Kiemsi
06-09-2020, 05:59
http://vuon-tao-ngo.net/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQEAZABkAAD/2wBDAAgGBgcGBQgHBwcJCQgKDBQNDAsLDBkSEw8UHRofHh0aHB wgJC4nICIsIxwcKDcpLDAxNDQ0Hyc5PTgyPC4zNDL/2wBDAQkJCQwLDBgNDRgyIRwhMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMj IyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjL/wAARCAFHARgDASIAAhEBAxEB/8QAHwAAAQUBAQEBAQEAAAAAAAAAAAECAwQFBgcICQoL/8QAtRAAAgEDAwIEAwUFBAQAAAF9AQIDAAQRBRIhMUEGE1FhByJ xFDKBkaEII0KxwRVS0fAkM2JyggkKFhcYGRolJicoKSo0NTY3O Dk6Q0RFRkdISUpTVFVWV1hZWmNkZWZnaGlqc3R1dnd4eXqDhIW Gh4iJipKTlJWWl5iZmqKjpKWmp6ipqrKztLW2t7i5usLDxMXGx 8jJytLT1NXW19jZ2uHi4 Tl5ufo6erx8vP09fb3 Pn6/8QAHwEAAwEBAQEBAQEBAQAAAAAAAAECAwQFBgcICQoL/8QAtREAAgECBAQDBAcFBAQAAQJ3AAECAxEEBSExBhJBUQdhcRM iMoEIFEKRobHBCSMzUvAVYnLRChYkNOEl8RcYGRomJygpKjU2N zg5OkNERUZHSElKU1RVVldYWVpjZGVmZ2hpanN0dXZ3eHl6goO EhYaHiImKkpOUlZaXmJmaoqOkpaanqKmqsrO0tba3uLm6wsPEx cbHyMnK0tPU1dbX2Nna4uPk5ebn6Onq8vP09fb3 Pn6/9oADAMBAAIRAxEAPwD3 iiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooA Zvjx4uhvPFNpa6Lq02 yjkgu0hZ49kgfkHpn6jNd58OPij4UsvBGi6bqevAamqeXIkkcr tuLnALbSD1HevNfj14a07QfFtvc2KSLJqay3VyXfcDIX5x6Dnp Xb/Dj4ReFNa8GaLrt5BdG lXzWZZyF3Bzjj8BQB7hRRRQAUUUUAFFFFABRRRQAUUUUAFFFFA BRRRQAUUUUAFFFFABRRRQAUUUUAFFFFABRRRQAUUUUAFFFFABR RRQAUUUUAfOn7SttKNX0G6KHymgljDdtwYEj8iK3vhl8WPCek AtJ0fUL2WHUbfMJgEDtvJc7SGA24wR1Ir1rXfDuk JtOOn6zYxXlsTuCPkFT6qRgqfcGuOtfgh4EtLyO5TTJmaNg6q1 1JgEHI70AeiUUUUAFFFFABRRRQAUUUUAFFFFABRRRQAUUUUAFF FFABRRRQAUVQ/tzSf gpZf8AgQn NH9uaT/0FLL/AMCE/wAaV0OzL9FUP7b0n/oKWX/gQn NH9t6T/0FLL/wIT/Gi6CzL9FUP7c0n/oKWX/gQn NH9uaT/0FLL/wIT/Gi6CzL9FUP7c0n/oKWX/gQn NH9uaT/0FLL/wIT/Gi6CzL9FUP7c0n/oKWX/gQn NH9uaT/0FLL/wIT/Gi6FYv0VQ/tzSP grY/8AgQn NJ/b2jj/AJitj/4EJ/jRdAaFFZ3/AAkGjf8AQXsP/AlP8aT/AISHRP8AoMaf/wCBKf40XQGlRWZ/wkWh/wDQZ07/AMCk/wAaP Ek0L/oNad/4FJ/jRdAadFZf/CSaF/0GtO/8Ck/xo/4STQv g1p3/gUn NF0BqUVmf8JJoX/Qa07/wKT/Gj/hI9C/6DWnf BSf40XQGnRWZ/wAJHof/AEGtO/8AApP8aX/hItD/AOgzp/8A4FJ/jRdAaVFZv/CQ6J/0GNP/APAlP8aX/hINF/6C9h/4Ep/jRdBY0aKzv7f0b/oL2H/gSn NH9v6N/0F7D/wJT/Gi6HZmjRWd/wkGi/9Bew/8CU/xo/4SDRf gvp/wD4Ep/jRdCsaNFZv/CQ6IOusaf/AOBKf40f8JFon/QY0/8A8CU/xouh2ZpUVm/8JFon/QY0/wD8Ck/xo/4SLRP gzp//gUn NF0FjSorL/4STQv g1p3/gUn NH/CS6CP8AmN6b/wCBSf40XQjUorL/AOEl0H/oN6b/AOBSf40UXQHjmKAKXFLiuI6QxQRSgUYoAbijFOxRigBmKTFSEU 3FACYoxSkVE8qrwTTEDmq8kyjINMubuOGAyuwRF55PWuRl8Sm8 1Ax2oLJnnAqlDq2Jy7I6aSYdqqvKTwKzWm1GXItrVmPqauWema vcY85Uj70OUV1BRk g4s1IWrO1W k0eRlmQvzjis5PFEDsFMbL9apK5OvU6AtSbqyYtbikPCyH2VCc 1cMjEB0ik5GfmUj dHKIth6XfWeLx2baAA3cNxV2KN2XOCT1z2o5RXJVep1PAqnvAf BOG9KmDGkNFoGpVNVUarCnIpGiJc0ZoAyKafl60tAFJpppkkqq Mmqst6qodvLUXQuVlrjvUbyqvFYkt/eyOVA2r61CYriU5eVvpuo5oj5ZGxLeIn8YqA3aueW/IVQFoW6sT9TXRaVZQ/ZPmGTnvUSrRWxSoye5m7gwzupPl7sPxrN8UzTafK3k5A9K46XW dQaMMzMFran76uZTXK7HoBlQHG5fzorzf 0rrIcTN dFVyCPe8UoFGKAKwNhcUYpcUtIBuKXbTqXFADCoxTCOamI4qNh QCRUuZSqkL1rJnklZuKvT8zbScZqrLLFGSGYZ tYOo72RuqStco3GnfbF2zMdvoDTrPTLOxdfKhUc8nFPkvYxGzg kqoycVXttTW5YeWCwz0xzTTqSdgajFHYQQp5asgAUj05pjJmXA Bx2Oax/wC0L0TrBC0apjLHqV/Kum0jT2u4w828MTwzDGan2EnqHtoo4fxZpzTMywxySyHGNq55q tofw/urmdZbxFSEjOG4Oe9eyRaFBEu/buY9cGmnS3Yt5bFQOgbmu2nBxVjjqVOZnOxeHtIskSJI8oowTt 5/OiTT7EKoigAB9R710yW8ZtzG67WA6/SqzwxRyeUwyGG5cjn6VoRc4680yznURyWgL5ysnQg1QSAKmzYQ QeBXcS6aku6EgjI/KoDo8Ucku8EMAFC tArnG3FlC6BlT5/WsyaJ4d3BPpxXU3lhOlzIiRn5Rke9Yt350bCJRuJPPHSpaKTKS MOMGrCGoJUEIyzgsOoHPNRm8iiXMhCj3NQy0zTVgB15qK4lAXO ay21aEcqS30qncav57eWi8n1pcknsPmSNV5VltmYEEiszzVAO4 gH6VOmnTLprzB8lucA1zDzTJOfMLAA0vq8 pSrRRuNcR uartqMSTCMk5PTipLJdOuFH2i78vj9apXsUQvVNo4l2nj3p wYe2L8MlzMkjRRFgtbPh 4upEImQKA3pRpskmn6TJLdKEDDjFR6HfZWV85G4nBqKlNRiOE2 5FfxlGrMDgHI5rgNQKrFGgC7M85ru/Et5HewMyDBUYrz28O EKeoNaYa9ia25sSaZZHQRcRjMneirEMefDe3AGOaK1d7krY9bo paK5jQWilooEApwpB0paQ1qFMen9qY/ai47GXOG844HSuT1SFG1OISzlFY tdjJ/rzyB7muB8TviZZDH5iq3IB5P0rOmk52NKjfJc6ZrWN9LaG1Blk cfKFHWtLw14S1Rlj 1Wq20Q6gj5j Nafw105NQtEvwmCTgK38PavSorIlsBmA9BXWo2OVzujn9M8LxJ 87JHvJ Y7fQ963E0yNWyATx06AVeFi0ePnfmpPKcLjzFP41S0IvczXhAO 0cfjUHnkSeSxBA9eP8A9daE0MnJPkt Gay7htpz8pb0AxRcpRuOcBWLMPlPANVhCJ22ZG9WB6849KrS3j jK VyOevFU21GTODgE8gip5zVUWyfV2exdZiXUgY3dj9azm1Fprnz SxG5fm/3h/wDWqO91EywtBMcof51ix3PlpKrfdx8nrkU1ITpHRHXLUQC2IXz ifmc lRT21mbILCEZ3G7AOSR6mvPtSu3juGdCSp7 1XNN1acsryFYY84Zn9O4Huaq5m4WI9ShkSYpbxFVJ5lPOTWLqd lJ5ZkZGJXqMda9KeWx1C080siSAZyx5x246iuQu4VWZ/L Xf3POaEK7PPXn1F28u3gK88EjtViDw9q906yyOYs grs44BGBIu0sDjGKkuo5p7JigzIOgHNWmS0znb2 v8AQrVIFkMxwARXNXWr307HNv19qs3FxfRXTxSWsjSZPanvcBU DTQsrAYOa3WqMtbmG010x 7ipYnvYzvXfn1HatZL 2K5 XPoRVhL6LHAQj0qWkUpFBta1ZoRHMxeIdARWz4c1HcWVhgkdKi N9E6bfKjqxpZS7uxtiEe3jjvXNWjpqdMJJvQi1Bysc654PNcoT viPrurqtXG3zRXKxcq3saWHFUep1NsAdAYd8UUaf8 jP9KKuW5MXoesUnenYpMVymotFFKOtABS0YpcUmNCH7tQv1FTN 