tcl
05-01-2016, 00:51
Xuân, Hạ, Thu, Đông và… Xuân
Hồ mang tên là Jusanji nằm trong hạt Cheongsong, phía bắc thành phố Gyeongsang, Nam Hàn. Hồ có từ lâu lắm, bao phủ bởi các ngọn núi cao vây quanh soi bóng xuống mặt hồ trong vắt. Những rừng cây liễu và cây phong như tấm áo khoác thay màu suốt bốn mùa. Khi xanh nơn tơ nhung hoa tràn nắng xuân, khi ngút ngàn lá vàng đỏ mùa thu trong rừng vắng và khi trơ buốt cành xương mùa đông khẳng khiu cành lá, mặt hồ đóng băng. Để rồi lại long lanh sương khói, sóng nước mơ màng tuyết tan khi xuân lại về...
Trên mặt hồ có một ngôi chùa nhỏ cũ kỹ nổi lên. Ngôi chùa như búp sen duy nhất vươn lên trên mặt hồ tĩnh mịch. Nơi duy nhất có bóng dáng con người lẻ loi giữa bạt ngàn rừng núi. Thị thành đô hội xa lắm. Thú vui trần gian cũng chừng như biệt tăm. Ánh sáng soi hằng đêm chỉ là ngọn đèn cầy. Âm thanh miên man suốt mùa chỉ là tiếng gió hú qua rừng cây, tiếng lá khe khẽ rụng mặt hồ, tiếng phong linh lanh canh khi trở gió, tiếng suối róc rách khi tuyết tan và mê mải tiếng kinh cầu vang vọng chốn thâm u cùng tiếng mơ lốc cốc đơn điệu đến lắng ḷng. Chỉ có một chiếc cổng chùa bằng gỗ che mái ṿm cũng nổi lên trên mặt nước ở b́a rừng, không có tường thành bao quanh. Đường vào chùa duy nhất là con thuyền nhỏ. Và cũng chỉ có hai người trong ngôi chùa đó: một vị sư già một chú tiểu nhỏ.
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-01.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
Câu chuyện của một nhà sư già đầy chứng ngộ, cố gắng truyền dạy những bài học về con người trong thiên nhiên và cuộc đời tục lụy với chú tiểu. Những bài học trải dài và nối kết bốn mùa trong năm, như bốn mùa trong đời người. Mỗi mùa chừng như 15 năm hơn. Cũng như sinh - lăo - bệnh - tử, cũng như sinh - trụ - hoại - diệt. Và câu chuyện cũng bắt đầu từ cội nguồn tuổi thơ, từ ngọn ngành của tội lỗi...
Mùa xuân. Giai đoạn ấu thời của tuổi thơ hồn nhiên phóng dật, tuổi thơ như trang giấy trắng vô tâm, vô ưu mà cũng vô t́nh. Cái vô t́nh đó không có lư trí để phân biệt đúng sai, phải trái, cái nào không nên làm. Do đó chú tiểu nhỏ đă vui với tṛ chơi tuổi thơ bằng cách hành hạ những con thú nhỏ. Buộc ḥn đá vào con cá, vào con ếch và vào con rắn, rồi vui thú nh́n chúng quằn quại trườn đi với sức nặng của ḥn đá sau lưng. Sáng hôm sau chú tiểu thức dậy thấy ḿnh bị sư phụ buộc một ḥn đá vào lưng, đầy nặng nhọc và vất vả, chú tiểu chỉ nhẹ nhơm thoát khỏi ḥn đá nặng nếu giải cứu các con vật mà chú đă hành hạ ngày hôm qua. Nếu chúng chết th́ chú tiểu phải mang ḥn đá theo măi trong tim đến suốt cuộc đời. Mang ḥn đá “nhân quả” chú tiểu nhỏ trở lại khu rừng để thấy con cá chết trong suối cạn, con ếch què quặt thương tật sau khi được tháo ḥn cuội và con rắn nằm chết trong vũng máu v́ không thể chạy trốn các con thú khác săn mồi. Chú bé đă khóc. Khóc thật nhiều cho lần đầu tiên lầm lỗi, tiếng khóc của tuổi thơ vô tư đầu đời trước nghiệp chướng hay mệnh số nhân duyên.
Mùa hè. Chú bé giờ đă thành thiếu niên dậy th́. Trong chùa nhỏ đă có thêm chú gà trống. Trong Phật Giáo Hàn Quốc th́ con gà trống là biểu tượng cho thèm muốn và dục vọng. Ngôi chùa nhỏ có thêm một cô gái trẻ đẹp yếu đuối bệnh t́nh, đến trọ nhờ tiếng kinh kệ và phong cảnh núi rừng yên ắng chữa lành bệnh. Nào ai biết rơ cô gái bị bệnh ǵ. Trầm uất hay thất t́nh? Tương tư hay sầu muộn? Chỉ biết sốt nhẹ và ưu uất trầm buồn trên tấm thân gầy xanh xao. Người sư già bảo rằng “When she finds peace in her soul, her body will return to health.” Khi tâm tịnh th́ thân an. Cô gái sẽ lành bệnh.
