Anamit
01-05-2017, 19:22
Đây là Đài Tiếng Nói Quân Đội, phát thanh từ thủ đô Sài G̣n…’Thứ Hai, 01 tháng Năm năm 2017 09:00Tác Giả: Đằng-Giao & Quốc Dũng/Người Việt
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_hahoangvan_1.jpg
Bà Hạ Hoàng Vân trong pḥng thu âm. (H́nh: Hạ Hoàng Vân cung cấp)
SAN JOSE, California (NV) – Ngày ấy, cứ trước giờ phát thanh của Đài Phát Thanh Quân Đội th́ xướng ngôn viên lại dùng ngón trỏ búng nhẹ vào chuông to bằng cái chén nhỏ và nói: “Đây là Đài Tiếng Nói Quân Đội, phát thanh từ thủ đô Sài G̣n. Mời quư thính giả và các chiến hữu nghe tin tức.”
Kư ức của những xướng ngôn viên, biên tập viên tin tức chợt ùa về sau 42 năm xa cách, như có dịp sẻ chia.
Nhớ măi các anh chiến sĩ tiền tuyến
Cựu xướng ngôn viên Thảo Trang, tên thật là Hạ Hoàng Vân, là một giọng đọc kỳ cựu tại đài, cho hầu hết chương tŕnh phát thanh của các quân binh chủng, từ Sư Đoàn 5, Sư Đoàn 22, đến Công Binh, rồi Biệt Động Quân, Nhảy Dù, và Thủy Quân Lục Chiến. Bà được cựu Trung Tá Phạm Hậu đề cử làm việc từ năm 1970 đến năm 1974.
Tuy nhiên, chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu do bà phụ trách vào mỗi 10 giờ sáng Chủ Nhật vẫn mang đến cho bà nhiều kỷ niệm với bao nỗi vui buồn.
Bà nói: “Thính giả trung thành của tôi là các anh chiến sĩ tiền tuyến trên bốn vùng chiến thuật và các sinh viên học sinh, người dân hậu phương. Nhiều người viết thư yêu cầu nhạc với những danh xưng rất quen thuộc với tôi, như: Nhóm Thố Ty Hoa B́nh Dương, Cô giáo Nhă và Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt, Y Tá Áo Trắng tặng người Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt…”
“Qua những tên gọi này tôi được biết đến những chuyện t́nh lăng mạn, cũng như những hoàn cảnh thương tâm. Chuyện hai cô gái yêu cầu nhạc tặng cho cùng một người yêu thuộc Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt mà sau này được biết anh đă hy sinh trong trận chiến An Lộc. Hay Mai Phương và Mũ Đỏ Tiểu Đoàn 5 Nhảy Dù, cũng chính là Nguyễn Thị Nghĩa Trang và Trung Úy Lê Chiến Tranh mà tôi chỉ dám đọc một lần trong chương tŕnh thôi v́ nghe buồn quá,” bà nhớ lại.
Bà kể, khoảng năm 1972, qua loạt bài của kư giả Kiều Mỹ Duyên viết về người thương binh trẻ tên Tân đă bỏ lại chiến trường đôi chân, muốn xin một chiếc xe lăn. “Tôi t́m đến gặp em và từ đó như một gắn bó đến với các thương binh tại Tổng Y Viện Cộng Ḥa. Tôi thường đến đây cuối tuần để giúp cắt tóc, cắt móng tay, đút thức ăn, chuyện tṛ, đọc sách,… cho thương binh,” bà nói.
“Mỗi sáng Chủ Nhật đến nơi này, tôi thấy các anh chụm lại quanh máy cassette, hay có anh một ḿnh trầm ngâm nằm trên giường bệnh để nghe chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu Thảo Trang, hoặc h́nh ảnh người lính gác cổng vào một trại Thiết Giáp ở Long Khánh, bên cạnh anh là một cassette nhỏ, đúng lúc giọng tôi giới thiệu chương tŕnh. Tôi muốn ngừng lại nói với anh tôi là Thảo Trang, nhưng lại không dám, vội rảo bước đi,” bà tủm tỉm nói.
Thêm một kỷ niệm khác mà bà không thể quên được.
Bà kể: “Một trong những thính giả trung thành của tôi là Trung Sĩ Trịnh Công Âu, y tá Nhảy Dù. Anh thường viết thư yêu cầu tặng nhạc cho ‘vợ hiền yêu dấu’ bằng mực tím đặc biệt. Đi đâu, anh cũng gởi quà về tặng tôi. Ra miền Trung, anh gởi kẹo mè xửng; qua Hạ Lào, anh gởi tượng Phật về.”
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_hahoangvan_2.jpg
Xướng ngôn viên Hạ Hoàng Vân trong chiếc áo dài do phu nhân cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu tặng. (H́nh: Hạ Hoàng Vân cung cấp)
Bà lặng đi một lúc, như để dằn cơn xúc động, rồi tiếp: “Một ngày kia, năm 1974, vợ anh đến nhờ tôi giúp chị và bốn người con mau xin được tiền thất tung v́ anh mất tích. Sở dĩ chị đến t́m tôi v́ hay nghe chồng nhắc đến tôi và chương tŕnh của tôi.”
Chiều hôm ấy, khi đưa người đàn bà bất hạnh này về nhà ở Trại Gia Binh Hoàng Hoa Thám, “thấy mấy đứa con anh nheo nhóc, đang lê la chơi với đám trẻ con hàng xóm, tôi thấy nghẹn ngào vô cùng. Ḷng tôi đau thắt khi nghe đứa bé nói rằng nó chỉ mong có đầy đủ sách vở để đi học. Tôi chỉ giúp chị ấy một số tiền v́ không biết làm ǵ hơn.”
Gần 42 năm trôi qua, tuổi đời chồng chất, nhưng vẫn có lúc ngồi yên lặng thật lâu nhớ về kỷ niệm và thầm ao ước được biết tác giả những cánh thư đă gửi về đài cho chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu do Thảo Trang phụ trách là ai, giờ này ở đâu, c̣n hay đă mất?
Khi lấy chồng họ Vũ, bà đổi tên là Vũ Hạ Vân. Hiện bà sống tại San Jose, California, và dành trọn thời gian vào công việc thiện nguyện cho nhà thờ.
Người kéo dài chương tŕnh Dạ Lan
Hồng Phương Lan là tên thật của cựu xướng ngôn viên Mỹ Linh, và bà cũng là Dạ Lan 2, người giúp kéo dài chương tŕnh Dạ Lan nổi tiếng một thời cho đến ngày mất nước.
Theo nhận định của cựu Trung Tá Phạm Hậu, cựu quản đốc đài, Mỹ Linh là một trong những giọng nói lừng danh ở Sài G̣n thuở ấy.