92q8lCHcyrqUfaSvXjgVzd5pM2r3qWcSgyPgKFbkenSt Zc6gABkntXU D9LF5ffbZpCYIeEQjA3en86zpfxLl1PgOp8HeHToGixQlcTMA0 mTnnGP6V1WEhg3FCTVQBpnVU UDrUGq ZDEFimdj3Ars5jkSu7Ej3hI24OD74qNBEWyzE pznFZUbSRjfJKc44GKRrx85bj0HrWTqHVGjoaV1dRIhCE57YPW sS5ZZRlhIn1akmkLAFerZ471UMUjA Y5H1NRKpc2hSRDNsB4dj2xnrVGaTnCRkgDrjgVdfCLxg5qrcSP HHwinPasnI3skjB1KVgnBzhs4AxVQTeanPDHj6VdugrncVUH0B qibf58jNaRkZyRmXEa ZuIyE6Ke5qnPLHdlknHlzZypDYGfYVp3o2j5htz90nnNYN/aiSEsCBt5x61rGRzTiW7CW5sZmmeWJ0zzucZNdPLDBqFmLmENn Gcdq8uS7MEuyQnYDgA12PhvVMk2zmPYwyAeK2RztFn/AFA3Mh5PIHNaelavp9hk3ACjO5c hqK4sX8xnhUY9xgVjalbgx7m27gMYJP FFrklnVPFfheS Zo9nX7x71EdV8N3ke3dDz3wK4sz2kRlFxZAOrMOBnI7GnRappG dpsyPwxVLRCtc6ttK8OXI SaHPXqKYPCmlSn93OnPo1cpPNpMhyu I oNT2c2nfxXci aq4nE35/Alu3MV0w jVq HPCj2DSSyS71AOM81zYlgxm31Bifc1reF9cuXvJrOWYEYIXmsq rbiaUkkzG1kD7RcgcgetcjAufMFdjrOTPcEkH6VxtvIEmcEjFL D7Dq7nU6Sf JXInfFFJpGDbyAHqKK0luRHY9aoopQOK5DYBS4pKcKAEpaXigC kxoRh8tVpMZxmrZ6VVlZV5Iz2xSQMzorR7rUgqnG4HkdR716hp FmtrZQRRqAiLjHvXM F9KMsz3ciA5OOa9CtbRSgwAPpV04a3JqS0sPsVVQWYH8RWdqNz GsrBV5J61shCIyPmB lZ0toiq8rjnvmtZ6ImnrIwbiUohdgD2ArPEgDtJIT0wAOgNS3M 3mTOcYjQ5z6mkgIChhg59a43LU9FLQnEXnEeX04wx61O1n5akN 8wNTW4RVBK7cc5FTNKgGUII96ATMie1UAHyufXFU5YWddpVQPp WrdXAcYwM/SqMjFYjhRz7VLNErnNXlrtuCCBj6VQlXbkCta/kLNkjG32rPkC7SzHA9aaYOJkzwNtJJD4GQD2rGvrbzQwUHcBnA rqQi7uuVzis69t0yzL8rcg hGc1pCRzzief6tbbBHIRweOOxqLS7029 hdwB0BNa vqnklEOSOQPQ1yJZlZJAcFPlIrrhscs0eoyXTTW4cSSYIx8shJ xVWaTMWTub0JOax9LuzJAmXxxwRWkGQqcnDfoaDIdptrbXcs/2yFZU2fwgAj0qtLoelNIdkZA lXNMDreq6Rjd0YdiK3eBkm2UZ54rNyaGtNji5vDFjL0LCqMvhC AZKTMB6c16D5sfeAflTGlh7wfpQpserPNz4XZD8tw4 mavaNolzZaqkomP1Peu4821PWCqmoT28VuJIYyJM03O6BaSMDU 491xKrEcjriuZTTLZnLeYM56V02psZULn7xSuAkllWZgHPWikr oqbR1dqUthhWBFFcwk92fu7j70Vo6bJ54n0PijtSiiuYsFFLih adUgNxTgKKUUFREx1qrJgMc9OtWzVW4UfeJwAOcelC3B7He H7ZYtIixhWf5zjvXRWx2L98Vz3h0l9GjH cdq37UAcGuiOxzvcsvJ7ms/UJT5LL8vI71dYKqnJrndXDnDxP8AdJ3D60qr0sa0Y3lcwJVC3R Lcgdh0q1aPtB3kLnpgZJrMWQvNzgkNz9a2baHZGpYD1z3riS1P SexYbc6fKwI91piNJGm1cIPRVFW4PLLEFzUjxxMSqnOeMg81fK Z31OX1R7lHLeYxX0qtZ6irp5bZz71v6haKykA5NcfcWssN1uGQ CcVmzeOxJqbFSMKW3HHFTyxLFajYQSVGQwrUtLISom7DY5NGpW WBwvBGKBnIXaYjOwLkjnbxzWXcuscI64x90nmuiuYEhjOV59a5 W9Z5XfCjaDjJrWCOeozntQCXnmFTiROi 1cXdZWZs8E9q7TVoWVPNXA9CtcXcESMWHLdzXXTOCobuiSkwEf 3ea3YZd4x3rl9Dk2Er6V0sCLL8yHB71bMyyk7Wz YmQw/i7Ug1 6Un94DzTxbsE65Hoa5DXI7i3uiwO1cZqOW5VzrT4nuFH3Val/4SqTGDEPyrgUv3GCWzWlYXaSk7j dS4WKTR1qeKcfegH5UkmtjUlEAtwpz121nJ9nDxoE3M1dhoujx YWWWPntWcp8qvY0UE2crej5WXGML6VyENp5l4/IHPeu41weXfSIBxXn83nfbZfLJHPatKDM6qex1aWFrHaHdIm7F Fc9HDcuvMjH2orZzRmos96FOxQBS1yGwmMUtLilxUgNpRSmkxQ NAelVp9pKg5yTjirJ6VEY/MkReMlgKFuDPQ9BgFvocIHyk8nNaUJfPygMPXNUYJUgsI0MgGE HA5PFQ2 oB2yRIueg9fwrdOyM Rs05pCuVcZJ9KwNUcpE49cVqys0rhgCR65rD1 VY8CsqjOnDx1MJDEs7MTjnJwMmulhnhaBZdnGOPWuYtY5SzS4U EkYJ9O9a GaLse3HSudM7OW4691GKKHfG5Rv93NZMF8ksync8bZz5g6Gm6k sq2uAYQc4wTyawIbqS1u/IV9ysRz1UfjV62ElG9jtmuCPlR9/wBakazWaONyvOeciuZudcFgsTTqpCc5UV0ujtNqEf24OzQyrlV x0qLGktCOa5j0 BtzbWz6VVvdTQ2e5zgsMqBWT4tvDbTPM6OscYyQa57Q9Mv/ABYktwLiSOwTkFerewpqLM5TsO1DWPtLm2ikUHu3U1Sh0eYSB2 m3o/HPeujh8HQwAGJC57s3WsvVons4GaASAJnOO3ar5ktCHFNXZh6x bLZW7xsqiNeRivM79RDduikYznjpXbXmuxXMP2O7w2T94965bW YIw YlA56juK6qWm5x1bdCLS3CTbs8d66m0w6hk5/SuQ09gsgyODkV0UFxtTCjOOWAOMD taSMDaBIXljWLrYV4W80g8cAdacL5pmCruA6AmqOrOqqznIkxt 470ReopLQ5xoDjKHK0sLvA3BxnrUsci7jkjJHbpSyBOvBH1q2S bF/fmO2tHhcB K9U8PX /RImc5Yr1/CvFbUx3FxHE54U tev6JGo0qFF6Y61x4lWSOmg7s5vVZfOvZm6kVwN1NIl84Bxk13 mpRGDUpMnINcJfL/AMTJ/rWmH1RNW9wFxP5yorkZOKKTG24jPvRWziiVc iBSigUoFchQuKUCkpwpWGNIpKeRTaTAQjimq4SVSTgAg9PQ089 Kgl5oQM6A3s0yM1udxA4Bqxo oeckb7CW6OF5XP1rmbLUJLO6jyfl3AcdK29Gj y6tdWyFirv5hz6HNDmdNOKcbnRvOxMjF1wOw61y2q3BuXVc8bu lN1PUJI9RWKNyGdxlQOOv8AhUKyCa8j3ABickCom7o1pwsx9xJ FAiqFfDMuRUd3qMqxAWqSuzfKmOFB9z6VsSWsc8WWjGexqv5H2 a3aGWMNAehUcrWcTaz2PP8AVtJ8U75Jbhpmj8tsx2snAbtz/F lclo9l4ogvd86XCoDwJWGCK9ultFeDzLe/dIgpPDVyGrI0RbdK0jf3ic5rpVTS1jBULy5rlV3/tK3NuXZ5kGFEgwD9K9H8I2k2maNDay5ZlAJJ9 cfhnH4V5Zoltdajr8IgDiFSDIewUev6V7HDJ8hdc/MQB6VjLc0ndqx538TZj9knUE4Irn/AXiO707wlK8UZeKPIyOSTnoK0PiZI8KSC5kDrIcLjtXJfD/AF1tMZrJ0WW3LHchXqK3gk43MJNqVjo18X65fedcW0YtbWIgvu G5iD3A/A965nUPGl9Jqclk9t9qVW2CVBg4z6c4r0qb z1gWSyMbwyHPkyKOD7d65 S2VhuEMFuxP7wxIq//XppwQ5wqN7nnWtQLMhntw0c68vG45FUkTdalX7Dqa9GudDtpGN tAvnPNy0p6L Nctqunw6ZuhDbyvGeufxqozV7IwnCS3OTyI59oPyg9a0FkMZUf wnqw6r9KzLgjzGK lWbWQsYy3Q1t0Oc20Cu T1xnHarE3hrUNelDWWGEUY3D0JzS28SyxpkIwYjGOopsuv6ppF 5N/Z8qRQtjcfXFRH4ipL3Sofh5rQH3VpE8Ba43yeWvPFOn8d64WzH IxHqRyaji8ea8DzIfyNa6mNmZup6JdeH7yL7UmCfSvU/C8gm0aJu/pXnOoarLrzxteHJU9q7DRL4W6W9qnQ4rmxHvI6aCsQ64hGpNxX n19xqb/WvRNbBGoHPpXneo/8AISc jUYZ6BV3GS8Sxn3opsrbnT2orqIPooUtIKcK4hi0o60AUoHNK4 BTTT8U3FJjGkcVDKPlqwelRSjihDMq/VjCQnDV1egzm4SC7Yjfs8t/94Y/ vXM3Ckjj1re8Hwq32u3YnoHXn04/rWU97HRRdojfESm112B2XMc2Bkeue1KIlt9SmTaQUbjPpXQaii