Thế rồi chuyện ǵ đến phải đến. Cô gái là ngọn lửa, chàng trai trẻ dù sớm hôm kinh cầu cũng chỉ là bó rơm khô đượm nặng mùi trần. Trong ngôi chùa nhỏ nổi bồng bềnh trên mặt hồ trong vắt đó, dù luôn lồng lộng lời kinh mà đă bắt đầu váng vất bóng h́nh của nhục thể ái t́nh. Trong những đêm dài tĩnh mịch giữa rừng khuya, hai mái đầu xanh tuổi c̣n nồng nàn đă thấm đượm hương t́nh. Nàng là con vật lạ xinh đẹp và quyến rũ mà chàng trai tâm tu chưa bao giờ thấy trong đời. Như con thiêu thân bỏ quên lời thiền, chàng cuốn hút lao vào tấm thân nóng rực ánh dục vọng. Chạm lén hờ vào làn da ấy một lần khi đắp chăn cho nàng ngủ rồi chàng nặng hối lỗi ăn năn, chàng tụng kinh gơ mơ cho xua tan đi vọng động, nào ngờ cô gái mở ḷng hân hoan.
Có hai khung cửa có cánh dựng lên trong ngôi chùa nhỏ, chia ngôi chùa nhỏ làm 3 gian. Gian giữa thờ Phật và kinh kệ, gian bên trái dành cho khách là cô gái và gian bên phải là chỗ ngủ của sư già và chàng trai trẻ. Gọi là 3 gian nhưng căn pḥng không chia cách bằng tường che mà chỉ bằng hai khung cửa. Nằm ở bên này thấy cả bên kia. Cửa không tường vách, vậy mà không được đi ṿng. Đi ra đi vào đều phải đi chui qua cửa, rồi khép lại nhẹ nhàng. Chiếc cửa ấy chính là Vô Môn Quan. Có mà như không, như không mà lại có. Gọi là cửa cũng đúng. Mà không là cửa cũng không sai. Ấy chính là điểm sâu lắng và khó nhất cho thử thách và trực diện với ḷng thiền.
Chàng sư trẻ đă bước qua cánh cửa ấy để đi vào cuộc đời tục lụy dục t́nh trai gái, dù trên đầu đă rũ bỏ mái tóc trần. Mầm mống hoan lạc đă gieo trong đời tu trái cấm khát khao khôn cưỡng. Nàng hồng hào trở lại như nắng hạ. Và cuộc vui xác thân vụng trộm cũng chấm dứt khi nàng trở về thành phố. Tiếng cầu kinh chuông mơ không làm sao lắng dịu tiếng thở hổn hển của khoái lạc ái t́nh. Niềm thành kính dâng hiến cho đường tu an b́nh làm sao quyến rũ bằng thịt da ngất ngây của người nữ. Chàng không thể nào tiếp tục tu hành được, lén bỏ chùa đi trong đêm mang theo bức tượng Phật và con gà. Mang theo tượng Phật là c̣n mang nặng lời thầy dạy, mang theo con gà là mang theo dục vọng cháy bỏng ngày đêm. “Lust leads to desire for possession, and possession leads to murder”. Ham muốn dẫn đến khát khao sở hữu và khát khao sở hữu dẫn đến tội giết người. Sư phụ đă bảo chàng như thế, nhưng chàng vẫn u mê miệt mài năm tháng đi biền biệt t́m nàng. Đi t́m t́nh ái. Đi như thế cho tàn bao mùa hạ, những mùa hạ nồng nàn cháy bỏng khát khao tuổi trẻ.
Mùa thu. Bao nhiêu lần lá rụng phủ kín mặt hồ. Người sư già nay càng già nua. Một lần khi về phố mua đồ dự trữ, ông mang theo ḿnh về chùa một con mèo. (Theo người Hàn tin tưởng, con mèo có thể xua đuổi những linh hồn quỷ dữ.) Và t́nh cờ đọc được trên trang báo giấy h́nh ảnh và tin tức truy tầm thủ phạm giết vợ v́ vợ ngoại t́nh của một chàng trai. Người đó chính là đệ tử duy nhất của ông, đứa con tinh thần đầy ưu ái. Như ông dự cảm, chàng trai đó trở về ḷng đầy giận dữ và thù oán, trong tay c̣n cầm con dao vấy máu. Thoạt đầu chàng trai trẻ oán hận, rằng tội của chàng chỉ là yêu, chàng yêu da diết. Yêu làm sao nên tội lỗi. T́nh yêu chàng dành cho nàng sao nàng lại đành đoạn đem cho người khác. Nàng chỉ duy nhất là của chàng, không ai khác có thể chiếm hữu. V́ thế chàng phạm tội. Rồi chàng sân hận cuộc đời. Lành thay trong ḷng trái tim và tâm hồn tan nát v́ t́nh ấy c̣n sót lại chút nghiệp lành, c̣n chút thiện tâm, chàng mang trở về bức tượng Phật tróc sơn cũ kỹ ngày nao. Cả một tuổi thơ ngập trong câu kinh lời kệ từ khi tóc c̣n để chỏm, nên chút hạt giống từ tâm c̣n nảy mầm trong trái tim hoang đàng.
Những chi tiết của giai đoạn mùa thu này thật là khủng khiếp và khốc liệt. Chàng cố giết ḿnh bằng cách dán mắt, bịt mũi, bịt miệng bằng tờ giấy dán chữ “bế ”. Bế là đóng, bịt kín, cách ly tất cả ngoại cảm, giác quan với thế giới bên ngoài xác thân. Bịt kín mắt để không thấy cái đẹp hư ảo. Bịt kín miệng để không c̣n nói lời ngọt mật t́nh yêu. Bịt kín mũi để quên lăng mùi hương t́nh nồng nàn. Và như thế là chết.
