũng có nhiều người xem lô cao su là băi rác. Đến bây giờ tất cả tạm gọi là vào khuôn th́ lắm kẻ nhào vô tranh phần. Để buộc em phải bỏ nghiệp xây dựng gần hai chục năm nay, họ…
– Sao? Nói tiếp đi. Tôi đang nghe nè.
– Họ buộc em phải thu gom cho hết rác rến vất bậy của những người không ư thức. Nếu em không tuân th́ để người khác làm. Anh Năm thấy vô lư không? Đâu có ai dại mà làm chuyện trời ơi, v́ nếu gom rác bỏ bậy th́ thiên hạ sẽ bắt chước theo cho đỡ tốn. Thực ra chuyện yêu cầu tất cả các hộ làm tốt việc này th́ đâu có khó. Chỉ cần một văn bản từ xă đưa ra là êm hết, nhưng họ muốn triệt em nên…
– Tôi nghe nói lính cô bị côn đồ xử đúng không?
– Dạ có anh. Huyện ḿnh cả chục xă nên đề pô rác luôn nằm trong t́nh trạng báo động v́ quá tải. Xe rác nằm ụ năm ngày là hết sức b́nh thường. Lợi dụng điều này nên bọn tranh ăn cho người làm khó khi lâu bốc rác. Lính em phân trần th́ họ cho ăn cù loi rồi vu v́ tội cự căi. Cao điểm là họ thuê một ông già say xỉn cầm tầm vông ra nói chuyện với lính của em. Xung đột xảy ra và ông già lăn ra ăn vạ. Đơn từ đưa lên xă em phải nộp phạt, lo cơm thuốc v́ công nhân dưới trướng đánh người già cả vô duyên cớ…
– Chán thiệt đó. Mà họ là ai?
– Là ai có biết cũng không dám nói. Sau đó xă kêu em lên yêu cầu hạ giá tiền và buộc phải gom rác trôi nổi, nếu không th́ giao lại cho người khác. Biết rằng có chấp nhận điều kiện đưa ra vẫn thua nên em bỏ cuộc. Hôm nay em thu tiền tạm gọi là lần cuối cùng.
Hai hôm sau, một ba bánh đời mới hiệu Hoa Lâm đóng thùng mới keng ghé Năm Lựu Đạn gom rác. Một trai cầm lái và một nữ ghé quán:
– Chào chú Năm.
– Ừ… hôm nay tụi mày gom rác thay bà Xuyên hả?
– Dạ… thông báo cho chú luôn là bắt đầu từ hôm nay mỗi tháng tiền rác là hai mươi lăm ngàn.
– Hạ giá à?
– Dạ…
Năm Lựu Đạn nh́n theo. Quả là không hiểu chiêu thức mới của nghiệp này. Vẫn cứ già Mao là tay rành về rác:
– Ông thấy tôi nói linh không? Đă có văn bản yêu cầu tất cả các hộ trong xă phải tham gia tích cực vấn đề vệ sinh môi trường. Xă văn hóa bắt nguồn từ các ấp văn hóa. Ai không tham gia rác rưởi là mệt chứ không chơi.
– Không tham gia th́ làm chi họ?
– Ông không biết đó thôi. Mấy hôm nay trên các ngả đường, đặc biệt mấy chỗ đổ rác bậy đă treo bảng “Cấm đổ rác. Ai vi phạm bị phạt một triệu đồng”.
– X́… tụi nó ngu sao quăng ban ngày để bị bắt?
– Đồng ư với ông. Nhưng bọn không tham gia đă có biện pháp hay lắm.
– Pháp… sư ǵ?
– Hôm qua thằng Danh đi kư xác nhận hạnh kiểm và lư lịch để xin vô công ty. Xă yêu cầu nó đóng tiền thu gom rác mới duyệt. Ông không đóng có việc ǵ nhờ kư kiếc th́ nó truy thu cho ông sói trán luôn. Hiểu không?
– Tao thấy vậy mà được à. Để rác quăng đầy đường mất mỹ quan quá xá.
– Đó… ông hiểu ra rồi đó Năm Lựu Đạn. Hạ giá nhưng buộc tất cả phải tham gia nên lợi gấp ba lần mẹ Xuyên. Nếu anh mụ Xuyên về lại cái ghế th́ tụi nó để rác rưởi trở lại bổn cũ là ai muốn quăng đâu th́ quăng. Nhưng nếu cha nội đi tù hoặc về vườn sớm th́ giá rác sẽ tăng trở lại như cũ, thậm chí c̣n có thể hơn. Ai cũng nghĩ ngày một hai ngàn bạc không đáng chi. Ông hiểu chưa?
Năm Lựu Đạn thừ người. Ai nói rác thối là không hiểu chi về rác hết.
Thật vậy.
NGUYỄN TRÍ