yWTERiaSIBkDc4I5GKwr2cXGoQXG0xidFLKwwc80jeDZ0MSeYA c9elVNXtZEsJXiR3cDhUOCaZaTyxqoHzbThvYVux5kQHsR dJIqbcTzX zb84mlkmCsP9XI3Ck/Smf2K9y5Esr8HGFHFdvfWxldVBwAe1UZ7ix01f3snzAdN2S34U a3LT0LOiaTb6daKsEZBI Zj1NXpXESNtBYqKo22pTvGjx2zhD0QjnFa0Ci5HzJtz1FVZszk 7PU8Z JLy3nkr5Zwjkt9K4/TbZluYpoXCsGzn19q9D IkTxW07fxZPIFeZ Grya2uy00ReAMT6457V0Q Awq6Suep2luslvGzwhvXacGlni zzmK3iBVm43859jVzTPs raSJbGVWK9cHkexqNbXyhIZSwcjgk859K59Tpirq5BfwSRWxR2 jiyPuRjjP1rzvWgJJDvIJBx16V2ms3EkkPXLqOvpXnOsXPlygM TkmtqS1Oaq9DnrxQsj49DUlmcwfSorpgDkjk1Jbfuosf3q7Ohx W1N3T7hbeMzN/COPrT7nWLFVCvFu4qjZhrhWhUcIu4/WpTp0T2Mszpzk45qHHUOYlWe2kZSirhhxmr66ejRFwI ma4yLf54UE8GuqW0nGnLKGPNJ07K9wVS5KmmmaLzBGvXAxWppV pNDqELMvyhhWroWms kROcbt1arRiKQbgMjniuadRNWOpQsc/rce/V2A/uivO9UTZqrj3r0XUZFOrk9yK891041mTHrWuGMamjKsnDCiiXo DRXWQmfRlKKSlFcIxelOFNpwpMApSMUuKDSAYail6VMRUUg4oQ yjJ34q/ot19i1WFj0c7CPY1RlO05HrUFxKYtso6rgisZ/EbU/hPT1UeYzeWAoIGc/rXOa1GpvoWxjkN FalhqEN9pkMsUgYSABsHoe azdcmikuQyuOMKMUG8HqWYTsuG28K4B/HFa6zCNAPasiEBlDA5x0PqKknuNkJLHAFJPU6HG 5na/r8GnQtI5wccDPWuX0TRb3xFqP8Aa10pSJceSpzzg5zVjT9HfxJ r7XF2D9it3wqHu3/1q9Lt4YbeNUVQqAcYFWkTOfKrHLalqWt2E4jstPt5EA6yvgn2F XdH1 W9tGa8sXsZ1OGVjlT7hq2riGCaMh1OGHc9awr C1t4HMLeWmMY7Zq9jnTcmcL8QtXsxbSgyp8/AGcmvPLC4slswkUjibBOWTA5r0LW/h/BqEq3tzdSSEjhcYArJ/sC1sVcRRgY4z6iri0ojmrszvAt9c6PqU0uc28hAdegPvXp99DB LapcRtlGwQ3XIryy3dbe/wBgHB5I9q7/AEe6D2gs2H3lyhJrKorm1KdlY5jW5xEsmzgD1rzG Z7u925zg5r0/wATW7oGX7zEYwO1cMdNNqzO6newNa0XYwxGuxzt1t87kenFIrf KfbpTbn5riQ nNDAqi 9dlzhOx8MWAfRry8bjj0qG6Ii0fbnk5NdNp9stp8PAxG1pMfrX I3xzb7CfujpWd9SFsYUELSzJsXktXpDWXkeH4N MtyRiuCsWMd7b54BavTNXiYaNaSA8Y5/OnN6ExdpWLmnSRQ6Mqg5YHpSyMZMsR9KyLObBKmQBcVtW/wC TjB hrzLNNnqaWRyF XOsEgHp0rh9ay2qyHBznpXoOqgpqn3cYGM1yeoT2cd /nrznrXZh5aHNV3MGRHZOFNFbB1OwGAqE0V0czMdD3WlFFFcoxa cOtNpw60DHig0ClxUsY09Kik6VMRUUopAUZMA81R1IExZX0rRZ csapajEGt/kbj1rKfxGtP4TkLbVtT0zUdtvdSRxO3zRgjH416HpIN3YfOckE tuY8k9v61wE hzGcTB a7XwpeM1xLav8AxqMfh/8ArrWpOD2HhVKMmpbHW6Uyy2m1WDBAF47VZmtlMLHqccA1WsB5 EjIeMmtVFyNuce9YHbdrc5vw1MYxeW 3lJ2OT6E5Fb02oJEBuYJ/vGsTyjba3I4GFmXDD196tz6Ba3B3TozuejA4xVrUUrdR1xrdsD h5TkdCvOa5/V9VWSVQTL5Y9U45q8PDFnD5gCrcbznMpwyj0rC1nQiZkaKIRow 2j95xmtFFPqVFRNBfEFoloYZ5X3bcjAzXMS6tbSvId 9eeBxUM3hy5mgKtIxbnOH4rkpbO7tppFWVEi 6wY5JHerUF3Iq6bEs11DPqwjjBQA8n612en dH9kbBMiSD8Qx/wACa43TvCl2bebUVldQhypboxr0HwZMuqXimdBHMoGU9AB1/PFKpa2hhB6ljxdZ/ZrYzBRsUFmJ7 1cT4oiS2s42iKlSoGfSvQvH06robvuyxBC/WvJPEeohrFbVOXRQG tTR3KqvQxrTw499pc2qfaUjiEhUq6n86o3lrFDeW9rE /GNzHuT6V1kGn30nh2DT8iOPG489STn tUl8KS f5pm5BGK7PaRR5zhJvQ7HxFA n CtNhIx5hANcBfnbGwB5NdVqMF9f2kMM9wvlwABeay5dItdg3TA tUc6vcHB2sYWl2bz3UTf3TXfa1LImmWUWepArmUt7e3XCygHtV pppJFjDTbgpyOaqU1bYn2T573J73Tb/APs9/JJEjcgitfwjb3kFqY9QY78/LmsZ9QuQoG84HSn2uo3rTAod3PJrkkvdOxPUua9ldT27hj0rg9 cVV1BiYi2RXaanM0l4m772Oa4zXpWW9wPStcOZ1jKCFnAWA0VP b3MifMOo5orsOZn0RRRilxXEbCgZpwFIKWkA8CnYpop1SxoQ1D JUxqJxQhlGdSUYA4J4zVB4WgtNkj5JNac6fITVW6h 0W4Q8E96wq/Eb0/hMwXUYVg0iDHHWn6RdJaaxBJ5gwWxg9wa56 H2pyTm6tbpvL3ZKk1NqGg3sl7pyJIU2MPMx7Vbo8vKONW7PXJS EkSUHO45zWhFKSSd3DdKx4JVmtB6lRjNOjlY7Yt4GOue4rN7nW tUWFUXOrAgfLGMuf5CtOVgBgjIHNZEV7FFK7nhmIzzWxE6TKCB kHrTSJkhjRRzIGdRkcA45rnr7R7TzGP7xmAzgMSK6R8I4J 5isuaZTdbUOAeGqrocItmFcWVtACBGR6kkgVzt7pMM8yv5AKqM 4HOa6258toVDgkM33s5/SqsdtHFZzSuCpQEc/pTTCUDJW5hs7MwXLKsJXCrjOK5OPWzpHiu1vQzJEzbJc9lPT9c VJr19ukEJ 8Cfwrlrq4fU7x4zyUKhj7jrW0Y3WpzSfKz0PxpqIvnSLcPJCh8 joQa8k1W7Ju3kRSxd9xUdueBXTvPP9glM77li Ref4eoH5k1laC0E tRzSqGRuGB9a1pwsY1ql0UX8T6iDsKsucYGKry IdSRgrFg3UA8V1vjOytLO7t7u3VVUEEjFYnjSFXWzvIkCqyc7R W3LF9Dmcn3Mw65f3EbIGbJqBZtROSzNgcmk0oBpcnpWtdP5Nqx C9enFHKl0Ju2YxmmvJo4lLLk8nNav2G906JboTM6KeRnNZFo7p dIxXgtXZX4/4kasvGeorRxViXJqaM0zTT6VNONwIrZ8EbrrTpWkO5g3Bqlbpu 8N3gyOBnpVn4fS7LOXd93dXFP4GdsfjRqapGEu0OOcVw/iFQb1Se9d9rOPtSMDkEVwniFf9MSjDkVyrBpzmIuM7cUVtQkDT lHtRXWc57RSgUgpw6VxmtwpwpKcBSC4op9NAqQCpY0xhFMYVK1 RmldIoryr8hzUZUGNcdqmmBaMgVGkTFAM1nOEpu6RpGpGKsy8k JW1Dq3BGTWOoS6mDo2Rn5SO9alhIF1OG0lJML8M3bninx2SWGo pZsoHlHg/3gc4NdFaEowTFRknLUtWqpBtQjAPAU96Se1JdgM7T3PY1eFurY DfMVGVamusg4J49K5TuUuhgSaTctIDFcFR1 bmtPTr 4siIbpCU/vrSStJAcn7tBfdGSRgnoexoKtc1Wv4CpxICMY5NYv2oC7ZmZgo PGOhrG1yRo7T7u1uxBxXNWE91cyFJrhygOcDtVKNxqVjuz5EQW eZ1IZyQjN0HasbXfEEKRNaRyKM8nac/SsloZXm2q0sinjJPFXk0ePyz 5 cDJOM/rT0Qm2zgtSnlubolVK4wQx4wazLXAuZMD92hIZvWtvxRPFbv5K MC eWH8q5Ke4cWgt4vkJ 96muymro4KrsyXU9UW5V7aBtqZwfc1HpD QUyQGD5Az1rJNuVJyTmgFlI5JxW3LZaHK5cx3PimGW606OTnYy/rVG9ze Dl4y0JxWLb3s2zb5zmM8YZs1pWl0Y7Wa22eYjjOKEmhMw9Jy0q xryxNdXqTRWmnLHLF8zDIJFYOk2r2eoCZ1 QHOPSr/iXVBemKNFwijrVE2MdAomUnuciumu2/4kqZ6VzkKFnjbHyCuhmlWbTljHahyBq7TEtHB0G9APG2rnw iSewnQnoc1l2z7dLvE/2a0Ph0 1Lha45/wAOR0xb5kzX1bIuUA6DiuO8Q4 0p6122tptnT35rivEAzdpSw7HXQpcrp4x2FFRO LXb7UV2HLc92FOFNFOFcZqOFPFMFPFIBwFPFMFKXA6VUYOWgXS