Thôi thế từ nay bóng với h́nh
Tạ từ đi nhé mùi hương trinh
Đành đoạn xa vắng lời yêu dấu
Vĩnh biệt trần ai nợ với t́nh.
Thế nhưng cái chết không thể dễ dàng như vậy. Ác nghiệp không thể trả bằng cái chết đơn giản phủi sạch nợ trần. Chàng bị sư phụ đánh đập để thức tỉnh bằng cơn đau thể xác, cuối cùng chàng trai ăn năn và cạo đầu hối lỗi, dùng con dao ác nghiệp đó khắc miệt mài vào sàn gỗ của chùa câu tâm kinh Bát-nhă. Hai người cảnh sát đến chùa một ngày. Sau khi chiều ḷng người sư già để cho chàng trai trẻ hoàn thành việc khắc chữ bản kinh và c̣n phụ giúp tô màu lên nét khắc trên gỗ. Tâm của chàng trai lúc ấy đă an, nghiệp chưa trả xong nhưng ḷng đà nhẹ. Chàng ngoan ngoăn đi theo hai cảnh sát. Nh́n đệ tử thân yêu của ḿnh ra đi, ḷng nhà sư già trống vắng như chưa bao giờ vậy. Bao nhiêu tâm từ và dạy bảo về một cuộc sống đẹp tươi đă héo hắt như lá thu. Sư già đă thất bại trong việc nuôi nấng dạy dỗ đứa con thân yêu. Bấy nhiêu năm lá rụng theo tiếng kinh cầu, bấy nhiêu mùa cây đâm chồi nảy lộc cùng lời thiền cho ḷng b́nh an. Vậy mà tất cả héo úa một ngày tan nát biệt ly như lá chết. Biết rằng đời ḿnh cũng trở nên vô nghĩa, ông chèo thuyền ra giữa hồ, thiền định và tự thiêu. Cũng dán mắt, bịt miệng, che mũi như đồ đệ ḿnh đă làm, nhưng ông c̣n dán cả tai. Nghĩa là không nghe.
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-02.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
Ông thôi c̣n nghe tiếng khóc cười của đứa học tṛ thân yêu. Thôi c̣n nghe tiếng thời gian vần xoay trên bốn mùa qua mặt hồ gợn sóng của đời ḿnh. Thôi c̣n nghe vạn lời kinh kệ đă rơi vào thinh lặng của mù sa trần thế. Sư hoàn toàn chấm dứt đoạn tuyệt các giác quan của thất khiếu trên người. Ông chết b́nh thản bất động trong ngọn lửa dữ, chỉ có ḍng nước mắt c̣n chảy ra ướt tờ giấy dán chữ “bế ” trên khuôn mặt minh triết một đời tu.
Mùa đông. Trả xong nhiều năm tù tội, chàng trai ra tù khi tuổi đà trung niên chín chắn. Trở về nơi chốn quê nhà duy nhất mà chàng có, chàng t́m thấy trong xác thân cháy rụi của thầy ḿnh ở ḷng thuyền những viên ngọc xá lợi trắng tinh. Chàng tạc một tượng Phật bằng nước đá, trang trọng bỏ các viên ngọc xá lợi vào mảnh vải đỏ và nhét vào tượng. Ngày ngày tập luyện cơ thể trong giá rét. Tấm thân khỏe mạnh th́ đầu óc mới minh mẫn sáng suốt. Thân vận động th́ không màng giá rét căm căm nơi rừng sâu quạnh quẽ...
Một ngày băng giá, có người phụ nữ quấn khăn quàng kín mặt mang đứa trẻ sơ sinh đến chùa. Khi đứa trẻ c̣n ngủ say bên ḷ than ấm th́ nàng vội vàng quày quả bỏ đi trong đêm tối, nàng sẩy chân rớt vào hố nước đóng băng. Sáng hôm sau chàng t́m thấy xác nàng, mở khăn quàng và nh́n nàng. Người xem không biết đó là ai? Chỉ có chàng biết. Chàng nuôi đứa bé như ngày xưa sư phụ đă nuôi chàng. Một ngày chàng cột tảng đá to mang trên lưng, tay ôm tượng Phật, quyết mang lên đỉnh núi cao nhất trong các ḥn núi vây quanh hồ. Mỗi bước lê là mỗi bước hành tŕ tâm niệm về quá khứ. Chàng vất vả mang tượng Phật và bệ đá nặng. Khi th́ kéo lê, khi th́ đẩy qua dốc cao, khi th́ vần xoay mọi cách... H́nh ảnh chàng mang ḥn đá lớn sau lưng phản ánh tṛ chơi dại khờ mang nặng nghiệp ác ngày xưa với cá, với ếch, với rắn... Chàng mang theo ḥn đá nặng nhưng không nặng bằng ḥn đá tội lỗi chàng mang theo trong tim. Và cuối cùng chàng cũng mang được ḥn đá làm bệ cho tượng Phật mới để trên đỉnh núi cao nhất trong rừng. Từ đỉnh núi chon von, tượng Phật ngồi thanh thản nh́n xuống mặt hồ xa nằm gọn trong thung lũng nhỏ như ḷng bàn tay. Ngôi chùa nhỏ như chiếc lá, hai con người mới trong ngôi chùa nhỏ như hai hạt cát. Hai hạt cát bao la trong cơi đời đầy bụi, cơi đời thênh thang...