Bà thích công việc nói chuyện trước công chúng ngay từ thời trung học. “Tôi được nhận làm xướng ngôn viên cho Đài Tiếng Nói Quân Đội Đệ Nhị Quân Khu (ở Huế) từ năm 1952. Đến năm 1957 tôi mới chuyển vào Sài G̣n, làm việc cho Đài Tiếng Nói Quân Đội tại số 2 bis Hồng Thập Tự,” bà kể.
Ban đầu, bà phụ trách phần tin tức, b́nh luận và nhạc yêu cầu.
Kỷ niệm đáng nhớ nhất của bà trong thời gian này là mùi vị ngọt ngào lẫn đắng cay khi nhận được những cánh thư của thính giả gởi về từ khắp bốn phương khi bà bắt đầu chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu (nhạc Việt Nam), và Nhạc Bốn Phương (nhạc ngoại quốc, gồm Anh và Pháp).
Thư ngợi khen th́ rất nhiều. Những lá thư khuyến khích nên cứ giữ phong cách riêng rất dễ mến của bà cũng không ít. Nhưng thỉnh thoảng vẫn có những bức thư công kích với những lời lẽ không đẹp đẽ lọt vào tay bà.
Bà tâm sự: “Là người của công chúng, tôi luôn quan niệm rằng đă có người khen ḿnh th́ sẽ phải có người chê trách. Khen th́ tôi xin cám ơn v́ thấy việc ḿnh làm được niềm nở đón nhận. Chê trách th́ tôi cũng cám ơn v́ đây là cơ hội tốt để ḿnh học hỏi. Nhưng thư gởi về công kích với những câu viết thô tục th́ tôi không biết phải làm ǵ, bởi v́ ḿnh không rút tỉa được ǵ cả.”
Đến năm 1966, khi chương tŕnh Dạ Lan, một chương tŕnh dành riêng cho lính, bị gián đoạn v́ xướng ngôn viên Hoàng Xuân Lan (Dạ Lan 1) xin nghỉ việc, thư từ của lính gởi về tràn ngập hằng ngày để phàn nàn và yêu cầu đài phải giữ chương tŕnh này.
Để tiếp tục chương tŕnh Dạ Lan, bà được đề cử thay thế Dạ Lan 1, và có biệt danh là Dạ Lan 2.
“Ban đầu, tôi định thử thay cô Xuân Lan một thời gian ngắn xem sao. Nhưng cấp trên thấy tôi có khả năng làm được nên giao thêm cho tôi nhiệm vụ này luôn cho đến ngày mất nước,” bà nói.
Sau biến cố 1975, chồng bà và vài người con trai vượt biên sang Mỹ. Sau đó bà và con nhỏ được bảo lănh sang đoàn tụ gia đ́nh.
Bây giờ bà vẫn thỉnh thoảng làm việc thiện nguyện khi có đoàn thể nào đó nhờ làm xướng ngôn viên cho các chương tŕnh đặc biệt.
Cũng như những xướng ngôn viên cùng thời, bà luôn luôn nhạy bén thay đổi cách thể hiện kỹ thuật xướng âm sao cho phù hợp.
Bà phân tích: “Cách đọc tin tức khác hẳn với cách đọc b́nh luận và lại càng không giống với cách đọc thư thính giả gởi về yêu cầu nhạc. Đọc tin, giọng nói chỉ là tường tŕnh, không chen lẫn t́nh cảm. Đọc b́nh luận, giọng nói phải có chút thẩm quyền, nghiêm nghị hơn và đôi khi có pha cảm xúc. C̣n đọc thư thính giả th́ giọng thân mật hơn, gần gũi hơn.”
Hiện ở Columbia, South Carolina, những lúc không làm việc thiện nguyện, bà thường vào Internet theo dơi tin tức.
“Tôi mê coi tin tức lắm, hết coi ở TV th́ đọc tin trên Internet. Một phần v́ ở đây không có đài Việt Nam,” bà nói.
Khi hỏi bà đọc tin tức như mọi người hay đọc thành tiếng như thời c̣n làm xướng ngôn viên, bà cười x̣a: “Giọng tôi đâu c̣n trẻ trung như hồi xưa mà c̣n ham đọc như thế. Thôi, cái thời ấy qua rồi.”
Bật khóc khi đọc tin về sự tàn ác của chiến tranh
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_quynhgiao.jpg
Bà Quỳnh Giao trong thời gian làm việc tại đài. (H́nh: Hoàng Quỳnh Giao cung cấp)
Cựu xướng ngôn viên Hoàng Quỳnh Giao kể: “Khi bắt đầu làm việc, tôi gặp xướng ngôn viên Thảo Trang (tức Hạ Hoàng Vân), cũng vừa 20 tuổi, và kết thân ngay v́ chúng tôi là những xướng ngôn viên trẻ tuổi của đài lúc ấy. Tôi đi làm sớm v́ may mắn gặp cơ hội, và v́ được đánh giá có giọng nói mạnh, phát âm rơ, dễ nghe.”
Nhờ giọng nói chuẩn mực và truyền cảm, bà được đọc tin tức trực tiếp ngay. “Đọc tin ‘vivan’ (tin mới nhận) rất khó v́ ḿnh chỉ có chừng ít phút trước khi đến giờ tin tức. Trong thời gian ngắn ngủi này, tôi phải đọc lướt qua bản tin khá dài do các biên tập viên gởi xuống, nhưng phải nắm rơ nội dung, từ ư tổng quát đến từng dấu ngắt câu,” bà giải thích.
Bà nói thêm: “Khó hơn nữa, đôi khi có tin quan trọng cần loan báo ngay, dù ḿnh không được xem trước; và đang đọc tin khác cũng phải tạm ngưng để đọc ngay tin mới.”
Một xướng ngôn viên như bà phải tự t́m cho ḿnh một nhịp điệu tương thích cho từng bản tin.
Bà nói về “bí mật” của cái microphone thời ấy: “Nếu đặt nó thẳng hàng với miệng th́ đọc xong bản tin chừng 15 phút, ḿnh sẽ rất mệt v́ bị hút hơi nhiều. Nếu đặt nó lệch quá sang một bên th́ giọng sẽ rất yếu, quá nhẹ cho tin tức, nên phải đặt sao cho ḿnh không mệt mà giọng nói vẫn không thay đổi.”
Yêu công việc, bà biết phải cố gắng vươn lên trong nghề nghiệp. “Không có trường lớp huấn luyện, tôi biết ḿnh chỉ có cách duy nhất là phải rút tỉa kinh nghiệm từ những xướng ngôn viên đàn chị khác như Dạ Lan, Thu Hoài, Lệ Mai,” bà nói.
Cái khó khăn của bà là học hỏi từ người khác mà không được giống như họ. Học của người khác mà vẫn phải tự tạo cho ḿnh một phong thái riêng.