HN0qF2CqSWx2wKcN75OcCsjVtSS3i2qRurohQUfiI529EaNqr3 kpjjGAvJJ606SWO2LIvDjvTdBzb6Y1xKcySnIPtVS5PmOzEZrd JLYW 5a0sC51aGV/uRtk/Wuv1GwivkinCqLyDJibuw7j Vc34etTK44681Y8Q3dxZXiXEMpUwgbV7EUpJSVmJNqWhp2hM/yMdsicgHqvtRMBu8uQYfrn1qvpWrRayrahbKBKg2zxDv71qXNu J7fzIyQQM8dRXmVqTg7no0qqloZzwAL83/fPeqctnIE3q3y lXi/mM0LDBx8hzzSsm1drHvWPQ6kzltXhaayYDkryBXL6VARcSIeT3 9q766to5dy7TvYd65PSoTHq91Cyktv2gj6U1LQqyNaxhjjO9h8 wGTTNQvSIXkDgAA8LWTreqm3tXCvtk3Y WmxOt1pjvIxVQmcL1PHemk3qS5W0PLdZuzPqsp7Kdx tY1w GBNXJiZb25IPV6o3SlpGX6Yr0qaPLqPXUlV96ik2ilswAxRhxm rsthIEM0S5A6itNTJFRV5FadpVBMMuR PtWhaYoEzYtrVJEJI5NSSaGl2hXGMDg lS2DYXBrbhUBQxHy0COCvNNu7KcIyttHQg43UXsryWkdvBC6Of vbhXpcumW pWZilQE9Q3cGuLvrC40y5 zXOSD9xvUVNikzFtraRLWSJuHYda0vCkg0iaQ3AGT0IqQJHPEY d22Q8LJ/jUWg6TcXWrTWd0x3Icg9iK56kfdZtB6nS6v8A6QkMoO4HvXG JOLuMV2 pxSWiRQNHlU6GuJ8SfNdITWWHepdbUrOE yZzziiq8xxAMUV2nHY gF5AxjPv3p4OawvDGvJ4i0n7Ts2Tqdsqeh9vSttM7ckYrl5WbX JBTl5OBj8aaQcAjBB9DTRhjg9K2hR6szlLoShucYz9KmRAuN9S 29ojKDG/PoaLxCilmGPSupJIz3Kuozx28L4OAB1FeeXV0bm 25yCeK2Na1do3e3xuLDvXO6cpmvmJ/hOMVLdzWMbI7y2nzaxRL0CgfSrqwq0YzWbYxFME9CK0zuCfKKa JvqdB4fiVY5ccEDrXB PNXYXYgibkn5ueldfo900MNy78KsZJNeP6vfHUPEeAd25z VEtB01rc7zwdI nLBz88pJYeteh28pYEwYEpPzI/Q15zYBrWNJWX7oAFdi 640n7TE7CRACjDg0uWMo2YNtO6F1C2G8zj5Wz0PGfXFRtMAuSy suRhvT603SNbi1GBoLuNWZevsf8APpU91o8jwlbGZQWBxvAK/QmuGpg3e8Tsp4vpIpJ9olZhuGzqCeorhbi/j0fxRdyTSY3pkZ4ycVumXVNG1Am8s3S3X MNuRvxryrxfrH9oeJxeL/qy20AHjjr/WsI0Jxep0uvFrQ0PFOqm68oKMZI2gHrXR6VciPwtdJJklYSc45 7XBl31DUIXVMBQMV6Hp9jJDo9zG7iTzImXHoMVclZEc92eRW7B ZJnbuTiqhR28 UqcIwBPpWpJaNEsq7TuVjgd609csIdH8GWLSRt9v1ZjL7LEOn4 9K7KZxVDDlg zmCb/lm/U ldDprBmUH7vSsSxC3 lyW5JJTJXPap9Iu2Crg8g4Oa1MTY1fw40kLXmn4yvLp61hWc2H KupUjjFei6VIpCMB16jsawvFXheRXbUrBeerxikBXszkAg10du Q1rz1FcNpt/kDd8pHUHtXW2k 6PrwRQBvaaxeHHfPFT6zpUOr6a8bL 8A UjqDVPTG2jnoTXQW2BKGP3TxSYHj88ctncPBKv7xeF7V0vhW7h luY3kUCRPkY9x6GrvjbQjhr6IcjqBXKeHpgdQGflZxsI/lUShzJoqMrM73xNgRowGfevMvEnM0Z967681AX2mbHI8 E7WHqOxrgdfikmmUID1rlpR5JWZvN3WhkyuDFj2oqzBprMP3np 60V1cyMOVnp/wAOPDep6XZXjX8YjWZgypnk127WOON fat825CfKprOuCQxVhgjoK25VujO7ZiXBlg WNeB1os7qCeVVb5WHUVsyWDPAHC5JFYdxYpvJbKsO9UOxvC3xG GRqzr698mJo5W3ZHA9Kr2l9NaxFTJvX3rntT1Jry8WOLkg4NJs aRj6vHIZJJWOeODVfw2ytMc9d3NdDq9n/wASpRt5UZrkdFmMd264w2/IqbF3uj1eyhRolOK0vs6bOlYmm3Ie3X171v2n7zAHrWkTGRR1Y jTPDtxKOsuQPoP/AK9eMaCpvPFc 7kJhR9Sa9W I16ttYraoe2D9T1ryjwuWTXbhv7zColqzSGiPXLu03aNtT7wGa 1fCt2LjS3tZBkgGl0pBdWZVu4xVe2hbTLtmUcE00ib6nLROdO8 XTWjsQkhJArt7KdpYXtJnwv/ACzbOCv NcR4vgc3qX0YzJGcmtPRtZS7tkkJxKvBprQHqjo7LVnhv30jU2 EhYboJNvEg7gj1qLVvBnhzUSr3GkxPIDjcg29T/wDXrF11XvIYbiA4lhbcp967fwxqa6lpKzMQJ1GJEzzkU5WJVzj h8PvDohmaLz7ZowSArAj6dK4 21O3MLAn/VkqVP3vpXqE063fiK8tos Q0SncOAX5yR69ulfO99M1v4g1G32uuy6kAz7Ma5q0Fa9jqoSvu zS1mwDXe6Nf3LjJINZXjTd9ptLX5vKt7CHylzkLlRk5960Y7sS W5Vqi8VWRnt9N1JZGeKazECg9FaMBSKVLawVV1MDwxFuumUng8 Yo1K3k0zViV4ikPFT FP PwqxGd1dR4u0hrnTVuIxkp8wrcwHaHdF4kweeK7S1kjuYdrYB6 EGvINC1AqVRuGB5r0bS7sui/NRYTOZ8YeGpNPuzqVimYicyIP51U0vUxJCB0OcV6n5cd7amGUb wRivMfE/hqXQ703lopaE8sB2oaBM6XTpW2Bs11Gnt5yAE15voureZGo35z 69a7TTbkjBLcVFhnS39nHeaY8ZGSa8Tu1fSdcdTwFfcK90sZFn j4PXmvNviLooFy11GOvJNU 4o9iG j2TR3ES/LKmQfX1/pXJ69cm3ZWRt2TXV6DcDUfD0SOcvGcL7GuV8VWckMXnBDsdjlf 7jdxWUoJu5opNaGEdXnIOBRUEZiEfIyaKfIieZn2nbxrJlcDNc b4slfS9Ugkb/VOcGusgkdZxxjNZPj/TzdeH5ZVXLoNyn3rYnqW9HaO8tgcg5rC8RW5tJDIq4Aqh4B1Yz hYXbBAAPPeut8R2gudPkcDotCG9zyN9S/eSDcR6VQ0xiuovK38bcVT1AmLUmTphsVciK5VhxipKZ2c8QmsG B5yvWvPtTtH0jU4m2hWY4xXe Hpft22J/uJy9ZHjWxE7rMRyDwfSmSty/osglQYOxsdOxrsdIUmVAQeAWJ7cVwPhmYSR W5GVHFekWAFlos93nBfIUHsKtEyPLfiDqBm1Z0zkDtXLeHUIvy OS1SeJbt7vVp5M/wAeBU2hR7JVNI0Wx67oUoEarWjeQBkL45rI0L7q/StyZ/3frmmZM5e8gFwzqwzkYNctPay6ZcEw5Ck8127x7ZS1V76yWaLe y7gaBpmJY6t5q VKdpIxV20vv7Nud2SIn4bBrMl09Q7FOx4qOQSm1ZXBYCmgPQoJ IpUjIxg/ckHX6V4R8S7KTT/H10zLtW5Cyr Qz ua9D8M ITE/wBjuRmM8DJ5FM KHh9dc8PRX1sTJeWXMeB99O4z9KKi5kEJcrPHI70tL3VOn1rpN RiefwFpDhyqC/kjwO dxz lcZaspuF353HseBmvSbFEn FtzLIgcwXAdPY7tv8AWuaCtI3qO6ucBoL RrDoeMNgfnXrKQLe6X5bdCuK8cs3ZdaLHqH6V7NorGTT me9aIxZ5BqNo2k6xLHyo3ZHvXTaLqeAoLVZ8e6UGkjuEXDDqfa uV06cpIFx061aHuj13SdQwAR3rZms7e/tW89ARyTnvXnmkahkjLYxXZW2ovMFjDYTvQZvQ8x8QaTcaBqjX aLizlfgDtW3pOph4g cjHSu81XSLfV9PkhdASV XNeRrFPoOrzWNxu2/wAB7EVDNE7nqfhzU9zpGx9qt LbFLrTJBtBYjNefabqxgvVYNxkV6tMFvbCOTHyvGD lUtidmeL Ep2s7 9sW7HcoroNW05NR0gtgsQMMR/e9a5/U4zpHjJSPuTgqe1dvoIWeOeCXmNxtx9eh/CptqUzxefT54J3SNGI3YorsNf086fqkg5BHBOevuKKkaR9ImUi ZQPWtG/i 0aQ6OAQy0UVoT1PDtMuX0bxjJbg4jLEjFe0wMLzSDnnK0UUIcz wLxtEbPW3K8DdVW0nyoyaKKVinsjtfC37u3lcdZDg/SpvEA82z6dDRRQT1MHw0jPqyRL1Y4A969H8Z3H9naD5cZwFTGa KKtClueDOzTXBdu5ya3tIUBkHeiikUel6FkL FbbsCBRRTM3uUriPkU5E8yIx4oop2Ecvqm xvMn7pNWbVUuouRgH2oooBmFq lPAzTQtjHIwcVreGNcaZVs7kbscDiiiqQHm3xI8Kr4e1YX0GPs t2SyqD9xh1H6iuj8Owk/B/VJ3HyMBj6 YtFFc9veN/snk9oxOqD/AHz/ADr2bw8c2QHtRRVIiWxN4k0htS0B2UASRru69a8hmQ28gYdGOG ooqgjsadndtGRgV1 nXr7FI60UUmFjr9MvQ21XGT0rB8f6CLvTzdwgCaH5gemfaiigz T1PMbS/Z3TPrXunhu5N14Xt36kKV59iaKKEXM89 I1p5UkV2ow0bg5rT8NXDO0T9iBmiigOgePrCPy474DPlgA 6 lFFFSyk9D/2Q==