Và rồi mùa xuân trở lại. Chàng trai nay đă luống tuổi, nh́n đứa trẻ bỏ hoang trong sân chùa ngày nào giờ khôn lớn, nhưng măi lang thang trong cánh rừng, nó cũng bắt đầu vui thú với những tṛ chơi ác nghiệp giống chàng ngày xưa. Những con cá, con ếch và con rắn tội t́nh bị nhét ḥn cuội vào miệng. Mùa xuân cây lá xanh tươi, hoa đào nở ngát ven hồ và tiếng cười vọng vang trong ḷng hồ, vọng vang trong khe suối vách đá. Những tiếng vui cười lấp lánh khổ đau. Khổ đau v́ rằng trẻ thơ là h́nh ảnh của thiên thần, của thiện lương. Tuổi thơ trong như tờ giấy trắng, trong như nắng lụa mùa xuân, trong như ḍng suối đầu nguồn. Câu tâm kinh Bát-nhă sắc không vẫn chảy dài qua bao ngh́n năm với bốn mùa lồng lộng đi qua đời người nhỏ nhoi. Vậy mà cái nghiệp ác đă gieo trong tṛ chơi tuổi thơ vô tội.
Nặng với thuyết luân hồi nhân quả, gieo ǵ gặt nấy. Đó là lời nhắn gởi cho cái kết thúc buồn lẫn vui cho một tuyệt phẩm đẹp - Xuân, Hạ, Thu, Đông... và Xuân của đạo diễn Hàn Quốc trứ danh Kim Ki-Duk. Buồn v́ đứa bé như mùa xuân của cuộc đời đă sớm mang hạt giống của nhân duyên không lành. Buồn v́ bánh xe sinh tử sướng vui, cứ lăn tṛn theo kiếp người đầy khát khao. Nhưng vui v́ chàng trai trẻ đă trả hết chút nghiệp duyên như bỏ hết ḥn đá nặng. Vui v́ cuộc đời cứ như bốn mùa xuân đi rồi lại đến. Mọi chuyện kết thúc ở mùa đông nhưng bao giờ cũng bắt đầu từ mùa xuân. Đó chính là mùa lành làm vỡ ra những công án thiền, làm sinh sôi những mầm non hy vọng cho cuộc đời tốt đẹp hơn khi cái ác đă phôi pha từ mùa đông trước.
Cuốn phim đẹp từ các nhân vật cho đến cảnh trí, đẹp từ những góc quay rộng đến những cận cảnh nội tâm, đẹp từ những chi tiết huyền hoặc về năng lực huyền bí của nhà sư, đẹp từ những đau khổ dồn ép hành hạ lên phận người, đẹp từ những t́nh tiết mang đẫm hồn thiền và triết lư cao siêu, nhưng lại gần gũi thịt da và làm rung động khán giả cả trời Đông lẫn trời Tây. Câu chuyện làm lay động, đánh thức cái đẹp nội tâm và luyến ái đời thường đến với bất cứ mọi niềm tin và tôn giáo. Cái đẹp của cuốn phim từ một đất nước nhỏ bé có hoàn cảnh địa chính trị như đất nước Việt, mà đă sau ít chục năm, từ một cô Tấm nghèo nàn tả tơi v́ chiến tranh chia cách, đă hóa thân thành nàng công chúa giàu sang quư phái nhờ mang đôi hài tự do dân chủ. Nền điện ảnh của xứ sở Kim Chi hầu như chỉ đứng sau Hollywood, làm mê say biết bao độc giả với những cuốn phim bộ cổ trang huyền thoại và những tác phẩm điện ảnh nghệ thuật đẹp như cuốn phim này.
Mùa xuân tôi mang về một câu chuyện kể, từ một cuốn phim cũ năm 2004: Xuân, Hạ, Thu, Đông...và Xuân. Lại thấy ḷng vui hân hoan không tí buồn phiền. V́ xuân vẫn măi ngời ngời ánh nắng xuân tươi, hoa thắm rộn ràng và tiếng cười trẻ thơ vẫn gịn tan như pháo. Hăy ngồi xuống với trẻ thơ những câu chuyện ngụ ngôn dân gian mà cái thiện luôn thắng cái ác. Hăy kể cho các em nghe về cái đẹp của người hiền rồi sẽ gặp điều lành. Hăy cứ vẽ cho các em các sắc màu tươi tắn ngũ sắc cầu vồng của cuộc đời nhiều giông băo. Hăy cứ gieo hạt giống từ tâm và chân thật trên những trang vở nhỏ.
Hăy tập cho trẻ thơ ḷng yêu thương muôn thú và cỏ cây thiên nhiên. Đừng gieo rắc ḷng hận thù và dối trá hoang tưởng cho thế hệ tương lai. Mùa xuân bao giờ cũng mang niềm hy vọng. Hy vọng ḿnh sẽ không bao giờ phải mang trong tim một ḥn đá nặng làm thao thức bốn mùa yêu thương. Những ḥn đá nặng nhiều khi cứ bám víu vào những khát khao bay bổng trong bầu trời xuân trên cao của ngày mai.