Mỗi ngày với nhiệm vụ đọc tin tức và 15 phút thâu thanh cho mục Khoa Học và Văn Học Mới Trên Thế Giới, bà không tiếp xúc với thính giả nhiều như các xướng ngôn viên của những chương tŕnh văn nghệ, tâm t́nh khác tại đài. “Công việc tuy không sôi động như của các chị, nhưng nhờ thế tôi có th́ giờ trau dồi khả năng và làm thêm những chương tŕnh khác cho đài,” bà nói.
“Có nhiều hôm, đọc bản tin mà tôi muốn bật khóc v́ những cái chết oai hùng của các chiến sĩ, sự bi thương của những dân lành, sự tàn ác của chiến tranh, sự dă man của Việt Cộng. Đọc những tin này như một cái máy th́ lạnh lùng quá, nên tôi có pha một chút t́nh cảm trong đó. Đôi khi đọc b́nh luận cũng vậy, tôi thường đọc với cung cách hùng biện của luật sư, cứng rắn nhưng có sức thuyết phục chứ không thể nào nhẹ nhàng hay yểu điệu như giới thiệu thơ văn, âm nhạc,” bà chia sẻ.
Theo bà, cũng là một tin, chỉ cần người đọc hơi lên giọng hay xuống giọng là thính giả sẽ hiểu xướng ngôn viên muốn nói điều ǵ.
Bà kể: “Khi nói chuyện về tin lũ lụt ở miền Bắc, một chị nhại giọng người miền biển để kể chuyện vui làm mọi người cười nghiêng ngửa. Khi đọc tin tức, chị vẫn nói giọng ấy, ‘nũ nụt’ thay v́ ‘lũ lụt’ nên phải xin lỗi thính giả và đọc lại. Chỉ được vài câu, chị lại ‘nũ nụt’ nữa, lại phải xin lỗi và đọc lại. Tôi phải nín cười mà đọc hết bản tin. Từ đó về sau, không ai dám đùa nghịch trước khi đọc tin.”
Xướng ngôn viên Hoàng Quỳnh Giao, làm việc tại đài từ năm 1970 cho đến khi Cộng Sản cưỡng chiếm miền Nam.
Bà lập gia đ́nh năm 1977, có ba người con, hai gái một trai. Bà tốt nghiệp cử nhân ngành kế toán năm 1980 tại đại học Oklahoma.
Hiện nghỉ hưu tại Phoenix, Arizona, khi rảnh rỗi, bà cùng chồng bơi lội, tập thể dục, theo dơi tin tức, xem phim, du lịch, thăm viếng người thân và bạn bè. “Tôi thích nấu ăn lắm nên cũng tốn nhiều th́ giờ,” bà chia sẻ.
Tháng Tư Đen bao trùm đài
Kể về ngày làm việc cuối cùng ở đài vào ngày 30 Tháng Tư, 1975, bà Nguyễn Thị Thu, cựu biên tập viên tin tức, nói: “Khoảng ngày 23, 24 Tháng Tư đài đă vắng một số người. Riêng ngày 30 Tháng Tư nhốn nháo lắm. Mặc dù vậy, ông Trung Tá Văn Quang vẫn có mặt ở đài và nhân viên làm việc cho đài với tinh thần rất cao. Quản đốc đài c̣n ngồi đó, tin vẫn được phóng viên gửi về, biên tập viên nhận tin và xướng ngôn viên vẫn đến để đọc tin.”
“Tôi làm ca sáng nên lúc nào 7 giờ cũng có mặt, cho đến lúc nổ trái bom gần đài th́ mọi người sợ quá, chạy tán loạn. Tôi cũng phóng xe chạy luôn. Lúc đó khoảng 9 giờ. Sau đó th́ nghe Đài Sài G̣n phát tin quân Cộng Sản vào đến Dinh Độc Lập. Như vậy là đă hết,” bà trầm giọng nói.
Bà buồn bă nói tiếp: “Mất nước, tôi hoàn toàn bất ngờ, bởi v́ chúng tôi làm trong Đài Quân Đội nhận được tin tức hằng ngày mà. Lúc ĺnh x́nh khi tin tức bay về nói là mất Ban Mê Thuột th́ tôi có hoang mang, bắt đầu lo. Nhưng lúc đó quản đốc đài bảo rằng đừng lo, không có ǵ đâu, nếu có ǵ th́ cố vấn Mỹ sẽ cho các nhân viên của đài đi. Vậy mà không ngờ mọi chuyện lại nhanh đến vậy.”
“Cũng v́ bất ngờ mà ông Quản Đốc Văn Quang và rất nhiều nhân viên ở lại sau ngày 30 Tháng Tư. Khi mất miền Nam Việt Nam th́ biên tập viên hầu như c̣n lại hết, chỉ có lác đác vài người đi được thôi. Sau ngày đen tối đó chúng tôi có đến đài và có gặp lại nhau, quyến luyến cảnh t́nh mà bấy nhiêu năm làm việc. Nh́n thấy Cộng Sản chiếm đài mà đau ḷng lắm. Họ tịch thu tất cả giấy tờ của chúng tôi và bắt chúng tôi phải ‘đi học’ ba ngày để ‘cải tạo đầu óc.’ Sau đó th́ mọi người tản mác đi dần,” bà kể.
Nói về cơ duyên đến với đài, bà cho hay, sau biến cố Mậu Thân 1968, bà “may mắn xin được việc làm trong đài để vừa đi học ở trường luật vừa đi làm bán thời gian ở đài, bởi v́ lúc đó đài cần người để làm nhiều chương tŕnh. Lúc tôi vào th́ có làm việc một thời gian với ông Phạm Hậu, sau khi ông qua Đài Sài G̣n th́ ông Văn Quang làm cho đến ngày mất nước.”
“Khi vào làm tôi được ông Dzương Ngọc Hoán dạy cách biên tập tin, theo dơi những tin tức từ chiến trường do các phóng viên gửi về và biên tập lại để xướng ngôn viên đọc. Một thời gian sau th́ ông Văn Quang cho đi học một khóa cấp tốc về biên tập bên Đài Sài G̣n,” bà nói.
“Thời điểm đó tin tức được lấy từ nhiều nguồn. Nếu tin từ Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị th́ lấy nguyên văn, c̣n phóng viên gửi về th́ phải ghi chép và biên lại theo lời phóng viên. Riêng những tin của phóng viên chiến trường th́ sẽ phát nguyên văn bản tường tŕnh, hoặc viết lại tùy theo t́nh h́nh chiến trường lúc đó và tùy theo trưởng ca sẽ quyết định phát tin như thế nào,” bà cho biết.