1
Con Người Thật Của Phạm Duy
Lâm Minh Nghị's photo
Lời Nói Đầu
Nghĩa tử là nghĩa tận. Trước một “nhân vật của
quần chúng” (a person of the public) vừa nằm
xuống, giữ im lặng là thái độ nghiêm chỉnh nhất.
Nhưng sự ra đi của Phạm Duy là một ngoại lệ.
Nhiều người khen quá độ. Nhiều người chê quá
lời. Nhiều người muốn khen, chê đúng mức mà
không lên tiếng v́ e ngại phản ứng của cả đôi
bên. Đài BBC cũng tường thuật rất tỉ mỉ về đám
tang của ông.
Hăy thử t́m con người đích thực của PD qua
tác phẩm, hành động và lời nói của ông để biết
nguyên do của cái dư luận ồn ào sau tin ông qua
đời.
2
A/ NHỮNG LƯ DO KHIẾN PD ĐƯỢC NHIỀU
NGƯỜI NHẮC TỚI
1/ Ông là một nhạc sĩ được ngưỡng mộ bởi
hàng triệu người Việt từ thế hệ trẻ tới thế hệ già,
từ giới b́nh dân tới giới trí thức, từ thời chiến tới
thời b́nh, từ chủ nghĩa Cộng Sản tới chủ nghĩa
Tự Do, từ chính quyền độc tài tới chính quyền
dân chủ, từ trong nước tới hải ngoại.
2/ Cảm t́nh của quần chúng đối với ông rất
phức tạp. Nhiều người khen. Nhiều người chê.
Nhiều người vừa khen vừa chê. Nhiều người
trước khen nay chê. Nhiều người trước chê nay
khen.
Phe Việt Cộng, sau nửa thế kỷ căm thù ông,
nay mua chuộc ông để làm mồi cho chiêu bài
“Ḥa Giải Dân Tộc”.
Phe Tự Do, qua nửa thế kỷ quư mến ông, nay
ruồng bỏ ông v́ nghĩ rằng ông bị kẻ thù mua
chuộc.
Những biểu lộ ấy (khen-chê, yêu-ghét, mua
chuộc-ruồng bỏ) rất thường t́nh. Thiên hạ không
ngẫu nhiên (mà có lư do thầm kín) gán ghép cho
ông. Ông cũng không cố ư gây ra. Lối phát ngôn
vụng về và nếp sống buông thả của ông đóng
3
một vai tṛ quan trọng trong sự phán xét của họ.
3/ Những tác phẩm của ông, từ dân ca, t́nh
ca, quân ca, đạo ca, nhi ca v.v... đều có gíá trị
độc đáo: Mang âm giai ngũ cung hài ḥa của dân
tộc và lời ca truyền cảm của ca dao.
4/ Nhạc phổ thơ của ông là một tuyệt kỷ. Giới
truyền thông đă liệt ông vào hàng “phù thủy”
của loại nhạc này. Dù phổ nguyên văn bài thơ
(như Ngậm Ngùi của Huy Cận...) hoặc chỉ lấy ư
thơ (như Tiếng Sáo Thiên Thai của Thế Lữ...)
ông cũng làm cho thơ tăng thêm giá trị.
5/ Đời tư của ông có một vài tỳ vết. Ông sống
buông thả theo thú vui xác thịt, bất chấp hậu
quả (vụ Khánh Ngọc và Julie Quang) khiến
những người đạo đức khinh bỉ và những người
đối lập khai thác.
6/ Ḷng yêu dân, yêu quê, yêu nước trong
những tác phẩm của ông rất hiển hiện. Một
người có t́nh yêu giả tạo không thể nào làm
được những bài T́nh Ca, T́nh Hoài Hương, Quê
nghèo, Về Miền Trung, Bà Mẹ Gio Linh, Nhớ
Người Thương Binh, Vợ Chồng Quê, Em Bé Quê,
Ngày Trờ Về, Con Đường Cái Quan, Mẹ Việt Nam,
v.v…
4
B/ KIỂM ĐIỂM NHỮNG LỜI KHEN
Hầu hết những người khen đều công nhận
rằng ông là một “đại thụ” của nền tân nhạc Việt
và là một nhạc sĩ có thiên tài, có ḷng yêu dân,
yêu quê, yêu nước chân thành. Có người đă tặng
ông những đức tính mà thực sự ông không có
(như khiêm nhượng, cao siêu). Thậm chí, có
người c̣n vinh danh ông là chiến sĩ chống Cộng
hoặc nhà tư tưởng thâm thúy. Những nhận xét
như vậy chỉ đúng nửa vời:
1/ Quả thực ông là một đại thụ của nền tân
nhạc Việt. Nhưng đại thụ ấy có tỳ vết: Ông đă 2
lần vi phạm luân lư Việt (vụ Khánh Ngọc và Julie
Quang).
2/ Ông không khiêm nhượng mà c̣n háo
danh. Một thí dụ: Trong cuốn video Paris By
Night 19, ông trả lời kư giả Lê Văn của đài BBC:
“Tôi muốn hậu thế nhắc đến tôi như một người
Việt Nam”. Khiêm nhượng thay câu trả lời!
Nhưng cũng trong cuốn video ấy ông nói:
“Tôi sẽ làm trường ca Hàn Mặc Tử bởi v́ tôi đă
có 10 bài Đạo Ca cho Phật giáo th́ tôi cũng phải
có một bài cho Công giáo mới công bằng”. Thế
ra ông là người ban phát ân huệ cho 2 tôn giáo
5
này! Nét háo danh đă lộ liễu trong lời nói vụng
về ấy.
3/ Ông không phải là một chiến sĩ chống Cộng
mà chỉ là một nhạc sĩ muốn được sinh hoạt văn
nghệ mà không bị chỉ đạo bởi chính quyền. Ông
bỏ Kháng Chiến về Thành không phải v́ muốn
xả thân cho lư tưởng chống Cộng mà v́ muốn gia
đ́nh được sống thoải mái trong chính thể Dân
Chủ và bản thân được tự do sáng tác theo tiếng
nói của con tim.
Ông đă hưởng trọn vẹn ân huệ của những
người đă hy sinh để bảo vệ chế độ dân chủ tự
do cho gia đ́nh ông sống yên vui. Bù lại, ông đă
đền đáp công ơn của họ bằng vài trăm bài ca bất
hủ xưng tụng những thứ cao đẹp mà họ trân qúy.
Tuy ông không hy sinh xương máu cho chính
nghĩa tự do nhưng ông đă góp phần không ít vào
việc tô điểm nó. Tuy ông có nhiều điểm đáng
khen nhưng không nên tặng ông cái vinh dự mà
ông không xứng (chiến sĩ chống Cộng).
4/ Ông không phải là một nhân vật thâm thúy.