Ngày mai xán lạn màu non nước
Cốt nhất làm sao tự buổi này
Nguyễn Bính
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-03.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
SEAN BẢO (baotreonline)
Hồ mang tên là Jusanji nằm trong hạt Cheongsong, phía bắc thành phố Gyeongsang, Nam Hàn. Hồ có từ lâu lắm, bao phủ bởi các ngọn núi cao vây quanh soi bóng xuống mặt hồ trong vắt. Những rừng cây liễu và cây phong như tấm áo khoác thay màu suốt bốn mùa. Khi xanh nơn tơ nhung hoa tràn nắng xuân, khi ngút ngàn lá vàng đỏ mùa thu trong rừng vắng và khi trơ buốt cành xương mùa đông khẳng khiu cành lá, mặt hồ đóng băng. Để rồi lại long lanh sương khói, sóng nước mơ màng tuyết tan khi xuân lại về...
Trên mặt hồ có một ngôi chùa nhỏ cũ kỹ nổi lên. Ngôi chùa như búp sen duy nhất vươn lên trên mặt hồ tĩnh mịch. Nơi duy nhất có bóng dáng con người lẻ loi giữa bạt ngàn rừng núi. Thị thành đô hội xa lắm. Thú vui trần gian cũng chừng như biệt tăm. Ánh sáng soi hằng đêm chỉ là ngọn đèn cầy. Âm thanh miên man suốt mùa chỉ là tiếng gió hú qua rừng cây, tiếng lá khe khẽ rụng mặt hồ, tiếng phong linh lanh canh khi trở gió, tiếng suối róc rách khi tuyết tan và mê mải tiếng kinh cầu vang vọng chốn thâm u cùng tiếng mơ lốc cốc đơn điệu đến lắng ḷng. Chỉ có một chiếc cổng chùa bằng gỗ che mái ṿm cũng nổi lên trên mặt nước ở b́a rừng, không có tường thành bao quanh. Đường vào chùa duy nhất là con thuyền nhỏ. Và cũng chỉ có hai người trong ngôi chùa đó: một vị sư già một chú tiểu nhỏ.
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-01.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
Câu chuyện của một nhà sư già đầy chứng ngộ, cố gắng truyền dạy những bài học về con người trong thiên nhiên và cuộc đời tục lụy với chú tiểu. Những bài học trải dài và nối kết bốn mùa trong năm, như bốn mùa trong đời người. Mỗi mùa chừng như 15 năm hơn. Cũng như sinh - lăo - bệnh - tử, cũng như sinh - trụ - hoại - diệt. Và câu chuyện cũng bắt đầu từ cội nguồn tuổi thơ, từ ngọn ngành của tội lỗi...
Mùa xuân. Giai đoạn ấu thời của tuổi thơ hồn nhiên phóng dật, tuổi thơ như trang giấy trắng vô tâm, vô ưu mà cũng vô t́nh. Cái vô t́nh đó không có lư trí để phân biệt đúng sai, phải trái, cái nào không nên làm. Do đó chú tiểu nhỏ đă vui với tṛ chơi tuổi thơ bằng cách hành hạ những con thú nhỏ. Buộc ḥn đá vào con cá, vào con ếch và vào con rắn, rồi vui thú nh́n chúng quằn quại trườn đi với sức nặng của ḥn đá sau lưng. Sáng hôm sau chú tiểu thức dậy thấy ḿnh bị sư phụ buộc một ḥn đá vào lưng, đầy nặng nhọc và vất vả, chú tiểu chỉ nhẹ nhơm thoát khỏi ḥn đá nặng nếu giải cứu các con vật mà chú đă hành hạ ngày hôm qua. Nếu chúng chết th́ chú tiểu phải mang ḥn đá theo măi trong tim đến suốt cuộc đời. Mang ḥn đá “nhân quả” chú tiểu nhỏ trở lại khu rừng để thấy con cá chết trong suối cạn, con ếch què quặt thương tật sau khi được tháo ḥn cuội và con rắn nằm chết trong vũng máu v́ không thể chạy trốn các con thú khác săn mồi. Chú bé đă khóc. Khóc thật nhiều cho lần đầu tiên lầm lỗi, tiếng khóc của tuổi thơ vô tư đầu đời trước nghiệp chướng hay mệnh số nhân duyên.
Mùa hè. Chú bé giờ đă thành thiếu niên dậy th́. Trong chùa nhỏ đă có thêm chú gà trống. Trong Phật Giáo Hàn Quốc th́ con gà trống là biểu tượng cho thèm muốn và dục vọng. Ngôi chùa nhỏ có thêm một cô gái trẻ đẹp yếu đuối bệnh t́nh, đến trọ nhờ tiếng kinh kệ và phong cảnh núi rừng yên ắng chữa lành bệnh. Nào ai biết rơ cô gái bị bệnh ǵ. Trầm uất hay thất t́nh? Tương tư hay sầu muộn? Chỉ biết sốt nhẹ và ưu uất trầm buồn trên tấm thân gầy xanh xao. Người sư già bảo rằng “When she finds peace in her soul, her body will return to health.” Khi tâm tịnh th́ thân an. Cô gái sẽ lành bệnh.