“Đặc biệt, với những chiến trường sôi động, sẽ phát nguyên băng có giọng tường tŕnh của phóng viên. Thường nguyên băng hay phát vào giờ tin chính lúc 7 giờ sáng hoặc 12 giờ trưa. Sau đó, những bản tin này được biên tập viên tóm tắt và phát lại vào các bản tin phụ như 2 giờ chiều hoặc 3 giờ chiều. Tuy nhiên, để có một bản tin cho xướng ngôn viên đọc th́ trưởng ca sẽ quyết định việc phát tin, rồi tới trưởng ban tin tức duyệt, sau đó mới phát tin. Trưởng ban tin tức lúc đó là ông Dzương Ngọc Hoán chịu trách nhiệm chính, dưới ông có rất nhiều trưởng ca,” bà nói thêm.
Chia sẻ về cuộc sống hiện tại, bà nói: “Tôi sang Mỹ năm 1990 theo diện bảo lănh. Anh tôi vượt biển năm 1984, sau đó bảo lănh mẹ tôi và tôi. Lúc mới qua tôi ở Houston, Texas. Sau đó tôi dọn về Los Angeles, California, ở và làm việc 22 năm cho công ty T.J. Maxx. Nay th́ tôi mới về hưu và dọn lên Roseville, trong vùng đô thị Sacramento, California, để thoải mái hơn v́ ở Los Angeles xô bồ quá.”
Thèm một không khí gia đ́nh
Tuy chỉ làm việc cho đài vài tháng ngắn ngủi, nhưng sau 42 năm sau, bà Vũ Nguyệt Hằng, cựu biên tập viên, vẫn c̣n nhớ măi không khí gia đ́nh của ban biên tập. “Mọi người, ai ai cũng thân thiện, không ai để ư, phê b́nh, chỉ trích nhau cả,” bà nhắc lại một cách luyến tiếc.
“Tôi bắt đầu làm việc từ Tháng Giêng, 1975. Hôm ấy là Mùng Một, có lẽ mọi người nghỉ Tết nên không khí vô cùng tĩnh lặng. Nhưng chỉ vài hôm sau, khi được gặp bạn bè đồng sự, tôi thấy không khí thay đổi hoàn toàn. Lúc ấy mọi người tấp nập, ai làm việc nấy, đài nhộn nhịp hẳn lên,” bà nói.
Công việc hằng ngày của bà là nhận tin tức do Việt Tấn Xă gởi sang, hoặc tin từ chiến trường của các phóng viên gởi về. “Tôi phải viết lại, thu gọn những tin này để các xướng ngôn viên đọc,” bà nói. “Thượng cấp trực tiếp của tôi là nhạc sĩ Nhật Bằng.”
V́ thích văn nghệ từ thuở bé, nên từ lâu bà muốn được làm cho đài. “Khi được nhận vào làm, tôi thấy rất thích hợp cho ḿnh. Bởi vậy tôi rất quư thời gian làm việc tại đây,” bà nói.
Bà kể: “Lúc ấy, mọi người trong ban biên tập đều có biệt danh theo những nhân vật trong truyện ‘X́ Trum’ mà rất nhiều người Sài G̣n đă đọc. V́ hay cười và hay giúp đỡ người khác, tôi được gọi là ‘Tí Vui Vẻ.’” Theo bà, đây là giai đoạn màu hồng của cuộc đời, và bà c̣n giữ măi những kỷ niệm quư báu này.
Có duyên với quân đội, bà làm việc tại đài, thành hôn với quân nhân, và sang Mỹ vẫn cùng chồng tham gia những sinh hoạt quân đội.
Bà nói: “Trước năm 1975, ông xă tôi là lính Biệt Động Quân. Sang đây, chúng tôi cũng tham gia sinh hoạt với các đoàn thể Biệt Động Quân rất thường xuyên. Tôi thích hát giúp vui trong những dịp lễ lớn.”
Định cư tại Mỹ năm 1994, bà là chuyên viên thẩm mỹ và cùng chồng sống tại West Covina, California.
Cũng vậy, với bà Nguyễn Thanh Tuyền, cựu biên tập viên, kỷ niệm nhớ nhất khi c̣n làm tại đài là không khí gia đ́nh, chan ḥa t́nh thân.
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_2nguoi.jpg
Bà Nguyễn Thanh Tuyền (phải) trong dịp lễ Hai Bà Trưng, năm 2016. (H́nh: Nguyễn Thanh Tuyền cung cấp)
Bà kể: “Trong ban biên tập, chúng tôi đặt biệt danh cho nhau, theo tên những nhân vật trong truyện ‘X́ Trum,’ mà lúc ấy ở Sài G̣n ai cũng đọc. Sếp Dzương Ngọc Hoán là ‘Tí Vua,’ chị Yến Tuyết là ‘Tí Điệu,’ anh Trần Đạm Thủy là ‘Tí Lười’ (không phải anh lười mà v́ anh hay cười), và sếp Huỳnh Hữu Trung là ‘Tí Quạu,’ c̣n tôi là ‘Tí Cô Nương.’”
“T́nh h́nh chiến cuộc càng lúc càng khốc liệt, nhưng chúng tôi vẫn cố gắng t́m vài giây phút nhẹ nhàng giữa những giờ làm việc căng thẳng. Lúc c̣n tuổi 19, 20, chúng tôi thích tán gẫu nên buổi trưa thường rủ nhau vào câu lạc bộ ăn uống, hoặc xuống ban báo chí tṛ chuyện. Nói chung, làm ǵ với nhau cũng thấy vui cả,” bà chia sẻ.
Làm việc cho đài từ năm 1972 đến ngày 27 Tháng Tư, 1975, bà theo gia đ́nh lên tàu riêng vượt biên. Bà kể: “Ba ngày trước khi mất nước, lúc 12 giờ trưa, tàu chúng tôi nhổ neo ra hải phận quốc tế. Chúng tôi lên Đệ Thất Hạm Đội và chờ ở đó cho đến khi ông Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng rồi mới đi.”
Bà sống cùng gia đ́nh tại Montreal, Canada, từ năm 1975 đến nay, và có văn pḥng tư vấn pháp lư tại đây.
“Tôi rất thích hoạt động xă hội, là hội trưởng Hội Phụ Nữ bên này. Năm nào chúng tôi cũng cũng tổ chức giỗ cúng Hai Bà Trưng,” bà nói. “Hằng năm, cứ đến Tháng Tư Đen là Gia Đ́nh Mũ Đỏ Canada của mấy anh cựu chiến sĩ Nhảy Dù tổ chức văn nghệ gây quỹ để giúp thương phế binh ở Việt Nam, tôi luôn luôn ủng hộ.”
Tất cả những hoạt động cộng đồng này của bà là để cho thế hệ kế tiếp.
Bà tâm sự: “Tôi muốn các con tôi c̣n nhớ rằng ḿnh là người Việt, và ḿnh có một lịch sử hào hùng. Chúng ta không thể bị mất gốc.”
Nói về ngày hội ngộ của Đài Tiếng Nói Quân Đội sắp tới, bà nói: “Tôi mua vé và chuẩn bị mọi thứ rồi. Tôi đếm từng ngày, mong cho mau mau tới.”