Suốt đời, ông chưa nói được một câu nào xứng
đáng cho danh hiệu ấy. Một bài nhạc của ông có
câu: “Đừng cho không gian đụng thời gian”. Ông
6
mượn ư đó trong thuyết Tương Đối của Albert
Einstein (Einstein cho rằng chỉ có không gian,
không có thời gian v́ thời gian chỉ là phương tiện
để đo lường không gian; thí dụ: Hai thiên hà
cách xa nhau một tỷ năm ánh sáng). Có người
đă xin ông giải thích câu đó nhưng ông chỉ trả
lời loanh quanh, vô nghĩa, chứng tỏ ông đă
không hiểu ông muốn nói ǵ.
Thật là khôi hài khi một anh chàng văn sĩ VC
nói câu này trong đám tang của ông: “Nhạc PD
c̣n th́ tiếng ta c̣n, tiếng ta c̣n th́ nước ta c̣n”.
Hắn nhái câu thậm xưng của Phạm Quỳnh trong
thập niên 1930: “Chuyện Kiều c̣n th́ tiếng ta
c̣n, tiếng ta c̣n th́ nước ta c̣n”.
(Cũng nên mở một dấu ngoặc ở đây để nói
rằng đừng v́ một câu của một lănh tụ CS ca ngợi
ông mà chụp cái mũ “thân Cộng” cho ông).
C/ KIỂM ĐIỂM NHỮNG LỜI CHÊ
Những lời chê ông nở rộ trong 2 thời kỳ:
1/ Thời kỳ thứ nhất từ năm 1950 tới 2005:
Khi ông bỏ Kháng Chiến về Thành, VC đă chê
ông là phản động.
Ông đă không phản động mà chỉ phản Cộng.
Phản Cộng v́ Cộng không thể cung cấp những
7
nhu cầu căn bản (cơm ăn, áo mặc) cho gia đ́nh
ông và không cho phép ông phục vụ văn nghệ
theo sở trường mà c̣n buộc ông phải khai tử
một bài hát vô tội (innocent): Bài Bên Cầu Biên
Giới. Giản dị thế thôi!
2/ Thời kỳ thứ hai từ 2005 cho tới nay:
Khi ông quyết định trở về VN để sống nốt tuổi
già, một số nạn nhân bị CS đày đọa đă chê ông
là phản bội những anh hùng chống Cộng.
Công bằng mà xét th́ ông không phản bội ai
cả. Lư do ông trở về quê bây giờ cũng giản dị
như lư do ông về Thành thuở xưa.
Ở Hoa Kỳ, các con của ông không có nghề
ngỗng ǵ ngoài nghề ca hát mà nghề này th́
không cung ứng đủ những nhu cầu vật chất cho
chúng. Cộng đồng người Mỹ gốc Việt không bao
bọc nổi vài trăm ca nhạc sĩ Việt. Những người
lớn tuổi, đă về hưu, gắng gượng mới có tiền dự
những buổi đại nhạc hội được tổ chức xuân thu
nhị kỳ v́ giới trẻ trung th́ thích nhạc Mỹ do nó
phong phú hơn, sống động hơn, giật gân hơn,
hợp nhĩ hơn. Bản quyền sáng tác nhạc không
được tôn trọng. Đĩa nhạc được sao chép và bán
rẻ rúng công khai trong mọi tiệm nhạc. Sống nhờ
8
trợ cấp xă hội th́ không cam ḷng. Ch́a tay nhận
2000$ để phổ nhạc vài bài thơ “con cóc” của “vô
thượng thiền sư” Thanh Hải th́ tủi thân cho một
nhạc sĩ tài danh như ông.
Giữa lúc nghèo túng th́ cơ hội chợt tới: Một
khế ước trị giá 400 ngàn đô-la trong 4 năm để
sưu tầm, ḥa âm, tŕnh diễn tất cả những bài ca
do ông sáng tác tại VN từ 1945 tới 1975. Khế
ước đó không buộc ông phải ḥa âm những bản
nhạc của VC hoặc sáng tác những bài ca mới cho
VC. Thính giả của ông sẽ chỉ là những người
thích nghe nhạc Phạm Duy bất kể chính kiến. Có
thể ông đă biết một cái bẫy vô h́nh ẩn sau khế
ước đó: Sách lược “Ḥa Giải Dân Tộc” của VC
đang ở cao điểm trong thời gian này. Một người
có “khí tiết” ắt không chấp thuận. Nhưng Phạm
Duy không phải hạng người có khí tiết. Ông
không thích sống “gương mẫu” mà thích sống
thoải mái, buông thả, sung túc như thường t́nh.
Thế là ông đưa gia đ́nh về quê hương sống
ung dung trong 8 năm cho tới khi ông từ trần.
Ông rất thích câu của ai đó nói rằng: “Về đi thôi!
Kiếp sau biết có hay không?”. Tính t́nh của ông
khác đời ở chỗ: Rất thích thú khi được khen và
9
rất ít phiền hà khi bị chửi.
Trong 8 năm ấy ông đă gặp đủ hạng người,
trong mọi lứa tuổi: Ca nhạc sĩ đă quen hoặc chưa
quen, thính giả yêu nhạc của ông dù đă biết hoặc
chưa hề biết tên ông, lănh tụ CS kể cả những
người đă từng cấm hát nhạc của ông như Vơ Văn
Kiệt, Tố Hữu và Trần Bạch Đằng, người đă tuyên
bố một câu vô liêm sỉ năm 1989: “PD hăy tự sát
đi, chúng tôi sẽ cho phổ biến nhạc của ông ta”.
Dĩ nhiên ông không thể từ chối gặp mặt những
lănh tụ CS đă mở đường cho ông trở về. Cũng
không đáng phàn nàn nếu ông muốn gặp một
vài lănh tụ CS đă chơi thân với ông trong thời
kháng chiến chống Pháp. Ông rất dễ tính và vô
tư trong việc gặp bạn cũ, chuyện làm quà chỉ là
chuyện tếu hoặc kỷ niệm xưa, không bàn về
chính trị. Chả có ǵ đáng trách cho những cuộc
gặp gỡ lấy lệ hoặc xă giao như vậy.
Có một điểm son đáng ghi nhận: Ông không
hề bợ đỡ một lănh tụ CS nào và cũng không hề
nói xúc phạm tới bất cứ ai của chính thể VNCH
trong suốt thời gian 8 năm ấy (cựu phó tổng
thống Nguyễn Cao Kỳ đă phạm lỗi này).
Tôi muốn tóm tắt thái độ của Phạm Duy trong
10
một câu sơ sài: Khi sáng tác th́ tận t́nh, khi vui
chơi th́ tận hưởng, khi nói năng th́ tận tục.
Duyên Anh đă thuật lại rằng PD, trong lúc đùa
rỡn với bạn bè, đă nói trong hơi men: “Ai ngu
mới thích nghe nhạc của tôi.
Chúng đă được làm trong cầu tiêu”. Có lẽ ông
đă làm những bài Tục Ca trong cầu tiêu.
D/ KẾT LUẬN
Nhạc sĩ tài danh Phạm Duy là một người đáng
thương hại nhiều hơn là đáng trách cứ. Cuộc đời
của ông trôi nổi qua nhiều vinh nhục, thăng
trầm. Ông thích sống buông thả và chỉ có một
tham vọng tích cực (productive): Sáng tác những
bản nhạc có giá trị.
Lối phát ngôn của ông thuộc loại Tú Xương
(“Một thày, một cô một chó cái” hoặc “Cao lâu
thường ăn quịt, thổ đĩ lại chơi lường”). Từ 50
năm nay, chả có ai coi ông như một “quư nhân”.
Họ mến ông v́ ông đă cống hiến cho họ nhiều
bài ca bất hủ, và đi chung với họ trên một đoạn
đường dài nhất của cuôc đời để cùng nhau “khóc
cười theo mệnh nước nổi trôi”.
Ông chưa bao giờ là công cụ của CS. Trong 5
năm theo Kháng Chiến chống Pháp, ông chưa hề
11
làm một khúc ca xưng tụng một lănh tụ CS nào
mà chỉ xưng tụng những anh hùng, liệt sĩ chống
ngoại xâm. Tới khi cáo hồ ló đuôi th́ ông bỏ
chúng về Thành.
Ông cũng chưa bao giờ là công cụ của chính
quyền độc tài. Trong 25 năm sống trong chính
thể Quốc gia, ông chưa hề làm một ca khúc suy
tôn lănh tụ nào. Những bài hát “xây dựng nông
thôn” là những bài làm ra bởi một tác giả công
chức hơn là bởi một nhạc sĩ chuyên nghiệp;
chúng đă không thọ lâu.
Khoảng 100 bài ca bất hủ của ông đă đi sâu
vào mọi làng xóm của thôn quê, mọi ngơ ngách
của thành thị rồi “di tản” ra ngoại quốc để ve
vuốt nỗi cô đơn của vài triệu người sống lưu
vong.
Cuộc “trở về quê” của ông chỉ tổn thương cho
thanh danh của cá nhân ông, không có ảnh
hưởng đáng kể tới tinh thần chống cộng của
quần chúng. Chả có ai “ḥa giải dân tộc” với VC
chỉ v́ Phạm Duy đă hồi hương. Sự ḥa giải ấy sẽ
không bao giờ xảy ra. Nói cách khác, chỉ có ḥa
giải khi nào chính thể CS bị giải thể hoàn toàn.
C̣n nữa, chỉ có lực lượng của quần chúng ở
12
trong nước mới có khả năng giải thể chúng. Vậy
th́ chả nên quá quan tâm tới cái sách lược “Ḥa
Giải Dân Tộc” của chúng. Nó đă chết ngay sau
khi vừa sinh ra. Chả nên chia sớt bớt nỗi căm thù
VC rồi xối vào những ca nhạc sĩ như Phạm Duy,
Từ Công Phụng, Khánh ly, Lệ Thu, Chế Linh v.v...