Thế rồi chuyện ǵ đến phải đến. Cô gái là ngọn lửa, chàng trai trẻ dù sớm hôm kinh cầu cũng chỉ là bó rơm khô đượm nặng mùi trần. Trong ngôi chùa nhỏ nổi bồng bềnh trên mặt hồ trong vắt đó, dù luôn lồng lộng lời kinh mà đă bắt đầu váng vất bóng h́nh của nhục thể ái t́nh. Trong những đêm dài tĩnh mịch giữa rừng khuya, hai mái đầu xanh tuổi c̣n nồng nàn đă thấm đượm hương t́nh. Nàng là con vật lạ xinh đẹp và quyến rũ mà chàng trai tâm tu chưa bao giờ thấy trong đời. Như con thiêu thân bỏ quên lời thiền, chàng cuốn hút lao vào tấm thân nóng rực ánh dục vọng. Chạm lén hờ vào làn da ấy một lần khi đắp chăn cho nàng ngủ rồi chàng nặng hối lỗi ăn năn, chàng tụng kinh gơ mơ cho xua tan đi vọng động, nào ngờ cô gái mở ḷng hân hoan.
Có hai khung cửa có cánh dựng lên trong ngôi chùa nhỏ, chia ngôi chùa nhỏ làm 3 gian. Gian giữa thờ Phật và kinh kệ, gian bên trái dành cho khách là cô gái và gian bên phải là chỗ ngủ của sư già và chàng trai trẻ. Gọi là 3 gian nhưng căn pḥng không chia cách bằng tường che mà chỉ bằng hai khung cửa. Nằm ở bên này thấy cả bên kia. Cửa không tường vách, vậy mà không được đi ṿng. Đi ra đi vào đều phải đi chui qua cửa, rồi khép lại nhẹ nhàng. Chiếc cửa ấy chính là Vô Môn Quan. Có mà như không, như không mà lại có. Gọi là cửa cũng đúng. Mà không là cửa cũng không sai. Ấy chính là điểm sâu lắng và khó nhất cho thử thách và trực diện với ḷng thiền.
Chàng sư trẻ đă bước qua cánh cửa ấy để đi vào cuộc đời tục lụy dục t́nh trai gái, dù trên đầu đă rũ bỏ mái tóc trần. Mầm mống hoan lạc đă gieo trong đời tu trái cấm khát khao khôn cưỡng. Nàng hồng hào trở lại như nắng hạ. Và cuộc vui xác thân vụng trộm cũng chấm dứt khi nàng trở về thành phố. Tiếng cầu kinh chuông mơ không làm sao lắng dịu tiếng thở hổn hển của khoái lạc ái t́nh. Niềm thành kính dâng hiến cho đường tu an b́nh làm sao quyến rũ bằng thịt da ngất ngây của người nữ. Chàng không thể nào tiếp tục tu hành được, lén bỏ chùa đi trong đêm mang theo bức tượng Phật và con gà. Mang theo tượng Phật là c̣n mang nặng lời thầy dạy, mang theo con gà là mang theo dục vọng cháy bỏng ngày đêm. “Lust leads to desire for possession, and possession leads to murder”. Ham muốn dẫn đến khát khao sở hữu và khát khao sở hữu dẫn đến tội giết người. Sư phụ đă bảo chàng như thế, nhưng chàng vẫn u mê miệt mài năm tháng đi biền biệt t́m nàng. Đi t́m t́nh ái. Đi như thế cho tàn bao mùa hạ, những mùa hạ nồng nàn cháy bỏng khát khao tuổi trẻ.
Mùa thu. Bao nhiêu lần lá rụng phủ kín mặt hồ. Người sư già nay càng già nua. Một lần khi về phố mua đồ dự trữ, ông mang theo ḿnh về chùa một con mèo. (Theo người Hàn tin tưởng, con mèo có thể xua đuổi những linh hồn quỷ dữ.) Và t́nh cờ đọc được trên trang báo giấy h́nh ảnh và tin tức truy tầm thủ phạm giết vợ v́ vợ ngoại t́nh của một chàng trai. Người đó chính là đệ tử duy nhất của ông, đứa con tinh thần đầy ưu ái. Như ông dự cảm, chàng trai đó trở về ḷng đầy giận dữ và thù oán, trong tay c̣n cầm con dao vấy máu. Thoạt đầu chàng trai trẻ oán hận, rằng tội của chàng chỉ là yêu, chàng yêu da diết. Yêu làm sao nên tội lỗi. T́nh yêu chàng dành cho nàng sao nàng lại đành đoạn đem cho người khác. Nàng chỉ duy nhất là của chàng, không ai khác có thể chiếm hữu. V́ thế chàng phạm tội. Rồi chàng sân hận cuộc đời. Lành thay trong ḷng trái tim và tâm hồn tan nát v́ t́nh ấy c̣n sót lại chút nghiệp lành, c̣n chút thiện tâm, chàng mang trở về bức tượng Phật tróc sơn cũ kỹ ngày nao. Cả một tuổi thơ ngập trong câu kinh lời kệ từ khi tóc c̣n để chỏm, nên chút hạt giống từ tâm c̣n nảy mầm trong trái tim hoang đàng.
Những chi tiết của giai đoạn mùa thu này thật là khủng khiếp và khốc liệt. Chàng cố giết ḿnh bằng cách dán mắt, bịt mũi, bịt miệng bằng tờ giấy dán chữ “bế ”. Bế là đóng, bịt kín, cách ly tất cả ngoại cảm, giác quan với thế giới bên ngoài xác thân. Bịt kín mắt để không thấy cái đẹp hư ảo. Bịt kín miệng để không c̣n nói lời ngọt mật t́nh yêu. Bịt kín mũi để quên lăng mùi hương t́nh nồng nàn. Và như thế là chết.