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_hahoangvan_1.jpg
Bà Hạ Hoàng Vân trong pḥng thu âm. (H́nh: Hạ Hoàng Vân cung cấp)
SAN JOSE, California (NV) – Ngày ấy, cứ trước giờ phát thanh của Đài Phát Thanh Quân Đội th́ xướng ngôn viên lại dùng ngón trỏ búng nhẹ vào chuông to bằng cái chén nhỏ và nói: “Đây là Đài Tiếng Nói Quân Đội, phát thanh từ thủ đô Sài G̣n. Mời quư thính giả và các chiến hữu nghe tin tức.”
Kư ức của những xướng ngôn viên, biên tập viên tin tức chợt ùa về sau 42 năm xa cách, như có dịp sẻ chia.
Nhớ măi các anh chiến sĩ tiền tuyến
Cựu xướng ngôn viên Thảo Trang, tên thật là Hạ Hoàng Vân, là một giọng đọc kỳ cựu tại đài, cho hầu hết chương tŕnh phát thanh của các quân binh chủng, từ Sư Đoàn 5, Sư Đoàn 22, đến Công Binh, rồi Biệt Động Quân, Nhảy Dù, và Thủy Quân Lục Chiến. Bà được cựu Trung Tá Phạm Hậu đề cử làm việc từ năm 1970 đến năm 1974.
Tuy nhiên, chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu do bà phụ trách vào mỗi 10 giờ sáng Chủ Nhật vẫn mang đến cho bà nhiều kỷ niệm với bao nỗi vui buồn.
Bà nói: “Thính giả trung thành của tôi là các anh chiến sĩ tiền tuyến trên bốn vùng chiến thuật và các sinh viên học sinh, người dân hậu phương. Nhiều người viết thư yêu cầu nhạc với những danh xưng rất quen thuộc với tôi, như: Nhóm Thố Ty Hoa B́nh Dương, Cô giáo Nhă và Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt, Y Tá Áo Trắng tặng người Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt…”
“Qua những tên gọi này tôi được biết đến những chuyện t́nh lăng mạn, cũng như những hoàn cảnh thương tâm. Chuyện hai cô gái yêu cầu nhạc tặng cho cùng một người yêu thuộc Khóa 23 Vơ Bị Đà Lạt mà sau này được biết anh đă hy sinh trong trận chiến An Lộc. Hay Mai Phương và Mũ Đỏ Tiểu Đoàn 5 Nhảy Dù, cũng chính là Nguyễn Thị Nghĩa Trang và Trung Úy Lê Chiến Tranh mà tôi chỉ dám đọc một lần trong chương tŕnh thôi v́ nghe buồn quá,” bà nhớ lại.
Bà kể, khoảng năm 1972, qua loạt bài của kư giả Kiều Mỹ Duyên viết về người thương binh trẻ tên Tân đă bỏ lại chiến trường đôi chân, muốn xin một chiếc xe lăn. “Tôi t́m đến gặp em và từ đó như một gắn bó đến với các thương binh tại Tổng Y Viện Cộng Ḥa. Tôi thường đến đây cuối tuần để giúp cắt tóc, cắt móng tay, đút thức ăn, chuyện tṛ, đọc sách,… cho thương binh,” bà nói.
“Mỗi sáng Chủ Nhật đến nơi này, tôi thấy các anh chụm lại quanh máy cassette, hay có anh một ḿnh trầm ngâm nằm trên giường bệnh để nghe chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu Thảo Trang, hoặc h́nh ảnh người lính gác cổng vào một trại Thiết Giáp ở Long Khánh, bên cạnh anh là một cassette nhỏ, đúng lúc giọng tôi giới thiệu chương tŕnh. Tôi muốn ngừng lại nói với anh tôi là Thảo Trang, nhưng lại không dám, vội rảo bước đi,” bà tủm tỉm nói.
Thêm một kỷ niệm khác mà bà không thể quên được.
Bà kể: “Một trong những thính giả trung thành của tôi là Trung Sĩ Trịnh Công Âu, y tá Nhảy Dù. Anh thường viết thư yêu cầu tặng nhạc cho ‘vợ hiền yêu dấu’ bằng mực tím đặc biệt. Đi đâu, anh cũng gởi quà về tặng tôi. Ra miền Trung, anh gởi kẹo mè xửng; qua Hạ Lào, anh gởi tượng Phật về.”
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_hahoangvan_2.jpg
Xướng ngôn viên Hạ Hoàng Vân trong chiếc áo dài do phu nhân cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu tặng. (H́nh: Hạ Hoàng Vân cung cấp)
Bà lặng đi một lúc, như để dằn cơn xúc động, rồi tiếp: “Một ngày kia, năm 1974, vợ anh đến nhờ tôi giúp chị và bốn người con mau xin được tiền thất tung v́ anh mất tích. Sở dĩ chị đến t́m tôi v́ hay nghe chồng nhắc đến tôi và chương tŕnh của tôi.”
Chiều hôm ấy, khi đưa người đàn bà bất hạnh này về nhà ở Trại Gia Binh Hoàng Hoa Thám, “thấy mấy đứa con anh nheo nhóc, đang lê la chơi với đám trẻ con hàng xóm, tôi thấy nghẹn ngào vô cùng. Ḷng tôi đau thắt khi nghe đứa bé nói rằng nó chỉ mong có đầy đủ sách vở để đi học. Tôi chỉ giúp chị ấy một số tiền v́ không biết làm ǵ hơn.”
Gần 42 năm trôi qua, tuổi đời chồng chất, nhưng vẫn có lúc ngồi yên lặng thật lâu nhớ về kỷ niệm và thầm ao ước được biết tác giả những cánh thư đă gửi về đài cho chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu do Thảo Trang phụ trách là ai, giờ này ở đâu, c̣n hay đă mất?
Khi lấy chồng họ Vũ, bà đổi tên là Vũ Hạ Vân. Hiện bà sống tại San Jose, California, và dành trọn thời gian vào công việc thiện nguyện cho nhà thờ.
Người kéo dài chương tŕnh Dạ Lan
Hồng Phương Lan là tên thật của cựu xướng ngôn viên Mỹ Linh, và bà cũng là Dạ Lan 2, người giúp kéo dài chương tŕnh Dạ Lan nổi tiếng một thời cho đến ngày mất nước.
Theo nhận định của cựu Trung Tá Phạm Hậu, cựu quản đốc đài, Mỹ Linh là một trong những giọng nói lừng danh ở Sài G̣n thuở ấy.
Bà thích công việc nói chuyện trước công chúng ngay từ thời trung học. “Tôi được nhận làm xướng ngôn viên cho Đài Tiếng Nói Quân Đội Đệ Nhị Quân Khu (ở Huế) từ năm 1952. Đến năm 1957 tôi mới chuyển vào Sài G̣n, làm việc cho Đài Tiếng Nói Quân Đội tại số 2 bis Hồng Thập Tự,” bà kể.