Có một cái ǵ “bất đắc dĩ” trong viêc trở về của
họ (như đă nói ở trên). Vả lại, họ không đem đô-
la về nước để góp thêm ngoại tệ cho VC (như
một số thương gia và những kẻ ham du hí) mà
c̣n tiêu bớt ngoại tệ của chúng (lănh thù lao
bằng đô-la). Hăy thông cảm cho họ (thông cảm
không có nghĩa là cổ vơ cho người khác trở về)
miễn là họ chỉ thân thiện với dân, chỉ hát cho dân
nghe những bài ca mà chúng ta chấp nhận và
không nói lảm nhảm, xúc phạm tới tinh thần
chống Cộng.
Riêng đối với Phạm Duy, hăy để cho ông yên
nghỉ, gọi là đáp lễ những bài ca bất hủ mà ông
đă cống hiến trong suốt cuộc đời ông.
Nghĩa tử là nghĩa tận! Có cả ngàn người (phần
lớn là thường dân) đă tiễn đưa ông tới nơi an
nghỉ cuối cùng. Vài nhóm trong số người này vừa
khóc vừa đồng ca trước mồ ông một số bài chọn
13
lọc, trong đó có bài T́nh Ca và một bài chưa
được chính quyền VC cho phép.
(Những Ǵ Sẽ Đem Theo Về Cơi Chết). Từ vạn
dặm, chúng ta hăy gửi tới ông một chút thương
cảm, một chút ngậm ngùi, một chút vị tha. Người
yêu chuộng tự do lúc nào cũng tôn trọng tự do
ngôn luận (trong đó có tự do chọn lựa lối sống)
hơn bất cứ điều ǵ trên đời.
Bác sĩ
Nguyễn Văn Bảo
1
Con Người Thật Của Phạm Duy
Lâm Minh Nghị's photo
Lời Nói Đầu
Nghĩa tử là nghĩa tận. Trước một “nhân vật của
quần chúng” (a person of the public) vừa nằm
xuống, giữ im lặng là thái độ nghiêm chỉnh nhất.
Nhưng sự ra đi của Phạm Duy là một ngoại lệ.
Nhiều người khen quá độ. Nhiều người chê quá
lời. Nhiều người muốn khen, chê đúng mức mà
không lên tiếng v́ e ngại phản ứng của cả đôi
bên. Đài BBC cũng tường thuật rất tỉ mỉ về đám
tang của ông.
Hăy thử t́m con người đích thực của PD qua
tác phẩm, hành động và lời nói của ông để biết
nguyên do của cái dư luận ồn ào sau tin ông qua
đời.
2
A/ NHỮNG LƯ DO KHIẾN PD ĐƯỢC NHIỀU
NGƯỜI NHẮC TỚI
1/ Ông là một nhạc sĩ được ngưỡng mộ bởi
hàng triệu người Việt từ thế hệ trẻ tới thế hệ già,
từ giới b́nh dân tới giới trí thức, từ thời chiến tới
thời b́nh, từ chủ nghĩa Cộng Sản tới chủ nghĩa
Tự Do, từ chính quyền độc tài tới chính quyền
dân chủ, từ trong nước tới hải ngoại.
2/ Cảm t́nh của quần chúng đối với ông rất
phức tạp. Nhiều người khen. Nhiều người chê.
Nhiều người vừa khen vừa chê. Nhiều người
trước khen nay chê. Nhiều người trước chê nay
khen.
Phe Việt Cộng, sau nửa thế kỷ căm thù ông,
nay mua chuộc ông để làm mồi cho chiêu bài
“Ḥa Giải Dân Tộc”.
Phe Tự Do, qua nửa thế kỷ quư mến ông, nay
ruồng bỏ ông v́ nghĩ rằng ông bị kẻ thù mua
chuộc.
Những biểu lộ ấy (khen-chê, yêu-ghét, mua
chuộc-ruồng bỏ) rất thường t́nh. Thiên hạ không
ngẫu nhiên (mà có lư do thầm kín) gán ghép cho
ông. Ông cũng không cố ư gây ra. Lối phát ngôn
vụng về và nếp sống buông thả của ông đóng
3
một vai tṛ quan trọng trong sự phán xét của họ.
3/ Những tác phẩm của ông, từ dân ca, t́nh
ca, quân ca, đạo ca, nhi ca v.v... đều có gíá trị
độc đáo: Mang âm giai ngũ cung hài ḥa của dân
tộc và lời ca truyền cảm của ca dao.
4/ Nhạc phổ thơ của ông là một tuyệt kỷ. Giới
truyền thông đă liệt ông vào hàng “phù thủy”
của loại nhạc này. Dù phổ nguyên văn bài thơ
(như Ngậm Ngùi của Huy Cận...) hoặc chỉ lấy ư
thơ (như Tiếng Sáo Thiên Thai của Thế Lữ...)
ông cũng làm cho thơ tăng thêm giá trị.
5/ Đời tư của ông có một vài tỳ vết. Ông sống
buông thả theo thú vui xác thịt, bất chấp hậu
quả (vụ Khánh Ngọc và Julie Quang) khiến
những người đạo đức khinh bỉ và những người
đối lập khai thác.
6/ Ḷng yêu dân, yêu quê, yêu nước trong
những tác phẩm của ông rất hiển hiện. Một
người có t́nh yêu giả tạo không thể nào làm
được những bài T́nh Ca, T́nh Hoài Hương, Quê
nghèo, Về Miền Trung, Bà Mẹ Gio Linh, Nhớ
Người Thương Binh, Vợ Chồng Quê, Em Bé Quê,
Ngày Trờ Về, Con Đường Cái Quan, Mẹ Việt Nam,
v.v…
4
B/ KIỂM ĐIỂM NHỮNG LỜI KHEN
Hầu hết những người khen đều công nhận
rằng ông là một “đại thụ” của nền tân nhạc Việt
và là một nhạc sĩ có thiên tài, có ḷng yêu dân,
yêu quê, yêu nước chân thành. Có người đă tặng
ông những đức tính mà thực sự ông không có
(như khiêm nhượng, cao siêu). Thậm chí, có
người c̣n vinh danh ông là chiến sĩ chống Cộng
hoặc nhà tư tưởng thâm thúy. Những nhận xét
như vậy chỉ đúng nửa vời:
1/ Quả thực ông là một đại thụ của nền tân
nhạc Việt. Nhưng đại thụ ấy có tỳ vết: Ông đă 2
lần vi phạm luân lư Việt (vụ Khánh Ngọc và Julie
Quang).
2/ Ông không khiêm nhượng mà c̣n háo
danh. Một thí dụ: Trong cuốn video Paris By
Night 19, ông trả lời kư giả Lê Văn của đài BBC:
“Tôi muốn hậu thế nhắc đến tôi như một người
Việt Nam”. Khiêm nhượng thay câu trả lời!
Nhưng cũng trong cuốn video ấy ông nói:
“Tôi sẽ làm trường ca Hàn Mặc Tử bởi v́ tôi đă
có 10 bài Đạo Ca cho Phật giáo th́ tôi cũng phải
có một bài cho Công giáo mới công bằng”. Thế
ra ông là người ban phát ân huệ cho 2 tôn giáo
5
này! Nét háo danh đă lộ liễu trong lời nói vụng
về ấy.
3/ Ông không phải là một chiến sĩ chống Cộng
mà chỉ là một nhạc sĩ muốn được sinh hoạt văn
nghệ mà không bị chỉ đạo bởi chính quyền. Ông
bỏ Kháng Chiến về Thành không phải v́ muốn
xả thân cho lư tưởng chống Cộng mà v́ muốn gia
đ́nh được sống thoải mái trong chính thể Dân
Chủ và bản thân được tự do sáng tác theo tiếng
nói của con tim.
Ông đă hưởng trọn vẹn ân huệ của những
người đă hy sinh để bảo vệ chế độ dân chủ tự
do cho gia đ́nh ông sống yên vui. Bù lại, ông đă
đền đáp công ơn của họ bằng vài trăm bài ca bất
hủ xưng tụng những thứ cao đẹp mà họ trân qúy.
Tuy ông không hy sinh xương máu cho chính
nghĩa tự do nhưng ông đă góp phần không ít vào
việc tô điểm nó. Tuy ông có nhiều điểm đáng
khen nhưng không nên tặng ông cái vinh dự mà
ông không xứng (chiến sĩ chống Cộng).
4/ Ông không phải là một nhân vật thâm thúy.
Suốt đời, ông chưa nói được một câu nào xứng
đáng cho danh hiệu ấy. Một bài nhạc của ông có
câu: “Đừng cho không gian đụng thời gian”. Ông
6
mượn ư đó trong thuyết Tương Đối của Albert
Einstein (Einstein cho rằng chỉ có không gian,
không có thời gian v́ thời gian chỉ là phương tiện
để đo lường không gian; thí dụ: Hai thiên hà
cách xa nhau một tỷ năm ánh sáng). Có người
đă xin ông giải thích câu đó nhưng ông chỉ trả
lời loanh quanh, vô nghĩa, chứng tỏ ông đă
không hiểu ông muốn nói ǵ.
Thật là khôi hài khi một anh chàng văn sĩ VC
nói câu này trong đám tang của ông: “Nhạc PD
c̣n th́ tiếng ta c̣n, tiếng ta c̣n th́ nước ta c̣n”.
Hắn nhái câu thậm xưng của Phạm Quỳnh trong
thập niên 1930: “Chuyện Kiều c̣n th́ tiếng ta
c̣n, tiếng ta c̣n th́ nước ta c̣n”.
(Cũng nên mở một dấu ngoặc ở đây để nói
rằng đừng v́ một câu của một lănh tụ CS ca ngợi
ông mà chụp cái mũ “thân Cộng” cho ông).
C/ KIỂM ĐIỂM NHỮNG LỜI CHÊ
Những lời chê ông nở rộ trong 2 thời kỳ:
1/ Thời kỳ thứ nhất từ năm 1950 tới 2005:
Khi ông bỏ Kháng Chiến về Thành, VC đă chê
ông là phản động.
Ông đă không phản động mà chỉ phản Cộng.