Thôi thế từ nay bóng với h́nh
Tạ từ đi nhé mùi hương trinh
Đành đoạn xa vắng lời yêu dấu
Vĩnh biệt trần ai nợ với t́nh.
Thế nhưng cái chết không thể dễ dàng như vậy. Ác nghiệp không thể trả bằng cái chết đơn giản phủi sạch nợ trần. Chàng bị sư phụ đánh đập để thức tỉnh bằng cơn đau thể xác, cuối cùng chàng trai ăn năn và cạo đầu hối lỗi, dùng con dao ác nghiệp đó khắc miệt mài vào sàn gỗ của chùa câu tâm kinh Bát-nhă. Hai người cảnh sát đến chùa một ngày. Sau khi chiều ḷng người sư già để cho chàng trai trẻ hoàn thành việc khắc chữ bản kinh và c̣n phụ giúp tô màu lên nét khắc trên gỗ. Tâm của chàng trai lúc ấy đă an, nghiệp chưa trả xong nhưng ḷng đà nhẹ. Chàng ngoan ngoăn đi theo hai cảnh sát. Nh́n đệ tử thân yêu của ḿnh ra đi, ḷng nhà sư già trống vắng như chưa bao giờ vậy. Bao nhiêu tâm từ và dạy bảo về một cuộc sống đẹp tươi đă héo hắt như lá thu. Sư già đă thất bại trong việc nuôi nấng dạy dỗ đứa con thân yêu. Bấy nhiêu năm lá rụng theo tiếng kinh cầu, bấy nhiêu mùa cây đâm chồi nảy lộc cùng lời thiền cho ḷng b́nh an. Vậy mà tất cả héo úa một ngày tan nát biệt ly như lá chết. Biết rằng đời ḿnh cũng trở nên vô nghĩa, ông chèo thuyền ra giữa hồ, thiền định và tự thiêu. Cũng dán mắt, bịt miệng, che mũi như đồ đệ ḿnh đă làm, nhưng ông c̣n dán cả tai. Nghĩa là không nghe.
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-02.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
Ông thôi c̣n nghe tiếng khóc cười của đứa học tṛ thân yêu. Thôi c̣n nghe tiếng thời gian vần xoay trên bốn mùa qua mặt hồ gợn sóng của đời ḿnh. Thôi c̣n nghe vạn lời kinh kệ đă rơi vào thinh lặng của mù sa trần thế. Sư hoàn toàn chấm dứt đoạn tuyệt các giác quan của thất khiếu trên người. Ông chết b́nh thản bất động trong ngọn lửa dữ, chỉ có ḍng nước mắt c̣n chảy ra ướt tờ giấy dán chữ “bế ” trên khuôn mặt minh triết một đời tu.
Mùa đông. Trả xong nhiều năm tù tội, chàng trai ra tù khi tuổi đà trung niên chín chắn. Trở về nơi chốn quê nhà duy nhất mà chàng có, chàng t́m thấy trong xác thân cháy rụi của thầy ḿnh ở ḷng thuyền những viên ngọc xá lợi trắng tinh. Chàng tạc một tượng Phật bằng nước đá, trang trọng bỏ các viên ngọc xá lợi vào mảnh vải đỏ và nhét vào tượng. Ngày ngày tập luyện cơ thể trong giá rét. Tấm thân khỏe mạnh th́ đầu óc mới minh mẫn sáng suốt. Thân vận động th́ không màng giá rét căm căm nơi rừng sâu quạnh quẽ...
Một ngày băng giá, có người phụ nữ quấn khăn quàng kín mặt mang đứa trẻ sơ sinh đến chùa. Khi đứa trẻ c̣n ngủ say bên ḷ than ấm th́ nàng vội vàng quày quả bỏ đi trong đêm tối, nàng sẩy chân rớt vào hố nước đóng băng. Sáng hôm sau chàng t́m thấy xác nàng, mở khăn quàng và nh́n nàng. Người xem không biết đó là ai? Chỉ có chàng biết. Chàng nuôi đứa bé như ngày xưa sư phụ đă nuôi chàng. Một ngày chàng cột tảng đá to mang trên lưng, tay ôm tượng Phật, quyết mang lên đỉnh núi cao nhất trong các ḥn núi vây quanh hồ. Mỗi bước lê là mỗi bước hành tŕ tâm niệm về quá khứ. Chàng vất vả mang tượng Phật và bệ đá nặng. Khi th́ kéo lê, khi th́ đẩy qua dốc cao, khi th́ vần xoay mọi cách... H́nh ảnh chàng mang ḥn đá lớn sau lưng phản ánh tṛ chơi dại khờ mang nặng nghiệp ác ngày xưa với cá, với ếch, với rắn... Chàng mang theo ḥn đá nặng nhưng không nặng bằng ḥn đá tội lỗi chàng mang theo trong tim. Và cuối cùng chàng cũng mang được ḥn đá làm bệ cho tượng Phật mới để trên đỉnh núi cao nhất trong rừng. Từ đỉnh núi chon von, tượng Phật ngồi thanh thản nh́n xuống mặt hồ xa nằm gọn trong thung lũng nhỏ như ḷng bàn tay. Ngôi chùa nhỏ như chiếc lá, hai con người mới trong ngôi chùa nhỏ như hai hạt cát. Hai hạt cát bao la trong cơi đời đầy bụi, cơi đời thênh thang...