Ban đầu, bà phụ trách phần tin tức, b́nh luận và nhạc yêu cầu.
Kỷ niệm đáng nhớ nhất của bà trong thời gian này là mùi vị ngọt ngào lẫn đắng cay khi nhận được những cánh thư của thính giả gởi về từ khắp bốn phương khi bà bắt đầu chương tŕnh Nhạc Yêu Cầu (nhạc Việt Nam), và Nhạc Bốn Phương (nhạc ngoại quốc, gồm Anh và Pháp).
Thư ngợi khen th́ rất nhiều. Những lá thư khuyến khích nên cứ giữ phong cách riêng rất dễ mến của bà cũng không ít. Nhưng thỉnh thoảng vẫn có những bức thư công kích với những lời lẽ không đẹp đẽ lọt vào tay bà.
Bà tâm sự: “Là người của công chúng, tôi luôn quan niệm rằng đă có người khen ḿnh th́ sẽ phải có người chê trách. Khen th́ tôi xin cám ơn v́ thấy việc ḿnh làm được niềm nở đón nhận. Chê trách th́ tôi cũng cám ơn v́ đây là cơ hội tốt để ḿnh học hỏi. Nhưng thư gởi về công kích với những câu viết thô tục th́ tôi không biết phải làm ǵ, bởi v́ ḿnh không rút tỉa được ǵ cả.”
Đến năm 1966, khi chương tŕnh Dạ Lan, một chương tŕnh dành riêng cho lính, bị gián đoạn v́ xướng ngôn viên Hoàng Xuân Lan (Dạ Lan 1) xin nghỉ việc, thư từ của lính gởi về tràn ngập hằng ngày để phàn nàn và yêu cầu đài phải giữ chương tŕnh này.
Để tiếp tục chương tŕnh Dạ Lan, bà được đề cử thay thế Dạ Lan 1, và có biệt danh là Dạ Lan 2.
“Ban đầu, tôi định thử thay cô Xuân Lan một thời gian ngắn xem sao. Nhưng cấp trên thấy tôi có khả năng làm được nên giao thêm cho tôi nhiệm vụ này luôn cho đến ngày mất nước,” bà nói.
Sau biến cố 1975, chồng bà và vài người con trai vượt biên sang Mỹ. Sau đó bà và con nhỏ được bảo lănh sang đoàn tụ gia đ́nh.
Bây giờ bà vẫn thỉnh thoảng làm việc thiện nguyện khi có đoàn thể nào đó nhờ làm xướng ngôn viên cho các chương tŕnh đặc biệt.
Cũng như những xướng ngôn viên cùng thời, bà luôn luôn nhạy bén thay đổi cách thể hiện kỹ thuật xướng âm sao cho phù hợp.
Bà phân tích: “Cách đọc tin tức khác hẳn với cách đọc b́nh luận và lại càng không giống với cách đọc thư thính giả gởi về yêu cầu nhạc. Đọc tin, giọng nói chỉ là tường tŕnh, không chen lẫn t́nh cảm. Đọc b́nh luận, giọng nói phải có chút thẩm quyền, nghiêm nghị hơn và đôi khi có pha cảm xúc. C̣n đọc thư thính giả th́ giọng thân mật hơn, gần gũi hơn.”
Hiện ở Columbia, South Carolina, những lúc không làm việc thiện nguyện, bà thường vào Internet theo dơi tin tức.
“Tôi mê coi tin tức lắm, hết coi ở TV th́ đọc tin trên Internet. Một phần v́ ở đây không có đài Việt Nam,” bà nói.
Khi hỏi bà đọc tin tức như mọi người hay đọc thành tiếng như thời c̣n làm xướng ngôn viên, bà cười x̣a: “Giọng tôi đâu c̣n trẻ trung như hồi xưa mà c̣n ham đọc như thế. Thôi, cái thời ấy qua rồi.”
Bật khóc khi đọc tin về sự tàn ác của chiến tranh
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_quynhgiao.jpg
Bà Quỳnh Giao trong thời gian làm việc tại đài. (H́nh: Hoàng Quỳnh Giao cung cấp)
Cựu xướng ngôn viên Hoàng Quỳnh Giao kể: “Khi bắt đầu làm việc, tôi gặp xướng ngôn viên Thảo Trang (tức Hạ Hoàng Vân), cũng vừa 20 tuổi, và kết thân ngay v́ chúng tôi là những xướng ngôn viên trẻ tuổi của đài lúc ấy. Tôi đi làm sớm v́ may mắn gặp cơ hội, và v́ được đánh giá có giọng nói mạnh, phát âm rơ, dễ nghe.”
Nhờ giọng nói chuẩn mực và truyền cảm, bà được đọc tin tức trực tiếp ngay. “Đọc tin ‘vivan’ (tin mới nhận) rất khó v́ ḿnh chỉ có chừng ít phút trước khi đến giờ tin tức. Trong thời gian ngắn ngủi này, tôi phải đọc lướt qua bản tin khá dài do các biên tập viên gởi xuống, nhưng phải nắm rơ nội dung, từ ư tổng quát đến từng dấu ngắt câu,” bà giải thích.
Bà nói thêm: “Khó hơn nữa, đôi khi có tin quan trọng cần loan báo ngay, dù ḿnh không được xem trước; và đang đọc tin khác cũng phải tạm ngưng để đọc ngay tin mới.”
Một xướng ngôn viên như bà phải tự t́m cho ḿnh một nhịp điệu tương thích cho từng bản tin.
Bà nói về “bí mật” của cái microphone thời ấy: “Nếu đặt nó thẳng hàng với miệng th́ đọc xong bản tin chừng 15 phút, ḿnh sẽ rất mệt v́ bị hút hơi nhiều. Nếu đặt nó lệch quá sang một bên th́ giọng sẽ rất yếu, quá nhẹ cho tin tức, nên phải đặt sao cho ḿnh không mệt mà giọng nói vẫn không thay đổi.”
Yêu công việc, bà biết phải cố gắng vươn lên trong nghề nghiệp. “Không có trường lớp huấn luyện, tôi biết ḿnh chỉ có cách duy nhất là phải rút tỉa kinh nghiệm từ những xướng ngôn viên đàn chị khác như Dạ Lan, Thu Hoài, Lệ Mai,” bà nói.
Cái khó khăn của bà là học hỏi từ người khác mà không được giống như họ. Học của người khác mà vẫn phải tự tạo cho ḿnh một phong thái riêng.