Phản Cộng v́ Cộng không thể cung cấp những
7
nhu cầu căn bản (cơm ăn, áo mặc) cho gia đ́nh
ông và không cho phép ông phục vụ văn nghệ
theo sở trường mà c̣n buộc ông phải khai tử
một bài hát vô tội (innocent): Bài Bên Cầu Biên
Giới. Giản dị thế thôi!
2/ Thời kỳ thứ hai từ 2005 cho tới nay:
Khi ông quyết định trở về VN để sống nốt tuổi
già, một số nạn nhân bị CS đày đọa đă chê ông
là phản bội những anh hùng chống Cộng.
Công bằng mà xét th́ ông không phản bội ai
cả. Lư do ông trở về quê bây giờ cũng giản dị
như lư do ông về Thành thuở xưa.
Ở Hoa Kỳ, các con của ông không có nghề
ngỗng ǵ ngoài nghề ca hát mà nghề này th́
không cung ứng đủ những nhu cầu vật chất cho
chúng. Cộng đồng người Mỹ gốc Việt không bao
bọc nổi vài trăm ca nhạc sĩ Việt. Những người
lớn tuổi, đă về hưu, gắng gượng mới có tiền dự
những buổi đại nhạc hội được tổ chức xuân thu
nhị kỳ v́ giới trẻ trung th́ thích nhạc Mỹ do nó
phong phú hơn, sống động hơn, giật gân hơn,
hợp nhĩ hơn. Bản quyền sáng tác nhạc không
được tôn trọng. Đĩa nhạc được sao chép và bán
rẻ rúng công khai trong mọi tiệm nhạc. Sống nhờ
8
trợ cấp xă hội th́ không cam ḷng. Ch́a tay nhận
2000$ để phổ nhạc vài bài thơ “con cóc” của “vô
thượng thiền sư” Thanh Hải th́ tủi thân cho một
nhạc sĩ tài danh như ông.
Giữa lúc nghèo túng th́ cơ hội chợt tới: Một
khế ước trị giá 400 ngàn đô-la trong 4 năm để
sưu tầm, ḥa âm, tŕnh diễn tất cả những bài ca
do ông sáng tác tại VN từ 1945 tới 1975. Khế
ước đó không buộc ông phải ḥa âm những bản
nhạc của VC hoặc sáng tác những bài ca mới cho
VC. Thính giả của ông sẽ chỉ là những người
thích nghe nhạc Phạm Duy bất kể chính kiến. Có
thể ông đă biết một cái bẫy vô h́nh ẩn sau khế
ước đó: Sách lược “Ḥa Giải Dân Tộc” của VC
đang ở cao điểm trong thời gian này. Một người
có “khí tiết” ắt không chấp thuận. Nhưng Phạm
Duy không phải hạng người có khí tiết. Ông
không thích sống “gương mẫu” mà thích sống
thoải mái, buông thả, sung túc như thường t́nh.
Thế là ông đưa gia đ́nh về quê hương sống
ung dung trong 8 năm cho tới khi ông từ trần.
Ông rất thích câu của ai đó nói rằng: “Về đi thôi!
Kiếp sau biết có hay không?”. Tính t́nh của ông
khác đời ở chỗ: Rất thích thú khi được khen và
9
rất ít phiền hà khi bị chửi.
Trong 8 năm ấy ông đă gặp đủ hạng người,
trong mọi lứa tuổi: Ca nhạc sĩ đă quen hoặc chưa
quen, thính giả yêu nhạc của ông dù đă biết hoặc
chưa hề biết tên ông, lănh tụ CS kể cả những
người đă từng cấm hát nhạc của ông như Vơ Văn
Kiệt, Tố Hữu và Trần Bạch Đằng, người đă tuyên
bố một câu vô liêm sỉ năm 1989: “PD hăy tự sát
đi, chúng tôi sẽ cho phổ biến nhạc của ông ta”.
Dĩ nhiên ông không thể từ chối gặp mặt những
lănh tụ CS đă mở đường cho ông trở về. Cũng
không đáng phàn nàn nếu ông muốn gặp một
vài lănh tụ CS đă chơi thân với ông trong thời
kháng chiến chống Pháp. Ông rất dễ tính và vô
tư trong việc gặp bạn cũ, chuyện làm quà chỉ là
chuyện tếu hoặc kỷ niệm xưa, không bàn về
chính trị. Chả có ǵ đáng trách cho những cuộc
gặp gỡ lấy lệ hoặc xă giao như vậy.
Có một điểm son đáng ghi nhận: Ông không
hề bợ đỡ một lănh tụ CS nào và cũng không hề
nói xúc phạm tới bất cứ ai của chính thể VNCH
trong suốt thời gian 8 năm ấy (cựu phó tổng
thống Nguyễn Cao Kỳ đă phạm lỗi này).
Tôi muốn tóm tắt thái độ của Phạm Duy trong
10
một câu sơ sài: Khi sáng tác th́ tận t́nh, khi vui
chơi th́ tận hưởng, khi nói năng th́ tận tục.
Duyên Anh đă thuật lại rằng PD, trong lúc đùa
rỡn với bạn bè, đă nói trong hơi men: “Ai ngu
mới thích nghe nhạc của tôi.
Chúng đă được làm trong cầu tiêu”. Có lẽ ông
đă làm những bài Tục Ca trong cầu tiêu.
D/ KẾT LUẬN
Nhạc sĩ tài danh Phạm Duy là một người đáng
thương hại nhiều hơn là đáng trách cứ. Cuộc đời
của ông trôi nổi qua nhiều vinh nhục, thăng
trầm. Ông thích sống buông thả và chỉ có một
tham vọng tích cực (productive): Sáng tác những
bản nhạc có giá trị.
Lối phát ngôn của ông thuộc loại Tú Xương
(“Một thày, một cô một chó cái” hoặc “Cao lâu
thường ăn quịt, thổ đĩ lại chơi lường”). Từ 50
năm nay, chả có ai coi ông như một “quư nhân”.
Họ mến ông v́ ông đă cống hiến cho họ nhiều
bài ca bất hủ, và đi chung với họ trên một đoạn
đường dài nhất của cuôc đời để cùng nhau “khóc
cười theo mệnh nước nổi trôi”.
Ông chưa bao giờ là công cụ của CS. Trong 5
năm theo Kháng Chiến chống Pháp, ông chưa hề
11
làm một khúc ca xưng tụng một lănh tụ CS nào
mà chỉ xưng tụng những anh hùng, liệt sĩ chống
ngoại xâm. Tới khi cáo hồ ló đuôi th́ ông bỏ
chúng về Thành.
Ông cũng chưa bao giờ là công cụ của chính
quyền độc tài. Trong 25 năm sống trong chính
thể Quốc gia, ông chưa hề làm một ca khúc suy
tôn lănh tụ nào. Những bài hát “xây dựng nông
thôn” là những bài làm ra bởi một tác giả công
chức hơn là bởi một nhạc sĩ chuyên nghiệp;
chúng đă không thọ lâu.
Khoảng 100 bài ca bất hủ của ông đă đi sâu
vào mọi làng xóm của thôn quê, mọi ngơ ngách
của thành thị rồi “di tản” ra ngoại quốc để ve
vuốt nỗi cô đơn của vài triệu người sống lưu
vong.
Cuộc “trở về quê” của ông chỉ tổn thương cho
thanh danh của cá nhân ông, không có ảnh
hưởng đáng kể tới tinh thần chống cộng của
quần chúng. Chả có ai “ḥa giải dân tộc” với VC
chỉ v́ Phạm Duy đă hồi hương. Sự ḥa giải ấy sẽ
không bao giờ xảy ra. Nói cách khác, chỉ có ḥa
giải khi nào chính thể CS bị giải thể hoàn toàn.
C̣n nữa, chỉ có lực lượng của quần chúng ở
12
trong nước mới có khả năng giải thể chúng. Vậy
th́ chả nên quá quan tâm tới cái sách lược “Ḥa
Giải Dân Tộc” của chúng. Nó đă chết ngay sau
khi vừa sinh ra. Chả nên chia sớt bớt nỗi căm thù
VC rồi xối vào những ca nhạc sĩ như Phạm Duy,
Từ Công Phụng, Khánh ly, Lệ Thu, Chế Linh v.v...
Có một cái ǵ “bất đắc dĩ” trong viêc trở về của
họ (như đă nói ở trên). Vả lại, họ không đem đô-
la về nước để góp thêm ngoại tệ cho VC (như
một số thương gia và những kẻ ham du hí) mà
c̣n tiêu bớt ngoại tệ của chúng (lănh thù lao
bằng đô-la). Hăy thông cảm cho họ (thông cảm
không có nghĩa là cổ vơ cho người khác trở về)
miễn là họ chỉ thân thiện với dân, chỉ hát cho dân
nghe những bài ca mà chúng ta chấp nhận và
không nói lảm nhảm, xúc phạm tới tinh thần
chống Cộng.
Riêng đối với Phạm Duy, hăy để cho ông yên
nghỉ, gọi là đáp lễ những bài ca bất hủ mà ông
đă cống hiến trong suốt cuộc đời ông.
Nghĩa tử là nghĩa tận! Có cả ngàn người (phần
lớn là thường dân) đă tiễn đưa ông tới nơi an
nghỉ cuối cùng. Vài nhóm trong số người này vừa
khóc vừa đồng ca trước mồ ông một số bài chọn
13
lọc, trong đó có bài T́nh Ca và một bài chưa
được chính quyền VC cho phép.
(Những Ǵ Sẽ Đem Theo Về Cơi Chết). Từ vạn
dặm, chúng ta hăy gửi tới ông một chút thương
cảm, một chút ngậm ngùi, một chút vị tha. Người
yêu chuộng tự do lúc nào cũng tôn trọng tự do
ngôn luận (trong đó có tự do chọn lựa lối sống)
hơn bất cứ điều ǵ trên đời.
Bác sĩ
Nguyễn Văn Bảo