Và rồi mùa xuân trở lại. Chàng trai nay đă luống tuổi, nh́n đứa trẻ bỏ hoang trong sân chùa ngày nào giờ khôn lớn, nhưng măi lang thang trong cánh rừng, nó cũng bắt đầu vui thú với những tṛ chơi ác nghiệp giống chàng ngày xưa. Những con cá, con ếch và con rắn tội t́nh bị nhét ḥn cuội vào miệng. Mùa xuân cây lá xanh tươi, hoa đào nở ngát ven hồ và tiếng cười vọng vang trong ḷng hồ, vọng vang trong khe suối vách đá. Những tiếng vui cười lấp lánh khổ đau. Khổ đau v́ rằng trẻ thơ là h́nh ảnh của thiên thần, của thiện lương. Tuổi thơ trong như tờ giấy trắng, trong như nắng lụa mùa xuân, trong như ḍng suối đầu nguồn. Câu tâm kinh Bát-nhă sắc không vẫn chảy dài qua bao ngh́n năm với bốn mùa lồng lộng đi qua đời người nhỏ nhoi. Vậy mà cái nghiệp ác đă gieo trong tṛ chơi tuổi thơ vô tội.
Nặng với thuyết luân hồi nhân quả, gieo ǵ gặt nấy. Đó là lời nhắn gởi cho cái kết thúc buồn lẫn vui cho một tuyệt phẩm đẹp - Xuân, Hạ, Thu, Đông... và Xuân của đạo diễn Hàn Quốc trứ danh Kim Ki-Duk. Buồn v́ đứa bé như mùa xuân của cuộc đời đă sớm mang hạt giống của nhân duyên không lành. Buồn v́ bánh xe sinh tử sướng vui, cứ lăn tṛn theo kiếp người đầy khát khao. Nhưng vui v́ chàng trai trẻ đă trả hết chút nghiệp duyên như bỏ hết ḥn đá nặng. Vui v́ cuộc đời cứ như bốn mùa xuân đi rồi lại đến. Mọi chuyện kết thúc ở mùa đông nhưng bao giờ cũng bắt đầu từ mùa xuân. Đó chính là mùa lành làm vỡ ra những công án thiền, làm sinh sôi những mầm non hy vọng cho cuộc đời tốt đẹp hơn khi cái ác đă phôi pha từ mùa đông trước.
Cuốn phim đẹp từ các nhân vật cho đến cảnh trí, đẹp từ những góc quay rộng đến những cận cảnh nội tâm, đẹp từ những chi tiết huyền hoặc về năng lực huyền bí của nhà sư, đẹp từ những đau khổ dồn ép hành hạ lên phận người, đẹp từ những t́nh tiết mang đẫm hồn thiền và triết lư cao siêu, nhưng lại gần gũi thịt da và làm rung động khán giả cả trời Đông lẫn trời Tây. Câu chuyện làm lay động, đánh thức cái đẹp nội tâm và luyến ái đời thường đến với bất cứ mọi niềm tin và tôn giáo. Cái đẹp của cuốn phim từ một đất nước nhỏ bé có hoàn cảnh địa chính trị như đất nước Việt, mà đă sau ít chục năm, từ một cô Tấm nghèo nàn tả tơi v́ chiến tranh chia cách, đă hóa thân thành nàng công chúa giàu sang quư phái nhờ mang đôi hài tự do dân chủ. Nền điện ảnh của xứ sở Kim Chi hầu như chỉ đứng sau Hollywood, làm mê say biết bao độc giả với những cuốn phim bộ cổ trang huyền thoại và những tác phẩm điện ảnh nghệ thuật đẹp như cuốn phim này.
Mùa xuân tôi mang về một câu chuyện kể, từ một cuốn phim cũ năm 2004: Xuân, Hạ, Thu, Đông...và Xuân. Lại thấy ḷng vui hân hoan không tí buồn phiền. V́ xuân vẫn măi ngời ngời ánh nắng xuân tươi, hoa thắm rộn ràng và tiếng cười trẻ thơ vẫn gịn tan như pháo. Hăy ngồi xuống với trẻ thơ những câu chuyện ngụ ngôn dân gian mà cái thiện luôn thắng cái ác. Hăy kể cho các em nghe về cái đẹp của người hiền rồi sẽ gặp điều lành. Hăy cứ vẽ cho các em các sắc màu tươi tắn ngũ sắc cầu vồng của cuộc đời nhiều giông băo. Hăy cứ gieo hạt giống từ tâm và chân thật trên những trang vở nhỏ.
Hăy tập cho trẻ thơ ḷng yêu thương muôn thú và cỏ cây thiên nhiên. Đừng gieo rắc ḷng hận thù và dối trá hoang tưởng cho thế hệ tương lai. Mùa xuân bao giờ cũng mang niềm hy vọng. Hy vọng ḿnh sẽ không bao giờ phải mang trong tim một ḥn đá nặng làm thao thức bốn mùa yêu thương. Những ḥn đá nặng nhiều khi cứ bám víu vào những khát khao bay bổng trong bầu trời xuân trên cao của ngày mai.
Ngày mai xán lạn màu non nước
Cốt nhất làm sao tự buổi này
Nguyễn Bính
http://baotreonline.com/images/stories/BAOTREONLINE/TINTUC/Tin-anh/spring5-03.jpg
NGUỒN FINECUT.CO.KR
SEAN BẢO (baotreonline)