Mỗi ngày với nhiệm vụ đọc tin tức và 15 phút thâu thanh cho mục Khoa Học và Văn Học Mới Trên Thế Giới, bà không tiếp xúc với thính giả nhiều như các xướng ngôn viên của những chương tŕnh văn nghệ, tâm t́nh khác tại đài. “Công việc tuy không sôi động như của các chị, nhưng nhờ thế tôi có th́ giờ trau dồi khả năng và làm thêm những chương tŕnh khác cho đài,” bà nói.
“Có nhiều hôm, đọc bản tin mà tôi muốn bật khóc v́ những cái chết oai hùng của các chiến sĩ, sự bi thương của những dân lành, sự tàn ác của chiến tranh, sự dă man của Việt Cộng. Đọc những tin này như một cái máy th́ lạnh lùng quá, nên tôi có pha một chút t́nh cảm trong đó. Đôi khi đọc b́nh luận cũng vậy, tôi thường đọc với cung cách hùng biện của luật sư, cứng rắn nhưng có sức thuyết phục chứ không thể nào nhẹ nhàng hay yểu điệu như giới thiệu thơ văn, âm nhạc,” bà chia sẻ.
Theo bà, cũng là một tin, chỉ cần người đọc hơi lên giọng hay xuống giọng là thính giả sẽ hiểu xướng ngôn viên muốn nói điều ǵ.
Bà kể: “Khi nói chuyện về tin lũ lụt ở miền Bắc, một chị nhại giọng người miền biển để kể chuyện vui làm mọi người cười nghiêng ngửa. Khi đọc tin tức, chị vẫn nói giọng ấy, ‘nũ nụt’ thay v́ ‘lũ lụt’ nên phải xin lỗi thính giả và đọc lại. Chỉ được vài câu, chị lại ‘nũ nụt’ nữa, lại phải xin lỗi và đọc lại. Tôi phải nín cười mà đọc hết bản tin. Từ đó về sau, không ai dám đùa nghịch trước khi đọc tin.”
Xướng ngôn viên Hoàng Quỳnh Giao, làm việc tại đài từ năm 1970 cho đến khi Cộng Sản cưỡng chiếm miền Nam.
Bà lập gia đ́nh năm 1977, có ba người con, hai gái một trai. Bà tốt nghiệp cử nhân ngành kế toán năm 1980 tại đại học Oklahoma.
Hiện nghỉ hưu tại Phoenix, Arizona, khi rảnh rỗi, bà cùng chồng bơi lội, tập thể dục, theo dơi tin tức, xem phim, du lịch, thăm viếng người thân và bạn bè. “Tôi thích nấu ăn lắm nên cũng tốn nhiều th́ giờ,” bà chia sẻ.
Tháng Tư Đen bao trùm đài
Kể về ngày làm việc cuối cùng ở đài vào ngày 30 Tháng Tư, 1975, bà Nguyễn Thị Thu, cựu biên tập viên tin tức, nói: “Khoảng ngày 23, 24 Tháng Tư đài đă vắng một số người. Riêng ngày 30 Tháng Tư nhốn nháo lắm. Mặc dù vậy, ông Trung Tá Văn Quang vẫn có mặt ở đài và nhân viên làm việc cho đài với tinh thần rất cao. Quản đốc đài c̣n ngồi đó, tin vẫn được phóng viên gửi về, biên tập viên nhận tin và xướng ngôn viên vẫn đến để đọc tin.”
“Tôi làm ca sáng nên lúc nào 7 giờ cũng có mặt, cho đến lúc nổ trái bom gần đài th́ mọi người sợ quá, chạy tán loạn. Tôi cũng phóng xe chạy luôn. Lúc đó khoảng 9 giờ. Sau đó th́ nghe Đài Sài G̣n phát tin quân Cộng Sản vào đến Dinh Độc Lập. Như vậy là đă hết,” bà trầm giọng nói.
Bà buồn bă nói tiếp: “Mất nước, tôi hoàn toàn bất ngờ, bởi v́ chúng tôi làm trong Đài Quân Đội nhận được tin tức hằng ngày mà. Lúc ĺnh x́nh khi tin tức bay về nói là mất Ban Mê Thuột th́ tôi có hoang mang, bắt đầu lo. Nhưng lúc đó quản đốc đài bảo rằng đừng lo, không có ǵ đâu, nếu có ǵ th́ cố vấn Mỹ sẽ cho các nhân viên của đài đi. Vậy mà không ngờ mọi chuyện lại nhanh đến vậy.”
“Cũng v́ bất ngờ mà ông Quản Đốc Văn Quang và rất nhiều nhân viên ở lại sau ngày 30 Tháng Tư. Khi mất miền Nam Việt Nam th́ biên tập viên hầu như c̣n lại hết, chỉ có lác đác vài người đi được thôi. Sau ngày đen tối đó chúng tôi có đến đài và có gặp lại nhau, quyến luyến cảnh t́nh mà bấy nhiêu năm làm việc. Nh́n thấy Cộng Sản chiếm đài mà đau ḷng lắm. Họ tịch thu tất cả giấy tờ của chúng tôi và bắt chúng tôi phải ‘đi học’ ba ngày để ‘cải tạo đầu óc.’ Sau đó th́ mọi người tản mác đi dần,” bà kể.
Nói về cơ duyên đến với đài, bà cho hay, sau biến cố Mậu Thân 1968, bà “may mắn xin được việc làm trong đài để vừa đi học ở trường luật vừa đi làm bán thời gian ở đài, bởi v́ lúc đó đài cần người để làm nhiều chương tŕnh. Lúc tôi vào th́ có làm việc một thời gian với ông Phạm Hậu, sau khi ông qua Đài Sài G̣n th́ ông Văn Quang làm cho đến ngày mất nước.”
“Khi vào làm tôi được ông Dzương Ngọc Hoán dạy cách biên tập tin, theo dơi những tin tức từ chiến trường do các phóng viên gửi về và biên tập lại để xướng ngôn viên đọc. Một thời gian sau th́ ông Văn Quang cho đi học một khóa cấp tốc về biên tập bên Đài Sài G̣n,” bà nói.
“Thời điểm đó tin tức được lấy từ nhiều nguồn. Nếu tin từ Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị th́ lấy nguyên văn, c̣n phóng viên gửi về th́ phải ghi chép và biên lại theo lời phóng viên. Riêng những tin của phóng viên chiến trường th́ sẽ phát nguyên văn bản tường tŕnh, hoặc viết lại tùy theo t́nh h́nh chiến trường lúc đó và tùy theo trưởng ca sẽ quyết định phát tin như thế nào,” bà cho biết.
“Đặc biệt, với những chiến trường sôi động, sẽ phát nguyên băng có giọng tường tŕnh của phóng viên. Thường nguyên băng hay phát vào giờ tin chính lúc 7 giờ sáng hoặc 12 giờ trưa. Sau đó, những bản tin này được biên tập viên tóm tắt và phát lại vào các bản tin phụ như 2 giờ chiều hoặc 3 giờ chiều. Tuy nhiên, để có một bản tin cho xướng ngôn viên đọc th́ trưởng ca sẽ quyết định việc phát tin, rồi tới trưởng ban tin tức duyệt, sau đó mới phát tin. Trưởng ban tin tức lúc đó là ông Dzương Ngọc Hoán chịu trách nhiệm chính, dưới ông có rất nhiều trưởng ca,” bà nói thêm.
Chia sẻ về cuộc sống hiện tại, bà nói: “Tôi sang Mỹ năm 1990 theo diện bảo lănh. Anh tôi vượt biển năm 1984, sau đó bảo lănh mẹ tôi và tôi. Lúc mới qua tôi ở Houston, Texas. Sau đó tôi dọn về Los Angeles, California, ở và làm việc 22 năm cho công ty T.J. Maxx. Nay th́ tôi mới về hưu và dọn lên Roseville, trong vùng đô thị Sacramento, California, để thoải mái hơn v́ ở Los Angeles xô bồ quá.”
Thèm một không khí gia đ́nh
Tuy chỉ làm việc cho đài vài tháng ngắn ngủi, nhưng sau 42 năm sau, bà Vũ Nguyệt Hằng, cựu biên tập viên, vẫn c̣n nhớ măi không khí gia đ́nh của ban biên tập. “Mọi người, ai ai cũng thân thiện, không ai để ư, phê b́nh, chỉ trích nhau cả,” bà nhắc lại một cách luyến tiếc.
“Tôi bắt đầu làm việc từ Tháng Giêng, 1975. Hôm ấy là Mùng Một, có lẽ mọi người nghỉ Tết nên không khí vô cùng tĩnh lặng. Nhưng chỉ vài hôm sau, khi được gặp bạn bè đồng sự, tôi thấy không khí thay đổi hoàn toàn. Lúc ấy mọi người tấp nập, ai làm việc nấy, đài nhộn nhịp hẳn lên,” bà nói.
Công việc hằng ngày của bà là nhận tin tức do Việt Tấn Xă gởi sang, hoặc tin từ chiến trường của các phóng viên gởi về. “Tôi phải viết lại, thu gọn những tin này để các xướng ngôn viên đọc,” bà nói. “Thượng cấp trực tiếp của tôi là nhạc sĩ Nhật Bằng.”
V́ thích văn nghệ từ thuở bé, nên từ lâu bà muốn được làm cho đài. “Khi được nhận vào làm, tôi thấy rất thích hợp cho ḿnh. Bởi vậy tôi rất quư thời gian làm việc tại đây,” bà nói.
Bà kể: “Lúc ấy, mọi người trong ban biên tập đều có biệt danh theo những nhân vật trong truyện ‘X́ Trum’ mà rất nhiều người Sài G̣n đă đọc. V́ hay cười và hay giúp đỡ người khác, tôi được gọi là ‘Tí Vui Vẻ.’” Theo bà, đây là giai đoạn màu hồng của cuộc đời, và bà c̣n giữ măi những kỷ niệm quư báu này.
Có duyên với quân đội, bà làm việc tại đài, thành hôn với quân nhân, và sang Mỹ vẫn cùng chồng tham gia những sinh hoạt quân đội.
Bà nói: “Trước năm 1975, ông xă tôi là lính Biệt Động Quân. Sang đây, chúng tôi cũng tham gia sinh hoạt với các đoàn thể Biệt Động Quân rất thường xuyên. Tôi thích hát giúp vui trong những dịp lễ lớn.”
Định cư tại Mỹ năm 1994, bà là chuyên viên thẩm mỹ và cùng chồng sống tại West Covina, California.
Cũng vậy, với bà Nguyễn Thanh Tuyền, cựu biên tập viên, kỷ niệm nhớ nhất khi c̣n làm tại đài là không khí gia đ́nh, chan ḥa t́nh thân.
http://saigonecho.com/images/2017/DoiSong/dptqd_2nguoi.jpg
Bà Nguyễn Thanh Tuyền (phải) trong dịp lễ Hai Bà Trưng, năm 2016. (H́nh: Nguyễn Thanh Tuyền cung cấp)
Bà kể: “Trong ban biên tập, chúng tôi đặt biệt danh cho nhau, theo tên những nhân vật trong truyện ‘X́ Trum,’ mà lúc ấy ở Sài G̣n ai cũng đọc. Sếp Dzương Ngọc Hoán là ‘Tí Vua,’ chị Yến Tuyết là ‘Tí Điệu,’ anh Trần Đạm Thủy là ‘Tí Lười’ (không phải anh lười mà v́ anh hay cười), và sếp Huỳnh Hữu Trung là ‘Tí Quạu,’ c̣n tôi là ‘Tí Cô Nương.’”
“T́nh h́nh chiến cuộc càng lúc càng khốc liệt, nhưng chúng tôi vẫn cố gắng t́m vài giây phút nhẹ nhàng giữa những giờ làm việc căng thẳng. Lúc c̣n tuổi 19, 20, chúng tôi thích tán gẫu nên buổi trưa thường rủ nhau vào câu lạc bộ ăn uống, hoặc xuống ban báo chí tṛ chuyện. Nói chung, làm ǵ với nhau cũng thấy vui cả,” bà chia sẻ.
Làm việc cho đài từ năm 1972 đến ngày 27 Tháng Tư, 1975, bà theo gia đ́nh lên tàu riêng vượt biên. Bà kể: “Ba ngày trước khi mất nước, lúc 12 giờ trưa, tàu chúng tôi nhổ neo ra hải phận quốc tế. Chúng tôi lên Đệ Thất Hạm Đội và chờ ở đó cho đến khi ông Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng rồi mới đi.”
Bà sống cùng gia đ́nh tại Montreal, Canada, từ năm 1975 đến nay, và có văn pḥng tư vấn pháp lư tại đây.
“Tôi rất thích hoạt động xă hội, là hội trưởng Hội Phụ Nữ bên này. Năm nào chúng tôi cũng cũng tổ chức giỗ cúng Hai Bà Trưng,” bà nói. “Hằng năm, cứ đến Tháng Tư Đen là Gia Đ́nh Mũ Đỏ Canada của mấy anh cựu chiến sĩ Nhảy Dù tổ chức văn nghệ gây quỹ để giúp thương phế binh ở Việt Nam, tôi luôn luôn ủng hộ.”
Tất cả những hoạt động cộng đồng này của bà là để cho thế hệ kế tiếp.
Bà tâm sự: “Tôi muốn các con tôi c̣n nhớ rằng ḿnh là người Việt, và ḿnh có một lịch sử hào hùng. Chúng ta không thể bị mất gốc.”
Nói về ngày hội ngộ của Đài Tiếng Nói Quân Đội sắp tới, bà nói: “Tôi mua vé và chuẩn bị mọi thứ rồi. Tôi đếm từng ngày, mong cho mau mau tới.”